معروفترين عكاس جنگ، دوربين.هايش را فروخت

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: اين وضعيت اسفبار، در تمام عرصه.اي فرهنگي كشور جريان دارد و علي.رغم شعارهايي كه به.طور پيوسته از سوي مسئولان فرهنگي كشور در راستاي حفظ و اشاعه فرهنگ مي.شنويم، كار فرهنگي كردن در زمانه ما، كار بسيار دشواري است و مستلزم پرداخت هزيه.هاي مالي و روحي فراواني براي فعالان در حوزه.هاي فرهنگي است.

به گزارش ایلنا، بعداز گفت.وگويي كه سال گذشته با جاسم غضبانپور (عكاس دفاع مقدس) براي ويژه.نامه فتح خرمشهر داشتم، اين دومين بار بود كه به دفتر كوچك انتشارات تيس پا مي.گذاشتم. اولين چيزي كه نگاه را به خود جلب مي.كرد، حجم كتاب.هايي بود كه كارتن زده و در را.هروي ساختمان جمع.آوري شده بودند. عجيب بود اما جاسم غضبانپور، عكاس سال.هاي دفاع مقدس و ناشر امروز، زير فشارهاي اقتصادي مجبور شده بخشي از كتابخانه شخصي.اش را بفروشد.

داستان از آن قرار است كه غضبانپور كه پس از اتمام جنگ تحميلي، بخش عمده.اي از فعاليت.هاي خود را به حوزه ايرانشناسي اختصاص داده. است، در سال 88 قراردادي را براي تهيه و انتشار كتابي تحت عنوان «شكوه خوزستان» با شهرداري شهر اهواز منعقد مي.كند و تمام سرمايه .خود را به انتشار اين كتاب اختصاص مي.دهد اما شهرداري اهواز، هرچند از همان سال كتاب.ها را تحويل گرفته و به فروش آن.ها مشغول است، به تعهدات مالي خود عمل نكرد و موقعيت انتشارات تيس را به مخاطره انداخت.

آنچه مي.خوانيد، گفت.وگوي خبرنگار ايلنا با جاسم غضبانپوراست. در اين گفت.وگو، غضبانپور (عكاس و ناشر) به مشكلات موجود بر سر راه نشر، سخن گفته.است:

* دوربين.هايم را به دلالان ناصرخسرو فروختم

عملاٌ از سال 88 تا اين لحظه؛ بزرگ.ترين معضلات كتاب شكوه خوزستان اين بود كه هنوز شهرداري اهواز مبلغ مورد قرارداد را تمام و كمال پرداخت نكرده و تنها بخشي از اين مبلغ را هفته گذشته توانستم دريافت كنم. اين كتاب را از يك سال و نيم پيش از ما تحويل گرفتند و مشغول فروش آن هستند.

كاغذي را كه براي شكوه خوزستان هر كيلو؛ هزار و پنجاه تومان خريده بودم، درحال حاضر هزار و هشتصد تومان است. با اين اوصاف اگر من در سال 88 كاغذ سفيد مي.خريدم و امروز مي.فروختم، درآمد قابل توجه داشتم اما دلمشغولي.هاي من به زادگاهم باعث شد اين پروژه را آغاز كنم كه نهايتا با عدم پرداخت مبلغ مورد قرارداد، امروز موفقيت كل انتشارات به مخاطره افتاده است.
با اين وجود؛ هفته.اي چند بار پيگيري مي.كنم اما هنوز مبلغ سرمايه اوليه.ام را هم نتوانسته.ام زنده كنم. اين در حالي است كه ما با انديشه خدمت فرهنگي اين قرارداد را بستيم و اگر همچون بسياري از ناشران؛ انگيزه.هاي اقتصادي موردتوجه من بود، امروز به چنين وضعيتي دچار نبودم. من براي اينكه بتوانم بدهي.هاي خود را پرداخت كنم، مجبور شدم 25 دوربين عكاسي.ام را به دلالان ناصرخسرو؛ يك دهم قيمت واقعي. بفروشم و امروز به.عنوان يك عكاس حرفه.اي فقط يك بدنه دوربين دارم.

* فرهنگ.سازي فقط شعار است؛ مديران دنبال اسم و رسم خودشان هستند

اين وضعيت اسفبار، در تمام عرصه.اي فرهنگي كشور جريان دارد و علي.رغم شعارهايي كه به.طور پيوسته از سوي مسئولان فرهنگي كشور در راستاي حفظ و اشاعه فرهنگ مي.شنويم، كار فرهنگي كردن در زمانه ما، كار بسيار دشواري است و مستلزم پرداخت هزيه.هاي مالي و روحي فراواني براي فعالان در حوزه.هاي فرهنگي است.

متاسفانه ما چيزي به.عنوان حمايت فرهنگي در كشورمان نداريم. ياد مي.آيد كه براي انتشار كتاب «بم» كه در 4 زبان و 40 روز بعداز زلزله چاپ شد، به هر جا كه مراجعه مي.كردم به در بسته مي.خوردم چون هركسي به دنبال افزودن مدرك و نام و نشان خود روي كتاب بود تا از اين حيث كسب اعتبار كند. هيچ مسوولي به فاجعه «بم» و تاثيرات مثبت چاپ اين كتاب در راستاي جذب حمايت.هاي مردمي و دولتي فكر نمي.كرد. نهايتا هم كتاب را باوجود مشكلات موجود با هزينه شخصي چاپ كردم و بازگشت معنوي و ريالي كه براي مردم «بم» داشت؛ بسيار قابل توجه بود.
يك جلد از همين كتاب به واتيكان برده شد و در يك ميهماني به نمايش گذاشته شد و حمايت.هاي مالي فراواني ازسوي مدعوين صورت گرفت. مبالغ زيادي براي كمك به مردم زلزله.زده بم وارد ايران شد و اين همه درحالي بود كه حتي باوجود مبالغ بالايي كه سازمان.هاي جهاني براي بازسازي بم و حمايت از زلزله.زدگان به سازمان.هاي ايراني كمك كردند، هيچ سازمان يا نهادي اقدام به خريد حتي يك جلد از اين كتاب يا حتي هيچ حركتي در راستاي حمايت و معرفي اين كتاب، صورت نداد.

* نشر كتاب عكس؛ ديوانگي.ست و من ديوانه اين كارم

وضعيت نشر در ايران، وضعيت بساماني نيست و تنها علاقه شخصي باعث مي.شود در اين ورطه مقاومت كنيم و خود را سرپا نگه داريم. خصوصا در حوزه كتاب.هاي عكس كه نسبت به حوزه.هاي ديگر نشر مستلزم سرمايه.گذاري.هاي كلاني است. چاپ يك كتاب عكس اولا خيلي زمان..بر است به.عنوان مثال پروسه زماني تهيه و جمع.آوري كتاب شكوه خوزستان به 25 سال رسيد؛ و ثانيا هزينه ليتوگرافي و چاپ آن خيلي بالاست. بنابراين به.رغم تفكرات اقتصادي پافشاري ما در اين حوزه درمقابل درآمدهاي ناچيز و معوقات فراوان، ديوانگي مي.نمايد.

پخش عمومي كتاب در كشور ما، به يك مافيا بدل شده يعني اگر پس از مذاكرات فراوان بتوانيم با يك مركز پخش به توافق برسيم، از اول تا پنجم يك ماه، نهايتا 10 جلد كتاب تحويل گرفته مي.شود. پخش هم سرآخر مي..گويد آخر ماه با ما تماس بگيريد. وقتي آخر ماه با آنها تماس مي.گيريم؛ به ما اعلام مي.كنند كه مثلا 2 جلد از كتاب فروخته.ايم كه طبق قرارداد 40 درصد از مبلغ پشت كتاب را كسر كرده و الباقي را چك ده ماهه در وجه ناشر مي.كشند. در مجموع كتاب، يك جلد، يك جلد فروخته مي.شود و تازه اين در شرايطي.ست كه چك مركز پخش، برگشت نخورد. بنابراين پخش عمومي براي كتاب.هاي كار بي.نتيجه.ا.ي مي.نمايد كه به هيچ وجه مقرون به صرفه نيست. چون حرف اول را پول مي.زند و در اين ميان ناشر آخرين فردي است كه بايد به درآمد مالي فكر بكند.
از طرفي امكان حضور در نمايشگاه كتاب تهران نيز براي ناشري چون من وجود ندارد چون تنها به ناشراني غرفه مي.دهند كه مثلا 30 كتاب در طول يكسال منتشر كرده.باشند، درحالي كه ماجراي كتاب عكس با ديگر كتاب.ها جداست. با اين وضعيت اگر هم اين امكان داده شود، قيمت غرفه.ها براي چون من؛ كمرشكن است. و باز دستيابي به بازار.هاي جهاني نيز برايمان مقدور نيست چون اولا چون ما عضو معاهده كپي.رايت نيستيم و در خارج از ايران اعتباري نداريم. ثانيا معدود ناشراني كه خود به در بازار جهاني وارد مي.شوند، از پشتوانه.هاي زياد و احتمالا روابط گسترده خودشان استفاده مي.كنند.

برخورد غيرفرهنگي مسئولان نيز، كه حرف امروز و ديروز نيست! يادم هست زماني، سه جلد كتاب در حوزه معماري ايران را با قيمت جلدي 2 هزار تومان چاپ كردم، يكي از مسوولان وزارت مسكن، قيمت اين كتاب.ها را با هزينه عكاسي عروسي دخترش مقايسه مي.كرد و وقتي از معاون وزير خواستم كه نام من را به.عنوان مولف و عكاس روي جلد كتاب درج كند؛ به من گفت اگر اينطور باشد؛ بايد روي هر ساختماني نام كارگران و بناها و حتي آجرپزها نوشته شود.

آري؛اين وضع فرهنگ نشر نزد مسوولان است! كسي كه يك مولف را كه سراسر ايران را زير پا مي.گذارد و از معماري ايران عكاسي مي.كند را با كارگران و آجرپزها مقايسه مي.كند (بي.آنكه جايگاه اين مشاغل براي چون مني پايين باشد) چه انتظاري از آن مي.رود.

* فرهنگ و هنر آخر صف ايستاده

متاسفانه سيستم فرهنگي، مبتني بر حفظ و ماندگار كردن آثار موجود طراحي نشده. انگار فعاليت فرهنگي براي مديران فرهنگي، حكم بادكنك.هايي را دارد كه هرازگاه پر مي.كنند و مي.تركانند تا صرفا مبنايي باشد براي شعارهاي فرهنگي.شان درحاليكه عراق براي جنگي كه به ما تحميل كرد، پيش از آغاز جنگ، موزه جنگ مي.سازد و از همان نخست با برنامه.اي مدون،. آثار و مستندات جنگي را در اين موزه حفظ و نگهداري كرده است. آن.هم موزه جنگي كه به.عنوان يكي از بناهاي معماري جهان شناخته شده است و حتي عكس اين ساختمان پشت اسكناس.هاي آنها هم چاپ مي.شد. ما همان كار را الگوبرداري كرده و در فرمتي كوچك.تر و حقيرتر براي آرامگاه يك شاعر در خوزستان مورد استفاده قرار داده.ايم. در آن موزه، آن.هم به.روز، نام كساني كه در جنگ كشته مي.شدند، با طلا كنده.كاري مي.شد. اين.همه را مقايسه كنيد با جنگ ما كه دفاعي بود و براي حفظ كيان كشورمان و با اين وجو ما هنوز موزه جنگ نداريم.

اين وضعيت نابسامان براي كشوري كه داعيه فرهنگ چند هزار ساله دارد، اصلا خوشايند نيست. متاسفانه فعاليت.هاي فرهنگي كه در كشورهاي كوچك و كم جمعيت همسايه انجام مي.شود، اصلا قابل مقايسه با محدوديت.هاي فرهنگي موجود در ايران نيست.

چندي پيش يكي از دوستان به من گفت، در تهران موزه بزرگي براي دفاع مقدس درحال احداث است. اما هنوز هيچ.كسي سراغي از من نگرفته و جوياي عكس.هايي كه من در طول بيش از 25 سال از جنگ گرفته.ام؛ نشده است. معلوم نيست براي اين موزه عريض و طويل قصد دارند از چه عكس.هايي استفاده كنند؟

ما به دنبال ساخت آثار ماندگار نيستم و در اين مسير، هر محصولي از قبيل فيلم، موسيقي، هنرهاي تجسمي و غيره را كه با كمك مسوولان ساخته مي.شوند، كارهاي كم اهميتي است كه نه در شأن فرهنگ ايران است و نه فرهنگ دفاع مقدس. من حدودا 20 جلد كتاب نفيس درمورد جنگ آمريكا با اعراب دارم. حال تصور كنيد كه چند جلد كتاب درمورد اين جنگ در سطح جهان چاپ شده و درمقابل اين حركت.هاي فرهنگي با هزينه.هاي سنگين، ما در كشورمان براي حفظ و اشاعه فرهنگ دفاع مقدس كه به اعتقاد من در طول جنگ.هاي تاريخ، بي.همتاست، چه كرده.ايم؟ جز اين است كه فعاليت.هاي صورت گرفته آنقدر كوچك بوده.اند كه قابليت ارائه در عرصه.هاي بين.المللي را نداشته.اند؟

و امروز بخش عمده.اي از نگاتيوهاي من درحال فاسد شدن و قارچ زدن است. اين عكس.هاي متعلق به من نيست چون بخشي از تاريخ جنگ را شامل مي.شوند اما من؛ بودجه انتشار آنها را ندارم. به همين دليل است كه اخيرا با حوزه هنري وارد مذاكره شده..ام تا حد.الامكان مانع از دست رفتن اين گنجينه تاريخي شوم.

* عكاسان جنگ رسالت.شان را انجام داده.اند

هنوز هم وقتي در ايران فيلم جنگي مي.سازند، رزمنده.ها لباس.هاي اتو كشيده به تن دارند. چنين تناقض.هايي به اين دليل است كه فيلم.ساز ما هيچ اطلاعي درمورد جنگ ندارد و حتي به خود زحمت نداده كه چند عكس از سال.هاي جنگ ببيند.
عكاس جنگ، مستندات جنگي را توليد كرده تا فعالان ديگر گرايش.هاي هنري با استناد به اين مستندات، آثار خود را خلق كنند. متاسفانه عكاس در رتبه آخر توجهات فرهنگي.ست درحاليكه عكاس دفاع مقدس خوراك فرهنگي دفاع مقدس را توليد كرده است. اگرعكس ديدار همافران با امام وجود نداشت، آيا مي.شد اين واقعه را ثابت كرد و مورد استفاده تبليغاتي در مجامع بين.المللي قرار داد؟

* همچنان براي بقا در عرصه نشر، مقاومت مي.كنم

در دو سال اخير بيشتر روي نشر كتاب.هاي وادي دفاع مقدس تمركز كرده.ام كه دو جلد آن منتشر شد و دو جلد ديگر زيرچاپ است. يكي از كتاب.هاي منتشر شده، كتابچه.اي است كه در آن عكس شهداي تيپ 22 بدر عمليات بيت.المقدس را چاپ كرده.ام. اين تيپ، تيپ بچه.هاي خرمشهر بود كه در دو مرحله به شهادت رسيدند. اين كتاب در سالروز 2 خرداد سال گذشته منتشر شد.
كتاب ديگري كه در راستاي علاقه شخصي.ام است؛ ثبت و درج نقاشي.هاي شهدا بر ديوارهاي شهر است تحت عنوان «شاهدان شهر» كه در قالب يك كتاب جمع.آوري و منتشر شد.

دو كار ديگري كه در دست چاپ هستند، ديوارنوشته.هاي عراقي.ها و رزمندگان ما بر در و ديوارهاي خرمشهر را شامل مي.شود كه كار عكاسي اين ديوارنوشته.ها را به محض فتح خرمشهر آغاز كردم. به عبارت ديگر در سراسر شهر خرمشهر، در تمام خانه.ها و سنگرها از اين ديوار نوشته.ها عكاسي كردم و از آنجا كه آدم.ها در خلوت خود درحال و هواي جنگ، درونيات خود را بسيار شفاف و بي.حاشيه بيان مي.كنند، اين ديوار نوشته.ها گوياي اسرار و احساسات درون اين اشخاص است. اين دو مجموعه توسط حوزه هنري آماده چاپ شده كه اگر با مشكل خاصي مواجه نشوم؛ به زودي منتشر خواهند شد.

چند مجموعه در حوزه ايران.شناسي نيز آماده چاپ است كه به.دليل بلوكه شدن سرمايه اصلي..ام ازسوي شهرداري اهواز، اين پروژه.ها متوقف شده و در اين وضعيت در طول سال نهايتاً مي.توانم 4 يا 5 مجموع را منتشر كنم.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 105]