واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: استان مرکزی تقریباً در مرکز ایران قرار دارد. این استان از شمال به استان.های تهران، البرز و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استان.های لرستان و اصفهان و از شرق به استان.های تهران، قم و اصفهان محدود است. این استان با مساحتی معادل ۲۹٬۵۳۰ کیلومتر مربع حدود ۱،۸۲ درصد متن مورباز مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده.است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری درسال ۱۳۷۵، استان مرکزی دارای ۸ شهرستان، ۱۵ بخش، ۱۹ شهر، ۶۰ دهستان و ۱٬۳۹۴ آبادی دارای سکنه و ۴۶ آبادی خالی از سکنه.است. مرکز این استان شهر اراک است. شهرهای مهم این استان عبارت.اند از: خمین، ساوه، محلات، دلیجان، تفرش، شازند، آستانه، فراهان، آشتیان و اراک.
مردم و زبان
جمعیت استان طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۱۳۲۶۸۲۶ بوده.است که از این تعداد ۱۰۱۵۳۷۵ باسواد بوده.اند.
بیشتر مردم استان مرکزی به زبان فارسی سخن می.گویند.در دلیجان مردم به زبان راجی حرف می.زنند که ریشه در زبان مادی دارد.
در کنار فارسی گویش.هایی مانند لری و لکی و وفسی و همچنین در بسیاری از روستاهای اطراف مناطقی مانند اراک، سربند و ساوه و شهرهایی مثل شازند و خنداب، ترکی آذربایجانی و ترکی خلجی نیز رواج دارد. زبان کردی در این استان در میان ایل کلهر دیده می.شود و زبان راجی نیز در مناطقی از دلیجان و محلات و نراق استفاده می.شود. زبان تاتی نیز در برخی قسمتها مانند شرا، کزاز و سربند صحبت می.شود.همچنین اقلیت.های مذهبی مانند ارامنه و زرتشتیان و تعداد کمی از یهودیان نیز در استان موجود هستند که اكثرا در شهرستان زرنديه اقامت دارند و به زبان خویش سخن می.گویند.شمار روستاهای فارسی.نشین در استان بیشتر از روستاهای ترک.نشین است و در زبان ایشان ته لهجه.ای دیده می.شود.
محصولات کشاورزی
غلات شامل گندم، جو، ذرت دانه.ای و...
حبوبات
پنبه
چغندرقند
محصولات جالیزی مانند خربزه، هندوانه، خیار و...
نباتات علوفه.ای
میوه مانند انار ٬ سیب، به، هلو، شلیل، آلو، توت درختی و فرنگی و...
گیاهان دارویی
دین
قبل از ورود اسلام به ایران اهالی این منطقه پیرو دین زرتشتی بودند و وجود آتشکده.های گوناگون مانند آتشکوه وره در آشتیان و آتشکده خورهه در محلات و آتشکده برزو در راهجرد شاهد این مدعاست.هم اکنون اهالی استان مرکزی اکثرا مسلمان و شیعه هستند و مسیحیان ارمنی و زرتشتیان و عده.ای کم از کلیمیان از اقلیتهای مذهبی این استان هستند.
صنایع دستی
در اکثر شهرستان.های استان مرکزی صنایع مختلف دستی وجود دارند که عمدتاً خاص عشایر منطقه.اند. عشایری که در محدوده استان زندگی می.کنند، بومی منطقه نیستند و اکثر آنها از نواحی دیگر به این منطقه مهاجرت کرده و سکنی گزیده.اند. مهم.ترین گروه.های ایلی استان شامل شاهسون.ها، ایل کله.کویی، ایل میش مس (مست)، ایل خلج، ایل راوه و ایل کرد (کلهر) هستند که به ویژه زنان و دختران انواع صنایع دستی را در آن.ها تولید می.کنند. مهم.ترین صنعت دستی استان فرش است که فرش ساروق از شهرتی جهانی برخوردار است.
علاوه بر آن گیوه که نوعی پاپوش دست.دوز تولید شده از نخ.های قالی.ست، از جمله صنایع دستی در خور توجه این استان است که در سنجان و وفس تولید می.شود.
موقعیت اقتصادی
بخشهای خدمات، صنعت و کشاورزی به ترتیب اهمیت اساس اقتصاد استان را تشکیل می.دهد. از جمله صنایع مهم این استان می.توان به صنعت ماشین.سازی، هپکو، کابل سازی، آلومینیم سازی، واگن.سازی، قند، صنایع دستی و... اشاره کرد.
نقاط دیدنی استان
شهرستان آشتیان: قلعه تاریخی مستوفی الممالک، دفترخانه تاریخی معتمدالایاله
شهر اراک: مدرسه و مسجد سپهدار، روستای تاریخی هزاوه (زادگاه امیرکبیر)، حمام تاریخی و موزه چهارفصل، بازار اراک، چشمه چپقلی، مقبره شاه قلندر انجدان و...
شهرستان تفرش:آرامگاه پروفسور حسابی، امامزاده در بی بی، مقبره ابوالعلی، مسجد شش ناوه، چشمه.های آب معدنی گراب، آب انبار بلور، تکیه زاغرم تفرش و...
شهرستان خمین: منزل امام خمینی، قلعه سالار محتشم، امامزاده ابوطالب، مسجد جامع خمین و...
شهرستان ساوه: مناره و مسجد جامع ساوه ٫ قلعه دختر (ساوه)، پل سرخده، کاروانسرای باغ شیخ، تپه تاریخی آوه، قاعه الویر، امامزاده سید اسحاق، امامزاده سید علی.اصغر و...
شهرستان محلات:سرستون.های آتشکده خورهه، غار آزادخان، چشمه وزوان، مسجد جامع محلات، امامزاده ابوالفضل، مجتمع آب گرم محلات و مراکز تهیه گل و گیاه.
شهرستان کمیجان: غار قلعه جوق (وفس)
شهرستان دلیجان: غار چال نخجیر، کاروانسرا و پل شاه عباسی (دوهک)، سد پانزده خرداد، مجموعه تاریخی نراق، امامزاده یحیی نراق و...
شهرستان زرندیه (مامونیه): یخچال مهدی آباد، مسجد اعظم چلسبان، آبشار چناقچي عليا، امامزاده منصور ابن موسي بن جعفر، مقبره اشموعيل نبي، امامزادگان اهلعلي و سهلعلي(سيد باوقار)،كليساي حضرت مريم چناقچي و ...
شهرستان شازند: چشمه بلاغ حک، سراب عمارت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 187]