واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: نیوزیلند یا زلاندِ نو کشوری در جنوب غربی اقیانوس آرام است، این کشور از دو جزیره بزرگ و تعداد زیادی جزیره کوچک تشکیل شده و مناطق خودمختار نیو، جزایر کوک، توکلائو و راس را هم در بر می.گیرد.
نیوزیلند فاصله زیادی با دیگر خشکی.های کره زمین دارد، به طوریکه استرالیا نزدیکترین همسایه این سرزمین در دو هزار کیلومتری آن قرار دارد، دریای میان این دو کشور به دریای تاسمان معروف است. نزدیکترین همسایگان این کشور از شمال جزایر تونگا، فیجی، نیوکالدونیا هستند.
بیشتر جمعیت نیوزیلند را مهاجران اروپایی (به.ویژه بریتانیایی و ایرلندی) تشکیل می.دهند. مهمترین اقلیت هم رنگین پوستان مائوری هستند که از هزار سال پیش ساکن این سرزمین شده.اند، اقلیتهای کوچکتر ساکن نیوزیلند آسیایی.ها و پولینزی.ها هستند که بیشتر در شهرهای بزرگ سکونت دارند.
رئیس حکومت زلاندنو ملکه الیزابت دوم است، فرماندار کل که با پیشنهاد پارلمان زلاندنو انتخاب می.شود، مسئولیت امضای قوانین را برعهده دارد، هرچند قدرت او و ملکه کاملا تشریفاتی است و پارلمان که در انتخابات عمومی برگزیده می.شود تنها مرجع قانون.گذاری در کشور است و نخست.وزیر را که در رأس قوه مجریه قرار می.گیرد انتخاب می.کند.
انگلیسی زبان اصلی نود و پنج درصد مردم این کشور و نخستین زبان رسمی زلاندنو است. زبان مائوری دیگر زبان رسمی این کشور است.
تاریخ
نخستین ساکنان نیوزیلند اقوام پولینزی ساکن جزایر اقانوس آرام بودند که در حدود قرن هشتم تا سیزدهم میلادی به این سرزمین رسیدند. پولینزی.های نیوزیلند ملت و تمدن متمایزی را به نام مائوری تشکیل دادند و برخی از آنها با سفر به جزایر چاتهام تمدنی را در آن جزایر بنیان نهادند.
در ۱۶۴۹ آبل جانسون تاسمان دریانورد هلندی اولین اروپایی بود که در سواحل نیوزیلند فرود آمد. کشته.شدن چند تن از ملوانان کشتی جانسون توسط مائوری.ها موجب شد که اروپایی.ها علاقه.ای به ارتباط دوباره با این جزیره نداشته باشند.
یکصد و بیست سال پس از سفر ناخدا جانسون، در سال ۱۷۶۹ جیمز کوک ناخدای بریتانیایی در حین سفرهای دریایی خود در اقیانوس آرام به نیوزیلند رفت و نقشه دقیقی از این جزیره کشید. ارتباط اروپایی.ها و مائوری.ها پس از سفر جیمز کوک ادامه.یافت، بسیاری از کشتی.های ماهیگیری و تجاری اروپایی و امریکایی به این سرزمین رفته و در ازای فروش کالاهای خود به.ویژه مصنوعات فلزی و اسلحه جات مایحتاج ضروری خود مانند آب آشامیدنی، پوست، آثار هنری، مواد غذایی و حتی گاهی سکس را از آن.ها دریافت می.کردند.
مهاجرت به نیوزیلند از قرن نوزدهم آغاز شد. اولین مهاجران عمدتاً گروه.های مذهبی از جمله انگلیکن.ها، کاتولیک.ها، پرسبی.ترین.ها، متدیست.ها و باپتیست.ها بودند که از انگلستان و اسکاتلند می.آمدند. در سال ۱۸۴۰ قرارداد وایتانگی میان دولت بریتانیا و مائوری.ها این کشور را را تحت.الحمایه بریتانیا و بخشی از این امپراتوری ساخت. در ۱۸۵۶ اولین دولت خودمختار در این کشور پاگرفت و در ۱۸۷۶ دولت مرکزی سراسر خاک جزیره را تحت تسلط خود درآورد.
نیوزیلند در سال ۱۹۰۷ استقلال خود را از بریتانیای کبیر کسب کرد. نیوزیلند پس از آن عضو اتحادیه کشورهای همسود شد و سمت تشریفاتی ریاست حکومت را نیز همچنان در اختیار پادشاه بریتانیا گذاشت. جانشین پادشاه در زلاندنو فرماندار کل است که به توصیه نخست.وزیر انتخاب می.شود.این کشور در جنگ جهانی اول به عنوان حامی بریتانیا جنگید و «ارتش مشترک نیوزلند واسترالیا» یا به اختصار آنزاک در نبرد گالیپولی در ترکیه امروزی شرکت کرد. در مجموع بیش از هجده هزار نیوزیلندی در خلال جنگ جهانی اول کشته شدند. نیوزیلند در جنگ جهانی دوم هم جزء متفقین بود و با باز شدن پای آمریکایی.ها به منطقه جزء هم.پیمانان سیاسی و اقتصادی آمریکا در آمد و تا حدی به آمریکا نزدیک شد که ناخواسته درگیر جنگ ویتنام شد و همین امر اثرات عمیقی بر حیات سیاسی زلاندنو گذاشت. امروزه نیوزیلند نه فقط با بریتانیا و آمریکا بلکه با استرالیا، چین و ژاپن نیز روابط نزدیک و مناسبات اقتصادی گسترده.ای دارد.
جغرافیا
نیوزیلند یا به زبان مائوری آئوتئاروا کشوری است در اقیانوسیه واقع در آبهای جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب خاوری استرالیا.این کشور از دو جزیره اصلی شمالی و جنوبی و چند جزیره کوچک دیگر تشکیل شده.است.زلاند نو کشوری است نسبتا کوهستانی جزیره شمالی دارای منشا آتشفشانی است و آبفشانهای آن هنوز از فعالیت.های آذرین حکایت می.کنند.سرتاسر جزیره جنوبی را رشته کوههای آلپ جنوبی که ارتفاع قلل آن بالاتر از سه هزار متر است در بر گرفته و آب و هوای آن معتدل مایل به سرد و مرطوب و بارانی است و رو به جنوب از دمای آن کاسته شده و به سردی می.گرود.جنگلهای بارانی آن توسط مهاجران اولیه پاکسازی شده و به کشتزارهای وسیع و چراگاههای پهناور تبدیل شده.است.
بلندترین نقطه زلاندنو قله کوک به ارتفاع ۳۷۶۴ متر است و عمده.ترین رودخانه آن رودخانه وایکاتو است که درازای آن ۴۲۰ کیلومتر می.رسد و رودهای کلوته، تایر، ی کلارنس و وایتاکیاز دیگر رودهای مهم آن محسوب می.شوند.دریاچه توپو با مساحت ۶۰۵ کیلومتر مربع که در جزیره شمالی قرار دارد، همراه با دریاچه یخچالها و یخرودهای طبیعی و کوههای پوشیده از برف و جلگه.ها و دره.های سبز و خرم از دل انگیزترین مناظر طبیعی این سرزمین به شمار می.آید.
مردم شناسی
جمعیت نیوزیلند ۴٫۳ میلیون نفر است. حدود ۷۸٪ آنان خود را اروپایی معرفی می.کنند. اروپائیان زلاندنو به «Pākehā» معروف هستند. این کشور از لحاظ نژادی به دو بخش عمده و بزرگ تقسیم شده.است. بیشتر اروپائی.ها تبار بریتانیایی یا ایرلندی دارند و مهاجرانی که از آلمان، ایتالیا، یوگسلاوی، هلند، اتریش و سوئیس آمده.اند هم جمعیت قابل توجهی دارند. در سرشماری سال ۲۰۰۶ مائوری.ها ۱۵٪، آسیایی.ها ۹٫۲٪ و پولینزی.های غیر مائوری ۶٫۹٪ جمعیت را تشکیل می.دادند. (هر شخص در سرشماری می.تواند خود را از دو گروه قومیتی معرفی کند). انگلیسی و مائوری زبان.های اصلی این کشور است.
نرخ باروری در نیوزیلند به نسبت سایر کشورهای توسعه یافته کمی بالاتر است. هر زن نیوزیلندی به.طور میانگین ۲/۱ فرزند را در طول عمر خود به.دنیا می.آورد. امید به زندگی بسیار بالاست که برای هر کودک دختر ۸۳/۳ سال و هر پسر ۸۰/۷ سال است.
نیوزیلند یک کشور عمدتا شهرنشین است. ۸۶٪ مردم در ۱۶ منطقه شهری این کشور زندگی می.کنند و نیمی از آن.ها در سه شهر اصلی آوکلند، ولینگتون و کرایست چرچ به.سر می.برند.
نودونه درصد بزرگسالان نیوزیلندی باسواد هستند. البته ۲۲٪ آن.ها از تحصیلات رسمی برخوردار نیستند. بیش از ۱۸٪ مردم نیز مدرک دانشگاهی دارند.
دولت نیوزیلند سیاست بسیار بازی نسبت به مهاجران دارند. در سند استقلال نیوزیلند حاکمان این کشور تعهد کرده.اند که هر سال معادل یک درصد جمعیت این کشور مهاجر بپذیرند. در حال حاضر بیست.وسه درصد جمعیت کشور در خارج از این سرزمین به.دنیا آمده.اند که یکی از بالاترین رقم.ها در دنیاست. بیست.ونه درصد آن.ها بریتانیایی یا ایرلندی هستند. مهاجران آسیای شرقی به.ویژه چینی.ها در سال.های اخیر افزایش زیادی یافته.اند.
مذهب
تا پیش از ورود اروپاییان به نیوزیلند، مائوریها از آیین دیرینه و بدوی خود پیروی می.کردند، ولی امروزه بیشتر مائوریها به مسیحیت گرویده.اند. مسیحیت مهم.ترین دین نیوزیلند است، ۵۶٪ مردم این کشور مسیحی هستند. انگلیکانها، کاتولیکها، پرسبیترنها، متدیستها و باپتیست مهمترین گروه.های مسیحی هستند. سی.وپنج درصد مردم خود را بدون اعتقاد به مذهب معرفی کرده.اند. بودیسم، هندوئیسم، اسلام، بهائی و مذاهب دیگر هم پنج درصد جمعیت نیوزیلند را تشکیل می.دهند.در نیوزیلند دین از حکومت جدا بوده و طبق قانون، دین و مذهب آزاد بوده و هر کس می.تواند آئین.های ویژه دینی خود را آزادانه به جا بیاورد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1558]