یک دهم درصد دی ان آ عامل تفاوتهای عظیم در میان انسانها است

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: ژنها در همه انسانها شباهت بسیار زیادی با هم دارد، اما این شباهت زیاد به معنای شباهت کامل نیست بلکه تفاوت هایی در ژنها وجود دارد که همین اختلافات جزیی ، تفاوت های بسیار مهمی را در انسان ها ایجاد کرده است.

به گزارش ایرنا، دی ان آ یا همان مولکول وراثتی موجودات زنده، که حاوی دستورات ژنتیکی است در همه انسانها به هم شبیه است. همه ما ۹۹ درصد شبیه به مایکل جوردن(بسکتبالیست معروف)، آلبرت اینشتین، چارلز منسون(جنایتکار معروف آمریکایی) و ژولیوس سزار هستیم.
تمام افرادی که در هر زمانی بر روی کره زمین زندگی کرده اند حدود ۱۰۰ هزار ژن شبیه به هم دارند که بطور منظم بر روی ۲۳ کروموزوم شبیه به هم قرار گرفته اند.
اما همیشه شباهت زیاد به معنای شباهت کامل نیست، بلکه تفاوت هایی در دی ان آ وجود دارد که تخمین زده می شود در حدود یک دهم درصد یا یک در هزار باشد و همین اختلافات جزیی بسیار مهم است.
در جایی که دی ان آ مایکل جوردن می گوید g ،. جکسون (هفتمین رییس جمهوری آمریکا) می گوید t و آلبرایت اینشتین می گوید a.
همانطور که در کامپیوتر از کدهای رمز صفر و یک استفاده می شود در علم ژنتیک نیز از کدهای چهار حرفی زیستی a,g,c,t استفاده می شود که این بازهای آلی بر روی دی ان آ. بکار گرفته می شود.
تقریبا سه میلیون از این فرق ها بین افراد مختلف وجود دارد که تعیین کننده تفاوت های بین افراد است و جنبه های ارثی از رنگ چشم گرفته تا اندازه و قد و شخصیت یا هوش را دربرمی گیرد.
شاید بسیار سخت باشد باور کنیم فرق های جزیی یک دهم درصدی می تواند چنین تفاوت های عظیمی را بین مردم بوجود آورد.
اگر شما هنوز باور نکرده اید که یک دهم درصد از دی ان آ. می تواند باعث این همه تفاوت بین افراد شود، این حقیقت را در نظر بگیرید که دی. ان .آ انسان با شامپانزه فقط ۲ تا ۴ درصد فرق می کند. یعنی دی . ان. آ شما با شامپانزه ۹۸ درصد شبیه هم است.
اگر چه این اختلاف به نظر خیلی محدود و اندک است، اما همین دستورهای دقیق و ظریف دی ان آ دلیل آن است که انسان می تواند شعر بگوید، زیبا زندگی کند، ساختمان های مجلل بسازد، در حالی که شامپانزه ها هنوز مشغول جمع کردن حشرات از روی بدن یکدیگر و خوردن آنها هستند.
* ژن ها یا محیط کدام یک تصمیم گیرندگان رفتار انسانند؟
دکتر “علی متولی زاده اردکانی” عضو هیئت علمی پژوهشگاه فناوریهای نوین پزشکی (ابن سینا) و عضو هیات علمی انستیتو ملی بهداشت آمریکا در این خصوص در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: هم اکنون پژوهشگران علم ژنتیک و زیست شناسی مولکولی موفق به انجام آزمایش هایی شده اند که نشان می دهد بسیاری از رفتارهای انسانی بر اساس نقشه ژنتیکی انجام می گیرد.
عضو کمیته علمی یازدهمین کنگره ژنتیک ایران افزود: البته این به این معنی نیست که ژن ها تنها تصمیم گیرندگان رفتارهای انسانی است، بلکه نشان دهنده آن است که بر خلاف تصور متفکران گذشته ، شخصیت انسان مانند صفحه ای خالی نیست که در انتظار پر شدن متون رفتاری و تربیتی باشد که از محیط خانواده و جامعه به او می رسد.
اردکانی در این زمینه می گوید: هر انسانی با مشخصات معین رفتاری و شخصیتی به دنیا می آید که برگرفته از ژن هایی است که از پدر و مادر به او به ارث رسیده اند و محیط خانواده و جامعه می تواند در تغییر آن رفتارها و شخصیت ها موثر واقع شود.
وی ادامه می دهد: البته همین تغییرات محیطی در صورتی امکان پذیر می شود که زمینه ژنتیکی فرد، توانایی و قابلیت پذیرش آن تغییرات را فراهم آورده باشد.
عضو انجمن ژنتیک ایران در خصوص تاثیر ژنها (ژنتیک) در رفتار انسان ها به مطالعات انجام گرفته بر روی دوقلوهای همسان که در محیط های متفاوتی بزرگ شده اند اشاره می کند و می افزاید: معروف ترین این مطالعات به نام مطالعات مینسوتا شهرت یافته که بر روی دوقلوهایی که در محیط های جدا از هم بزرگ شده اند، انجام شد.
وی ادامه داد: در این مطالعه ، دانشمندان برای سالیان سال بی آنکه خود دوقلوها آگاهی داشته باشند آنها را تحت مطالعه قرار دادند که در پایان این مطالعه، شباهت این دوقلوهای از هم جدا نگه داشته شده، حیرت آور بود.
اردکانی در توضیح بیشتر این مطالعات گفت: این دوقلوها در سن ۳۹ سالگی دوباره به هم ملحق شدند؛ در زمان ملاقات آنقدر شبیه به هم بودند که بندرت می شد آنها را از هم تشخیص داد؛ شباهت ظاهری قابل پیش بینی بود اما زمانی که این دو برای اولین بار در کنار هم قرار گرفتند تا صحبت کنند به طور غیر منتظره ای به یکدیگر شباهت داشتند.
وی ادامه داد: هر دو دوبار ازدواج کرده بودند، هر دو اسم یکسانی برای پسرانشان گذاشته بودند، اسمی را که بر روی سگشان گذاشته بودند در دوران کودکی یکسان بود، هر دو یک نوع سیگار می کشیدند و به یک نوشیدنی علاقه داشتند.
به گفته این متخصص ژنتیک نتیجه این تحقیقات به قدری غافلگیر کننده بود که وقتی در سال ۱۹۸۸ به چاپ رسید برخی آن را باور نداشتند و غیر ممکن به نظر می رسید که دو نفر که از زمان تولد همدیگر را ندیده اند بتوانند اینقدر شبیه به هم باشند، اما این همان چیزی بود که تحقیقات آن را ثابت کرد.
متخصص ژنتیک انسانی اظهار داشت: مجموع چنین مطالعاتی نشان دهنده آن است که ژن ها نه تنها به تعیین سیمای ما کمک می کنند بلکه چگونگی عمل، احساس و تجربه ما را در زندگی تعیین می کنند.
وی در پاسخ به این سوال و این شبهه که چنین نتایجی ممکن است برای برخی از جمله والدین تشویش آور و نگران کننده باشد زیرا پدر و مادر می خواهند و دوست دارند در روند رشد و تکامل کودکشان نقش داشته باشند گفت: پدر و مادر به عنوان مولفه های تربیتی و محیطی نقش دارند؛ به اینصورت که با شناخت استعدادها و توانمندی های کودک ، او را در جهت مورد نظرشان هدایت کنند.
این متخصص با اشاره به اینکه هر فردی با یک سری زمینه ها و استعدادهای ژنتیکی متولد می شود گفت: محیط در شکوفایی این زمینه ها مهمترین نقش را دارد و هر کودک و انسانی در مورد اینکه چه نوع فردی می شود حرفی برای گفتن دارد.
وی افزود: اشاره به یک مثال می تواند به درک بیشتر ارتباط و تعامل ژنتیک و محیط کمک کند: گالتون (کاشف انحصاری بودن اثر انگشت) حتی خودش باور نداشت که صرفا به خاطر ژنهایش نابغه شده ،.اما اگر گالتون با ژن هایی که از کیفیت عالی برخوردار نبودند ، به دنیا می آمد هیچ شیوه پرورشی نمی توانست چنین دانشمند فوق العاده ای را تربیت کند.
اردکانی در خصوص تاثیر محیط اظهار داشت: ژنها در اینکه یک شخص به چه آسانی و چند بار عصبانیت را تجربه می کند نقش مهمی دارند، اما رفتار یک شخص به همان مقدار به احساسات و عادت های آموخته شده بستگی دارد.عادت هایی که با تمرین و تکرار آموخته شده اند.
وی ادامه داد: شاید یک مثال منظور را واضح تر نشان دهد: “وودی آلن” (هنرپیشه آمریکایی) هرگز وضعیت فیزیکی مانند “آرنولد شوارتزنگر” (یکی از هنرپیشه های پرعضله و ورزشکار آمریکایی) را پیدا نخواهد کرد و تفاوتی ندارد که چقدر ورزش کند چون او زمینه و ساختار ژنتیکی مورد نیاز را در خود ندارد.
اردکانی گفت:. اما در عین حال دلیل آنکه آرنولد چنین هیکل عظیمی پیدا کرده ، فقط به دلیل ژن های او نیست بلکه به خاطر هزاران ساعت بلند کردن وزنه بوده است.
عضو هیات علمی انستیتو ملی بهداشت آمریکا معتقد است: فهمیدن ریشه های ژنتیکی به فرد کمک می کند که خودش را بهتر بشناسد و خود را با دیگران بهتر مرتبط کند. همین آگاهی می تواند در روابط خانوادگی و در محیط شغلی به او کمک کند.
وی در ادامه گفت: شناخت ریشه های ژنتیکی شخصیت می تواند از سنگینی مسئولیت پدران و مادرانی که وسوسه دارند تا بهترین شرایط را برای فرزندانشان فراهم کنند بکاهد. آنها باید بدانند کودکان باید کشف شوند ، آنها را باید تشویق کرد و اجازه داد تا قابلیت های خود را آشکار سازند.
به گفته این متخصص، آنچه مشهود است نیاز انسان به شناخت بیشتر پایه های زیستی و ژنتیکی رفتاری او است؛ چرا که می تواند دلایل محدودیت هایی را که بر سر راه بعضی از ژن های تربیتی کودکان و نوجوانان وجود دارد بیشتر روشن کند.
وی افزود: شناخت دقیق عوامل موثر بر رفتارهای پیچیده انسانی نوید آن را می دهد که جامعه علمی بتواند در آینده نزدیک بیش از گذشته به کمک انسان هایی بشتابد که نمی دانند چرا نگران، عصبانی، معتاد به سیگار، مشروب و مواد مخدرند و یا نمی دانند چرا برخی افراد چه در میان زنان و چه در میان مردان در هر جامعه ای گرایش به همجنس دارند.
* تمام بیماری های جسمی و رفتاری ریشه ژنتیک دارند
دکتر ” محمد علی اکبری” رییس انجمن ژنتیک ایران با بیان اینکه هیچ بیماری وجود ندارد که با ژنها ارتباط نداشته باشد گفت: ابتلای انسان به هر بیماری به ژنهای فرد بستگی دارد و درواقع ابتلای افراد به بیماری ها ارتباط مستقیی با استعدادها و زمینه های ژنتیکی فرد دارد.
به گفته این متخصص بسته به ساختمان و چیدمان ژنتیکی هر فرد ، ممکن است او نسبت به یک بیماری مقاوم باشد و یا اینکه نامقاوم باشد؛ در عین حال محیط، رژیم غذایی و سن نیز در کنار عومل ژنتیکی درابتلای به یک بیماری ، موثر هستند.
* چهار هزار نوع بیماری ژنتیکی قابل تشخیص وجود دارد
دکتر “محمد حسین صنعتی” متخصص ژنتیک مولکولی گفت: حدود چهار هزار نوع بیماری ژنتیکی قابل تشخیص وجود دارد و در حال حاضر در اغلب آزمایشگاه های ژنتیک دنیا نیز ۴ هزار تست ژنتیکی تشخیص بیماری های ژنتیک وجود دارد.
وی گفت: طی دو دهه گذشته به دلیل پیشرفت هایی که در علم ژنتیک رخ داده، امکان تشخیص هزاران بیماری ژنتیکی انسان نیز فراهم شده است. تاثیر مستقیم این پیشرفت ها در دنیا با مطالعه بازار فروش آزمایش های تشخیص بیماری های ژنتیک قابل مشاهده است؛ به طوری که این فروش از سال ۱۹۹۰ تاکنون سالانه ۱۰ درصد رشد داشته است.
طبق گزارشی که اخیرا در نشریه وال استریت ژورنال به چاپ رسید، پیش بینی شده است فروش این آزمایش ها در سال ۲۰۱۰ به یک میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۵ به ۵ میلیارد دلار برسد.
* خصوصیات رفتاری انسان ها تابع نقشه ژنتیکی آنهاست
دکتر “علیرضا احمدی” عضو کمیته علمی یازدهمین کنگره ژنتیک ایران نیز در این باره گفت: ابتلای فرد به یک بیماری و یا تظاهر یک ویژگی و خصلت رفتاری مثلا خشونت ارتباط مستقیمی با ساختار ژنتیکی افراد دارد. به عنوان مثال در صورت غالب بودن ژن های مرتبط با خشونت ، عصبانیت و خشونت فرد در رفتارهای او تظاهر بیشتری دارد.
وی با بیان اینکه عوامل ژنتکی رفتارهای انسان در کنار عوامل محیطی با غالب تر بودن عوامل ژنتیکی ، منجر به بروز رفتار های خاصی در فرد می شود گفت: به عنوان مثال برخی افراد نسبت به محیط واکنش سریع تری از خود نشان می دهند که ممکن است همراه با عصبانیت هم باشد.
عضو هیات مدیره انجمن ژنتیک ایران ادامه داد: در عین حال ممکن است افرادی باشند که نسبت به حوادث محیط واکنش ملایم تری داشته باشند و در ارتباط با محیط کمتر دچار حالت هایی از خشم و عصبانیت شوند که همگی این حالت ها مطابق با ژنتیک انسان ها بروز می کند.
شناخت بیشتر ابعاد مختلف شخصیت و رفتار انسان ها و پایه های ژنتیکی و زیستی آنها می تواند بسیاری از مسایل اجتماعی را با دیدی نو و بر اساس یافته های علمی نقد و بررسی کند.
افراد از لحظه تشکیل نطفه منحصر به فرد هستند و اینگونه نیست که تصور شود زندگی، آنها را افرادی مشخص و معین می سازد و شکل می بخشد؛ بلکه هر کدام از ما به عنوان یک شخص، به عرصه این جهان پا می گذاریم و بقیه زندگیمان را در این راه بکار می گیریم تا خود را کشف کنیم.
پروژه ژنوم انسان در عرض کمتر از ۱۰ سال و با هزینه ای بالغ بر سه و نیم میلیارد دلار انجام شد.این پروژه سرآغاز تحولات بزرگی در علم ژنتیک شده است. شناخت ژنوم یک موجود یعنی شناخت شباهت ها و تفاوت های یک فرد از فرد دیگر یا یک گونه از گونه ای دیگر.
تعیین توالی بیش از ۹۰ درصد ژنوم انسان در فوریه سال ۲۰۰۱ به پایان رسید. اما هنوز بسیاری از ژن های انسان شناسایی نشده اند

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 253]