آيين ‏نامه راهنمايي و رانندگي

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: هيئت‎وزيران در جلسه مورخ 18/3/1384 بنا بـه پيشنهاد مشترك وزارتخانه‎هـاي راه و ترابري و كشور و به استناد بند (4) ماده (18) قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت ـ مصوب 1380 ـ ، آيين‏نامه راهنمايي و رانندگي را به شرح زير تصويب نمود:
فصل اول ـ تعريف‏ها

ماده 1ـ اصطلاحاتي كه در اين آيين‏نامه، دستورالعمل‏ها و پيوست‏هـاي مربوط به‏كار رفته‏اند، داراي معاني مشروح زير مي‏باشند:
1ـ آزادراه: آزادراه به راهي گفته مي‏شود كه حداقل داراي دو خط اتومبيل‏رو و يك شانه حداقل به عرض سه متر براي هر طرف رفت و برگشت بوده و دو طرف آن به نحوي محصور بوده و در تمام طول آزادراه از هم كاملاً مجزا باشد و ارتباط آنها با هم تنها به‏وسيله راه‏هاي فرعي كه از زير يا بالاي آزادراه عبور كند تأمين شود و هيچ راه ديگري آن را قطع نكند.
2ـ ابطال گواهي‏نامه: سلب اعتبار قانوني گواهي‏نامه رانندگي.
3ـ اتومبيل: هر نوع خودرو كه لااقل داراي دو چرخ در جلو و دو چرخ ديگر در عقب بوده و براي حمل بار يا انسان به كار رود.
4ـ اتومبيل آموزشي: خودرويي است كه براي آموزش رانندگي اختصاص داده شده و بايد داراي دو پدال كلاچ و دو پدال ترمز، دو آيينه، تابلوي ويژه روي سقف و علايم مشخص روي بدنه و متعلق و يا تحت پوشش يكي از آموزشگاه‏هاي مجاز آموزش رانندگي باشد.
5ـ اتومبيل مدارس: خودرويي جمعي است كه براي رفت و آمد دانش‏ْآموزان مدارس اختصاص داده شده است و داراي رنگ و علايم مشخص‏كننده مي‏باشد.
6ـ ارتفاع چراغ: فاصله مركز چراغ خودرو بدون بار يا مسافر تا كف راه.
7ـ اعتبار برگ معــاينه فني: زمــان درج شده در متن برگ معـاينه فني وسيله‏نقليه است.
8ـ اوراق كردن وسيله‏نقليه: عبارت است از جداكردن قطعات اصلي وسيله‏نقليه، امحاي شماره‏هاي شناسايي (در مورد شاسي به صورت برش) و بريدن سقف يا ستون‏هاي اتاق و يا پرس اتاق آن و فك و اخذ پلاك‏ها و ابطال اسناد مربوط.
9ـ ايستادن: ايست وسيله‏نقليه در زمان كوتاه.
10ـ ايستادن ممنوع (توقف مطلقاً ممنوع): ايست وسيله‏نقليه براي هر مدت ممنوع است.
11 ـ باركش: هر نوع خودرويي كه براي حمل بار ساخته شده است و داراي انواع زير است:
الف ـ كاميون: وسيله‎نقليه موتوري باري كه قسمت بارگير آن به صورت پيوسته به‏كشنده متصل است. كاميون‏ها به طور كلي با وضعيت حداقل دو محور وجود داشته و ظرفيت حمل 6 تن بار و بيشتر دارند.
الف ـ 1: كاميون اتاق‏دار: كاميوني كه حداكثر ارتفاع ديواره مقاوم اتاق بار آن از كف اتاق 5/1 متر باشد.
الف ـ 2ـ كاميون لبه‏ دار: كاميوني كه حداكثر ارتفاع ديواره مقاوم اتاق بار آن از كف اتاق 80 سانتيمتر باشد.
الف ـ 3ـ كاميون تيغه ‏دار: كاميوني كه قسمت بار آن به وسيله تيغه‏اي طولي به دو نيمه مساوي تقسيم شده باشد.
الف ـ 4ـ كاميون كفي: كاميوني كه قسمت بار آن ديواره نداشته باشد.
الف ـ 5 ـ كاميون سقف‏دار (مسقف): كاميوني كه قسمت بار آن به صورت محفظه سرپوشيده ساخته شده است.
الف ـ 6 ـ كاميون يخچال‏دار: كاميون سقف‏داري كه قسمت بار آن داراي تجهيزات سردكننده باشد.
الف ـ 7ـ كاميون تانكر (باري مخزني): كاميوني كه قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و براي حمل انواع مايعات ساخته شده است.
الف ـ 8 ـ كاميون بونكر: كاميوني كه قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و براي حمل انواع جامدات شكل‏پذير (فله) ساخته شده است.
الف ـ 9ـ كاميون مخلوط‏كن (ميكسر): كاميوني كه قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و داراي دستگاه مخلوط‏كن باشد.
الف ـ 10 ـ كاميون كمپرسي: كاميون اتاق‏داري كه تخليه بار آن به وسيله دستگاه كمپرس انجام مي‏شود.
الف ـ 11 ـ كاميونت: به دو صورت زير وجود دارد:
11 ـ 1ـ خودروي ون باربري: وسيله‏نقليه موتوري باري است كه اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روي يك شاسي باشد و مجموع وزن وسيله‏نقليه و ظرفيت حمل بار آن از 5/3 تن تا كمتر از 5 تن است.
11.ـ 2ـ لوري: وسيله‎‏نقليه موتوري باري است كه اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روي يك شاسي باشد و مجموع وزن وسيله‏نقليه و ظرفيت حمل بار آن از 5 تن تا كمتر از 6 تن است.
الف ـ 12ـ كشنده: وسيله‏نقليه‏ايست كه يدك و يا نيمه‏يدك را به دنبال خود كشيده و به حركت در مي‏آورد.
الف ـ 13 ـ وانت دوكابين: وسيله‎نقليه موتوري دومنظوره كه اتاق راننده و سرنشينان و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و براي حمل بار و اشخاص به كار مي‏رود.
الف ـ 14 ـ وانت يك كابين: وسيله‎نقليه موتوري كه اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روي يك شاسي باشد و براي حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفيت حمل بار آن كمتر از 5/3 تن است.
ب ـ تريلر (يدك): عبارت از وسيله‎نقليه است كه با يك وسيله‎نقليه موتوري كشيده مي‏شود.
پ ـ نيمه تريلر (نيمه يدك): عبارت از يدكي است كه به يك وسيله‎نقليه ديگر به‎طوري متصل مي‏گردد كه بخشي از وزن بار آن به وسيله كاميون يا كاميون‏هاي كشنده حمل مي‏شود.
12 ـ برگ يا برچسب معاينه فني: گواهي انجام معاينه فني كه از سوي ستادهاي معاينه فني خودرو يا مراكز فني مجاز صادر و برگه به درخواست‏كننده تحويل و برچسب به سمت راست شيشه جلو الصاق مي‏گردد.
13 ـ بزرگراه: راهي است كه حداقل داراي دو خط عبور در هر طرف بوده و ترافيك دو طرف آن به وسيله موانع فيزيكي از هم جدا شده باشد و به طور معمول داراي تقاطع‏هاي غيرهمسطح است. بزرگراه مي‏تواند تعداد معدودي تقاطع همسطح كنترل شده داشته باشد.
14 ـ پلاك: قطعه فلزي است با ابعاد، طرح و رنگ‏هاي زمينه مختلف كه شماره روي آن حك مي‏شود و انواع آن عبارتند از: شخصي، دولتي، عمومي، سياسي، سرويس، كنسولي، نظامي ـ انتظامي، تعميري، گذرموقت، بين‏المللي، ترانزيت، كشاورزي ـ عمراني و ويژه.
15.ـ پلاك غيرمجاز: پلاك‏هاي غيرمجاز عبارتند از:
الف ـ پلاكي كه به موجب آگهي قبلي معاونت راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، كه از اين پس در اين آيين‏نامه به اختصار راهنمايي و رانندگي گفته مي‏شود، بايد تجديد گردد.
ب ـ پلاكي كه در كشور خارجي روي وسيله‏نقليه نصب شده و پس از ورود به ايران با وجود سپري شدن مدت اعتبار آن تعويض نشده باشد.
پ .ـ پلاك بين‏المللي كه براي مسافرت با اتومبيل به خارج از كشور از سوي راهنمايي و رانندگي صادر و به اتومبيل‏هاي پلاك داخلي داده مي‏شود و استفاده از آن در كشور ممنوع است.
ت ـ پلاكي كه اشخاص در ارقام و مشخصات اوليه آن تغيير ايجاد كنند و يا پلاك وسيله‎نقليـه ديگــري بـه يك وسيلــه‎نقليه الصـاق گردد و يا براي آن پلاك تقلبي بــه‏كار برده شود.
ث ـ پلاك دست ساز و دست نوشته‏اي كه بدون مجوز راهنمايي و رانندگي به‏كار برده مي‏شود.
ج ـ پلاك خودرويي كه با اعلام مراجع صلاحيت‏دار فرسوده اعلام مي‏شود.
16ـ پليس راه: واحدهايي از راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران كه نظارت و كنترل بر اجراي قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي در جاده‏هاي كشور دارند.
17ـ پليس مدرسه: دانش‏آموز آموزش ديده‏اي كه با لباس ويژه و تجهيزات تعيين شده از طرف مسئولين مدرسه براي عبور ايمن دانش‏آموزان از عرض سواره‏رو راه‏ها مأمور مي‏گردد.
18 ـ پياده: شخصي غيرسوار كه بدون استفاده از هيچ نوع وسيله نقليه موتوري يا غيرموتوري حركت مي‏نمايد و يا مبادرت به جابه‏جايي كالسكه، چرخ دستي، جامه‏دان، سبدهاي چرخ‎دار و مانند آن مي‏نمايد.
19 ـ پيـاده‏رو: بخـشي جـداشـده از خيابان كه در امتداد آن واقع.شده و براي عبور و مرور پيادگان اختصاص يافته است.
20ـ پيچ (قوس افقي): انحراف مستقيم راه در سطح افق.
21 ـ ترافيك (شدآمد): آمدوشد وسايل نقليه و اشخاص و حيوانات در راه‏ها.
22ـ تراموا (قطار خياباني): قطاري شهري است كه به طور معمول در خطوط ريلي واقع در سطح سواره‏رو وسايل نقليه ديگر حركت مي‏نمايد.
23 ـ تقاطع: محدوده‏اي است كه در آن دو يا چند مسير به صورت همسطح يا غيرهمسطح با يكديگر تلاقي مي‏كنند.
24 ـ توقف: ايست وسيله‎نقليه در زمان طولاني بدون حضور راننده.
25 ـ توقف‏سنج (پاركومتر): دستگاهي است كه با انداختن سكه يا پرداخت حق توقف، استفاده از كارت‏هاي اعتباري يا روش‏هاي ديگر، اجازه توقف را در زمان معين به‏خودرو مي‏دهد.
26 ـ توقف ممنوع (پاركينگ ممنوع): توقف وسيله‎نقليه ممنوع است، جز براي سوار و پياده كردن، مشروط به استقرار راننده در پشت فرمان.
27 ـ توقيف گواهي‏نامه رانندگي: اخذ و ضبط گواهي‏نامه رانندگي و محروم نمودن موقت دارنده از مزاياي قانوني آن.
28 ـ جاده: راه خارج از شهر براي عبور و مرور.
29 ـ جاده اصلي: راهي است كه در برخورد با راه ديگر به طور معمول عريض‏تر است و با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، اصلي تلقي مي‏گردد.
30ـ جاده خصوصي: راهي كه اشخاص يا مؤسسات براي كاربرد شخصي ساخته‏اند و استفاده ديگران از آن منوط به اجازه مالك است.
31 ـ جاده فرعي: راهي كه از راه اصلي منشعب شده و يا به آن مي‎پيوندد و به‏طور معمول كم عرض‏تر است و با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، فرعي تلقي مي‏شود.
32 ـ چراغ توقف (چراغ ترمز): عبارت از چراغ‏هايي است كه هنگام به كاربردن ترمز پايي براي كاهش سرعت يا توقف به كار مي‏رود تا توجه لازم را به استفاده‏كنندگان از راه در پشت سر وسيله‏نقليه بدهد.
33 ـ چراغ جانبي جلو (چراغ‏هاي كوچك جلو): عبارت از چراغ‏هايي است كه حضور وسيله‎نقليه و عرض آن را از سمت جلو نشان مي‏دهد.
34 ـ چراغ جانبي عقب (چراغ‏هاي كوچك عقب): عبارت از چراغ‏هايي است كه حضور وسيله‎نقليه و عرض آن را از سمت عقب نشان مي‏دهد.
35 ـ چراغ جانبي وسايل نقليه طويل: عبارت از چراغ‏هايي است كه در امتداد طول وسايل نقليه طويل به كار مي‏رود تا رانندگان وسايل نقليه ديگر قادر به تشخيص طول آن شوند. اين چراغ‏ها براي هر دو طرف در نظر گرفته شده و در قسمت عقب قرمز رنگ و در قسمت جلو زرد رنگ مي‏باشند و در حدود هر 3 متر از طول وسيله نقليه نصب مي‏شوند.
36 ـ چراغ دنده عقب: عبارت از چراغي است كه راننده وسيله‎نقليه به كار مي‏برد تا راه را به طرف عقب وسيله‎نقليه روشن كرده و به اين ترتيب به ديگر استفاده‏كنندگان از راه اخطار نمايد كه وسيله‎نقليه در حال راندن به عقب بوده و يا مي‏خواهد به عقب براند.
37ـ چراغ رانندگي (نوربالا): عبارتست از چراغ‏هايي كه جلوي وسيله‎نقليه را تا فاصله دور روشن مي‏كند.
38 ـ چراغ راهنما: عبارت از چراغي است كه راننده وسيله‎نقليه به كار مي‏برد تا به ديگر استفاده‏كنندگان از راه اخطار نمايد كه راننده قصد تغيير جهت به راست و يا چپ، گردش و يا توقف را دارد.
39ـ چراغ عبور (نور پايين): عبارتست از چراغ‏هايي كه جلو وسيله‎نقليه را در فاصله نزديك روشن مي‏كند و موجب خيره شدن چشم يا ناراحتي رانندگاني كه از طرف مقابل مي‏آيند و ديگر استفاده‏كنندگان از راه نخواهد شد.
40ـ چراغ مه: عبارت از چراغي است كه در اتومبيل نصب شده و براي بهتر ديدن راه در هنگام مه و برف و باران سيل‏آسا و گرد وغبار و مانند آن به كار مي‏رود.
41 ـ چرخ فلزي: چرخي است كه محل تماس آن با سطح زمين فلزي باشد.
42 ـ حريم تقاطع: محدوده‏اي است در تقاطع راه‏ها كه به منظور سهولت حركت و ايمني تردد اختصاص مي‏يابد.
43 ـ حق تقدم عبور: اولويت حق عبور وسيله‏نقليه‏اي نسبت به وسايل نقليه ديگر يا نسبت به پيادگان و بالعكس.
44ـ خط ايست: خط‏كشي عرضي است كه در ورودي تقاطع و به منظور تعيين مرز توقف وسايل نقليه پيش از گذرگاه پياده بر سطح راه ترسيم مي‏شود.
45 ـ خط تغيير سرعت: نوعي خط عبور كه خودروهاي ورودي به مسير اصلي يا خروجي از آن مي‏توانند در طول آن، سرعت خود را براي همگرايي و يا واگرايي با جريان ترافيك افزايش يا كاهش دهند.
46 ـ خط عبور: بخشي از سواره‏رو است كه در طول مسير، به عبور يك ستون وسيله‎نقليه اختصاص يافته و با خط‏كشي حدود آن مشخص مي‏گردد. يك راه مي‏تواند در هر جهت يك يا چند خط عبور داشته كه اين خط‏هاي عبور از سمت راست به چپ از شماره يك به بالا شماره‏گذاري مي‏شوند.
47ـ خط عبور دوچرخه: عبارتست از مسير ويژه دوچرخه در سطح معابر كه با تابلو، خط‏كشي و يا رنگ حدود آن مشخص مي‏گردد.
48 ـ خط كمكي: خط عبوري است كه به منظور تغيير سرعت، انجام حركات گردشي و يا افزايش ظرفيت راه، در كنار خط عبور ايجاد مي‏شود.
49ـ خط ويژه: مسيري است كه به وسيله خط‏كشي با رنگ متفاوت از خطوط ديگر و يا علايم و يا موانعي از بقيه مسيرها مشخص گرديده و براي عبور و مرور يك يا چند نوع وسيله‎نقليه اختصاص دارد.
50 ـ خم (قوس عمودي): انحراف مسير مستقيم راه در سطح قائم.
51 ـ خودرو: هر نوع وسيله‎نقليه قابل حركت در راه‏ها كه نيروي محركه آن از موتور باشد، به استثناي وسايل نقليه ريل‏رو و عبارتند از:
الف ـ سواري: خودرويي است كه براي حمل انسان ساخته شده و ظرفيت آن با راننده حداكثر 6 نفر است.
ب ـ سواري استيشن (سفري): نوعي خودروسواري است كه فضاي بار با فضاي سرنشين يكسره باشد و ظرفيت آن با راننده حداقل 7 و حداكثر 9 نفر است.
پ ـ سواري‏‎كار: اتومبيلي است دو ديفرانسيل كمك‏دار با اتاق جدا از شاسي يا اتومبيلي كه ظرفيت آن با راننده بين 10 تا 15 نفر باشد.
ت ـ اتوبوس: هر نوع وسيله‎نقليه موتوري مسافربري كه ظرفيت آن با راننده و كمك‏راننده 27 نفر يا بيشتر باشد.
ث ـ اتوبوس برقي: اتوبوسي كه نيروي محركه آن به وسيله باتري يا نيروي برق تامين مي‏شود.
ج ـ اتوبوس دو طبقه: وسيله‎نقليه موتوري مسافربري كه قسمت حمل مسافر آن در دو طبقه جداگانه روي هم و با يك سازه مشترك بوده و ظرفيت آن با راننده حداقل 27 نفر است.
چ ـ ميني‏بوس: خودروي مسافربري است كه ظرفيت آن با راننده بين 16 تا 26 نفر مي‏باشد.
ح ـ تراكتور: نوعي خودرو است كه براي كارهاي كشاورزي، صنعتي و عمراني مانند شخم‏زدن، حفاري، بارگيري و كشيدن دنباله‏بند و غيره به كار مي‏رود.
52 ـ خيابان: راه عبور و مرور در محل سكونت و فعاليت مردم كه عرض آن بيش از 6 متر باشد.
53 ـ خيابان اصلي: راهي است كه در برخورد با راه‏هاي ديگر عرض سواره روي آن بيشتر است و يا با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، اصلي تلقي شده و در غير اين صورت در سمت راست راه ديگر قرار دارد.
54 ـ خيابان فرعي: راهي است كه در برخورد با راه‏هاي ديگر، عرض سواره روي آن كمتر است و يا با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، فرعي تلقي شده و در غير اين صورت در سمت چپ راه ديگر قرارگرفته باشد.
55 ـ دستگاه تهويه: به دستگاه‏هايي اعم از پنكه، كولر و يا بخاري گفته مي‏شود كه هواي درون وسيله‎نقليه را جابه‏جا و يا دماي آن را كاهش يا افزايش دهد.
56 ـ راننده: كسي كه هدايت وسيله‎نقليه موتوري و غيرموتوري و همچنين حركت دادن حيوانات را به صورت واحد يا گله و رمه برعهده داشته باشد.
57 ـ راه: عبارتست از تمامي سطح خيابان، جاده، كوچه و كليه معابري كه براي عبور و مرور عموم اختصاص داده مي‏شود.
58 ـ راه‏آهن: ريل‏هاي آهني موازي ثابتي كه قطار و وسايل نقليه ريلي ديگر بر روي آن حركت مي‏كنند.
59 ـ راه عمومي: به راه‏هايي گفته مي‏شود كه براي عبور و مرور عموم مورد استفاده قرار مي‏گيرد.
60 ـ روز: از طلوع تا غروب آفتاب.
61 ـ سازنده وسايل نقليه: شخص يا مؤسسه يا كارخانه‏اي كه وسايل نقليه‏اي را كه مطابق آيين‏نامه بايد شماره‏گذاري شود مي‏سازد، يا قطعات ساخته شده آنها را سوار (مونتاژ) مي‏نمايد.
62 ـ ستاد معاينه فني: تشكيلات متمركز براي برنامه..ريزي، هدايت، نظارت و كنترل فعاليت مراكز فني معاينه خودرو و مراكز معاينه فني مجاز كه از سوي شهرداري‏ها و سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‏اي ايجاد مي‏گردد.
63 ـ سطح روشن: در مورد چراغ‏ها عبارت از سطح قابل ديدي است كه نور از آن منتشر مي‏شود و در مورد منعكس‏كننده نور عبارت از سطح قابل ديدي است كه نور را منعكس مي‏كند.
64 ـ شانه راه: بخشي از بدنه راه است كه در دو طرف خط‏هاي عبور رفت و برگشت قرار داشته و براي توقف اضطراري وسايل نقليه به كار مي‏رود.
65 ـ شب: از غروب تا طلوع آفتاب.
66 ـ شماره وسيله‎نقليه: عدد يك يا چند رقمي و حروفي كه از طرف راهنمايي و رانندگي روي پلاك‏هاي ويژه منقوش و در عقب و جلوي وسيله‎نقليه نصب مي‏شود.
67 ـ شناسنامه خودرو: سندي است كه مشخصات خودرو، مالك و نشاني كامل محل سكونت وي و تاريخ انتقالات و تغييرات انجام شده از سوي راهنمايي و رانندگي در آن درج و به آخرين مالك تسليم مي‏گردد.
68 ـ شيب (سربالايي ـ سرازيري): تغيير تدريجي ارتفاع سطح تمام شده راه در امتداد طولي مسير.
69 ـ ظرفيت وسيله‎نقليه: وزن بار يا تعداد مسافري كه از طرف كارخانه سازنده با تأييد وزارت صنايع و معادن براي وسيله‎نقليه تعيين گرديده است.
70 ـ علايم: هر نوع علامت عمودي و افقي مانند تابلو، چراغ راهنمايي و رانندگي، خط‏كشي، نوشته و ترسيم، و همچنين تجهيزات هدايت‏كننده، سوت و حركت دست و غيره كه به وسيله‎ مقامات صلاحيت‏دار براي كنترل و تنظيم عبور و مرور تعيين و به كار برده مي‏شود.
71 ـ قطار شهري: نـوعي وسيله حمل ونقل عمومي است كه در شهرهـا و حومـه به جابه‏جايي مسافر پرداخته و به طور معمول با چرخ‏هاي فلزي بر روي ريل حركت مي‏كند.
72 ـ قطعات و قسمت‏هاي اصلي: كليه قسمت‏هاي اساسي وسيله نقليه شامل محور، موتور، شاسي، اتاق و رنگ كه تعويض آنها باعث تغيير مشخصات اساسي وسيله نقليه مي‏گردد.
73 ـ كارت پارك: كارت يا برگه‏اي است كه با پرداخت پول تهيه مي‏گردد و به‏وسيله آن اجازه توقف در مكان و زمان معين به خودرو داده مي‏شود.
74 ـ كارت شناسايي خودرو: كارتي كه مشخصات مالك و وسيله نقليه شماره‏گذاري شده در آن ثبت و از سوي راهنمايي و رانندگي صادر و به مالك وسيله ‏نقليه تسليم مي‏گردد.
75 ـ كاروان: كاروان يا خانه سيار وسيله‎نقليه غيرموتوري است كه براي سكونت و يا كار استفاده شده و عرض آن از 6/2 متر و طول آن از 12 متر بيشتر نباشد.
76 ـ كلاه ايمني: كلاهي است كه راننده و سرنشين موتورسيكلت‏ها آن را براي محافظت سر خود در برابر ضربات احتمالي ناشي از بروز سوانح به كار مي‏برند.
77ـ كمربند ايمني: تسمه‏اي كه نيم‏تنه بالاي راننده و هر يك از سرنشينان را تحت كنترل و مهار ايمن خود قرار مي‏دهد تا در هنگام ضرورت، همچون كاهش ناگهاني سرعت يا توقف آني خودرو كه ممكن است ناشي از ترمز يا برخورد با جسم ديگر يا حوادث ديگر باشد، مانع از جداشدن سرنشينان و راننده از صندلي خود و اصابت به شيشه جلو يا ديگر قسمت‏هاي دروني و يا پرتاب شدن به بيرون خودرو شود و حداقل داراي دو نقطه اتكا باشد.
78 ـ كوچه: راهي در مناطق مسكوني كه عرض آن حداكثر 6 متر باشد.
79 ـ گذرگاه پياده: گذرگاهي در تقاطع راه‏ها، امتداد پياده‏روها، سواره‏روها، روگذرها يا زيرگذرها يا هر محل ديگري از سواره‏رو كه به وسيله خط‏كشي يا ميخكوبي يا علايم ديگر، براي عبور پيادگان اختصاص داده شده است.
80 ـ گواهي‏نامه بين‏المللي رانندگي: گواهي‏نامه‏اي است كه به اعتبار گواهي‏نامه داخلي طبق مفاد قانون الحاق ايران به كنوانسيون عبور و مرور در جاده‏ها و كنوانسيون مربوط به علايم راهها ـ مصوب 1354 ـ توسط راهنمايي و رانندگي صادر مي‏گردد و مدت اعتبار آن يك سال مي‏باشد.
تبصره ـ كانون جهانگردي و اتومبيلراني جمهوري اسلامي ايران بر اساس مفاد كنوانسيونهاي بين.المللي 1949 و 1968 حمل و نقل جاده.اي و حسب عرف بين.المللي و مقررات حاكم بر تمامي كشورهاي عضو سازمان بين.المللي جهانگردي (AIT) و فدراسيون بين.المللي اتومبيلراني (FIA) وظيفه ترجمه و تبديل گواهينامه.هاي رانندگي معتبر صادر شده توسط نيروي انتظامي و ساير اسناد و مدارك مربوط را بر عهده دارد. الحاقی بموجب اصلاح بند « 80» ماده (1) آيين.نامه راهنمايي و رانندگي - هیات دولت 5/7/1384
81 ـ گواهي‏نامه رانندگي (پروانه رانندگي): اجازه‏نامه براي رانندگي وسايل‏نقليه كه از طرف راهنمايي و رانندگي به نام افراد صادر مي‏شود.
82 ـ مجوز رانندگي با وسايل نقليه عمومي: اعم است از پروانه تاكسيراني، بهره‏برداري، كارت و يا دفترچه كار (برگ فعاليت) كه از طرف مراجع صلاحيت‏دار به نام اشخاص صادر و اجازه رانندگي با وسايل نقليه عمومي را به آنان مي‏دهد.
83 ـ مرجع صلاحيت‏دار: وزارتخانه، سازمان، نهاد و ديگر دستگاه‎هاي مسئول كه به مـوجب قانون و يا تصويب هيئت وزيران در موردي خاص وظايف و مسئوليت‏هايي به‏عهده آنها گذاشته شده است.
84 ـ مراكز فني مجاز: مراكزي كه به وسيله اشخاص حقيقي يا حقوقي با رعايت ضوابط و مقررات ستاد معاينه فني وابسته به شهرداري و يا سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‏اي، حسب مورد براي انجام معاينه فني وسايل نقليه درون شهري و برون‏شهري ايجاد مي‏گردد.
85 ـ راههاي شرياني درجه يك: معابري هستند كه در طراحي و بهره‏برداري از آنها به جابه‏جايي وسايل نقليه موتوري برتري داده مي‏شود. اين معابر ارتباط با راه‏هاي برون شهري را تأمين مي‏نمايند. راه‏هاي شرياني درجه يك براساس نحوه كنترل دسترسي تقاطع‏ها به دو گروه آزادراه و بزرگراه تقسيم مي‏گردند كه ضوابط اجرايي آنها را شوراي‏عالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور تعيين مي‏نمايد.
86 ـ راههاي شرياني درجه دو: معابري هستند كه در طراحي و بهره‏برداري از آنها به جابه‏جايي و دسترسي وسايل نقليه موتوري برتري داده مي‏شود. براي رعايت اين برتري حركت پيادگان از عرض خيابان كنترل مي‏شود. راههاي شرياني درجه دو شبكه اصلي راه‏‏هاي شهري را تشكيل مي‏دهند كه ضوابط اجرايي آنها را شوراي‏عالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور تعيين مي‏نمايد و عبارتند از:
الف ـ شرياني اصلي: راهي است كه ارتباط بين خيابان‏هاي جمع و پخش‏كننده و بزرگراه‏ها را برقرار مي‏كند. در اين معابر فاصله‏هاي بين تقاطع‏ها نسبت به بزرگراه‏ها كمتر است.
ب ـ شرياني فرعي (خيابان جمع و پخش كننده): راهي است كه ارتباط بين خيابان‏هاي محلي و خيابان‏هاي شرياني اصلي را برقرار مي‏كنند. در اين خيابان‏ها محل عبور عابران پياده از عرض خيابان بايد مشخص باشد.
87 ـ راههاي محلي: راه‏هايي هستند كه در طراحي و بهره‏برداري از آنها نيازهاي وسايل نقليه و عابران پياده، با اهميت يكسان در نظر گرفته مي‏شود و ارتباط بين كوچه‏ها و خيابان‏هاي شرياني فرعي را برقرار مي‏كنند.
88 ـ معاينه فني: بازديد ظاهري و آزمايش‏هاي فني براي تشخيص اصالت خودرو و سنجش ميزان سلامت فني، ايمني و زيست محيطي وسيله نقليه.
89 ـ منطقه ممنوعه: منطقه و محلي كه آمد و شد وسايل نقليه در آنها به وسيله علايم خاص و يا اعلام قبلي مراجع صلاحيت‏دار ممنوع شده باشد.
90 ـ منعكس‏كننده نور: عبارت از بازتاب كننده‎‏اي است كه حضور وسيله نقليه را از طريق انعكاس نوري كه از چراغ وسيله نقليه ديگر به آن تابيده مي‏شود و يا از طريق انعكاس نور محيط، اعلام مي‏دارد.
91 ـ مواد خطرناك: هر نوع مواد راديو اكتيو، منفجره، محترقه، مايعات و جامدات آتش‏زا يا سمّي و يا اسيدي، گازهاي فشرده، زباله ويژه و فاضلاب و مانند آن.
92 ـ موتورسيكلت: وسيله نقليه‏اي براي حمل انسان كه داراي دو يا سه چرخ با اتاقك پهلو (سايدكار) يا بدون آن و مجهز به يك موتور محركه باشد.
93 ـ موتورسيكلت گازي (موتور گازي): موتورسيكلتي است كه هم داراي موتور و هم داراي ادوات پايي براي راندن باشد.
94 ـ نقص فني: هر نوع نقصان يا تغيير در وضعيت ظاهري و فني وسيله نقليه كه موجب كاهش ضريب ايمني در رانندگي و يا افزايش بيش از حد مجاز گازهاي آلاينده هوا و يا آلودگي بيش از حد مجاز صدا گردد.
95 ـ واحد انتظامي: منظور واحدهاي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران كه به صورت پاسگاه‏ها و كلانتري‏ها در نقاط مختلف كشور مستقر هستند.
96 ـ وزن با بار: وزن وسيله نقليه به اضافه وزن بار آن.
97 ـ وزن بارگيري شده: عبارت است از مجموع وزن مسافران و كاركنان و محمولات.
98 ـ وزن بدون بار: عبارت است از وزن وسيله نقليه بدون راننده و مسافر و بار ولي با مخزن پر از سوخت و با ابزار و آلاتي كه به طور معمول وسيله نقليه همراه دارد.
99 ـ وسيله نقليه: وسايل موتوري و غيرموتوري و موتورسيكلت كه براي جابجايي انسان و كالا در راه به كار مي‏رود.
100 ـ وسيله نقليه امدادي: وسيله ويژه خدمات انتظامي، ترافيكي، پزشكي، آتش‏نشاني و امداد اضطراري آب، برق و گاز كه به وسيله راهنمايي و رانندگي تعيين و با علايم ويژه مشخص مي‏شود.
101 .ـ وسيله نقليه طويل (Long Vehicle): وسيله نقليه‏اي است كه طول آن بيش از 5/12 متر باشد.
102 ـ وسيله نقليه عمراني: وسيله نقليه موتوري است كه ويژه انجام كارهاي فني، عمراني و مانند آن مي‏باشد و شامل بلدوزر، گريدر، غلطك، اسكريپر (زمين تراش) و غيره است.
103 ـ وسيله نقليه غيرموتوري: هر نوع وسيله نقليه‏اي كه نيروي محركه آن از موتور نباشد.
104ـ وسيله نقليه فوق سنگين: انواع خودرو و ادوات مربوط است كه توانايي حمل محمولات وزين با وزن ناخالص بالاتر از 40 تن و حجيم با حجمي با ابعاد مازاد بر اندازه‏هاي زير را داشته باشد:
طول 5/16 متر، عرض 6/2 متر و ارتفاع 5/4 متر.
105 ـ وسيله نقليه كشاورزي: به وسايل نقليه موتوري گفته مي‏شود كه علاوه بر حمل و نقل خود، ادوات ديگر و دنباله بندهاي كشاورزي را نيز جابه‏جا نموده و يا از نيروي محركه توليدي آنها براي انجام عمليات مختلف كشاورزي استفاده مي‏شود و شامل انواع تراكتور، كمباين، تيلر و ماشين‏هاي خودكششي ديگر در بخش كشاورزي است.
106 ـ وسيـله نقـليه مركب: عـبارت اسـت از چند وسيله نقليه متصل به هم كه به عنوان واحد در راه حركت كنند.
107ـ وسيله نقليه مفصل‏دار: وسيله‏ نقليه‏اي است كه شامل يك كشنده و يا وسيله‏نقليه موتوري و يك نيمه يدك متصل به آن باشد كه با بار يا محفظه حمل مسافر داراي عرض حداكثر 6/2 متر، طول حداكثر 35/18 متر، ارتفاع حداكثر 5/4 متر و وزن حداكثر 40 تن است.
108ـ وسيله نقليه موتوري: هر نوع وسيله نقليه‎اي كه داراي حداقل يك چرخ در جلو و دو چرخ در عقب بوده و داراي موتور و سامانه انتقال قدرت است و براي حمل بار يا انسان به كار مي‏رود كه به آن خودرو نيز گفته مي‏شود.

فصل دوم ـ شماره ‏گذاري

ماده 2 .ـ هر وسيله نقليه موتوري و غيرموتوري و يدك متصل كه در راه‏ها حركت مي‏كند و همچنين وسايل نقليه موتوري ويژه كشاورزي، صنعتي و عمراني بايد داراي شماره باشند. رانندگي با وسايل نقليه‏اي كه شماره يا پلاك نداشته يا داراي شماره و يا پلاك غيرمجاز باشند، ممنوع است، مگر اين كه پيشتر مجوز حركت از راهنمايي و رانندگي دريافت كرده و همراه داشته باشند. مأموران راهنمايي و رانندگي و پليس راه از تردد خودروهاي متخلف از اين ماده، تا انجام شماره‏گذاري جلوگيري به عمل خواهند آورد.
تبصره 1 ـ تا زماني كه انجام عمليات شماره‏گذاري وسايل نقليه كشاورزي، صنعتي و عمراني به طور كامل از سوي راهنمايي و رانندگي صورت نپذيرفته است و پس از آن، تردد اين وسايل براساس دستورالعملي كه به تأييد وزارتخانه‏هاي كشور و راه و ترابري مي‏رسد، انجام خواهد شد.
تبصره 2 ـ خودروها و موتورسيكلت‏ها و دوچرخه‏هاي ساخت داخل و وارداتي از نظر ايمني و كيفيت بايد استانداردهاي مصوب مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران را دارا باشند و به علاوه از نظر آلودگي‏هاي زيست محيطي، استانداردهاي مصوب شوراي‏عالي حفاظت محيط زيست را رعايت نموده باشند.
تبصره 3 ـ تشخيص انواع وسايل نقليه غيرموتوري كه بايد شماره‏گذاري شوند با راهنمايي و رانندگي است، مگر در مواردي كه قانون خاصي وجود داشته باشد.
ماده 3 ـ مالك وسيله نقليه موضوع ماده قبل مكلف است خود و يا به وسيله نماينده قانوني خود، با مراجعه به نزديكترين واحد شماره‏گذاري يا مركزي كه به همين منظور تعيين و اعلام مي‏گردد، مدارك لازم را ارايه نمايد. واحد شماره‏گذاري پس از بررسي آنها، اقدام به تخصيص پلاك به شخص و تحويل آن مي‏نمايد. نصب پلاك با نظارت نماينده راهنمايي و رانندگي صورت مي‎پذيرد. چگونگي انجام شماره‏گذاري شامل مدارك مورد نياز و خدمات پس از شماره‏گذاري و عوارض و ماليات مصوب و مانند آنها در دستورالعمل مربوط از سوي راهنمايي و رانندگي مشخص و اعلام خواهد شد.
تبصره 1 ـ انواع پلاك‏ها و ابعاد و رنگ‏هاي آنها براي وسايل نقليه مختلف در دستورالعمل ياد شده مشخص مي‏گردد.
تبصره 2 ـ هرگاه اشخاص ديگري در مالكيت وسيله نقليه شريك بوده و يا نسبت به آن حق عيني داشته باشند، نام و نشاني دقيق آنان نيز بايد در درخواست قيد شود.
ماده 4 ـ در موارد زير راهنمايي و رانندگي از انجام عمل شماره‏گذاري خودداري مي‏نمايد:
الف ـ در صورتي كه مفاد تبصره (2) ماده (2) رعايت نشده باشد و يا اصالت وسيله‏نقليه هنگام بازديد به وسيله مأموران مربوط تأييد نگردد.
ب ـ چنانچه مشخصات وسيله نقليه با آنچه در اسناد مربوط ذكر شده مطابقت نداشته باشد.
پ ـ اگر تخصيص شماره به نام مالك به دلايل قانوني ممنوع باشد.
ت ـ چنانچه وسيله نقلـيه، علايـم و تجهـيزات پيش‏بيني شده در اين آيين‏نامه را نداشته باشد.
ث .ـ هرگاه حقوق دولتي و عوارضي كه به طور قانوني به وسيله نقليه تعلق گرفته پرداخت نشده باشد.
ج ـ در صورت نداشتن برگ معاينه فني به استثناي وسايل نقليه‏اي كه از تاريخ ساخت آنها دو سال سپري نشده است.
ماده 5 ـ به هنگام نقل و انتقال مالكيت، اوراق شدن و يا از بين رفتن وسيله نقليه، پلاك‏ها در واحد شماره‏گذاري يا مراكز مجاز از روي وسيله نقليه فك و نزد راهنمايي و رانندگي نگهداري مي‏شود.
تبصره ـ در صورت خريد خودرو، صاحب پلاك‏ها يا نماينده قانوني وي بايد براي دريافت مجوز نصب پلاك بر روي وسيله نقليه خريداري شده به واحد شماره‏گذاري يا مراكز مجاز مراجعه نمايد.
ماده 6 ـ اشخاص حقيقي يا حقوقي دارنده پلاك، مكلفند پس از گذشت حداكثر ده روز از زمان تغيير محل اقامت يا فعاليت، نشاني و كدپستي خود را به طور كتبي به‏نزديكترين واحد شماره‏گذاري اعلام نمايند. مسئوليت‏هاي قانوني مربوط به اطلاع ندادن تغيير محل اقامت يا مركز فعاليت به عهده مالك يا نماينده قانوني وي خواهد بود.
ماده 7 ـ در صورتي كه وسيله نقليه از سوي مراجع صلاحيت‏دار توقيف، تمليك، ضبط يا مصادره شود، بايد مراتب حداكثر ظرف پانزده روز از سوي مرجع مربوط و يا منتقل‏اليه يا نماينده قانوني وي به واحد شماره‏گذاري محل اعلام گردد.
ماده 8 ـ چنانچه پلاك به نام شخص حقوقي باشد، مدير مربوط مكلف است حداكثر ظرف 48 ساعت پس از تاريخ درج آگهي انحلال در روزنامه، مراتب را به‏ نزديكترين واحد شماره‏گذاري به طور كتبي اعلام نمايد.
ماده 9ـ در صورت فوت يا محجورشدن مالك وسيله نقليه، بر حسب مورد، نماينده قانوني وراث با ارائه گواهي تسليم دادخواست حصر وراثت به دادگاه، و يا وصي و يا قيم مكلف است حداكثر ظرف مدت دو ماه از تاريخ فوت يا حجر به نزديكترين واحد شماره‏گذاري براي اعلام استفاده كننده مجاز از وسيله نقليه مراجعه نمايد.
ماده 10 ـ اشخاص مندرج در مواد (8 و 9) فوق مكلفند حداكثر ظرف مدت شش ماه، براي معرفي مالك و يا متصرف قانوني جديد وسيله نقليه، به منظور تغيير مالكيت و ثبت آن، به راهنمايي و رانندگي مراجعه نمايند. مراجعه نكردن در مهلت مقرر و سپري شدن مدت يادشده موجب خواهد شد پلاك‏هاي وسيله نقليه از درجه اعتبار ساقط و غيرمجاز تلقي شود.
ماده 11 ـ سازمان ثبت احوال كشور موظف است از طريق شبكه رايانه‏اي، اطلاعات فوت‏شدگان را حداكثر ظرف مدت يك هفته از تاريخ فوت در اختيار راهنمايي و رانندگي محل قراردهد.
ماده 12 ـ نصب پلاك بر روي وسيله نقليه به طريق زير انجام مي‏گيرد:
الف ـ براي وسايل نقليه سه چرخ يا بيشتر با وزن خالي بيش از 400 كيلوگرم، يك پلاك در جلو و پلاك ديگر در عقب آن نصب مي‏شود.
ب ـ بر روي وسايل نقليه دو چرخ تنها يك پلاك، آن هم در عقب وسيله نقليه نصب مي‏گردد.
پ ـ بر روي يدك‏ها و نيمه‏يدك‏ها يك پلاك در عقب نصب مي‏گردد.
ت ـ پلاك يا پلاك‏ها بايد در محل تعيين شده نصب شوند.
ماده 13 .ـ به همراه يك زوج پلاك، پلاك سوم وسيله نقليه نيز به صورت برچسب از سوي راهنمايي و رانندگي يا اشخاص مورد تأييد او صادر و بر روي شيشه جلو يا عقب وسيلـه نقليه نصب مــي‏گردد. اين بـرچسب داراي اطلاعـات شمــاره پلاك، تـاريخ سپري شدن اعـتبار پلاك، كـد واحـد شمـاره‏گـذاري و شماره شناسايي وسيله نقليه (Vehicle Identification Number- Vin) مي‏باشد. پلاك سوم با هر بار تمديد اعتبار پلاك، نقل و انتقال مالكيت و تعويض قطعات اصلي و رنگ وسيله نقليه با اطلاعات جديد توليد و جايگزين پلاك سوم پيشين خواهد شد. زمان اجراي اين ماده را راهنمايي و رانندگي تعيين مي‏نمايد.
ماده 14 ـ در صورت مفقودشدن و يا سرقت پلاك، شماره پلاك يادشده از فهرست پلاك‏هاي فعال خارج و در فهرست پلاك‏هاي سرقتي و مفقودشده قرار داده خواهد شد. تخصيص پلاك جديد به مالك وسيله نقليه پس از سير مراحل موضوع دستورالعمل ماده (3) اين آيين‏نامه صورت خواهد گرفت.
تبصره ـ براي پلاكي كه زايل مي‏شود، بنا به درخواست مالك و با مراجعه به واحد شماره‏گذاري براساس دستورالعمل يادشده پلاك جديد صادر مي‏شود.
ماده 15 ـ راهنمايي و رانندگي پس از تخصيص شماره پلاك به مالك وسيله نقليه و ورود اطلاعات مالك (شماره ملي) و وسيله نقليه به سامانه، كارت مشخصات و شناسنامه مالكيت وسيله نقليه را صادر و بر حسب مورد، به نشاني (كدپستي) مالك ارسال و يا به وي تسليم مي.نمايد.
ماده 16ـ هرگاه پلاك، كارت مشخصات يا شناسنامه مالكيت وسيله نقليه مفقود و يا از بين برود مالك يا نماينده قانوني وي مكلف است مراتب را حداكثر ظرف (48) ساعت به واحد شماره.گذاري راهنمايي و رانندگي و يا مراكز مجاز اعلام كند و اقدام به دريافت پلاك جديد، كارت مشخصات يا شناسنامه مالكيت المثني نمايد.
ماده 17ـ سازندگان و فروشندگان وسايل نقليه موتوري موظفند به منظور عرضه و انتقال وسايل نقليه از محلي به محل ديگر يا براي انجام آزمايش فني وسيله نقليه بدون انجام تشريفات شماره.گذاري از راهنمايي و رانندگي پلاك ويژه دريافت نمايند. دستورالعمل مربوط به مدت اعتبار و همچنين نحوه استفاده از پلاك ويژه و چگونگي ارائه اطلاعات مورد نياز از سوي راهنمايي و رانندگي تعيين و اعلام مي.گردد.
ماده 18ـ راهنمايي و رانندگي مي.تواند پلاك ويژه تحويلي به سازندگان يا فروشندگان وسايل نقليه را، به علت نداشتن نياز به استفاده يا استفاده برخلاف مقررات پس بگيرد.
ماده 19ـ كليه كارخانجات سازنده و مونتاژ خودرو و موتورسيكلت مكلفند توليدات خود را پيش از عرضه به بازار و فروش به اشخاص، با نظارت و برابر دستورالعمل اعلامي راهنمايي و رانندگي شماره.گذاري نمايند.
ماده 20ـ هنگام نقل و انتقال مالكيت وسايل نقليه، متعاملين يا قائم مقام قانوني آنها ابتدا درخواست خود را به راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي يا مراكز مجاز تعيين شده ارايه مي.نمايند تا پس از احراز اصالت خودرو و تطبيق مدارك آنها، نسبت به فك پلاك منصوبه بر روي خودروي مورد معامله و اختصاص پلاك جديد و صدور شناسنامه جديد و ثبت تغييرات مزبور در نظام رايانه.اي راهنمايي و رانندگي اقدام گردد. سپس مراتب به طور كتبي توسط راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي يا مراكز مجاز تعيين شده به دفتر اسناد رسمي جهت تنظيم سند رسمي انتقال، منعكس مي.گردد. كارت خودرو از سوي راهنمايي و رانندگي بعد از تأييد مراتب تنظيم سنـد در دفتـرخانه اسنـاد رسـمي كه بوسيـله پسـت سـفارشي يا رايـانه.اي به سيستم راهنمايي و رانندگي منعكس مي.شود، به خريدار تحويل مي.گردد. گواهي راهنمايي و رانندگي و شناسنامه صادره تا دو ماه اعتبار دارد و در خلال مدت مذكور متعاملين يا قائم.مقام قانوني آنها موظفند براي ثبت معامله و درج آن در ذيل شناسنامه (محل مخصوص) به دفتر اسناد رسمي مراجعه نمايند.
تبصره ـ شرايط و نحوه احراز صلاحيت مراكز مجاز موضوع اين فصل و نحوه نظارت بر آنها به موجب دستورالعملي خواهد بود كه با پيشنهاد راهنمايي و رانندگي به تصويب وزير كشور مي.رسد.
ماده 21ـ مالك وسيله نقليه چنانچه قصد تغيير رنگ يا تعويض هر يك از قطعات اصلي وسيله نقليه شامل موتور، شاسي و اتاق را داشته باشد بايد پيشتر مجوز لازم را از واحد شماره گذاري راهنمايي و رانندگي دريافت نمايد.
تبصره ـ وسايل نقليه عمومي باري و مسافري مشمول مقررات مربوط مي.باشند.
ماده 22ـ تعويض قطعات اصلي و همچنين تغيير رنگ وسايل نقليه وارداتي پيش از شماره.گذاري نيز منوط به دريافت مجوز كتبي از واحدهاي شماره .گذاري مي.باشد.
ماده 23ـ در صورت سرقت، مفقود شدن و يا اگر به هر علتي وسيله نقليه.اي مورد تصرف غيرقانوني قرار گيرد، مالك و يا نماينده قانوني وي مكلف است بلافاصله مراتب را به نزديكترين واحد انتظامي اعلام نمايد.
ماده 24ـ هرگاه پلاك به اشتباه بر روي وسيله نقليه نصب شده باشد، راهنمايي و رانندگي موظف است پلاك مالك وسيله نقليه را اخذ و پس از رفع اشتباه پلاك را بازگرداند.
ماده 25ـ هر شخص حقيقي يا حقوقي مي.تواند به تعداد وسايل نقليه ملكي خود مطابق ماده (3) پلاك دريافت نمايد. نقل و انتقال هر يك از وسايل نقليه تابع مقررات اين آيين.نامه خواهدبود.

فصل سوم ـ گواهي.نامه رانندگي

ماده 26ـ هر كس بخواهد با هر نوع وسيله نقليه موتوري زميني رانندگي نمايد بايد گواهي نامه متناسب رانندگي با آن وسيله نقليه را دارا باشد با متخلفان برابر قوانين و مقررات رفتار مي.شود.
ماده 27ـ انواع گواهي.نامه.هاي رانندگي به شرح جدول پيوست شماره (1) و توضيحات آن است، كه با شرايط زير از سوي راهنمايي و رانندگي صادر مي.شود:
الف ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي.نامه موتورسيكلت گازي يا موتور گازي (گواهي.نامه الف ـ1)
1ـ حداقل سن 15 سال تمام.
2ـ ارائه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
3ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با موتور گازي.
ب ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي.نامه موتورسيكلت.هاي با حجم موتور تا 200 سي.سي (گواهي.نامه الف ـ2)
1ـ حداقل سن 17 سال تمام.
2ـ ارائه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
3ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با موتورسيكلت مربوط.
پ ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي نامه موتورسيكلت.هاي با حجم موتور بالاي 200 سي.سي و سه چرخ با وزن تا 400 كيلوگرم (گواهي نامه الف ـ3)
1ـ حداقل سن 18 سال تمام.
2ـ ارائه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
3ـ دارا بودن گواهي.نامه موتورسيكلت تا 200 سي.سي حجم موتور (الف ـ2) كه حداقل يك سال تمام از تاريخ صدور آن گذشته باشد.
4ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه مربوط.
ت ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي نامه (گواهي نامه ب ـ1)
1ـ حداقل سن 18 سال تمام.
2ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
3ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه مربوط، اين نوع گواهي نامه براي درخواست كنندگان در اولين مرحله با اعتبار موقت يك ساله صادر مي.شود و در مدت ياد شده دارنده آن مكلف به رعايت محدوديت.ها و شرايط ويژه.اي مي.باشد كه در صورت رعايت آنها و رعايت مقررات اين آيين نامه و مرتكب نشدن تخلف، به گواهي.نامه رانندگي با اعتبار موضوع تبصره (6) اين ماده تبديل خواهد شد. شرايط و ضوابط مربوط به رانندگي با گواهي نامه موقت و نحوه تبديل آن، به موجب دستورالعملي است كه به پيشنهاد راهنمايي و رانندگي و تصويب وزير كشور، مشخص و اعلام مي.گردد.
ث ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي نامه (ب ـ 2)
1ـ حداقل سن 21 سال تمام.
2ـ سپري شدن حداقل دو سال تمام از تاريخ دريافت گواهي نامه رانندگي (ب ـ1).
3 ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
4ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه مربوط.
ج ـ شرايط شركت درآزمايش.ها و صدور گواهي نامه (پ ـ1)
1ـ حداقل سن 23 سال تمام.
2ـ سپـري شدن حداقـل دو سال تمام از تاريـخ دريافت گواهي نامه رانندگي (ب ـ1).
3 ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
4ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه مربوط.
چ ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي نامه (پ ـ 2)
1ـ حداقل سن 23 سال تمام.
2ـ سپـري شدن حـداقل دو سـال تمام از تاريخ دريافت گواهي.نامه رانندگي (ب ـ2).
3 ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
4ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي با وسيله نقليه مربوط.
ح ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي نامه (ت ـ 1)
1ـ حداقل سن 25 سال تمام.
2ـ سپـري شدن حداقـل دو سـال تمام از تاريخ دريافت گواهي نامه رانندگي (پ ـ1).
3 ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
4ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي با وسيله نقليه مربوط.
خ ـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي.نامه (ت ـ 2)
1ـ حداقل سن 25 سال تمام.
2ـ سپـري شدن حداقل دو سـال تمام از تاريـخ دريافت گواهي نامه رانندگي (پ ـ2).
3 ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
4ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه مربوط.
دـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي نامه رانندگي ويژه وسايل نقليه سبك عمراني و كشاورزي
1ـ حداقل سن 18 سال تمام.
2ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
3ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه مربوط.
ذـ شرايط شركت در آزمايش.ها و صدور گواهي نامه رانندگي ويژه وسايل نقليه سنگين عمراني و كشاورزي و وسايل نقليه فوق سنگين
1ـ حداقل سن 23 سال تمام.
2ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت دار پزشكي.
3ـ قبول شدن در آزمون.هاي آيين.نامه رانندگي و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه مربوط.
در گواهي نامه.هاي رانندگي ويژه، نوع وسيله نقليه.اي كه دارنده مي.تواند با آن رانندگي كند، قيد مي.شود. براي رانندگي با وسايل نقليه. ويژه.اي كه سرعت آنها از 30 كيلومتر در ساعت تجاوز مي.كند، در شهرها و راه.هاي عمومي، علاوه بر داشتن گواهي نامه ويژه، داشتن گواهي نامه (پ ـ 1) نيز ضروري است.
تبصره 1ـ در كليه موارد بالا علاوه بر رعايت شرايط تعيين شده، ارائه گواهي طي دوره آموزش آيين نامه و مقررات راهنمايي و رانندگي و همچنين ارائه گواهي طي دوره كسب مهارت عملي رانندگي، از آموزشگاههاي رانندگي مجاز الزامي مي باشد. درخواست.كنندگان يا دارندگان گواهي.نامه.هاي (ب، پ و ت) كه خواستار رانندگي با وسيله نقليه داراي يدك هستند، بايد آموزش.هاي لازم را كسب نمايند. براي وسايل نقليه ويژه با توجه به كاربري مربوط، ارائه گواهي كسب مهارت عملكرد ويژه از مراكز مجاز يادشده الزامي است.
تبصره2ـ راهنمايي و رانندگي مي.تواند در صورت لزوم آزمايش مجدد مقررات راهنمايي و رانندگي را پيش از انجام آزمون مهارت عملي از درخواست.كنندگان به عمل آورد.
تبصره 3ـ مراجع انجام معاينات پزشكي و همچنين ضوابط احراز سلامت جسمي و رواني درخواست كنندگان و هرگونه تغيير در آن به پيشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي توسط كارگروهي متشكل از نمايندگان وزارتخانه.هاي كشور، راه و ترابري، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و راهنمايي و رانندگي تعيين مي.گردد. (پيوست شماره 2).
تبصره 4ـ در كليه موارد بالا آزمون آيين نامه و مقـررات راهنـمايي و رانندگي به صورت نوشتاري و يا رايانه.اي انجام مي.گيرد.
تبصره5 ـ مدت اعتبار انواع گواهي نامه رانندگي پنج سال است و پس از پايان اعت

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 586]