واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: از دختر کبریت فروش بگیرید تا سرود کریسمس چارلز دیکنز
بچه که بودیم کریسمس برای.مان در کارتون.های تلویزیون خلاصه می.شد. هر سال «اسکروچ» نگاه می.کردیم و برای «دخترک کبریت فروش» اشک می.ریختیم اما بقیه اوقات سال زیاد یاد این داستان.ها نمی.افتادیم و می.رفت تا زمستان سال بعد. حالا درست است که احساسات کریسمسی ما به تناسب فرهنگ.مان اصولا زیاد نبوده اما ظاهرا در کشورهای غربی هم داستان.های کریسمس یک جور حالت فصلی دارند و هم زمان با برف و بابا نوئل و تعطیلات کریسمس سر و کله.شان پیدا می.شود. اما به هر حال کریسمس در ادبیات دنیا جایی برای خودش دارد و بعضی از رمان.ها و داستان.ها اصلا در محدوده زمانی کریسمس اتفاق می.افتند. شاید نشود گفت داستان.های مرتبط با کریسمس بهترین آثار نویسنده.هاشان، هستند اما خب، ممکن است هر سال سر کریسمس خوانده بشوند و این یعنی همیشه مخاطبی برای این داستان.ها هست.
وارد شدن کریسمس در ادبیات برای خودش داستانی دارد. ظاهرا در اوایل دوره ویکتوریا در قرن نوزدهم، جشن کریسمس رنگ و بوی قبلی.اش را نداشته و اصلا حال و حوصه ای برای جشن گرفتن نمانده بوده. در واقع انقلاب صنعتی باعث شده بود که جوامع غربی خیلی تغییر کنند و آن قدر بحث کارگر و کارخانه و کار مهم باشد که کسی یاد جشن و شادی و خوش گذرانی نیفتد. اما ظاهرا همان وقت.ها سنت تزیین درخت کریسمس و خواندن سرود.های کریسمس یواش یواش به فرهنگ غرب بر می.گردد و ماندگار هم می.شود. داستان.هایی هم که چارلز دیکنز- نویسنده انگلیسی- در همان قرن نوزدهم درباره کریسمس می.نویسد، خیلی در به وجود آمدن این فضای کریسمس نقش بازی می.کند و سنت داستان.های کریسمسی در فرهنگ غرب جا خوش می.کند. کریسمس در خیلی از آثار ادبیات کلاسیک غرب جای خودش را دارد اما بیشتر آن.ها به اندازه نوشته.های کریسمسی چارلز دیکنز وارد فرهنگ عامه نشده اند.
داستایفسکی/ درخت کریسمس و عروسی
این داستان کوتاه فئودور داستایفسکی شاید به اندازه رمان.های او معروف نباشد اما خیلی تاثیرگذار است. ماجرا را مردی روایت می.کند که به یک مهمانی کریسمس دعوت شده اما غیر از میزبان، هیچ کس را نمی.شناسد و با هیچ کس هم حرف نمی.زند. او با دقت هم مهمان.ها را زیر نظر گرفته و درباره آن.ها قضاوت می.کند. نکته جالب درباره داستان این است که اولش راوی تاکید می کند که به یک مجلس عروسی آمده اما بعد یاد یک مهمانی کریسمس قدیمی می.افتد و شروع می.کند به تعریف کردن ماجرای آن شب کریسمس. این مهمانی ظاهرا به بهانه تولد یک بچه در شب کریسمس ترتیب داده شده اما در واقع برای این است که آدم.های پولدار منطقه،. همدیگر را ببینند و درباره کار و سرمایه گذاری با هم مذاکره کنند. پولدارترین مهمان در این مجلس که مردی است به اسم – جولین ماستا کوویچ – راوی داستان – اول توجهش به بچه.ها و کادو.هایی که گرفته اند جلب می.شود. این کادو.ها به تناسب موقعیت اجتماعی خانواده بچه.ها داده شده و راوی به خاطر این خیلی دلزده می.شود، مثلا دختر میزبان ثروتمند، یک عروسک گران قیمت کادو گرفته در حالی که پسر معلم منطقه، فقط یک کتاب کوچک و بدون عکس نصیبش شده. از طرف دیگر در میان همین توجه راوی به مهمانان، معلوم می.شود ماستا کوویچ چشمش دنبال دختر ثروتمند میزبان و جهیزیه احتمالی او در سال.های آینده است. آن مجلس عروسی که راوی در اول داستان واردش شده در واقع عروسی ماستا کوویچ با همین دختر است؛ پنج سال بعد از آن مهمانی کذایی کریسمس.
کریستین اندرسن/ دخترک کبریت فروش
هانس کریستین اندرسن داستان غم انگیز کریسمسی را با الهام از اثر یک نقاش دانمارکی به اسم «یوهان توماس لاند بای» نوشت. این نقاشی در تقویم سال 1843 میلادی در دانمارک چاپ شده بود و تصویر کودک فقیری را نشان می.داد که کبریت می.فروشد. یک ناشر، این نقاشی را برای اندرسن فرستاد و از او خواست داستانی بر اساس این ایده بنویسد. همین طور هم شد و داستان اندرسن دو سال بعد، چاپ شد و شهرت جهانی پیدا کرد. ماجرا درست شب سال نو اتفاق می.افتد و دختر بچه ای که دارد در سرما یخ می.زند آخرین تلاش.هایش را می.کند تا کبریت.هایش را بفروشد. دختر بچه می.ترسد به خانه برگردد اما آن قدر هوا سرد است و آن قدر مردم به او بی توجهند که مجبور می.شود کبریت.هایش را یکی یکی روشن کند تا گرم بماند. دخترک کبریت فروش در شعله کبریت همه آرزو.هایش را محقق می.بیند و حتی روز.های خوش گذشته همراه مادر بزرگش را به یاد می.آورد. صبح روز بعد که سال نو شده، دخترک هم به دنیایی دیگر رفته و زندگی اش را نو کرده.
ترومن کاپوتی/ خاطره ای از کریسمس
این کتاب را ترومن کاپوتی نویسنده کله گنده و قدر آمریکا نوشته و یک جوری هم بیوگرافی او محسوب می.شود. کتاب در سال 1956 میلادی منتشر شده اما داستانش به دهه 30 میلادی بر می.گردد. دو بچه از یک فامیل همیشه موقع آغاز تعطیلات کریسمس به همراه خانواده شان کیک میوه.ای می.پزند و آن را برای دوستان و خویشاوندانی می.فرستند که در طول سال با آن.ها مهربان بوده اند. آن.ها برای درست کردن کیک میوه ای بادام و فندق جمع می.کنند و خلاصه بهترین خاطره زندگی بچه.ها همان روز.های نزدیک به کریسمس است. این کتاب، فضای ایام کریسمس راتوصیف می.کند اما در عین حال حس تنهایی آدم.ها هم اصلا از داستان آن.ها جدا نیست. از طرف دیگر، خانواده ای که هر سال کیک میوه ای برای کریسمس می.پزند نسبتا فقیرند و خاطرات خوش بچه.ها هم هر سال تکرار نمی.شود و همین، خیلی ماجرا.ها را واقعی می.کند.
آگاتا کریستی/ پودینگ کریسمس
آگاتا کریستی ملکه داستان.های جنایی هم کریسمس را از داستان.های جذابش کنار نگذاشته و چندین رمان و داستان کوتاه دارد که وقایع آن.ها هم زمان با کریسمس یا به مناسبت کریسمس اتفاق می.افتد. دو داستان «پودینگ کریسمس» و «تراژدی کریسمس» و رمان «کریسمس آقای هرکول پوآرو» حال و هوای کریسمسی دارند. «پودینگ کریسمس» در سال 1960 میلادی چاپ شده و طبق معمول، هرکول پوآرو در آن حی و حاضر است. در این داستان، یک شاهزاده قرار است ازدواج کند اما ظاهرا پای زنی دیگر در میان بوده که جواهر گران قیمت و مهم شاهزاده را هم دزدیده. شاهزاده می.ترسد که تمام ماجرا به یک آبرو ریزی بزرگ ختم شود و به همین خاطر، قرار می.شود که هرکول پوآرو برای حل ماجرا در مهمانی کریسمس خانواده شاهزاده شرکت کند اما پوآرو همان شب یادداشتی دریافت می.کند مبنی بر این که از پودینگ.های کریسمس چیزی نخورد و البته کار درستی هم هست. چون یکی از مهمان.ها با خوردن پودینگ کریسمس واقعا به دردسر می.افتد. در رمان «کریسمس هرکول پوآرو» هم قتلی همزمان با شب کریسمس اتفاق می.افتد و میزبان ثروتمند یک خانه به شکل فجیعی کشته می.شود. هرکول پوآرو که در مهمانی مقتول شرکت داشته شخصیت تمام مهمان.ها و انگیزه.های احتمالی آن.ها را بررسی می.کند و قاتل را هم طبق معمول تحویل عدالت می.دهد.
آنتوان چخوف/ ونکا
این داستان غم انگیز آنتوان چخوف یکی از معروف.ترین نویسنده.های داستان کوتاه.های کریسمسی است. ونکا پسر بچه نه ساله ای است که مجبور شده در مسکو به سخت.ترین کار.ها تن بدهد و تنها در شب کریسمس مدت کوتاهی تنها مانده و از این فرصت استفاده کرده تا برای پدربزرگش نامه بنویسد. ونکا یادش می.آید که وقتی کوچک بود، موقع کریسمس همراه پدر بزرگش به جنگل می.رفت تا درخت کریسمسی برای ارباب بیاورند. ونکا در نامه اش به پدر بزرگ التماس می.کند که بیاید و او را از مسکو پیش خودش ببرد چون خیلی دارد به او سخت می.گذرد. نامه تمام می.شود و ونکا آن را در پاکت می.گذارد اما تنها چیزی که رویش می.نویسد این است : «برسد به دست پدر بزرگ در دهکده!.» او هیچ اطلاعات دیگری ندارد.
چارلز دیکنز/ سرود کریسمس
این نوشته چارلز دیکنز، گاو پیشانی سفید داستان.های کریسمسی است. «سرود کریسمس» داستان یک مرد پیر و بی.احساس و خسیس به اسم ابنزر اسکروچ است که هیچ علاقه ای به کریسمس و شادی ندارد. او در لندن زندگی می.کند و دقیقا معلوم نمی.شود که شغلش چیست اما به هر حال پول خیلی.ها را بالا می.کشد و بهره آن را نصیب خودش می.کند. دو رو بر اسکروچ، آدم.هایی هستند که به زندگی عادی و شاد درمیان خانواده اهمیت می.دهند و پول را همه چیز نمی.دانند اما خود اسکروچ دائم نشان می.دهد که از فقرا نفرت دارد و ترجیح می.دهد که سر به تن آن.ها نباشد، اسکروچ آدم تنهایی است و حتی ازدواج هم نکرده. البته او نامزدی به نام بل داشته و می.خواسته با او عروسی کند اما به خاطر اشتهای سیری ناپذیرش برای پول جمع کردن، دائم عروسی را عقب انداخته و آخر سر هم بل او را ترک کرده است؛ بنابراین، اسکروچ طبق معمول همه سال.های زندگی.اش، کریسمس را به تنهایی سپری می.کند ولی موقع خواب، روح یک دوست قدیمی سراغش می.آید؛ دوستی که مثل خود اسکروچ خسیس و کوتاه بین بود. این، تازه اول کار است و بعد از آن روح.های «کریسمس گذشته»، «کریسمس حال» و «کریسمس. آينده» هم سر اسکروچ خراب می.شوند و او مجبور می.شود حقیقت زندگی.اش را در این زمان.ها واقعا ببیند و تصمیم به تغییرشان بگیرد. ظاهرا حالا دیگر حس وجود فرشته.ها و ارواحی که زندگی آدم را آخر هر سال بررسی می.کنند یکی از مضمون.هایی است که در فرهنگ مردم در کشور.های غربی هم جا افتاده و با کریسمس عجین شده. از طرف دیگر، شخصیت اسکروچ آن قدر در زندگی مردم وارد شده که در فرهنگ.های لغت هم کلمه اسکروچ به عنوان آدمی خسیس و تنگ نظر و حتی بدجنس معنی می.شود و مردم هم خیلی از آن استفاده می.کنند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 517]