گزارش تحليلي دنياي اقتصاد از رايزني‌هاي عرب‌ها و غربي‌ها در اجلاس شرم‌الشيخاعراب نگران بهبود رابطه تهران - واشنگتن

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: گزارش تحليلي دنياي اقتصاد از رايزني‌هاي عرب‌ها و غربي‌ها در اجلاس شرم‌الشيخاعراب نگران بهبود رابطه تهران - واشنگتن
مقام‌هاي آمريكايي و اروپايي در حاشيه نشست چهار جانبه شرم الشيخدنياي اقتصاد - مجيد اعزازي: با برگزاري نشست چهارجانبه شرم‌الشيخ در اوايل هفته جاري مشخص شد كه اسرائيل تنها مخالف گفت‌وگو مستقيم تهران- واشنگتن نيست و كشورهاي عربي منطقه خاورميانه نيز از نزديكي ايران و آمريكا نگرانند.

البته مقام‌هاي كشورهاي عربي در نشست ياد شده اين نگراني خود را آشكار ابراز نكردند، اما آنان در حضور كاندوليزا رايس وزير خارجه آمريكا و خاوير سولانا نماينده تام‌الاختيار كشورهاي 1+5 (آمريكا، انگليس، فرانسه، روسيه، چين و آلمان) از عدم رايزني غرب با كشورهاي عربي درباره مساله هسته‌اي ايران گلايه كردند. گلايه‌اي كه نگراني و هدف عمده آنان را هويدا مي‌كند. منابع نزديك به شركت‌كنندگان در نشست شرم‌الشيخ گفته‌اند كه ديپلمات‌هاي عربي نگراني عميق خود را در اين باره ابراز و از «گفت‌وگوي ناكافي ميان كشورهاي عربي و شش كشور طرف گفت‌وگو با تهران درباره برنامه هسته‌اي آن» شكايت كردند.
كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس به همراه مصر، اردن و عراق و همچنين با مشاركت آمريكا در حاشيه نشست كميته چهارجانبه صلح، روز يكشنبه نشستي با هدف بررسي تحولات پرونده هسته‌اي ايران نيز برگزار كردند.
افزون بر وزيران خارجه كشورهاي ياد شده، بان كي مون دبيركل سازمان ملل متحد، خاوير سولانا رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا، بينتا فررو والدنر، كميسيونر روابط خارجي اتحاديه اروپا و ماركوتي فرستاده ويژه اروپا به خاورميانه در اين نشست حضور يافتند.
گلايه اعراب از غرب به دليل اطلاع نيافتن و عدم حضور در مذاكرات هسته‌اي ايران كه براي اولين بار شنيده مي‌شود، بلافاصله پس از پيروزي باراك اوباما نامزد دموكرات آمريكا در انتخابات رياست‌جمهوري آن كشور صورت گرفته است. اوباما كه منادي شعار «تغيير» در سياست‌هاي داخلي و خارجي آمريكا است در دوران مبارزات انتخاباتي خود گفته است كه با مقام‌هاي ايراني به‌طور مستقيم و بدون پيش‌شرط بر سر ميز مذاكره خواهد نشست. نگراني اعراب از نزديكي تهران- واشنگتن وقتي بيشتر نمود يافت كه خبرگزاري آسوشيتدپرس روز دوشنبه به نقل از فردي كه آن را يكي از حاضران در نشست چهارجانبه خواند و به نامش اشاره نكرد، خبر داد: رايس به وزيران خارجه كشورهاي عربي اطمينان داده است كه واشنگتن نفوذ بيشتر در منطقه را در ازاي امتيازات هسته‌اي به ايران پيشنهاد نخواهد كرد. البته اين خبرگزاري اضافه كرده است كه اطمينان‌دهي رايس ممكن است، معناي چنداني براي اعراب نداشته باشد، چرا كه نمي‌تواند از جانب دولت منتخب صحبت كند. اما دليل ديگري كه از سوي ناظران براي نگراني اعراب از نزديكي ايران و آمريكا و نه پرونده هسته‌اي تهران ارائه مي‌شود، اين است كه گفت‌وگوهاي گروه 1+5 با ايران نه در ماه‌هاي گذشته كه طي چند سال گذشته آغاز و تدوام داشته است.
به گفته يك فرد نزديك به نشست شرم الشيخ، صلاح بشير وزير خارجه اردن خطاب به همتايان غربي خود گفته است كه ِ«برنامه اتمي ايران براي غرب به يك بحران تبديل شده است، اما نگراني ما، تحرك ايرانيان براي سلطه است.» برخي كشورهاي عرب، ايران را به بسط نفوذ خود در خاورميانه به ويژه در عراق، لبنان، سوريه و سرزمين‌هاي فلسطيني متهم مي‌كنند و آن را به تلاش ايران براي سلطه بر تمام منطقه نسبت مي‌دهند.
ظاهرا پس از جنگ هشت سال ايران وعراق، مناقشه‌اي مهمتر از مالكيت جزاير سه گانه تنب بزرگ و كوچك و ابوموسي كه به گفته برخي از تحليل‌گران از آن به عنوان ميراث سياست‌هاي نژادپرستانه صدام ياد مي‌كنند، مناقشه ديگري وجود نداشته و ندارد تا اعراب يك صدا نگران آنچه كه «سلطه» ايران بر منطقه خاورميانه خوانده مي‌شود، باشند. مناقشه ميان ايران و امارات با افتتاح دو دفتر اداري در جزاير توسط ايران وارد فاز جديدي شد، به گونه‌اي كه عبدالرحمان العطيه دبير كل شوراي همكاري خليج فارس در صدو هشتادمين دور نشست وزيران خارجه كشورهاي عضو اين شورا مدعي شد كه در اين نشست از حق امارات در مورد حاكميت كامل آن بر جزاير سه گانه حمايت شده است. وي همچنين گفت: در اين نشست همچنين از ايران خواسته شده است تا براي حل اين مناقشه به مذاكرات مستقيم روي آورد يا به دادگاه بين‌المللي رجوع خواهد شد. اين در حالي است كه اواسط شهريورماه سال جاري عربستان سعودي نيز از ادعاهاي واهي امارات درباره جزاير سه گانه ايراني دفاع كرد. پارلمان كشورهاي عربي نيز اواخر شهريورماه سال جاري در پايان نشست خود از ايران خواست كه به اشغال جزاير سه گانه خاتمه دهد و اين مساله را يا از طريق گفت‌وگوي دوجانبه يا ارسال آن به مراجع قضايي بين‌المللي حل كند. ادعاي مالكيت امارات عربي متحده بر جزاير سه گانه ايراني در حالي مطرح شده و مي‌شود كه براساس اسناد حقوقي و قانوني منطقه‌اي و بين‌المللي، جزاير سه گانه ابوموسي، تنب بزرگ و تنب كوچك، جزيي از خاك جمهوري اسلامي به شمار مي‌روند و وزارت خارجه ايران همواره مواضع ضدايراني اتحاديه‌ها و مجامع عربي را پاسخ داده و بر اين جزاير ياد شده كه جزو جدايي‌ناپذير سرزمين ايران است،‌ تاكيد كرده است.
اگر چه مناقشه بر سه جزاير سه گانه، موضوع و مساله همه كشورهاي عربي نيست، اما به نظر مي‌رسد كه براي اجماع كشورهاي عربي برسر اين موضوع و اتخاذ مواضع يكدست عليه ايران تلاش‌هاي سيستماتيكي صورت مي‌پذيرد. از همين رو است كه برخي تحليل‌گران ايراني طي روزهاي گذشته نسبت به انجام اين تلاش‌ها و تحرك‌ها هشدار داده و خواستار هوشياري مقام‌هاي ايراني شده‌اند.
در اين ميان براين نكته بايد انگشت گذاشت كه اتحاديه عرب و سران كشورهاي عربي طي ماه‌هاي گذشته همواره بر «حق مسلم» ايران براي دستيابي ايران به انرژي صلح آميز هسته‌اي تاكيد كرده‌اند و خواستار حل ديپلماتيك آن شده‌اند. اينك رفتار دوگانه آنان در قبال پرونده هسته‌اي تهران مبني بر حضور مشاركت در گفت‌وگوهاي هسته‌اي اين سوال را طرح مي‌كند كه آيا امارات متحده عربي در پشت اجماعي ضد ايراني تلاش مي‌كند تا با ايران بر سر موضوع هسته‌اي آن معامله كند؟ آيا امارات و به تعبيري اعراب خواهان تسلط بر جزاير سه گانه در قبال حمايت از «حق مسلم» ايران هستند؟
به نظر مي‌رسد، مشاركت در گفت‌وگوهاي بسيار مهم هسته‌اي ميان ايران و گروه 1+5 منافعي را براي مذاكره‌كنندگان به همراه خواهد آورد، چرا كه افزون بر كشورهاي عربي، سيلويو برلوسكني نخست وزير ايتاليا نيز در سال گذشته و به هنگام ديدار جورج بوش از آن كشور خواستار پيوستن به كشورهاي عضو گروه 1+5 شده، خواسته‌اي است كه تاكنون تحقق نيافته است.
پنجشنبه 23 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]