فارس گزارش مي‌دهد؛ «جلال آل‌احمد» 85 ساله هنوز خواننده دارد

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش مي‌دهد؛ «جلال آل‌احمد» 85 ساله هنوز خواننده دارد
خبرگزاري فارس: كتاب‌هاي «جلال‌آل احمد» كه امروز 85 ساله مي‌شود، با گذشت حدود 40 سال از درگذشت نويسنده‌شان، هنوز براي ناشران پرسود و براي خوانندگان پرمايه است.

به گزارش خبرنگار فارس، امروز، دوم آذرماه، مصادف با هشتاد و پنجمين سالروز تولد يكي از مطرح‌ترين نويسندگان امروز ايران، جلال‌الدين سادات آل‌احمد، معرف به جلال آل‌احمد است.

* نگاهي به زندگي جلال‌ آل‌احمد

جلال در سال 1302 در محله سيد نصرالدين از مجله‌هاي قديمي شهر تهران در خانواده‌اي روحاني و اصالتا اهل طالقان به دنيا آمد.
كودكي وي در محيطي كاملا مذهبي گذشت. پدر جلال تمام سعي خود را بكار بست تا از او جانشيني براي خود پرورش دهد.
اما كوشش‌هاي پدر در تربيت مذهبي كودك به ناكامي انجاميد و پس از پايان يافتن دوره تابستان جلال روانه بازار كار شد تا حداقل حرفه‌اي براي گذران زندگي خود بياموزد.
جلال روزها به كارهايي چون ساعت‌سازي، سيم‌كشي برق، چرم فروشي و ... مي‌پرداخت و شب‌ها دور از چشم پدر در كلاس‌هاي شبانه مدرسه «درالفنون» به تحصيل خود ادامه مي‌داد.
دوران دبيرستان او نيز مصادف با جنگ دوم جهاني بود. در همين دوران پدر به دليل حضور برادر بزرگ‌تر جلال در نجف، شرايط را براي اجراي خواست قلبي خود فراهم ديد و بار ديگر فرزند جوان خود را روانه نجف كرد تا به تحصيل علوم حوزوي بپردازد. اما جلال بيش‌تر از دو ماه زندگي با برادر را تاب‌ نياورد و به ايران بازگشت.
پس از بازگشت از نجف در سال 1322 وارد دانشسراي عالي شد و در سال 1325 در رشته ادبيات فارغ‌التحصيل شد.
جلال در سال 1324 با چاپ داستان «زيارت» در مجله سخن به دنياي نويسندگي قدم گذاشت و در همان سال مجموعه داستاني به نام «ديد و بازديد» را منتشر كرد.
وي در سال 1326، به عنوان آموزگار در وزارت فرهنگ مشغول به كار شد و در همين زمان تحصيلات خود را در رشته ادبيات فارسي ادامه داد.
او در رسال 1327 در اتوبوس اصفهان به تهران با سيمين دانشور، داستان نويس و مترجم معاصر، آشنا شد و در سال 1329 با وي ازدواج كرد.
آل احمد در سال 1330 پيش از آنكه از رساله دكتراي خود با عنوان «قصه هزار و يك شب» دفاع كند، تحصيلات دانشگاهي خود را نيمه كاره رها كرد.
در كتاب «خدمت و خيانت روشنفكران» جلال بي‌علاقگي خود را نسبت به دريافت درجه «دكترا» به كم سوادي برخي از استادان دانشگاه مربوط دانست.
جلال همچنين در ديدار با علي شريعتي از نيمه كاره رها كردن تحصيلات تكميلي خود به عنوان «موهبت» ياد كرد.
اين نويسنده و مترجم در 18 شهريور 1348 پس از سال‌ها قلم زدن در عرصه‌هاي مختلف نوشتاري در حالي كه در كلبه‌اي در جنگل‌هاي اسالم گيلان زندگي مي‌كرد، دارفاني را وداع گفت.

* آثار آل‌احمد

آثار اين اديب و مترجم را مي‌توان به داستان، سفرنامه‌، مقالات، ترجمه و نامه‌ها تقسيم كرد.

داستان:
مجموعه داستان «ديد و بازديد» نخستين اثر ادبي آل‌احمد محسوب مي‌شود كه در سال 1324 منتشر شد. اين مجموعه، ابتدا 10 داستان كوتاه بود كه در چاپ هفتم آن دو داستان ديگر به آن افزوده شد.
جلال در اين مجموعه با نثري طنزآلود به انتقال از مسائل اجتماعي پرداخت.
وي مجموعه داستان ديگري را با نام «از رنجي كه مي‌بريم» در سال 1326 منتشر كرد. در اين مجموعه 7 داستان كوتاه آمده بود و جلال در آن به شكست احزاب در اجتماع آن روز ايران، اشاراتي كرده بود.
«سه تار» مجموعه داستان ديگري از اين نويسنده ايراني است كه در سال 1327 منتشر شد. در اين مجموعه سيزده داستان كوتاه آمده است. فضاي اين داستان‌ها لبريز از شكست و ناكامي‌هاي قشرهاي فرودست جامعه است.
سال 1331، سال انتشار مجموعه نه داستان كوتاه به نام «زن زيادي» است. جلال در اين كتاب كه حاوي يك مقدمه نيز هست، به تصوير شخصيت زنان قشرهاي مختلف پرداخته است.
جلال در «سرگذشت كندوها» كه نخستين داستان نسبتا بلند او بود، به قضيه نفت و شكست مبارزات سياسي سال‌هاي 29 تا 31 پرداخت. او در اين كتاب به سبك قصه‌هاي سنتي ايران، با «يكي بود يكي نبود» داستان خود را آغاز مي‌كند.
«مدير مدرسه» داستان نسبتا بلندي از جلال آل احمد است كه در سال 1337 منتشر شد.
اين داستان به نوعي بيان خاطرات فرهنگي آل‌احمد است. خود او در مورد اين كتاب گفته است: «حاصل انديشه‌‌هاي خصوصي و برداشت‌هاي سريع عاطفي از حوزه بسيار كوچك اما بسيار موثر فرهنگ و مدرسه».
جلال در اين كتاب به روابط افراد يك مدرسه با هم و روابط مدرسه با جامعه پرداخته است.
سال 1340 جلال داستان بلند تاريخي «نون والقلم» را به نگارش در آورد. عنوان اين كتاب اشاره به سوره 68 قرآن است.
نويسنده در اين داستان به سنت قصه‌گويي شرقي، دلايل شكست نهضت‌هاي سياسي آن دوران را در لفافه يك دوران تاريخي، مورد ارزيابي و نقد قرار داده‌است.
حوادث داستان «نون والقلم» مربوط به اوايل حكومت صفويان است و زبان آن به اقتضاي زمان آن نسبتا كهنه است.
«نفرين زمين»رمان ديگري از جلال است كه در سال 1346 منتشر شد. رماني روستايي كه بازتابي از جريان‌هاي مربوط به اصلاحات ارضي در آن بيان شده است.
«پنج داستان» جلال در سال 1350 يعني دو سال پس از مرگ او منتشر شد.
اثر داستاني ديگر جلال، مجموعه شش قصه كوتاه قديمي از «طوطي نامه» بود كه با تحريري نو در سال 1351 منتشر شد.
آل احمد اين قصه‌ها را با همكاري سيمين دانشور در زماني كه مشغول تدوين پايان نامه دكتراي خود بود، يافته بود.
آخرين اثر داستاني آل احمد رمان كوتاه «سنگي بر گوري» است كه موضوع آن فرزند نداشتن وي است.
اين داستان براي نخستين بار 12 سال پس از مرگ وي در سال 1360 منتشر شد.

سفرنامه:
سفرنامه‌هاي جلال را مي‌توان در اين كتاب‌ها خلاصه كرد: اورازان (1333)، تات‌نشين‌هاي بلوك زهرا (1337)، جزيره خارك در يتيم خليج فارس (1339)، خسي در ميقات (1345)، سفر به ولايت عزرائيل (1363)، سفر روس (1369) سفر آمريكا و سفر اروپا كه هنوز منتشر نشده‌اند.

مقالات:
مقالات و كتابهاي تحقيقي اين نويسنده ايراني از اين قرار هستند: گزارش‌ها (1325)، حزب توده سر دو راه (1326)، هفت مقاله (1333)، سه مقاله ديگر (1341)، غرب زدگي (1341)، كارنامه سه ساله (1341)، ارزيابي شتابزده (1342)، گفتگوها (1346)، يك چاه و دو چاله (1356) و در خدمت و خيانت روشنفكران (1356).

ترجمه:
آل احمد آثار مهمي را از آلبركامو، آندره ژيد، ژان پل سارتر و داستايوفسكي ترجمه كرده است.
آثاري كه آل‌احمد آنها را به فارسي برگردانده است عبارتند از: «عزاداريهاي نامشروع» (1322)، «محمد آخرالزمان» نوشته بل كازانوا (1326)، «قمارباز» اثر داستايوفسكي‌(1327)، «بيگانه» اثر آلبركامو به همراه علي اصغر خبره زاده (1328)، «سوء تفاهم» اثر كامو (1329)، «دستهاي آلوده» اثر سارتر (1331)، «بازگشت از شوروي» اثر ژيد (1333)، «مائده‌هاي زميني» اثر ژيد به همراه پرويز داريوش (1343)، «كرگدن» اثر يونسكو، (1345)، «عبور از خطـ» اثر يونگر به همراه محمود هومن (1346)، «تشنگي و گشنگي» اثر يونسكو (1351)، كه در حدود 50 صفحه از اين آخرين كتاب را آل‌احمد ترجمه كرده بود كه مرگ باعث نشد آن را به پايان ببرد و پس از وي منوچهر هزارخاني بقيه كتاب را ترجمه كرد.

نامه‌ها:
نامه‌هاي جلال در سال 1364 منتشر شد. اين مجموعه حاوي نامه‌هاي او به دوستان دور و نزديكش است.

* معرفي برخي از آثار منتشر شده درباره جلال

1 - «غروب جلال»، نوشته سيمين دانشور است و دو بخش را شامل مي‌شود: بخش اول «شوهرم جلال» كه درباره زندگي و انديشه‌هاي آل احمد نوشته شده است و بخش دوم «غروب جلال» كه درباره روزهاي پاياني زندگي آل احمد است و صحبت‌هايي درباره فوت او مطرح مي‌شود
اين كتاب در سال 1360 منتشر شد.
2 - «نقدي بر غربزدگي» نوشته داريوش آشوري.
3 - «چكامه زخم» مجموعه 47 شعر است كه براي آل احمد سروده شده‌است اين مجموعه را علي بهداروند در سال 1372 منتشر كرد.
در اين كتاب شعرهايي از مهدي اخوان ثالث، احمد شاملو، م.آزاد و حسين منزوي آمده است.
4 - «عاميانه‌هاي جلال آل‌احمد»، نوشته محمدرضا دربيگي كه در سال 1377 منتشر شد.
5 - «يادنامه جلال آل‌احمد» مجموعه مقاله‌هايي از علي شريعتي، محمد علي جمالزاده، عبدالكريم سروش، آيت‌الله طالقاني و ديگر موافقان و مخالفان جلال آل‌احمد است كه درباره او نوشته شده‌اند. اين كتاب را علي دهباشي در سال 1378 منتشر كرد.
6 - «خشت و شيشه» نوشته ناصر فتحي راسخ است كه درباره هنر معماري در آثار جلال بحث مي‌كند. اين كتاب در سال 1386 منتشر شد.

* وضعيت انتشار آثار جلال

آثار آل احمد را پيش از انقلاب نشر رواق كه مديريت آن را جواد ياسينيان برعهده داشت منتشر كرد.
اين ناشر پس از انقلاب با نام انتشارات فردوس فعاليت‌هاي فرهنگي خود را ادامه داد.
فرزند ياسينيان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از توافقي كه ميان آل‌احمد و پدرش در انتشار آثار جلال صورت گرفته بود خبرداد و گفت: انتشار كتاب‌هاي آل‌احمد پس از انقلاب در نشر فردوس ادامه يافت.
وي پرفروش‌ترين آثار جلال را «سه تار»، «زن زيادي»، «مدير مدرسه» و «غرب زدگي» دانست كه هر كدام به چاپ‌هاي نهم و دهم و دوازدهم رسيده است.
وي همچنين تصريح كرد كه هر يك از آثار پرفروش جلال در عرض يك‌سال تا يك‌سال و نيم، تجديد چاپ مي‌شوند.
به گفته ياسينيان فرزند، نشر فردوس كتاب «غربزدگي» جلال را براي نخستين بار پس از انقلاب در سال 1360 منتشر كرد.
اين كتاب قابل توجه‌ترين اثر جلال به حكايت آمار انتشار است.
وي در خصوص ناشران ديگري كه آثار جلال را منتشر مي‌كنند، گفت: چند سالي است كه سي سال از مرگ جلال مي‌گذرد و به لحاظ قانوني هر ناشري اجازه دارد آثار وي را همچون ديگر نويسندگان منتشر كند.
انتهاي پيام/
شنبه 2 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 268]