انديشه بسيج و فرهنگ شهادت طلبي

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: انديشه بسيج و فرهنگ شهادت طلبي
كمال و مرتضي مرتضي زاده
«شجره طيبه بسيج» متشكل از مومنان مخلص و فداكار، همواره تشنه آب حيات و طالب نور زندگي بخش قرآن و وحي و نسيم روح بخش و دل انگيز سنت و عترت است و ادامه حيات معنوي آن مستلزم اتصال دائمي به سرچشمه كمال و منبع لايزال و درياي معرفت كلام حق، سنت نبوي و ولايت علوي و شاگردي بسيجيان عزيز در مدرسه عشق و مكتب شهيدان مي باشد، تا سرود آزادگي را از گلدسته هاي عروج الي الله سر دهند و از نردبان بندگي تا تابندگي بالا روند تا يقين و حقيقت حديث عشق را در گستره زمان و مكان جلوه گر نمايند و پرچم توحيد را در سراسر عالم به اهتزاز درآورند و اعتلابخش كلمه طيبه «لااله الاالله» باشند. بي شك بهترين و كارآمدترين راه ممكن جهت ايجاد، حفظ و تقويت فرهنگ بسيجي، گسترش و تعميق معارف قرآن و عترت در ميان بسيجيان است. در مقاله حاضر نگاهي اجمالي به فرهنگ شهادت طلبي شده است كه بمناسبت هفته بسيج اين مطلب را تقديم به دريادلان بسيجي مي كنيم.
مراتب حيات
حيات، مانند وجود و نور داراي مراتب است و هر پديده اي به اندازه ظرف وجودي خويش از آن بهره مي گيرد. حيات بر سه قسم است: 1- حيات نباتي 2- حيات حيواني 3- حيات معنوي، حيات طيبه، حيات نباتي به معناي شادابي، رشد و نمو و سرسبزي است. همه موجودات (گياهان، حيوانات و انسانها) به جز جمادات، از اين نوع حيات برخوردارند.
حيات حيواني به معناي تحريك و تلاش جهت رفع نيازهاي مادي است و حيوانات و انسانها از اين نوع حيات بهره مندند. حيات معنوي به معناي هدف مند بودن زندگي و در مسير فطرت و در راستاي عقل سليم و وحي قرار گرفتن و حركت كردن است. اين نوع حيات، خاص انسانها مي باشد. امام علي (ع) مي فرمايد:«آفريده نشده ام كه غذاهاي لذيذ و پاكيزه مرا سرگرم سازد، چونان حيوان پرواري كه تمام همت او علف، و يا چون حيوان رها شده كه شغلش چريدن و پر كردن شكم بوده، و از آينده خود خبري ندارد.»1
فضيلت شهيد و شهادت
شهيد در عزتمندي جامعه نقش والايي ايفا مي كند، ازاين رو خداوند نيز او را عزيز داشته و مقام و جايگاه والا به او مي بخشد. شهادت راه ميان بري است كه به سرعت انسان را به مقصد مي رساند. شهادت برترين آزمايش است كه شهيد با سربلندي از اين آزمايش قدم در حوزه رستگاران مي نهد و در مواقعي كه همه مورد سوال قرار مي گيرند، او بدون سوال از آن گذرگاه عبور مي كند.
از رسول خدا (ص) پرسيدند: مگر شهيد چه ويژگي دارد كه در قبر از او سوال نمي شود؟ پيامبر (ص) فرمودند: همان برق شمشير كه بالاي سر شهيد درخشيد براي آزمايش او كافي بود2» عظمت و فضيلت شهيد و شهادت در راه خدا در آيات و روايات بسياري آمده كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم:
1- حيات جاويد
شهيدان در عالم برزخ برخوردار از حياتي بسيار عالي و آميخته با انواع نعمت هاي معنوي مي باشند.3 خداوند متعال مي فرمايد: ولا تحسبن الذين قتلوا في سبيل الله امواتاً بل احياء عند ربهم يرزقون. 4
هرگز نپنداريد كساني كه در راه خدا كشته شده اند مرده اند، بلكه آنان زنده و نزد پروردگارشان روزي خوارند.
2- پاداشي بزرگ
شهيدان نزد خداوند از پاداشي بزرگ كه براي ما ناشناخته است بهره مندند. «و هر كس در راه خدابجنگد، پس كشته شود يا پيروز گردد، به زودي پاداشي بزرگ به او خواهيم داد5» پيامبر خدا(ص) در اين باره فرموده اند:وقتي شهيد از مركبش به زمين مي افتد، هنوز به زمين نرسيده خداوند همسري از حورالعين را نزد او مي فرستد تا او را به آنچه خداوند از كرامت خويش برايش آماده كرده بشارت دهد.6
3- نظر به وجه الله
همچنين پيامبر (ص) فرموده اند: شهيد هفت ويژگي دارد... هفتم آن كه نظر مي كند به وجه الله، و اين براي هر پيامبري و شهيدي مايه آرامش است.7
4- شفاعت كننده
شهيد به مقامي دست مي يابد كه به اذن خدا مي تواند مثل پيامبران و اولياي خدا دست ديگران را بگيرد و در قيامت شفيع آنان باشد. امام صادق (ع) در اين باره فرموده اند: در روز قيامت سه گروه شفاعتشان نزد خدا پذيرفته است: پيامبران، علما و شهيدان. 8
5- گوارا بودن درد گلوله در حين شهادت
پيامبر خدا(ص) فرمودند:
زخم ناشي از نيزه و ضربت بر شهيد، از نوشيدن آب خنك در روز تابستان براي او آسان تر است. 9
6- آمرزش گناهان
امام صادق (ع) فرمود: هر كس در راه خدا كشته شود خداوند چيزي از خطاها و بديهاي او را به وي نخواهد شناساند يعني تمام گناهانش را مي بخشد. 10
7- ورود به بهشت قبل از ديگران
از امام رضا (ع) روايت شده كه فرمود: اول كسي كه وارد بهشت مي شود، شهيد است. 11
نقش فرهنگ شهادت طلبي در ايستادگي در برابر دشمن
تاثير شگرف فرهنگ پربار شهادت در گستره جهان بيني اسلام ناب محمدي (ص) از جلوه هاي ممتاز برخوردار است. فرايند اين تاثير در حوزه هاي فرهنگي، سياسي، اجتماعي، نظامي و اقتصادي قابل مشاهده است. يافته ها و دستاوردهاي تاريخي از صدر اسلام تاكنون، بيانگر اين واقعيت شگرف است كه فرهنگ شهادت طلبي به عنوان كارآمدترين و موثرترين عنصر در پيشبرد اهداف و حفظ ارزشها و مقابله با دشمنان اسلام مطرح بوده است.
فرهنگ شهادت طلبي يعني باور به خداو معاد، اعتقاد راسخ بر درستي و حق بودن راه اسلام ناب محمدي (ص)، ايستادگي در مقابل دشمن، ايثار و فداكاري جهت حفظ ارزشهاي انقلاب و اسلام ناب، خستگي ناپذيري و اعتقاد به احدي الحسنين (پيروزي ظاهري يا شهادت راه خدا) خداوند مي فرمايد:
بگو: هرگز به ما جز آنچه خدا براي ما مقرر داشته نمي رسد، او مولاي ماست، و مومنان بايد بر خدا توكل كنند. بگو: آيا براي ما جز از اين دو نيكي (پيروزي يا شهادت) را انتظار مي بريد12؟.
امام خميني (ره) در اين باره مي فرمودند: ما بندگان خدا هستيم و در راه او حركت مي كنيم و پيشروي مي كنيم. اگر شهادت نصيب شد، سعادت است، و اگر پيروزي نصيب شد، سعادت است.» 13 همين فرهنگ شهادت طلبي در بين مومنان و مجاهدان صدر اسلام بود كه خواب را از چشمان مشركان و كافران گرفته بود و از آنان مرداني پولادين، عاشق شهادت و شجاع ساخته بود، و همين موجب رعب و هراس دشمنان شده بود به گونه اي كه با وجود نفرات و تجهيزات فراوان، از مقابله با نيروهاي اسلام مي ترسيدند.
آثار فرهنگي شهادت طلبي
حيات پرنشاط، بالندگي، حماسه سازي، عزت، اميد و تعهد در همه حوزه ها در پرتو فرهنگ شهادت طلبي و ايثار به دست مي آيد و نيز خمودي، بي تحركي، ذلت و سقوط در اثر فقدان فرهنگ شهادت، پديد مي آيد. در اينجا به برخي از آثار سودمند فرهنگ شهادت طلبي اشاره مي كنيم:
1- اميد
اميد در مقابل ياس، رمز حركت و پيروزي است، و چون زرهي است كه هر كس آنرا بر تن كند، رويين تن مي شود. اگر اميد نبود، خداجويان در طول تاريخ- كه هميشه در اقليت بوده اند- مي بايست بارها در زير چكمه هاي مستكبران و جهانخواران نابود شوند، ولي آنان با وجود كثرت دشمنان، به خداوند و وعده هاي او دل بستند و تسليم باطل نشدند و پرچم حق را با ايثار و شهادت استوار نگه داشتند.
2- خودباوري و برون رفت از بي هويتي
بي هويتي يعني سرگرداني، و چون خسي در معرض طوفان هاي سهمگين بودن. انسان خودباخته به غريقي مي ماند كه براي نجات خود به هر چيزي چنگ مي اندازد. مانند برخي از انسان هاي امروزي كه به هر مكتب و فريادي رو مي آورند. به سوي اومانيزم و انسان محوري، پلوراليزم و حقيقت ستيزي، سكولاريزم و فرار از دين، ليبراليزم و اباحه گري و... ولي هيچ كدام از اينها نمي تواند ناجي آنها باشد. چون اين مكاتب بي ريشه اند و به كشتي درحال غرق شدن مي مانند. در اين وادي حيرت زا، روي آوردن به فرهنگ شهادت و ايثار است كه به اين سرگرداني ها پايان مي بخشد.
3- قيام به حق و دفاع از ارزش هاي الهي
از روزي كه پيامبران الهي براي هدايت بشر مبعوث شدند، دنياپرستان در برابر آنان صف كشيدند و جبهه حق و باطل پديد آمد. جبهه باطل براي اهداف شوم خود و ريشه كن ساختن حق و ارزش هاي الهي از هيچ تلاشي دريغ نورزيد، اما جامعه اي كه با فرهنگ شهادت و ايثار آراسته شده باشد، براي دفاع از حق و ارزش ها به صحنه مي آيد و با احياي امر به معروف و نهي از منكر به ستيز با باطل برمي خيزد و دين خدا را ياري مي دهد. امام حسين(ع) براي احياي حق، ياراني را كه عاشق شهادت بودند را برگزيد. و فرمود: آگاه باشيد هر يك از شما كه حاضر است در راه ما از جان خويش بگذرد و جانش را در راه لقاي پروردگارش نثار كند، آماده حركت با ما باشد.
4- تعهد و مسئوليت
تعهد و مسئوليت از اركان محوري جامعه به شمار مي آيد. تعهد در قبال ارزش هاي ديني و انقلابي و احساس مسئوليت در برابر وظايف و تكاليف الهي، فرهنگ ايثار و شهادت با دميدن روح تعهد و مسئوليت در افراد، جامعه را از «بي قيدي»، «بي تفاوتي» و «سستي و خمودي» رهايي مي بخشد.
آثار سودمند فرهنگ شهادت كه ياد شد دليل قاطعي است بر ضرورت ترويج اين فرهنگ. البته علاوه بر آن، دلايل ديگري نيز بر ضرورت ترويج فرهنگ شهادت طلبي در جامعه وجود دارد:
1- تهاجم همه جانبه دشمنان خدا و خلق به عناصر اصلي فرهنگ اسلامي. آنان مي كوشند خداباوري، حق محوري و ارزش ها را از جامعه بزدايند و كفر و ضدارزش ها را جايگزين آن نمايند. خداوند متعال مي فرمايد: «آنها دوست دارند شما هم مانند آنها كافر شويد تا با آنها يكسان گرديد.»(نساء89)
2- حفظ انقلاب اسلامي و حكومت ديني و پاسداري از استقلال و آزادي.
3- حفظ آمادگي جهت پاسداري از اسلام ناب محمدي(ص).
¤ راه هاي دستيابي به فرهنگ شهادت طلبي
جهت دستيابي به فرهنگ شهادت طلبي وظيفه اي به عهده يكايك افراد جامعه و وظيفه اي برعهده دست اندركاران امور فرهنگي جامعه است. افراد جهت رسيدن به فرهنگ ايثار و شهادت بايد چنين رويكردي به عملكرد خويش داشته باشند.
1- باور داشت خدا و معاد در جهان بيني توحيدي.
2- آگاهي به فضيلت و جايگاه ارزشي جهاد و شهادت در آموزه هاي ديني.
3- آشنايي با الگوهاي ايثارگري و شهادت.
4- بصيرت نسبت به برتري مكتب اسلام به ويژه مكتب تشيع بر ساير مكاتب.
اما مسئولان امور فرهنگي دو شيوه و راهكار جهت بسترسازي فرهنگ شهادت در جامعه در پيش رو دارند:
الف- شيوه منفي و مبارزه با فرهنگ مهاجم بيگانگان و پاك سازي جامعه از ابزار و برنامه هاي فرهنگ مهاجم.
ب- شيوه مثبت كه به معرفي و اشاعه فرهنگ اصيل اسلام ناب، الگوهاي رفتاري، باورهاي اعتقادي و اخلاقي، حماسه سازان و... مي پردازد.
¤ نقش شهادت طلبي در عزت مسلمين
شهادت در راه خدا تبلور حيات طيبه و عزتمندي و عزت آفرين است. قبل از پرداختن به موضوع لازم است ابتدا نگاهي به انواع مرگ ها داشته باشيم.
1- مرگ طبيعي
و لكل امه اجل فاذا جاء اجلهم لايستأخرون ساعه و لايستقدمون. (اعراف 43)
براي هر قوم و جمعيتي دوره و مدتي (مرگي) است. پس هنگامي كه مدتشان (مرگ آنان) فرا رسيد لحظه اي پس و پيش نمي افتد.
قانون مرگ و حيات مخصوص افراد نيست، بلكه اقوام و جمعيت ها و جامعه ها را نيز دربرمي گيرد.
2- مرگ ناگهاني، مانند: زلزله، سيل، توفان، تصادف و... كه در يك لحظه و بي خبر آدمي را به كام مرگ مي فرستد.
3- مرگ انتخابي (شهادت)
نوع سوم مرگ، مرگ انتخابي و اختياري است. دو مرگ قبلي، تسليم شدن به مرگ بود، ولي شهادت نوعي تسليم كردن مرگ است.
مرگ اگر مرد است گو نزد من آي
تا در آغوشش بگيرم تنگ تنگ
شهيد با آگاهي به صحنه هاي پيكار عليه ستمگران شتافته و با حضوري آگاهانه در آغوش مرگ رفته است. شهادت آرزوي ديرين مردان خدا بود، و شهادت عزت ابدي است. شهيد با نثار قطره هاي خون پاك خويش، سدها و موانع راه خدا و كمال يابي را از ميان راه مردم برمي دارد، بندهاي اسارت جامعه را مي گسلد، مستضعفان و محرومان را از سيطره ظالمان و زورگويان رهايي مي بخشد و راه را براي حاكميت دين خدا و ارزش هاي الهي هموار مي سازد.

پانوشت ها:
1- نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتي، نامه 54، ص .555
2- وسائل الشيعه، جلد 11، ص 6.
3- تفسير نمونه، ج 3، ص .170
4- آل عمران، آيه .169
5- نساء، آيه 47.
6- مستدرك الوسائل، ج 2، ص .243
7- وسائل الشيعه، ج 11، ص 9.
8- بحار، .6.100
9- مستدرك الوسائل، ج 2، ص .243
01- وسائل الشيعه، ج 11، ص 9.
11- بحار، ج 01، ص 11.
21- توبه، آيه 15-25.
31- صحيفه نور، ج 51، ص .242
سه شنبه 5 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 548]