گزارش مهر از شب شعر نيمايي/شاعران نيمايي نظريات براهني را به شدت نقد كردند

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش مهر از شب شعر نيمايي/شاعران نيمايي نظريات براهني را به شدت نقد كردند
شب گذشته تعدادي از شاعران نيمايي ايران پس از سالها در يك شب شعر گرد هم آمدند و در آن نظريات رضا براهني درباره شعر نيمايي و لزوم عبور از آن توسط يكي از سخنرانان به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار مهر، دهمين شب شعر چشمه با موضوع شعر نيمايي عصر ديروز با سخنراني سعيد سلطاني طارمي و مهدي عاطف راد در خانه‌ هنرمندان ايران برگزار ‌شد.

در ابتداي اين ميزگرد طارمي با تاكيد بر اينكه "هنر اساسا مبتني بر مانع است" گفت: اين موانع اند كه هنر را پالايش مي دهند. يك مجسمه ساز اگر از مانع سفت و سخن سنگ نگذرد نمي تواند به مجسمه دست يابد. شاعر نيز بايد از واژه هاي موجود استفاده كند و از آنها بگذرد تا به شعر دست يابد. وزن در شعر همان دشواري است كه موجب پالايش اثر مي شود.

26 سال است شاعران نيمايي گرد هم نيامده اند

وي در پاسخ به اين ادعا كه "شعر نيمايي مهجور است" افزود: شعر در عين اينكه آسانترين پديده است دشوارترين كار به حساب مي آيد. مسئله مهجوريت هم درباره شعر نيمايي مطرح نيست. در واقع ممكن است شاعر نيمايي مهجور باشد نه شعر نيمايي، چرا كه امروز بعد از گذشت 26 سال از يك جلسه شعرخواني كه به مناسبت سالگرد درگذشت نيما بار ديگر شاعران نيمايي دور يكديگر جمع شده اند. اما از شاعري كه در اين مدت كارهايش عرضه نشده چه انتظاري مي توان داشت.

مدير سايت "دينگ دانگ" -ارگان شاعران نيمايي- به حوادث رخ داده پيرامون اين دسته از شاعران از سال 1363 اشاره كرد و گفت: از آن سال به بعد اتفاقاتي در اين مملكت افتاد كه سبب شد شاعران نيمايي به نوعي عقب نشيني كنند و فرصت انتشار به دست كساني افتاد كه معتقد بودند بايد از انتشار اشعار نيمايي جلوگيري كرد. علاوه بر آن شعر نيمايي در اين سالها شاعر بزرگي عرضه نكرده است.

طارمي اضافه كرد: اينكه گفته مي شود نيما شاعر بزرگي بوده اما شاعران نيما او را نفهميده اند يك "پُليني" است. مثل اينكه گفته شود فلان انديشه انديشه بزرگ بوده اما آن را درك نكرده اند. نخستين نظرها را در اين باره يدالله رويايي مطرح كرد.

وي افزود: چطور مي شود گفت نيما پديده اي اساطيري و دور از دسترسي است كه شاعران نيمايي قادر به درك او نيستند اما شاعران غير نيمايي كه تنها از دور دستي بر آتش دارند نه تنها او را مي فهمند كه متوجه اند كه رقيبشان (شاعران نيمايي) اين را نمي فهمند؟

قرائت عجيبي از مدرنيسم در ايران رايج است

وي گفت: قرائت عجيبي از مدرنيسم در ايران رايج شده كه در آن شاعري مانند اخوان ثالث كه يأس حاكم بر جامعه ايران را به زيباترين وجه اش منتقل مي كند شاعري نوقدمايي و شاعري كه تفكرش مربوط به 3000 سال پيش در هند و ژاپن است مدرن معرفي مي شود.

در ادامه مهدي عاطف راد سخنانش را با نقد رساله اي از رضا براهني با عنوان "چرا من ديگر شاعر نيمايي نيستم؟" آغاز كرد و گفت: اين مقاله مهمترين و جدي ترين رساله اي است كه در نقد و رد شعر نيمايي در طول 70 سال حيات آن نوشته شده است و مهمتر اينكه نويسنده آن (براهني) سالها خود شاعر نيمايي بوده اما در ادامه راه شعر بي وزن پسا نيمايي را در پيش گرفته است.

براهني معتقد است شعر نيمايي بايد منقرض شود

وي با اشاره به نقدهاي مختلفي كه براهني بر شعر نيمايي وارد كرده افزود: براهني در ابتدا به نقد ايده هاي نيما درباره شعر مي پردازد و آنها را داراي تناقضهاي شديد مي داند كه راه شعر فارسي را سد كرده پس مي بايد منقرض شود و راه جديد ديگري در مقابل آن قرار دارد كه همان شعر بي وزن پسا نيمايي است.

عاطف راد افزود: براهني در نقد شعر نيما فقط متكي به بخشي از نظريات شعري اوست كه شامل شعر نيما، شعر شاعران نيمايي پس از نيما و نظريات تكميلي آنها و به همين دليل ناقص و محدود و يكجانبه است.

راد اضافه كرد: اين در حالي است كه نظريه هاي نيما به صورت يادداشتهاي پراكنده اي است كه به صورت نامه هايي به افراد مختلف بيان شده است كه متاسفانه تا كنون گردآوري نشده و نقدهايي از اين جهت وارد است. ديگر اينكه براهني معتقد است بخشي از تضادي كه در نظريات نيما وجود دارد ناشي از تناقضي است كه ميان نظريات وي و شعري كه ارائه كرده است وجود دارد اما نكته مهم اين است كه براهني هيچ مثالي در اين باره ذكر نمي كند.

وي ادامه داد: براهني معتقد است فصل غريب نمايي يا بيگانه نمايي شعر نيما زائد است چرا كه اين فصل با شعر كلاسيك به پايان رسيده است و ديگر چنان آشنا شده كه نمي توان از آن بيگانه سازي كرد. پس شعر نيمايي ديگر شعر نو نيست.

به گفته اين شاعر در نقد اين نكته نيز بايد گفت زماني كه براهني اين رساله انتقاد آميز را نوشت تنها 58 سال از عمر شعر نيمايي گذشته بود و اگر حرف او درست باشد آشنايي زدايي شعر حافظ نيز بايد مدتي بعد از خود وي به پايان مي رسيد در حالي كه 400 سال بعد كسي مانند بيدل دهلوي ظهور مي كند كه شعرش سرشار از بيگانه سازي است.

اين منتقد ادبي با اشاره به ديگر انتقاد رضا براهني در اين باره كه "شعر نيما تك وزن است و نمي تواند ريتمهاي مختلف ايجاد كند و قدرت هارموني سازي ندارد" افزود: لازم نيست كه در يك شعر روايي از جمله شعر نيمايي چند شخصيت وجود داشته باشند و ايجاد چند صدا در شعر به طور طبيعي امكان پذير است و شعر نيمايي اتفاقاً امكان چند وزني شدن را دارد.

سخنان و انتقادات عاطف راد مرتبط با كتابي بود كه رضا براهني در سال 1374 و تحت عنوان "خطاب به پروانه ها و چرا من شاعر نيمايي نيستم" منتشر كرده بود.

شعرخواني شاعران نيمايي

در پايان اين نشست چند تن از شاعران نيمايي از جمله محمد خليلي، فرهاد عابديني، محمد شاكري يكتا، محمدرضا طاهريان، اقبال مظفري، هاتف خرازيان، محمد شريعتي و اصلان رضايي تازه ترين شعرهاي خود را قرائت كردند.

بخش پاياني شب شعر چشمه نيز به شعرخواني شاعر مهمان نشر چشمه جعفر كوش‌آبادي اختصاص داشت كه وي نيز تازه ترين شعرهاي خود را قرائت كرد.

در اين مراسم تعدادي از نويسندگان، شاعران و هنرمندان از جمله محمود معتقدي و هانيبال الخاص (نقاش) نيز حضور داشتند.
سه شنبه 21 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]