سوت و کف برای قطع سخنان مشایی و شمقدری

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: سوت و کف برای قطع سخنان مشایی و شمقدری

برگزاری مراسم پایانی جشنواره بیست و نهم فیلم فجر با نقاط قوت و ضعف بسیاری همراه بود که در ادامه برخی از آنها را مرور می کنیم؛

بی حاشیه و با برنامه
این بار و برخلاف همه روزهای قبل برنامه حرف اول و آخر را می زد. روابط عمومی جشنواره به مدیریت «جعفر گودرزی» برای آن که حرف و حدیث های سال پیش که به مدد کار ضعیف مدعیان «شایسته سالاری» ایجاد شده بود پیش نیاید، برای فعالیت خبرنگاران و عکاسان فضای مناسبی را تدارک دید. اختصاص دو ردیف از سالن اصلی به خبرنگاران، استقرار صحیح تیم های رادیویی و تلویزیونی و استقرار مطلوب گروه های عکاسی در این باب جالب توجه بود.

تأخیر
تأخیر یک ساعته برگزاری مراسم اختتامیه بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر هم نتوانست از شور و شوق میهمانان این مراسم باشکوه بکاهد.
برگزارکنندگان تلاش می کردند تا نظم، در اجرای آیین پایانی جشنواره بیست و نهم فیلم فجر حضوری چشمگیرتر از پیش داشته باشد و در همین حال بود که با ورود جواد شمقدری به همراه اسفندیار رحیم مشایی به سالن مراسم، کاخ جشنواره رنگ و بوی رسمی به خود گرفت.

توزیع دو شماره بولتن در اختتامیه
برای نخستین بار تهیه و توزیع دو نسخه بولتن روزانه جشنواره پیش و پس از مراسم (شامل نامزدها و برنده ها) جالب توجه می نمود. نشریه روزانه جشنواره امسال به سردبیری «وحید سعیدی» از نظر جذابیت و اطلاع رسانی قدرت استاندارد یک بولتن را نشان داد.

عدم حضور وزیر ارشاد
گفته شد وزیر ارشاد به دلیل درگیری در سفر استانی به مراسم چهارشنبه شب برج میلاد نرسیده که این عجیب می نمود. شاید وزیر به خاطر این که جشنواره به نام وی نوشته نشود، دست به این اقدام زده بود. حاشیه دیگر حضور رئیس دفتر رئیس جمهور به جای وی به عنوان مقام دولتی بود که برای اولین بار در تاریخ جشنواره فیلم فجر اتفاق می افتاد.

تلاوت جعفر فردی
تلاوت مخملین جعفر فردی فضای سالن همایش های بین المللی برج میلاد را از آیات الهی عطرآگین کرد و هم زمان با آوای سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، قیام حاضران در کاخ جشنواره بر شکوه مراسم افزود.

پوشش مجری مراسم
ژیلا صادقی، مجری پرانرژی که مدتی است در شبکه های تلویزیونی برنامه هایی را اجرا می کند، به تنهایی به اجرای برنامه پرداخت و نگاه های جست وجوگر که به دنبال محمد سلوکی، دیگر مجری اعلام شده برای این مراسم بود، نشانی از او نیافت.
شخصی نوع پوشش صادقی را به همسر سرکرده گروهک منافقین تشبیه کرد و گویا از این بابت انتقادهایی داشت!

سهم کم جوانان و هنرمندان انقلابی
به نظر می رسد، طرفدارانی از گروه های مختلف فکری داخل کشور در این مراسم حضور دارند اما به نظر حضور طیف انقلابی در این مراسم کم تر بود و این سوال در اذهان ایجاد می شد که دبیرخانه جشنواره بر چه اساس میهمانان مراسم را دعوت می کند و چرا همیشه سهم جوانان انقلابی از حضور در چنین مراسم هایی اندک است!

نمایش گرافیکی
نمایش گرافیکی از یک قطعه موسیقی اصیل ایرانی بر روی اسکوربورد تعبیه شده در سالن کاخ جشنواره و همچنین پخش اظهارنظرهای اهالی سینما درباره سینما از همین اسکوربورد، با استقبال تماشاگران مواجه شد.

عدم حضور حسن عباسی در روی سن
وقتی نوبت به حضور داوران جشنواره روی سن برای اهدای سیمرغ برترین های سودای سیمرغ (مسابقه سینمای ایران) رسید، عدم حضور جهانگیر الماسی، جابر قاسمعلی و حسن عباسی در جمع داوران به چشم آمد. این نکته تا جایی تعجب بر انگیز شد که از شهرام اسدی و مرتضی شایسته خواسته شد تا در جمع داوران جشنواره و اهداکنندگان سیمرغ قرار گیرند. دلیل عدم حضور الماسی بیماری عنوان شد اما گفته می شود حسن عباسی نسبت به برگزیده های این دوره جشنواره انتقادهای جدی دارد و اخیرا در گفت وگویی تلویحا به این مسئله اشاره کرده است.

سوت و کف برای ادامه نیافتن سخنان معاونت سینمایی و رئیس دفتر رئیس جمهور
مهدی مسعودشاهی دبیر جشنواره با حضور در پشت تریبون سخنرانی تنها به خیرمقدم به حضار بسنده کرد اما جواد شمقدری، که مجری زمان اعطا شده به وی را تنها ۲ دقیقه اعلام کرد، درخواست ۶ دقیقه زمان کرد و از همان آغاز سخنرانی با دست زدن های متوالی حاضران مواجه شد که گویا رغبتی برای شنیدن سخنان وی نداشتند.
شمقدری که سمت معاونت سینمایی و سمعی، بصری وزارت ارشاد را به عهده دارد، و در سخنانش بر تلاش افراطی ها و همچنین انحصارطلبان برای جلوگیری از پیشرفت سینما اشاره می کرد، مخالفت با سخنرانی خود را وجود آزادی بیان در کشور عنوان کرد!
البته سخنرانی پوستین دوز، مدیرعامل گروه صنعتی سایپا هم به مذاق حاضران در مراسم خوش نیامد و این مدیر صنعتی هم با دست زدن های متوالی مخاطبانش که نوعی درخواست برای پایان دادن سخن رانی بود، مواجه شد.
در سوی دیگر، مهندس نجم الدین، مدیرعامل ایران خودرو، با درک از حس نامطلوب مخاطبان برای شنیدن سخنان غیرسینمایی ها، حتی به اندازه ۲ دقیقه اعطایی هم سخن نگفت و برای رشد سینمای ایران آرزو کرد. این اقدام وی هم با تشویق حاضران در مراسم مواجه شد.
اما حضور اسفندیار رحیم مشایی، به عنوان سخن ران هم به مذاق حاضران در جلسه خوش نیامد و با سوت و دست زدن های متوالی و حتی به نوعی هو کردن مواجه شد که نشان از نارضایتی مردم حاضر در مراسم برای شنیدن سخنان یار نزدیک رییس جمهوری داشت.

رفتار و گفتار زننده محسن تنابنده
هرچه شنیدن این سخنان مشتری نداشت، شنیدن حرف های دوپهلو و گاه نیش دار سینمایی ها که به وسیله همین جشنواره ها به مردم معرفی شده اند، با تشویق و سوت و کف همان عده تماشاگرنما (!؟) مواجه می شد.
از جمله می توان به درخواست مستقیم محسن تنابنده برای بازگشت جعفر پناهی به دامن سینما، اشاره کرد که واکنش هایی در پی داشت. بازیگری که با جویدن آدامس بادکنکی و بر سر داشتن کلاه (برای ثابت کردن بی حرمتی یا بی تفاوتی) برای سومین سال پیاپی از فجر جایزه می گیرد و به جبران مطرح شدن توسط جشنواره فجر، با عملی که در این روزها در محافل «حمایت از سینماگر ضدانقلاب» نامیده می شود، نشان داد تا چه حد لایق دریافت این جایزه است. نگاه های متعجبانه و گاه نگران و حتی عاقل اندر سفیه به خاطر تکرار سخنان مراسم افتتاحیه مسعود کیمیایی از زبان او و البته نیش مجری مراسم که پا را از محدوده خود فراتر گذاشت و با این جمله که "آقای تنابنده! لطفاً آدامستون رو دربیاورید " نقبی به رفتار زننده این ستاره سینما در حضور جمعی از متشخصین در کاخ جشنواره زد.تنابنده، هنگام گرفتن ژست برای عکاسان، با انگشتان دستش علامت V که این روزها منسوب به جریان فتنه است را نشان داد.
البته این درخواست تنابنده در حالی مطرح شد که اسفندیار رحیم مشایی بر روی سن حضور داشت تا جوایز را به برگزیدگان اعطا کند و البته پیش از این مخالفت خود و احمدی نژاد را با حکم قوه قضاییه مبنی بر ممنوعیت بیست ساله پناهی برای فیلمسازی اعلام کرده بود.

عرض ارادت بهداد به امام رضا(ع)
حامد بهداد که از دریافت نخستین سیمرغ بلورینش در بخش بازیگر نقش مکمل مرد، ابراز خوشحالی کرد که برای بازی در فیلم کیمیایی این جایزه را دریافت کرده است.

درخواست کمی آزادی بیشتر!!
حامد بهداد که سخنانش را با عرض ارادت به امام رضا (ع) آغاز کرد، با درخواست فقط کمی آزادی سن را ترک کرد اما این سوال مطرح شد که در نبود آزادی چگونه ممکن است حتی تصمیمات قانونی گرفته شده در کشور را به چالش کشید؟

عدم حضور دست اندرکاران خانه سینما و اهدای جایزه نقدی به این تشکل!
گرچه معاونت سینمایی در سخنان خود به انتقاد از رفتار «خانه سینما» به عنوان یک گروه افراطی پرداخت اما عدم حضور نمایندگان رسمی این خانه در جشنواره جای تعجب داشت. جالب آن که «مهدی هاشمی» نیمی از جایزه ای که از فجر دریافت کرد، به خانه سینما تقدیم کرد!

از بیان جمله «سینما مال ماست» تا دریافت خودرو!
مهدی هاشمی هم که سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول را برای بازی در آلزایمر و آقایوسف برد، در سخنانی نسبت به سخنان شمقدری که از فعالیت دو گروه انحصارطلب و افراطی در سینما انتقاد کرده بود، واکنش غیرمستقیم داشت. وی "سینما مال ماست " را با تکرار بیان کرد و با هر بار با شنیدن صدای تشویق تماشاگرنماها(!) ذوقش برای بیان دوباره آن بیش تر می شد.
وی که به همراه همسرش، گلاب آدینه و دخترش به این مراسم آمده بود در پایان اختتامیه سوار بر خودروی اهدایی ایران خودرو، کاخ جشنواره را ترک کرد و البته در سخنانش اظهار کرد که نیمی از جایزه خود را به خانه سینما ـ که به تازگی بودجه آن از معاونت سینمایی وزارت ارشاد قطع شده است ـ اهدا می کند.

تشکر فرخ نژاد از مسئولان
حمید فرخ نژاد هم که در بخش فیلم های اول (نگاه نو) دیپلم افتخار، سیمرغ بلورین و دو دستگاه پراید را برای بهترین کارگردانی و بهترین فیلم دریافت کرد، پسر خردسالش را همراه خود به روی سن برد و این آینده دار ـ لقبی که فرخ نژاد به پسرش داد ـ بیانیه ای را قرائت کرد که در آن به ساخت فیلم چند سال پیش از به دنیا آمدن او و گرفتن جایزه به همراه پدرش اشاره کرد. این انتقاد پنهان حمید فرخ نژاد برای ۱۱ سال بایکوت فیلمش بود که به تازگی مجوز اکران گرفته است.
این هنرپیشه و کارگردان پس از خواندن این بیانیه در یک جمله گفت: "حالا خوبه نگفت مرحوم بابام "
البته وی به خاطر اکران و دیده شدن فیلمش، تشکرهای فراوانی را از مسئولین مربوطه انجام داد.

شهاب حسینی و اهدای جایزه به یک جمعیت امدادی
شهاب حسینی هم که به خاطر بازی در "جدایی نادر از سیمین " فیلم اصغر فرهادی، برنده دیپلم افتخار بازیگر نقش مکمل مرد سد، جایزه اش را به جمعیت امدادی امام علی (ع) تقدیم کرد.

مهناز افشار و تقدیم جایزه به کودکان کار
مهناز افشار، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از اینکه به گفته خودشس بعد از ۱۵ سال تلاشش دیده شد، از هیأت داوران قدردانی کرد. وی جایزه اش را به کودکان کار که تلاش می کنند درس بخوانند، تقدیم کرد.

بدحجابی بازیگران زن
معمولا تفاوت جشنواره فیلم فجر در مقایسه با جشن سینما و سایر جشن های غیررسمی، این بود که اینقدر بدحجابی به ویژه توسط برگزیدگان دیده نمی شد اما متاسفانه مراسم پایانی جشنواره فیلم فجر، در برخی لحظات به سالن مد و فشن شبیه بود تا اختتامیه جشنواره سینمای انقلاب اسلامی.

خوشحالی نماینده بوشهر و توجه به سینما در استان ها
حمید باغکی برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگری در بخش ویدئوسینما و نماینده سینمای بوشهر، دیپلم افتخارش را با شوری وصف ناپذیر دریافت کرد و با حضور در پشت تریبون سخن رانی، غزلی از حافظ ـ دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند / گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند ـ را با اجرایی کمیک خواند.
توجه داوران بخش ویدئو سینما به هنرمندان شهرستانی در این بخش جالب توجه بود.

انتخاب های بودار!
برخی منتقدان و اهالی رسانه عقیده داشتند که در برخی موارد در مورد نامزدهای جشنواره فیلم فجر، نوعی دیدگاه سفارشی بودار وجود داشت. نامزد شدن «فاطمه معتمدآریا»، نامزد شدن و برنده شدن همسر وی (احمد حامد) در بخش ویدئو از جمله این موارد بود.

حرف های رامین فر درباره استحقاق جوانان برای دریافت جایزه
ایرج رامین فر که برای بهترین طراحی صحنه و لباس، سیمرغ بلورین را گرفت در سخنان گفت: من در سن و سالی هستم که این جایزه می تواند نیروی برای ادامه راه به من بدهد و مسئولیتم را زیادتر کند. این جایزه را حق جوانان می دانم که تازه وارد سینما شده اند.

تقدیر مدیرعامل فارابی از خانزادی
سیداحمد میرعلایی، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی زمانی که سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به اسحاق خانزادی اهدا می شد، گفت: روزهای اول برگزاری جشنواره، صدای سالن معایبی داشت که خانزادی با همکارانش و بدون آن که کسی از او بخواهد، در اینجا ماند و صدای سالن برج میلاد را برای نمایش فیلم حل کرد. بعد از شنیدن این صحبت، حاضرین تا دقایقی خانزادی را تشویق کردند.

حرف های مسعود کیمیایی در تشکر از داوران
محمود کلاری هم برای فیلم برداری "جدایی نادر از سیمین " سیمرغ بلورین را دریافت کرد، در سخنانی به تجلیل از اصغر فرهادی، تورج منصوری و مسعود کیمیایی پرداخت. کارن همایون فر نیز درباره ورودش به سینما توسط این فیلمساز سخن گفت.
کیمیایی هم که در دهه ۶۰ جایزه ای نگرفته بود و در اوج دوره اصلاحات هم به خاطر آنچه «توهین به اصلاحات» خوانده می شد در آخرین روزهای جشنواره سال ۷۸ از دستیابی به سیمرغ بازماند، برای اولین بار در جشنواره فیلم فجر این جایزه را به دست آورد.
او که همراه با پسرش پولاد کیمایی به روی سن رفته بود، در کنار هیأت داوران ایستاد و گفت: "سلام و سپاس به همه. نمی دانم سیمرغ ۳۰ سال پیش جا مانده که حالا به من رسیده است یا... نمی دانم چرا بعد از این همه سال یاد من افتاده اند. اما درود به این داوران که بخش مهم سینما، یعنی سینمای مستقل را نگاه کردند و جایزه دادند. نمی خواهم چون این جایزه را به من داده اند، این حرف را بزنم. من یک فیلمساز تنها هستم که سرمایه ام را با قرض جمع می کنم و فیلم می سازم. به جایی وابسته نیستم. تشکر می کنم از هیئت داوران که حرمت این استقلال را نگه داشتند. "

سومین غیبت داریوش مهرجویی در جشنواره یا بی اعتنایی او؟
جایزه ویژه هیأت داوران برای فیلم "آسمان محبوب " به داریوش مهرجویی را همسرش در غیاب او دریافت کرد. وقتی وحیده محمدی فر برای دریافت جایزه به روی سن می رفت، مجری مراسم به اشتباه او را مژده شمسایی خطاب کرد.
نکته منفی درباره مهرجویی، عدم حضور او در این مراسم پس از عدم دریافت سیمرغ کارگردانی در بخش بین الملل جشنواره و عدم حضور در نشست نقد و بررسی فیلم «آسمان مجبوب» بود که نشان از بی اهمیتی جشنواره فجر برای این کارگردان دارد و این پرسش را مطرح می کند که چرا دست اندرکاران جشنواره برای توجه به فیلم او اینقدر اصرار داشته اند؟

سخنان شورجه درباره وجود آزادی بیان و دین هنرمندان به خون شهدا
جمال شورجه، از کارگردانان ارزشی هم برای ساخت فیلم ۳۳ روز با نگاه به مقاومت مردم لبنان، هنگام دریافت جایزه خود گفت: "خوشحالم در این مراسم دوستان آزادانه حرف های خود را بیان کردند. این آزادی را مدیون ملت شهیدپرور هستیم. تشکر می کنم از مردم شریف و قهرمان لبنان و از داوران و برگزارکنندگان جشنواره فجر سپاسگزارم. "

سپاس تلفتی اصغر فرهادی از برگزارکنندگان جشنواره
در پایان این مراسم اصغر فرهادی، توسط مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی از جشنواره برلین روی خط تلفن قرار گرفت و گفت: "خوشحال هستم. دوست داشتم در آنجا باشم. از گروه خوب "جدایی نادر از سیمین " تشکر می کنم. از همه کسانی که من را در تولید این فیلم کمک کردند، ممنونم. از برگزار کنندگان جشنواره فجر نیز سپاسگزارم. "

اجرای علیرضا قربانی
اجرای موسیقی زنده به وسیله علیرضا قربانی از دیگر برنامه های مراسم اختتامیه بیست ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر بود که ساعت ۲۳ چهارشنبه ۲۷ بهمن به پایان رسید.

برپایی فرمالیته بخش اهدای جوایز سینماگران متعهد
بخش پایانی مراسم اختتامیه به اهدای جوایز حمید بهمنی، محمدرضا اسلام لو و جمال شورجه اختصاص داشت که در کمال بی نظمی و در حالی که جمعیت سالن را ترک کرده بودند، برگزار شد تا این سئوال را به اذهان متبادر سازد که چرا همواره و در دوره های مختلف جشنواره، سینمای انقلاب اسلامی در جشنواره فیلم فجر، مظلوم واقع می شود. آن هم در دوره ای که متولیان سینمای ایران، مدعی دفاع از ارز ش ها هستند.

عدم نمایش فیلم در مراسم پایانی
طبق روال جشنواره فیلم فجر، می بایست فیلم برتر پس از پایان مراسم به نمایش درمی آمد اما پایان اختتامیه بیست و نهمین دوره جشنواره با پذیرایی از مدعوین پایان یافت.

کارگردانی مطلوب اختتامیه
کارگردانی و اجرای مراسم پایانی جشنواره مثل افتتاحیه، حرفه ای و کم نقص بود که نشان از تلاش «محمد پرویزی» و گروهش برای ارتقای سطح کیفی چنین مراسمی داشت.