معرفس استان خراسان شمالی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: استان خراسان شمالی به مرکزیت شهر بجنورد یکی از استان.های کشور ایران است. این استان با مصوبه دولت در سال ۱۳۸۳ و پس از تقسیم استان خراسان به سه استان، ایجاد شد.

مساحت این استان ۲۸۴۳۴ کیلومتر مربع است که از این نظر پانزدهمین استان ایران و جمعیت آن ۸۱۱۵۷۲ نفر می.باشد.

آمار جمعیتی
براساس آمار سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، نرخ باسوادی در این استان برابر ۷۹٫۱۳ درصد، نرخ شهرنشینی برابر با ۴۸٫۳۶ درصد، نرخ بیکاری ۵٫۹ و نرخ مشارکت اقتصادی ۴۰٫۷ درصد بوده.است.

موقعیت جغرافیایی
این استان از نظر موقعیت جغرافیایی از شمال با کشور ترکمنستان (با ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک)، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی، از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با استان گلستان هم مرز است.

تقسیمات کشوری
این استان از ۷ شهرستان، ۱۶ شهر و ۱۶ بخش، ۴۰ دهستان و ۸۶۲ روستای دارای سکنه تشکیل شده.است

شهرستان.ها:

شهرستان بجنورد ۳۳۴ هزار نفر
شهرستان شیروان ۱۶۴ هزار نفر
شهرستان اسفراین ۱۲۳ هزار نفر
شهرستان مانه و سملقان ۹۲ هزار نفر
شهرستان فاروج ۴۵ هزار نفر
شهرستان جاجرم
شهرستان گرمه

شهرها:

بجنورد ۱۷۲ هزار نفر
شیروان ۸۲ هزار نفر
اسفراین ۵۱ هزار نفر
آشخانه ۱۸ هزار نفر
فاروج ۱۰ هزار نفر
جاجرم
گرمه

اقوام و زبان.ها
اقوام ساکن در استان خراسان شمالی شامل فارس‏ها (بومی تات و غیره)، کرمانجها، ترکها، ترکمنها می.باشند. زبان.های رایج نیز فارسی، کرمانجی و ترکی می.باشد.

فارس.ها (در محل تات نامیده می.شوند) بومیان این استان هستند.گویش محلی فارسی ساکنان بومی خراسان شمالی تاتی نامیده می.شود که در مناطق زیر هنوز رواج دارد: مردم روستاهای روئین، ارکان، کسرق، بیدواز، نیش.کیش، گنجدان، کوران و قلعه.نو در شهرستان اسفراین، ۱۴ درصد مردم شهر اسفراین، مردم شهر راز و روستاهای گیفان، طبر، محمدآباد در شهرستان بجنورد، و روستاهای مهرآباد، برزل.آباد، حصار سه.یک.آب، فیض.آباد، اسلام.آباد، امان.آباد، کارخانه قند، منصوران، امامزاده مشهد طرقی بالا و پایین، و گلیان و ورک در شهرستان شیروان.

در دوران.های بعد مردم ترک.زبان گرایلی نیز به این مناطق کوچیدند و بعداً در زمان شاه.اسماعیل و شاه.عباس صفوی گروهی از مردم کرمانج (شاخه.ای از کردها) از غرب ایران و برخی از ترک.زبان.های ایران نیز به خراسان شمالی کوچانده شدند.

شرایط اقلیمی
استان خراسان شمالی یکی از استانهای متنوع در زمینه آب و هوا است. مناطقی مثل سقز و شیروان معتدل کوهستانی، مناطقی مثل غرب شهرستانهای «مانه و سملقان» و «راز و جرگلان» معتدل و دارای جنگل به قسمی که قسمتی از پارک جنگلی سرسبز گلستان در این استان قرار دارد و مناطقی مثل جاجرم که کویری هستند. آب و هواهای مختلف این استان را تشکیل می.دهند.

پوشش گیاهی این استان با توجه به آب و هوای به طرز چشمگیری متنوع و متغیر است. به طوری که در این استان جنگل.های برگ ریز و ارس، کویر، مراتع ضعیف و بسیار قوی و انواع دیگری از پوشش گیاهی به فاصله کمی از هم مشاهده می.شود.

بلندترین قله استان سالوک نام دارد که ارتفاع آن نزدیک به ۳۰۰۰ متر است. از لحاظ زمین.شناسی قسمتی از کوههای هزار مسجد در شرق استان قرار دارد و دو رشته کوه آلاداغ و کپه داغ که ادامه رشته کوه عظیم البرز هستند نیز در تشکیل عوارض زمین.شناسی این استان دخیل اند. به همین دلیل استان خراسان شمالی یکی از مناطق با خطر بالای زلزله در نقشه.ها به حساب می.آید.

صنعت ومعدن
مجتمع پتروشیمی، کارخانه سیمان وکارخانه.های پلاستیک بجنورد، مجتمع فولاداسفراین، کارخانه آلومینای جاجرم، نیروگاه برق، کارخانه قند وکارخانه الیاف شیروان، کارخانه.های متعدد پنبه پاک کنی، صنایع غذایی، کشاورزی، ساختمانی و... از صنایع برجسته این استان به شمار می.روند.

براساس نتایج سرشماری کارگاه.های صنعتی ۱۳۸۱ کشور، خراسان شمالی دارای ۳۶۰۰ کارگاه صنعتی با ۱۲۵۴۵ شاغل است که دارای ۸۷۳۶۱۰ میلیون ریال ارزش افزوده می.باشد. تعداد۱۰۷ واحد صنعتی با ۱۰نفر کارکن وبیشتر درسطح استان فعال است. درحال حاضر ۳۰ معدن فعال ازجمله معادن اکسیدآلومینیوم، کلسیت، بنتونیت، باریت، ماسه سیلیسی، سنگهای تزئینی و.... درسطح استان بهره برداری می.شود و به عبارتی۸۹/۰معادن فعال کشور دراین استان واقع می.باشد.

آموزش وپرورش
در سال تحصیلی ۸۳-۸۲ تعداد کل دانش آموزا ن مقاطع مختلف تحصیلی درسطح استان ۱۷۴۳۳۳ نفر بوده.است.که از این تعداد ۴۶٫۸ درصد در مقطع ابتدایی و ۲۷درصد در مقطع راهنمایی و ۱۵٫۹درصد در مقطع متوسطه و ۶٫۷ درصد در مقطع متوسه رشته.های فنی و حرفه.ای مشغول تحصیل هستند.

شاخص تراکم دانش آموز درکلاس دردو مقطع ابتدائی و راهنمایی وضعیت مطلوبتری را از متوسط کشور نشان می.دهد اما در مقطع متوسطه درمقابل متوسط ۵/۲۵ نفر در کلاس وضعیت دراستان ۲۷ نفر می.باشد.

آموزش عالی
در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاههای غیرانتفاعی، دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه پیام نور و مرکز تربیت معلم در بجنورد، همچنین دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور در شهر شیروان و همینطور دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور در شهر اسفراین فعال می.باشد. در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد بیش از ۱۳۰۰۰ دانشجو دارد.

دانشگاه دولتی بجنورد در سال ۱۳۸۴ تاسیس شد و در حال حاضر در ۱۲ رشته در مقطع کارشناسی دانشجو می پذیرد. همچنین مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی این دانشگاه که در سال ۱۳۸۶ تاسیس شده است در حال حاضر از مراکز مهم خدمات روانشناختی این استان می باشد. دانشکده کشاورزی شیروان اولين واحددانشگاه دولتی در استات خراسان شمالی از سال 1362 زير نظر دانشگاه فردوسی مشهد مشغول فعاليت آموزشی وپژوهشی ميباشد.

تفرج گاه.ها
باباامان - بش قارداش - پی قو - کمپ گلستان - آبشار حمید - اسفیدان، غار درق، آبشار بیار. درهٔ جاج سست.، درهٔ بازخانه، درهٔ چناران- کفترخانه- درکش روستاهای زوارم و گلیان شیروان-کوهستان پارک شیرکوه شیروان

آثار باستانی و تاریخی:
قلعه جلال الدین جاجرم- آیینه خانه مفخم -چهارطاقی تیموری-تپه ارگ باستانی شیروان- عمارت مفخم - کلیسای اسپاخو - خواجه مهزیار جاجرم - مسجد جامع جاجرم - کوه بابای جاجرم - تنگهٔ جاجرم- قلعه جلال الدین جاجرم

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 287]