منشاء فرهنگ

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
شناخت منشاء فرهنگ و عوامل مربوط به آن مستلزم مطالعهٔ رفتار انسان، از ساده.ترين و ابتدائى شکل آن، است تا بتوان عوامل فرهنگى و انسانى را از عوامل زيستى آن تميز دارد (در همين کتاب، فصل انسان.شناسى پيش از تاريخ عمده تکيه بر چگونگى پيدايش فرهنگ دارد).
اين امر مستلزم آن است که جامعهٔ انسانى و رفتار او به.صورت طبيعى (يعنى انسانى که تحت.تأثير هيچ يک از نظام.هاى فرهنگى و اجتماعى نباشد) مورد مطالعه قرار گيرد. چنين چيزى نشدنى است و نه دست.يافتني؛ زيرا حتى ابتدائى.ترين شکل جوامع انسانى نمى.تواند رفتار فردى و يا گروهى نداشته باشند.
گروهى معتقد هستند جوامعى را که تحت عنوان اتبدائى توصيف مى..کنيم از بعضى جهات، فرهنگى پيچيده.تر از فرهنگ ما دارند. بنابراين هيچ جامعه يا گروه انسانى يافت نمى.شود که شيوه خاص زندگى خود را نداشته باشد.
در بررسى عوامل کلى فرهنگ و تمدن، ارتباط بين انسان و محيط شاخص.ترين مقوله.اى است که در زايش فرهنگى مورد توجه قرار مى.گيرد. کاربرد توانائى.هاى انسان در محيطط طبيعى و اجتماعى پيامد دو جريان منطقى بين اين دو عامل، يعنى انسان و محيط او است.
تيلر در تعريف.هاى بسيارى که دربارهٔ فرهنگ پيشنهاد کرده، يکى را شامل توانائى.ها و عاداتى مى.داند که آدمي، به.عنوان عضو جامعه، کسب کرده است. پرورش و کاربرد توانائى.هاى انسان يکى از اساسى.ترين وجوه مميزهٔ جوامع ابتدائي، در حال رشد و رشديافته است. در واقع اصول و روش.هائى را که جامعه براى اين آفرينش فرهنگى به کار مى.برد تمدن آن را مى..سازد.
نخستين مراحل آفرينش فرهنگى در جوامع و گروه.هاى مختلف انساني، با يکديگر شباهت داشته است، زيرا انگيزش.هاى ابتدائى انسان جنبه.هاى بيولوژيکي، مانند تأمين غذا، نياز جنسي، و صيانت ذات داشته است و به گفته گلدن وايزر، عوامل عمده و مشترک تعيين.کنندهٔ فرهنگ جوامع شامل وحدت رواني، يکسان و همگانى بودن احتياجات حياتى و يکسان بودن محيط مادى بشر بوده است (کلاين.برگ، روانشناسى اجتماعي، على.محمد کاردان، ص ۷۱).
رالف لينتون (R.Linton)، امور ثابت و هميشگى محيط زندگى و طبيعت بشر را در رشد و پيدايش همهٔ نظام.هاى اجتماعى مؤثر مى.داند. انسان.شناسى پيش از تاريخ، مى..تواند وجوه اشتراکى يا عامل اوليهٔ مشترکى را که سبب پيدايش فرهنگ.هاى مختلف، در سرزمين.هاى گوناگون، شده کشف و مورد بررسى قرار دهد (همين کتاب، به فصل انسان.شناسى پيش از تاريخ مراجعه شود).
حوادث اجتماعى در آفرينش و تحول فرهنگى نيز نقش اساسى دارد. دخالت و نفوذ انسان در محيط، به.تدريج، اثرات يکسويه عامل طبيعى را در پيدايش فرهنگ ضعيف.تر و ضعيف.تر مى.سازد، و نقش اساسى را حوادث و رويدادهاى اجتماعى به دست مى.گيرند. رالف لينتون در بررسى.هاى خود در جامعه تانالا در ماداگاسکار، به اين مقولهٔ مهم دست يافته است. وى مى.گويد:
"در اين جامعه دو خواهر مى.توانستند همسر يک مرد بشوند ولى وقتى يکى از خواهرها ديگرى را مسموم ساخته بود از آن پس اين.گونه ازدواج تابو (ممنوع) محسوب گرديد" .
روى.هم رفته منشاء فرهنگ انسانى نه کاملاً ريشه در طبع انسانى دارد و نه در محيط طبيعي؛ بلکه ريشه در جامعه.اى دارد که در آن زاده شده و به.سر مى..برد و از او انسانى اجتماعى ساخته است. به.نحوى که محيط و طبيعت او را تحت اختيار و سلطهٔ خويش درآورده است.
نيازها و توانائى.هاى زيستى آدمى سبب محدوديت.هاى رفتارى و فرهنگ آفرينى شده است. اساسى.ترين اين موانع در فرهنگ.زائى عبارت هستند از:

عوامل بالا، همراه با گوناگونى شرايط زيست، تأمين غذا و نيازمندى.ها، فرهنگ.هاى گوناگون را به.وجود مى.آورد که با شرايط اوليهٔ آنها سازگارى دارد. عمل آميزش جسنى نزد همه جوامع امرى غريزى و الزامى است اما در عين حال، شيوه و روش آن در نحوه انتخاب جفت، زمان، مکان، گروه و غيره متفاوت است. به اين دليل نظام.هاى جسنى متفاوتى در جوامع گوناگون به.وجود مى.آورد. همچنين است در مورد مراقبت از اطفال، شيوه انتقال فرهنگ و فرهنگ.پذيرى.
لسلى.وايت بر آن است که فرهنگ، با تمام اجزاء و جنبه.هاى آن، متکى به استفاده انسان از نماد و زبان است "وى اجزائى ترکيبى فرهنگ را شامل چهار مقولهٔ زير مى.داند:

۱. نياز انسان به خوراک و مسکن ۲. وجود غريزه جنسى ۳. الزام به جفت.گيرى زن و مرد براى توليدمثل (به.جزء در موارد تلقيح مصنوعى) ۴. ناتوان بودن نوزاد انسان از بدو تولد تا پايان کودکى ۵. انحصار عمل زايمان به زن ۱. ايدئولوژى ۲. جامعه.شناسى ۳. احسا.س.ها و ايستارها ۴. تکنولوژى

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 172]