مروري بر ايدز و راههاي ابتلا به آن و درمانهاي رايج

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: از زمان آلوده شدن بدن به HIV تا بروز ایدز ممکن است ۶ ماه تا ده سال و یا بیش.تر طول بکشد در این مدت گرچه فرد به ظاهر سالم به نظر می.رسد، اما ناقل بیماری است و می.تواند افراد دیگر را آلوده کند.AIDS مخفف عبارت «نشانگان نقص ایمنی اکتسابی» به زبان انگلیسی است. بر اثر تخریب یاخته.های دستگاه ایمنی بدن ناشی از اچ آی وی، برخی بیماریها و عفونتها فرصت مبتلاء کردن انسان را پیدا می.کنند که موجب نشانه.ها و علائم متنوعی در بدن می.شود. برخی از این نشانه.ها اولین بار در سال ۱۹۸۱ میلادی در افراد بالغ جوانی دیده شد که دچار نقص.های ایمنی مادرزادی نبودند و این تعجب پزشکان را برانگیخته بود. به همین لحاظ مجموعة این علائم را «نشانه.های نقص ایمنی اکتسابی» یا ایدز نام نهادند، چون نمی.توانستند آن را به بیماری مشخصی نسبت دهند و هنوز اچ.آی.وی شناخته نشده بود. بنابراین ایدز مرحله.ای است که اچ.آی.وی مدتها (چندماه تا چند سال) در بدن حضور داشته و موجب تخریب اکثر یاخته.های دستگاه دفاعی بدن شده است و فرد مبتلاء مستعد بروز بیماریهای عفونی، سرطانها و مشکلات دیگر می.گردد.اهمیت
اچ.آی.وی/ایدز معضلی پزشکی-بهداشتی است که ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن بسیار گسترده.اند. از آغاز کشف اولین مبتلایان آن در خرداد سال ۱۳۶۰ تاآواخر سال ۱۳۸۳ در سراسر جهان بیش از ۶۳ میلیون نفر مبتلا شده.اند و ۲۳ میلیون نفر فوت کرده.اند. در حدود نیمی از کسانی که دچار ایدز هستند قبل از ۲۵ سالگی آلوده شده.اند و بدون دارو اغلب قبل از ۳۵ سالگی می..میرند. هر روز ۱۴۰۰۰ نفر جدید به مبتلایان اضافه می.شود که نیمی زن هستند و نیز نیمی ۱۵ تا ۲۵ ساله هستند. زنان و دختران به دلائل زیستی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیش از مردان در معرض خطر ابتلاء و آسیب ناشی از ایدز هستند. در کشور ایران تعداد افراد مبتلای ثبت شده ۱۱۹۳۰ نفر تا اول فروردین ماه ۱۳۸۴ است که در طی ۳ سال گذشته بیش از دو و نیم برابر شده است، و رشدی لگاریتمی از خود نشان می.دهد. تخمین زده می.شود که بین ۶۰ تا ۱۲۰ هزار نفر مبتلای ناشناخته در ایران حضور داشته باشند. بنابراین لازم است همه و به ویژه نوجوانان و جوانان آموزشهایی در راستای پیشگیری ببینند چون تاکنون واکسن و یا علاج قطعی برای این مشکل کشف نشده است و در آینده نزدیک نیز امکان.پذیر نیست.

ایدز در ایران
در تاریخ ۲۷ مهر ۱۳۸۵ رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت اعلام کرد که براساس آخرین آمار موجود در کشور، تعداد افرادی که تا اول مهرماه امسال (۱۳۸۵) در کشور به ویروس ایدز مبتلا شده و شناسایی شده.اند ۱۳ هزار و ۷۰۲ نفر هستند. وی همچنین افزود که: “البته همچنان تخمین زده می.شود که همکنون حدود ۷۰ هزار نفر در ایران ناقل این بیماری باشند”.
راه.های انتقال
اچ آی وی در مایعات داخلی و مترشحه بدن انسان مبتلاء (بجز عرق و تا حدودی بزاق) وجود دارد، اما فقط از راه آمیزش جنسی، تبادل خون یا فرآورده.های آن و از مادر مبتلاء به جنین قابل سرایت از فردی به فرد دیگر است.
۱) آمیزش جنسی اگر زن یا مردی به ویروس ایدز آلوده باشد، می.تواند ویروس را از راه تماس جنسی به دیگری منتقل کند. تماس جنسی موقعی ممکن است منجر به سرایت اچ.آی.وی شود که یک طرف دچار اچ.آی.وی/ایدز باشد و تبادل یا تماس مایعات بدن طرفین رخ دهد. بنابراین تماس جنسی مرد با مرد، مرد با زن، زن با زن در این شرایط ممکن است موجب سرایت شود. لازم به ذکر است در مقاربتها حتی اگر انزال (خروج منی از آلت مرد) هم رخ ندهد امکان سرایت وجود دارد چون مایعات مترشحة قبل از آن هم حاوی ویروس هستند.
۲) تبادل خون انتقال خون و فراورده.های آن اگر بدون اقدامات تشخیصی و ویروس زدایی انجام شود به احتمال بسیار زیادی موجب سرایت اچ.آی.وی می.شود. امری که در کشور ما نیز برای بیماران هموفیلی و تالاسمی رخ داده است. لازم به ذکر است اهداء خون خطری برای سرایت به فرد اهداءکننده ندارد و فقط دریافت کنندگان خون در معرض خطرند. همچنین علیرغم انجام آزمایش.های تشخیصی بر روی تمام نمونه.های خون در حال حاضر اگر دوره پنجره را در نظر بگیریم که در آن نتیجه آزمایش منفی خواهد بود، بنابراین هر دریافت خون و فرآورده.های آن باید برای آزمایش اچ.آی.وی اقدام کند. راه دیگر تبادل خون استفاده از سرنگ و ابزارهای تزریق مشترک (مانند پمپ دست ساز) است که مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی به ناچار یا ناآگاهانه از آنها استفاده می.کنند. استفاده از هر نوع وسایل تیز و برنده.ای که به خون فرد مبتلا به اچ.آی.وی/ایدز آغشته شده باشد، مانند سرنگ، سوزن، مسواک (در صورت ایجاد خونریزی لثه) و وسایل خالکوبی ممکن است ویروس را منتقل کند. راه دیگر هم سرایت از طریق پیوند اعضاء (کلیه، کبد، لوزالمعده و …) است.
۳) مادر به جنین یا نوزاد مادران باردار اگر مبتلاء به اچ.آی.وی باشند محتمل است که در حین بارداری یا هنگام زایمان ویروس به فرزند آنان سرایت کند. همچنین شیردادن مادران اچ.آی.وی مثبت به فرزندانشان ممنوع است چون ویروس درون شیر نیز ترشح شده و منتقل می.شود. انتقال در مراحل مختلف بارداری بدون داروهای پیشگیرانه در ۲۵% تا ۴۰% رخ می.دهد. در صورتی که خانم.های اچ.آی.وی مثبت باردار بشوند لازم است داروهایی مصرف کنند که احتمال سرایت به فرزندشان را کم می.کند. همچنین نوزاد متولد شده از این مادران باید مدتی داروی ضد اچ.آی.وی بگیرد و شش هفته و ۱۸ ماه پس از تولد آزمایش اچ.آی.وی بشود تا وضعیت ابتلائش مشخص گردد.
صورت ارتباط جنسی با شخص مبتلاء (مرد با زن / مرد با مرد)، احتمال آلوده شدن کدام یک بیشتر است؟
خطر انتقال ویروس اچ.آی.وی در مردان همجنسگرا بیشتر و تقریباً دو برابر مردان غیر همجنسگرا ست. درضمن خطر دریافت ویروس در بین مردان همجنسگرا در فرد مفعول بیشتر است. احتمال انتقال آلودگی در هر بار آمیزش جنسی از مرد به زن(نزدیکی مهبلی) در حدود ۱/۱ درصد است و احتمال انتقال آلودگی از زن به مرد (نزدیکی مهبلی) در حدود .۰٫۳ درصد است. اما حتی یکبار تماس جنسی هم ممکن است منجر به سرایت اچ.آی.وی شود (این ارقام احتمال آماری است) بنابراین با این که احتمال سرایت در یک رابطه جنسی خیلی کم است اما صفر نیست!! و حتی مردانی وجود دارند که تنها با یک نزدیکی با زن اچ.آی.وی مثبت مبتلاء شده.اند یا زنانی که با یکبار آمیزش با مردان اچ.آی.وی مثبت دچار شده.اند.
در چه مواقعی احتمال سرایت از راه جنسی بیشتر می.شود؟
اگر زخم یا عفونت تناسلی وجود داشته باشد، اگر تماس جنسی با خشونت یا اجبار باشد، اگر فردی شرکای جنسی متعدد داشته باشد و نیز در مقاربت خشک خطر سرایت بیشتر است. همچنین در آمیزش جنسی مقعدی (مقاربت از راه پشت) احتمال سرایت بیشتر از راه مهبلی است. ازدواج موقت (متعه، صیغه) چون معمولاً طرفین سابقه ازدواج.های منجر به طلاق یا موقت متعدد با دیگر افراد هم دارند یک عامل گسترش بیماریهای مقاربتی و از جمله ایدز می.تواند باشد.
آیا معاشقه (بدون آمیزش جنسی) باعث سرایت می.شود؟
اچ.آی.وی از راه تماس.های سطحی (بوسیدن، در آغوش گرفتن، لمس بدن) که عشق بازی یا معاشقه خوانده می.شود و کارهایی مثل غذا خوردن در ظروف مشترک،انتقال نمی.یابد.
آیا در اعمال پزشکی امکان سرایت وجود دارد؟
هرگونه عمل جراحی، اندوسکوپی، دیالیز با دستگاه، دندانپزشکی، ختنه، حجامت، تزریقات و طب سوزنی که در آن شرایط سترون سازی کامل رعایت نشود ممکن است موجب سرایت اچ.آی.وی و سایر ویروسها از یک فرد مبتلاء به دیگران شود. در این موارد لازم است تا حد ممکن از وسایل سترون یک بار مصرف استفاده شود، ابزارهای مقاوم به حرارت. (مثل برخی ابزارهای فلزی جراحی و دندانپزشکی) در اتوکلاو یا فور و ابزارهای غیرمصرفی نامقاوم (مثل آندوسکوپ) با مواد شیمیایی ضدعفونی شوند که این کارها باید برای هر بیمار انجام شود. البته با توجه به رعایت دقیق این احتیاطهای همه جانبه مواردی که ثابت شده باشد اچ.آی.وی از مکانهایی مانند دندانپزشکی سرایت کرده باشد در تمام جهان انگشت شمار است.
آیا کارکنان بیمارستانها و درمانگاه.ها در معرض خطراند؟
پزشکان و پرستارانی که با بیماران اچ.آی.وی مثبت سر و کار دارند ممکن است در اثر تماس اتفاقی (فرو رفتن سوزن سرنگ یا تیغ جراحی) به اچ.آی.وی دچار شوند. در ضمن احتمال سرایت از بیمار اچ.آی.وی مثبت به پزشک بسیار بسیار بیشتر از احتمال سرایت از پزشک اچ.آی.وی مثبت به بیماران است. در هر صورت با مصرف به موقع داروهای ضدویروسی این احتمال به شدت کم می.شود. در مواقعی که فرو رفتن سوزن یا موارد مشابه رخ می.دهد باید در عرض ۳ روزشروع به مصرف داروهای ضد ویروسی شود. این امر با مراجعه به کلینیک.ها و بخش.های تخصصی بیماریهای عفونی امکان.پذیر است. اره
آیا در آرایشگاه.ها امکان سرایت وجود دارد؟
تراشیدن مو، خالکوبی، سوراخ کردن گوش که در آن شرایط سترون سازی کامل رعایت نشود ممکن است موجب سرایت اچ.آی.وی و سایر ویروسهای خطرناک از یک فرد مبتلاء به دیگران شود. در این موارد لازم است مشابه اقدامات پزشکی از وسائل یک بار مصرف (مانند تیغ) برای هر فرد استفاده شود یا ابزارها بطور کامل سترون شوند. توصیه می.شود هر فرد هنگام مراجعه به آرایشگاه.ها وسایل شخصی خود را به همراه ببرد (تیغ، قیچی، شانه، حوله و …) تا از سرایت بیماریهای عفونی جلوگیری شود. اپیلاسیون (کندن موها) ممکن است موجب آسیب به پوست و ایجاد زخم.های بسیار ریز در محل کنده شدن موها بکند، بنابراین بهتر است از وسایل یکبار مصرف برای آن استفاده شود.

راه.های پیشگیری
با توجه به آنکه اچ.آی.وی برخلاف برخی ویروسهای بیماریزای سرماخوردگی یا اسهال راه انتقال محدودی دارد پیشگیری از آن با رعایت برخی اصول آسان است
خویشتنداری- پرهیز از هر گونه تماس جنسی پیش از ازدواج رسمی
وفاداری- پایبندی به تک.همسری و حریم خانواده
کاربرد مداوم کاندوم- استفاده از کاپوت در هر بار تماس جنسی (و با هر نوع شریک جنسی یا همسر)
پرهیز از مصرف مواد و اعتیاد- هر گونه مواد روان.گردان، توهم زا، شادی آور، محرک و مخدر حتی برای یکبار
در ضمن همیشه از وسائل شخصی مخصوص خودتان (مسواک، تیغ، ریش.تراش و….) استفاده کنید.
پیشگیری پس از مواجههPost exposure Prophylaxis
برنامه.ای شامل چند داروی ضد ویروسی است که چندین باردر روز پس از تجاوز جنسی یا مواجهه شغلی مصرف می.شود. این داروها باید حداکثر در ۷۲ ساعت پس از مواجهه شروع شوند تا از آلوده شدن فردی به HIV چلوگیری شود. پیش از آغاز استفاده از PEP یک آزمایش HIV باید گرفته شود تا وضعیت فرد تعیین شود. اطلاعات و مشاوره باید به فرد داده شود تا وی را قادر به فهمیدن داروها، لزوم تحمل و پیگیری، لزوم تماس.های جنسی سالم تر و آزمایش.های HIV بعدی بکند .
جلوگیری از سرایت مادر به فرزند
انتقال HIV از مادر مبتلا به HIV به فرزند متولد نشده در سه مرحله اصلی اتفاق می..افتد: وقتی مادر باردار است، زمان تولد یا هنگام شیر دهی.
انتقال در ۲۵% تا ۴۰% بدون درمان پیشگیرانه رخ می.دهد. دو رژیم دارویی برای جلوگیری از انتقال مادر به فرزند در دسترس است. در افریقای جنوبی رژیم رایج، مصرف Nevirapine می..باشد که معروف به NVP یا Viramune است و قرصی است که بانوان حین زایمان مصرف می.کنند و به نوزاد بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از تولد تجویز می.شود. اگر مادر در طول دوران بارداری AZT مصرف کند و از شیردهی هم خودداری کند، میزان انتقال تا ۱۰ % کاهش می..یابد. داروهای دیگر نیز برای جلوگیری از سرایت از مادر به فرزند در حال تهیه هستند. یک برنامه PMTCT مؤثر شامل: تأمین مشاوره و آزمایش آگاهانه، تهیه داور و مشاوره با زنان در مورد تغذیة نوزاد (بدون شیر مادر) می..باشد.
ارتباط اعتیاد یا مصرف مواد با اچ.آی.وی/ایدز چیست؟
مواد روانگردان از دو جهت ممکن است فرد را در معرض ابتلاء به اچ.آی.وی ایدز قرار دهند:
اختلال در قوه ادراک: در این مورد هیچ تفاوتی ندارد که ماده مخدر (مثل هروئین،تریاک)، محرک (مثل اکستازی=اکس)، توهم زا (مثل حشیش، گرس، علف) یا انواع دیگر موادی (مثل مشروبات الکلی) باشد که مورد سوء مصرف قرار می..گیرند. موقعی که قوای ذهنی انسان مختل باشد ممکن است رفتارهای پرخطری مانند انجام یک رابطه جنسی بی محابا انجام دهد که او را در معرض ابتلاء به اچ.آی.وی قرار دهد. طبق آمار رسمی بیش از ۴ میلیون نفر در کشور به مصرف انواع مختلف مواد می.پردازند. در ضمن افرادی که در اعتیاد غرق شده.اند مطمئناً به بروشورهای پیشگیری از ابتلا و انتقال اچ.آی.وی/ایدز توجهی نخواهند کرد.و راهکارهای برخورد با آنها تخصصی است.
استفاده از سرنگ مشترک در اعتیاد تزریقی: استفاده از سرنگ مشترک یا هر گونه ابزار تزریقی دست ساز (پمپ، لوله و …) برای تزریق مواد فعلاً در کشور ما بیشترین خطر را در انتقال اچ.آی.وی دارد. در حال حاضر حدود ۴۰۰۰۰۰ مصرف کننده تزریقی مواد (بویژه هروئین و مورفین) در کشور وجود دارد که تخمین زده می.شود حدود ۴۰۰۰۰ نفر آنان به اچ.آی.وی دچار شده باشند.
فعلاً بیشترین افراد مبتلاء به اچ.آی.وی/ایدز ثبت شده در کشور ما مصرف کنندگان مواد تزریقی هستند (حدود ۶۱ درصد).
درمان
داروهای ضد رتروویروس (ARV) نخستین روش درمان HIV هستند. ARVها یکی از دو آنزیم ضروری برای تکثیر HIV را مهار می.کنند. داروهای ضد ویروسی، HIV/AIDS را علاج قطعی نمی.کنند اما زندگی مبتلایان به HIV را طولانی می.کنند. درضمن برای جلوگیری از مقاوم شدن ویروس به دارو معمولاً چند دارو هم.زمان به فرد مبتلا داده می.شود. ۴ دسته داروهای ضد ویروسی برای استفاده درمانی وجود دارد: شبه نوکلئوزیدهای مهارکننده reverse transcriptase، مهارکننده.های reverse transcriptase غیر نوکلئوزیدی، مهارکننده.های پروتئاز و مهارکننده.های ورود ویروس به باخته ها
مهارکننده.های پروتئاز Protease Inhibitors
یک نوع ضد ویروس هستند که تکثیر HIV را متوقف می.کنند. آنها قسمتی از HIV را که آنزیم پروتئاز نامیده می.شود، مهار می.کنند. وقتی آنزیم مهار شد HIV، نسخه.های ناقصی از ویروس می.سازد که نمی.توانند یاخته.های جدیدی را آلوده کند. معروفترین داروهای این گروه عبارت.اند از indinavir،saquinavir،nelfinavir
بازدارنده.های غیر نوکلئوزیدی ترانسکریپتاز معکوس
یک دسته داروهای ضد ویروسی می..باشند که تکثیر HIV را به وسیله دخالت در یک آنزیم حیاتی ویروس کاهش می..دهد. این آنزیم برای HIV ضروری است تا ماده ژنتیک خود را درون یاخته.ها ترکیب کند. برخی داروهای NNRTI عبارت.اند از nevirapine,delavirdine , efavirenza
Nucleoside anlogues (شبه نوکلئوزیدها)
نظیرهای نوکلئوزیدی مهارکنندة ترانسکریپتاز این آنزیم HIV را مورد هدف قرار می..دهند و از تبدیل RNA ویروس به DNA ویروسی جلوگیری می.کنند. معروفترین داروهای این گروه عبارت.اند از zidovudine ،lamivudine، zalcitabine، abacavir،didanosineو stavudine
مهار کننده.های ورود
این دسته اخیرا ابداع شده.اند و جلوی ورود ویروس را به گویچه.های سفید می.گیرند. از این جهت متفاوت با سه گروه قبلی هستند چون آنها پس از این که ویروس یاخته.ها را آلوده کرد جلوی تکثیر آن را می.گیرند. تنها یک دارو از این دسته مورد تأیید مؤ.سسه غذا و داروی ایالات متحده است که انفیوورتاید (تجاری- Fuzeon) نام دارد.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در باره این موضوع به اخبار موضوعی قسمت در گوشی های متخصص با نوجوانان و جوانان مراجعه کنید ویا اینجا را کلیککنید
————بازدیدکننده محترم
با توجه به حساسیت ما در ارائه مطالب از معتبرترین و بهترین متخصصین جهانی یک تیم از همکاران ما به تهیه مطلب و گزارش در رابطه با موضوعات مورد نظر شما مشغول است . مقالات و مصاحبه هایی مانند مورد بالا بر اساس سوالات شما تهیه می گردد . متاسفانه بدلیل حجم بالای تعداد سوالات و حساسیت ما ممکن است مطلب مرتبط با سوال خود را با تاخیر در سایت مشاهده کنید .
دفتر رسیدگی به سوالات بازدید کنندگان
“ سایت پزشکان بدون مرز ”

برچسب ها:

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 405]