بررسي مبنا و هدف حقوق در فصل‌نامه پژوهش‌هاي فلسفي ـ كلامي

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي مبنا و هدف حقوق در فصل‌نامه پژوهش‌هاي فلسفي ـ كلامي
گروه انديشه: مقاله «مبنا و هدف حقوق» نوشته «رضا حسين گندمكار» در فصل‌نامه «پژوهش‌هاي فلسفي ـ كلامي» منتشر شد.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، اين مقاله در دو بخش كلي؛ هدف و مبناي حقوق تحرير يافته و حسب مورد، نظام‌ها گوناگون در آن بررسي شده است؛ زيرا يكي از مباحث مهم در علم حقوق و بويژه فلسفه حقوق بحث از مبنا و هدف حقوق است.

به اعتقاد نويسنده، در هر يك از نظام‌هاي حقوقي جهان معاصر به اعتبار ديدگاه‌هاي كلي نسبت به جهان و انسان (جهان‌بيني) هدف و مبنايي را براي حقوق در نظر گرفته‌اند. عدالت و آزادي و تأمين مصالح و نظم اجتماعي از جمله مباني و اهدافي است كه در نظام‌هاي گوناگون حقوقي براي اين رشته در نظر گرفته شده است.

گندمكار بر آن است كه در نظام حقوق اسلامي نيز در چارچوب نگاه جامع به جهان و انسان و رابطه انسان با جهان هستي و جاودانگي انسان، مبناي حقوق بر قدر، حد و حق استقرار يافته است و تأمين سعادت فردي و اجتماعي در دنيا و آخرت از اجراي مقررات حقوقي لحاظ شده است.

در اين جستار مي‌خوانيد: مبناي حقوق در ديگاه طرفداران حقوق فطري، عدالت و اراده خداوند است كه در طي دوره‌هاي مختلف تا عصر حاضر تحولات فراواني يافته و در حال حاضر به چند قاعده مشخص محدود شده است.

گندمكار معتقد است، از ديدگاه مكاتب تحققي، حقوق مبناي آرماني ندارد و صرفا به عنوان قواعد متغيري كه به اعتبار زمان و مكان تغيير مي‌كند و متكي به قدرت دولت است تعريف مي‌شود.

وي مي‌نويسد: حقوق فطري در انديشه اسلامي مطرح است، ليكن ارزش و اعتبار مستقل ندارد بلكه به خاطر كاشف بودن از حكم شرع، مشروعيت مي‌يابد. هدف حقوق در دو نظريه؛ اصالت فرد و اجتماع، تأمين حداكثر آزادي براي افراد و بالعكس ايجاد نظم و تأمين حداكثر حقوق براي جامعه تعريف شده است.

به زعم نويسنده، مبنا و هدف حقوق در اسلام به اعتبار نوع نگاه به انسان، هستي و رابطه انسان با هستي و استمرار انسان با نگاه حقوق عرفي، متفاوت است و در چارچوب نگاه جامع و جهان‌بيني اسلامي قابل تعيين خواهد بود.

در اين نوشتار در ادامه مطلب فوق آمده است، بر اين اساس در عالم خلقت، هر شي اندازه‌اي دارد. اين اندازه، حد او را و اين حد، حق او را تعيين مي‌كند. پس تعيين حقوق انسان جز از طريق وحي ممكن نيست. آن‌چه در مجموع مي‌توان گفت آن است كه امنيت فردي و اجتماعي، تقويت فضيلت‌هاي اخلاقي و اصلاح و آباداني دنيا و آخرت، اقامه قسط و عدالت از اهداف حقوق در نظام حقوق اسلامي است.

شماره 33 فصل‌نامه علمي ـ پژوهشي «پژوهش‌هاي فلسفي ـ كلامي» به صاحب امتيازي دانشگاه قم، مديرمسئولي محمد ذبيحي و سردبيري محسن جوادي به تازگي روانه بازار نشر شد.
يکشنبه 26 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 138]