واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: دعا نکردن گناهی بزرگ
مطابق آیه ۶۰ سوره غافر تکبر و دعا نکردن به عنوان گناهی بزرگ که باعث ورود به جهنم می.شود، معرفی شده است.
ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن و به فرموده اهل بیت.(ع) بهار آن است. اگر چه تلاوت آیات قرآن و حتی نگاه کردن به صفحات قرآن کریم نیز دارای اجر و پاداش الهی است؛ اما تدبّر در آیات قرآن دستور اکید خود قرآن و سفارش جدی پیامبر اکرم.ص) و ائمه اطهار.(ع) است، تا جایی که فرموده.اند در تلاوت قرآنی که همراه با تدبر نباشد، خیری نیست.
گروه آیین و اندیشه خبرگزاری فارس در روزهای ماه مبارک رمضان با مطالبی با عنوان «یک آیه، یک درس» به تدبر در یکی از آیات قرآن پرداخته و درس.هایی را که می.توان از آن آیه شریفه گرفت، مطرح می.کند. امید است پس از ماه مبارک، خوانندگان گرامی با ۳۰ آیه قرآن مأنوس و با ترجمه و مفهوم و درس.های آن آیات آشنا شده باشند.
اما امروز آیه ۶۰ سوره غافر است:
«وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ».
پروردگار شما گفته است: «مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم! کسانی که از عبادت من تکبر ورزند، به زودی با ذلت وارد دوزخ می.شوند.» (۱)
یکی از مهمترین آیات قرآن کریم در موضوع دعا و نیاش، همین آیه شریفه است، در قسمت اول آیه بر استجابت دعا تأکید شده است و در بخش دوم نیز تکبر و دعا نکردن به عنوان گناهی بزرگ که باعث ورود به جهنم می.شود، معرفی شده است.
در نگاه اول، از عبارت «ادعونی استجب لکم» چنین برداشت می.شود که هر دعایی مورد اجابت قرار می.گیرد؛ اما حدیث شریف ثقلین و روایات فراوان دیگر به ما می.آموزد که بدون روایت و تبیین رسول خدا (ص) و اهل بیت پاک او (ع) نمی.توان آیات قرآن را تفسیر کرد و حتما باید آیات قرآن را با توضیح معصومان (ع) مورد توجه قرار دارد.
وقتی به سراغ روایات ائمه اطهار (ع) می رویم می.بینیم که برای دعا، آداب و شرایطی قرار داده..اند که رعایت و عدم رعایت آنها در استجابت دعا تأثیر دارد. برای نمونه در آداب و شرایط دعا رسول گرامی اسلام (ص) فرموده.اند:
«در حالی خداوند را بخوانید که به جابت او یقین دارید».(۲)
امام صادق (ع) ضمن روایتی فرمودند:
«دعا از خداوند متعال پوشیده می.ماند (اجابت نمی.شود).تا آن که بر محمد و آل محمد (ص) صلوات فرستاده شود.»(۳).
می.توان آداب و شرایط برگرفته از روایات را در امور زیر خلاصه کرد:
آداب ظاهری دعا:
۱- طهارت، ۲- استعمال عطر ۳- رو به قبله بودن ۴- صدقه دادن ۵- بدون عجله دعا کردن ۶- اصرار و پافشاری کردن در دعا ۷- نام بردن حاجت ۸- آمین گفتن ۹- گریه کردن در نیایش ۱۰- اعتراف به گناهان ۱۱- اظهار خشوع ۱۲- تعمیم دادن دعا برای دیگران ۱۳- شروع و ختم دعا با صلوات ۱۴- مدح و ثنای الهی قبل از درخواست حاجات
آداب باطنی (قلبی و اعتقادی) دعا:
۱- ایمان به حضرت حق و قدرت بی.پایانش
۲- رجاء و امیدواری به رحمت خداوند
۳- خوش گمانی و حسن ظن به خداوند
۴- انکسار قلب و شکستگی دل در حین نیاش
۵- ناامیدی کامل از غیر خدا
باید گفت اگر کسی با رعایت این آداب و شرایط به دعا کردن پرداخت ، دعای او به اجابت نزدیک.تر است.
نکته مهم دیگر مصلحت دعا کننده است. خداوند با علم بی.پایانش می.داند که اجابت دعای این بنده به نفع او و یا به ضرر اوست. در دعای شریف افتتاح که ویژه شبهای ماه مبارک رمضان است می.خوانیم: «ولعل الذی أبطأ عنی هو خیر لی، لعلملک بعاقبة الأمور» (۴) یعنی خدایا اگر در برآورده شدن برخی حاجات من، تأخیر شده است، علت آن علم تو به عاقبت امور است. پس حواسمان باشد با تأخیر در اجابت دعاهایمان، زبان به گلایه باز نکنیم و در هر صورت به قضای الهی راضی باشیم.
در قسمت دوم این آیه شریفه از دعا به عبادت یاد شده است عبارتی که ترک آن موجب ورود به دوزخ است!
این که دعا کردن مسئله.ای است که در روایات هم مورد تأکید قرار گرفته است؛ رسول اسلام (ص) فرمودند: «الدعاء مخ.العبادة؛ دعا مغز عبادت است.» (۵)
از انضمام این روایت با آیه شریفه مورد بحث، اهمیت دعا کردن استنباط می.شود.
عاشق که شد که یار بحالش نظر نکرد/ ای خواجه درد نیست وگرنه طبیب هست
آری، اجابت نزدیک است، خدا قاضی.الحا.جات است. حضرت حق مجیب است و … اما آیا ما چقدر اهل دعائیم؟ به چه میزان آداب دعا را رعایت می.کنیم؟ و … خدایا! در تمام سال و بالاخص در این ماه مبارک به ما توفیق دعا و نیایش مرحمت فرموده و ادعیه ما را به اجابت خویش قرین فرما. آمین یا رب.العالمین.
پی.نوشت.ها:
(۱). ترجمه قرآن کریم: آیت الله مکارم شیرازی
(۲). وسائل الشیعه، ج ۷ صفحه ۵۳
(۳). عدة الداعی، ص ۲۷۸
(۴) . مفاتیح.الجنان، اعمال ماه مبارک رمضان
(۵). وسائل.الشیعه، جلد ۷، صفحه ۲۷
نویسنده: حسین محمدی فام، کارشناس ارشد تفسیر قرآن
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 212]