چالش‌هاي بزرگ‌ترين معامله تاريخ بورس

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: چالش‌هاي بزرگ‌ترين معامله تاريخ بورس
اخبار‌ بورس- علي رضايي‌زاده :
از زمان ابلاغ سياست‌هاي اصل 44 در خرداد 85 و آغاز واگذاري شركت‌هاي دولتي از طريق بورس و مزايده سازمان خصوصي‌سازي‌ از بهمن همان سال تاكنون به وكالت از وزارتخانه‌ها و شركت‌هاي مادرتخصصي تا‌كنون سهام شركت‌هاي ملي مس، فولاد مباركه، ايرالكو، فولاد خوزستان، پتروشيمي فناوران، پالايش نفت اصفهان و مخابرات را وارد بورس كرده تا با انجام كشف قيمت، درصد‌هايي از سهام اين شركت‌ها واگذار شود.

از سوي ديگر همزمان با اين عرضه‌هاي 5 تا 20 درصدي در بورس، موضوع واگذاري بلوكي سهام اين دسته از شركت‌ها نيز مطرح و توسط سازمان خصوصي‌سازي پيگيري شد كه در اين ميان سهام عمده 4 شركت ملي مس، فولاد مباركه، ايرالكو و فولاد خوزستان در قالب بلوكي‌هاي متفاوت عرضه و به فروش رسيد اما به جز عرضه بلوك 5/30 درصدي سهام فولاد خوزستان در باقي عرضه‌هاي عمده، اين نهادها و شركت‌هاي شبه دولتي بودند كه با تكيه بر منابع مالي مناسب اقدام به خريد سهام مديريتي شركت‌ها كردند كه اين روند با انتقادات متعددي همراه بود چرا كه درغياب خواسته و يا ناخواسته بخش خصوصي واقعي، اين نوع واگذاري شركت‌ها از اين جيب به آن جيب رفتن تعبيرشد و حرف‌ و حديث‌هايي را به‌وجود آورد.اين رويه موجب نارضايتي مسئولان و برخي دولتمردان شد چرا كه به باورعده‌اي اين واگذاري از پايه اشتباه است و طي آن يكي از مهم‌ترين سرفصل‌هاي اصل 44 يعني تفكيك دو حوزه سياست‌گذاري و نظارت از حوزه عمليات حداقل در 6 شركت رخ نداد.

حضور اولين بخش خصوصي واقعي

براساس اين گزارش، با اين رويه در حالي مديريت شركت‌هاي مشمول واگذاري همچنان دولتي باقي مانده و خواهد ماند كه با اعلام فروش بلوك مديريتي 5/30 درصدي سهام فولادخوزستان بارديگر شبه دولتي‌هايي چون سرمايه‌گذاري تامين اجتماعي، صندوق كاركنان فولاد، مهر اقتصاد ايرانيان و... قدم پيش گذاشتند اما اين بار و براي اولين مرتبه اين بلوك بعد از9 روز رقابت تنگاتنگ و رشد بيش از دو برابري ارزش پايه، توسط بخش خصوصي واقعي و به‌وسيله فردي به نام محمد جابريان (كه سابقه فعاليت در صنعت فولاد را دارد و مديرعامل و مالك شركت آرين فولاد سهند است) خريداري شد.

معامله اين بلوك در 8 تير ماه سال‌جاري و با ارزش 1364ميليارد توماني منجر شد تا عنوان بزرگترين معامله تاريخ بورس از ملي مس هزار و 16 ميليارد توماني به فولاد خوزستان برسد و با پرداخت 20 درصد وجه نقد معامله به مبلغ 272 ميليارد تومان، قطعيت اين جابه‌جايي در22 مردادماه محرز شد تا اولين حضور بخش خصوصي واقعي كشور در مديريت يك شركت دولتي بهترين رويدادي باشد كه در اجراي اصل 44 پياده مي‌شود اما اين اتفاق مهم در ادامه با حاشيه‌ها و چالش‌هايي مواجه شد.

چالش اول اولين چالش بزرگترين معامله تاريخ بورس مربوط به پرداخت سود سالانه و65 هر سهم فولاد خوزستان رخ داد.

براساس اطلاعيه سازمان خصوصي‌سازي‌ قيمت‌گذاري بيش از 668 ميليون و 560 هزار سهم فولاد خوزستان با در نظر گرفتن سود سالانه صورت گرفت و خريدار اين بلوك مي‌توانست سود 44 ميليارد توماني سالانه اين شركت را تصاحب كند اما بعد از قطعيت معامله، سازمان توسعه معادن و صنايع معدني ايران ( ايميدرو) به‌طور غيررسمي اعلام كرد كه با توجه به قطعيت اين معامله در ايام بعد از برگزاري مجمع سالانه شركت، سودي به خريدار تعلق نخواهد گرفت.

بعد از علني شدن اين موضع ايميدرو، مسئولين سازمان‌هاي خصوصي‌سازي‌ و بورس و اوراق بهادار اعلام كردند كه اين سود متعلق به خريدار بلوك فولاد خوزستان است و اين دو سازمان در اين باره از خريدار حمايت كردند.علي حسيني، عضو هيأت مديره سازمان بورس در حالي به حمايت سازمان از همه سهامدار اشاره كرد كه به گفته وي اين موضوع در جلسات هيأت مديره سازمان بورس مورد پيگيري قرار خواهد گرفت و مهدي عقدايي، معاون سازمان خصوصي‌سازي‌ به بررسي سه موضوع مهم اين معامله در اولين جلسه هيأت واگذاري اشاره كرد.

چالش دوم

دومين چالش به پرداخت سود نقدي 272 ميليارد توماني از سوي جابريان و طلب 80ميليارد توماني وي از شركت‌هاي دولتي مربوط است به‌طوري كه وي در برابر طلب خود از شركت‌هاي فولادي دولتي خواهان تهاتري كردن اين طلب در قبال پرداخت 100 ميليارد تومان از وجه نقد 272 ميليارد توماني شده است.

اين چالش ابتدا با تمديد مهلت پرداخت 100 ميليارد توماني باقي مانده حل شد اما تاكنون تكليف اين بده و بستان مشخص نشده است.

چالش سوم

با علني شدن اين دو موضوع، مشكل ديگر بزرگترين خريدار سهام نيز روشن شد كه مربوط به عدم‌برگزاري مجمع سالانه و انتخاب هيأت مديره جديد شركت فولاد خوزستان بود.
جابريان در حالي با توجه مالكيت 5/30 درصدي سهام اين شركت مي‌تواند دو تا سه عضو هيأت مديره در فولاد خوزستان داشته باشد كه با گذشت بيش از سه ماه از قطعيت معامله هنوز موفق نشده در تركيب هيأت مديره فولاد خوزستان حضور داشته باشد و حتي از امكان حضور در جلسات هيأت مديره محروم شده است و در اين زمينه نيز ايميدرو موانعي را در پيش پاي جابريان گذاشته است و تاكنون بستر قانوني و لازمي را براي تعيين هيأت مديره جديد فولاد خوزستان فراهم نكرده است.

نتيجه چالش‌ها

اين چالش‌هاي غيرقابل پيش‌بيني و شايد هم قابل پيش‌بيني در حالي براي بزرگترين حجم جابه‌جايي سهام بلوكي شركت‌هاي بورسي و مشمول اصل 44 رخ داده كه طي اين جريان‌ها، جابريان مكاتبات و رايزني‌هاي متعددي را با مسئولين مربوطه انجام داده اما تاكنون به نتيجه‌اي نرسيده است تا زمزمه‌هايي مبني بر احتمال لغو بزرگترين معامله تاريخ بورس شنيده شود.

اين در حالي است كه به‌دليل رشد حباب گونه سهام فولاد خوزستان در 4 ماه ابتدايي سال و كاهش شديد قيمت محصولات جهاني فولاد، از قيمت 1200 توماني هرسهم اين شركت حدود 700 تومان كاسته شده و ارزش روز 2 هزار و 400 ميليارد توماني به حدود هزار ميليارد تومان رسيده است كه اين نزول شديد به نوع خود به تشديد چالش‌ها منتهي شده است. از سوي ديگر برخي اخبار نيز حكايت از آن دارد كه علاوه بر خريد امتياز تيم فوتبال سپاهان نوين توسط فولاد خوزستان به ارزش 20 ميليارد تومان، محصولات اين شركت به مانند فولادمباركه به شركت‌هاي مصرف‌كننده‌اي چون گروه صنعتي ملي به‌صورت نسيه فروخته مي‌شود كه اينگونه مسائل نيز حساسيت‌هاي مربوط به مديريت چهارمين شركت بزرگ بورس را افزايش داده است.

موضع خصوصي‌سازي‌

براساس اين گزارش، اين اتفاقات در حالي با گذشت بيش از100 روز از زمان قطعيت معامله رخ داده كه تعيين و تكليف سود 44 ميليارد توماني سالانه و موضوع 100 ميليارد تومان باقي مانده و مهم‌تر از همه عدم‌برگزاري مجمع فوق‌العاده براي تعيين هيأت مديره جديد و ممانعت از حضور جابريان در جلسات مربوطه از موضوعات و حاشيه‌هاي قابل توجه فولاد خوزستان است. در اين رابطه غلامرضا حيدري كرد زنگنه، رئيس سازمان خصوصي‌سازي و معاون وزير اقتصاد با تاييد عدم‌تعيين و تكليف خريدار در هيأت مديره فولاد خوزستان اظهار داشته اين مسائل بايد توسط وزارت صنايع روشن شود چرا كه ديوان محاسبات نامه‌اي به وزارت صنايع و معادن نوشته كه بايد به آن پاسخ داده شود. اين در حالي است كه مسئولين وزارت صنايع و ايميدرو نسبت به اين موضوع تاكنون اظهار نظري نكرده‌اند.

تبعات بلاتكليف ماندن معامله

اين اتفاقات و اظهارنظرها در حالي مطرح شده كه درصورت درخواست لغو بزرگترين معامله تاريخي بورس، روند واگذاري شركت‌ها و اجراي اصل 44 با تبعات متعددي مواجه خواهد شد كه اولين و ملموس‌ترين آن زيان 700 - 600 ميليارد توماني دولت خواهد بود. چرا كه باتوجه به قيمت‌هاي كنوني سهام فولاد خوزستان و سابقه ناخوشايند معامله بلوك 5/30درصدي، درصورت فروش مجدد اين بلوك، قيمت اين بلوك كمتر از 600 - 500 ميليارد تومان خواهد بود كه در اين حالت دولت به راحتي از اين مبلغ ناخواسته چشم‌پوشي خواهد كرد.

اين در حالي است كه ديگر اثرات اين رويداد و ادامه وضعيت نامشخص مديريت فولاد خوزستان منجر مي‌شود پيام‌ها و نشانه‌هاي نامطلوبي براي سرمايه‌گذاران، بورس، ‌كارگزاران و حتي مردم به همراه داشته باشد.

با اين اوصاف جا دارد مسئولين وزارت صنايع كه از حمايت از بورس سخن رانده‌اند وارد عمل شده و تكليف اين موضوع را روشن كنند تا موانع موجود در راه خصوصي‌سازي و اجراي اصل 44 برداشته شود.
شنبه 2 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 92]