آرامش. در.خانواده.های قديم اضطراب در.خانواده.های جديد

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: آرامش. در.خانواده.های قديم اضطراب در.خانواده.های جديد
این روزها كمتر خانه.ای را پیدا می.كنید كه از وسایل و ابزارهایی كه تكنولوژی نوین می.نامیم، خالی باشد از وسایل برقی آشپزخانه گرفته تا تلویزیون.های لاغر سه.بعدی و ضبط و پخش.هایی كه در و دیوار را می.لرزاند،در بسیاری از خانه.ها حتی در شهرهای كوچك دیده می.شود. در این میان، برخی فناوری.ها را فناوری.های ارتباطی نام گذاشته.اند. باور كنید یا نه، كارشناسان اجتماعی این فناوری.ها را منجر به بروز انقلابی در روابط بین افراد و گروه.ها عنوان می.كنند. اینترنت، رایانه، تلفن همراه، ماهواره و... از جمله این فناوری.ها هستند.
خیلی از ما چنان به استفاده از این ابزار عادت كرده.ایم كه روز یا هفته.ای را بدون آن نمی.توانیم تصور كنیم.
بسیاری از ما وقتی تلفن همراهمان را به طور تصادفی در منزل جا می.گذاریم و از خانه خارج می.شویم،. تمام روز حس می.كنیم پاره.ای از وجودمان را همراه نداریم. شاید همین عادت این روزها، سر انتقاد از این ابزارها را باز كرده است. این انتقادها گاهی از سوی نزدیك.ترین افراد به هم بیان می.شود. گاهی هم فضای دوستانه بین ما را تیره و مكدر می.كند و حتی رشته ارتباط را برخلاف نامش از هم می.گسلد.
زهره خالدپناه، 30 ساله و صاحب یك فرزند است كه پس از ازدواج شغلش را رها كرد و خانه.نشین شد. همسرش عارف از یك سال قبل با اینترنت و فضای چت آشنا شده، زهره از زندگی خود می.گوید: «شب كه خسته از كار می.رسد، شام را خورده یا نخورده به اتاقش می.رود و پشت كامپیوتر می.نشیند. تمام شب صدای كلیدها قطع نمی.شود. من و پسرم از صبح منتظریم تا او به خانه بیاید، اما او صفحه كوچك كامپیوترش را به هم.صحبتی با ما ترجیح می.دهد، حتی حوصله بازی با كودكمان را ندارد. گاهی سعی می.كنم از پشت سر، لغات سیاه و كوچكی را كه تند نقش می.بندد و بالا می.رود، بخوانم، اما او مانع می.شود، از این زندگی خسته شده.ام، بزرگترها می.گویند به خاطر پسرم تحمل كنم، اما نمی.توانم...».
این روزها دسترسی به اینترنت، بخش حیاتی در دنیای مدرن و ابزار مهم در آموزش و ارتباط با دنیاست. تسلط بر اینترنت نوعی مهارت محسوب می.شود كه تا چند سال آینده، كسی كه استفاده از بخش.های اینترنت را نداند نوعی كم.سواد به حساب می.آید. ملت.های مختلف بنابر فرهنگشان از این ابزار اطلاعاتی بهره می.گیرند.
شاید برای خیلی از ما كامپیوتر و اینترنت جنبه سرگرمی داشته باشد، اما بسیاری دیگر هم آن را ابزار ورود به دنیای مجازی می.دانند. اینترنت به خاطر همین نقش دوگانه، اغواكننده است و قابلیت سوءاستفاده و به انحراف كشیدن را دارد. اطلاعات نامحدود اینترنت و دسترسی به آن با چند كلید، نگرانی خانواده.ها را به همراه داشته و گاهی والدین را دچار تشویش می.كند. در بسیاری از كشورها برای منع دسترسی به برخی سایت.ها قوانین ویژه.ای تدوین شده است تا قدرت نظارتی بزرگترها بر استفاده از رایانه و اینترنت افزایش یابد، اما متاسفانه علاوه بر كودكان و نوجوانان، اینترنت قادر است تا ریشه ارتباط بین زوج.ها را نیز سست كند.
زهره یكی از صدها زنی است كه به ادعای او اینترنت بین او و همسرش فاصله انداخته است. او اضافه می.كند: «همه چیز با یك ایمیل شروع شد، همسرم تا نیمه.شب بیدار می.ماند و چت می.كرد.آنقدر در اینترنت غرق می.شد كه گذشت زمان را حس نمی.كرد. بتدریج آشنایی او با زنی از یك كشور دیگر منجر به شكاف بین ما شد. همسرم به آن زن پیشنهاد ازدواج داد و آن زن قبول كرد كه همسرم را به كشور خودش ببرد. همسرم به ما قول داد كه بعد از رفتن ما را هم با خودش خواهد برد، اما من به هیچ وجه به او اعتماد ندارم.»
شاید برخی ادعا كنند كه امكان سوءاستفاده از هر پدیده جدیدی وجود دارد، اما با پذیرش این ادعا باز هم می.توان گفت كه اینترنت از جمله همان پدیده.های جدید است كه روابط درون خانواده.ها را تحت تاثیر قرار می.دهد. كارشناسان از نتایج پژوهشی در پایان دهه 90 خبر می.دهند كه بنا بر آن پس از 2 سال از ورود اینترنت به خانواده.ها، كاهش حضور اجتماعی آن خانواده و افسردگی و انزوای خانواده از مظاهر دسترسی به اینترنت عنوان شده است.
آمارهای ضریب نفوذ اینترنت در ایران هر چند متناقض است و برخی از ضریب زیر یك صدم و برخی دیگر از ضریب 43 صدم خبر می.دهد اما نقاط ضعف بهره.گیری از این فضای گسترده مجازی را نمی.توان به اینترنت نسبت داد، چرا كه اخبار رسیده از كشورهای پیشرفته نشان می.دهد كه اینترنت كمتر عامل فاصله و شكاف بین همسران و اعضای خانواده در كشورهای پیشرفته عنوان می.شود.
هومن بابایی ـ كارشناس آسیب.های اجتماعی ـ در مقاله.ای به بررسی آسیب.ها و فرصت.های اینترنت در خانواده.ها می.گوید: اینترنت از بعدی می.تواند فرصت تلقی شود، چون به عنوان فراگیرترین ابزار فرهنگی، امكان دسترسی برابر و عادلانه افراد جامعه به منابع اطلاعاتی را فراهم می.كند، دریچه.ای به دنیای بزرگ.تری است كه تاكنون در دسترس ما نبوده و به همین خاطر منجر به تسریع در رشد اطلاعات می.شود.
بنابر اطلاعات موجود، حدود 1/5 درصد از اطلاعات موجود در سایت.های اینترنتی، غیراخلاقی، بیش از 90 درصد تجاری و بقیه علمی، فرهنگی، ورزشی و... است. بابایی تصریح می.كند: باید به افراد از سنین كودكی نحوه استفاده صحیح از اینترنت را آموزش داد تا فرد در مواجهه با دنیای گسترده مجازی دست و پایش را گم نكند و به بیراهه نرود.
بابایی از رویارویی با همسرانی می.گوید كه چه زن و چه مرد به دلیل نداشتن تجربه، به اینترنت معتاد شده و زندگی خانوادگی.شان را از دست داده.اند. جمشید احمدی ـ كارشناس امور رایانه ـ نیز در مقاله.ای به خانواده.ها توصیه می.كند: والدین برای جلوگیری از سوءاستفاده اعضا.ی جوان خود از اینترنت، مهارت.های خود را در این حوزه گسترش دهند. وی تاكید می.كند كه اینترنت به خودی خود بد نیست، مهم نحوه استفاده از آن است كه باید مهارت استفاده از آن را به فرزندان.مان بیاموزیم، به همین دلیل باید متناسب با سن و دوره تحصیلی فرزندان محدودیت.هایی را اعمال كرد. اینترنت می.تواند مهارت.هایی مانند انتخاب.گری، خلاقیت، انتقادگری و مدیریت زمان و... را به بچه.ها بیاموزد به شرط این كه بدون آگاهی در امواج آن غرق نشویم.
بلوتوث.های تلخ، زندگی زهر
ضریب نفوذ تلفن همراه هم چندان شفاف نیست ولی بودن آن در دست بسیاری از افراد جامعه از شهری و روستایی تا زن و مرد و كودك و... نشان می.دهد كه از جمله تكنولوژی.های پیشرو ارتباطی است. ضریب نفوذ تلفن همراه این روزها از مرز 75 درصد گذشته است،.این وسیله كوچك ارتباطی كه گاه ما را از نگرانی احوال عزیزانمان نجات می.دهد، در كشورهای پیشرفته براساس پژوهش.های آنان، عاملی برای نزدیكی آنان بوده است، اما در برخی موارد سوءاستفاده.های جاری در كشورمان باعث شكاف و فاصله بین همسران شده است.
به گفته سیما. م از بس همسرش او را با تلفن همراه چك می.كند، عاصی شده است. او می.گوید: «از خانه خارج می.شوم، زنگ می.زند می.گوید كجا هستی. به خانه دوستم می.روم، در حال رانندگی هستم، توی جلسه در محل كارم هستم، هر جایی هستم زنگ می.زند و به بهانه این كه نگرانت هستم، دائم مرا چك می.كند!»
روزبه. س هم كارمند دولت است و می.گوید: «این تلفن همراه هم آیینه دق ما شده، وقتی به خانه می.روم، به محض رفتن به حمام یا دستشویی، خانمم شماره.های من را چك می.كند، بعد هم گیر می.دهد كه این شماره مال كیست. چرا اسم ندارد، چرا 40 دقیقه با او صحبت كرده.ای. زن بوده یا مرد؟ و...»
البته حمیرا. س هم از پیامك.ها و بلوتوث.های غیرقابل بیانی می.گوید كه در تلفن همراه پسر 17 ساله.اش پیدا كرده و نمی.داند با آنها چطور برخورد كند. او می.گوید: «به نظر من موبایل این روزها برای بچه.ها یك وسیله سرگرمی است. بلوتوث.هایی كه از این گوشی به آن گوشی می.رود، گاهی آنقدر وقیح است كه من به عنوان مادر شرم می.كنم كه چه واكنشی نشان دهم؟»
در حالی كه تا به حال تصور می.شد فناوری.های نوینی مثل اینترنت و تلفن همراه (بلوتوث.ها) عاملی محكم در فروپاشی خانواده.ها باشد، اما انتشار نتایج یك پژوهش در واشنگتن پست، این ذهنیت را زیرسوال برده است. بررسی.های تازه موسسه Pew نشان می.دهد زندگی خانوادگی در اثر استفاده از اینترنت و تلفن همراه تضعیف نشده است؛ چنانچه بری ویلمن استاد جامعه.شناسی دانشگاه تورنتو می.گوید: در نظرسنجی كه در بین خانواده.های ایالات متحده آمریكا صورت گرفته است، 60 درصد پاسخ.دهندگان بالغ بوده.اند كه همگی آنان معتقدند این فناوری.ها باعث گسست روابط بین اعضای خانواده.شان نشده است؛ حتی 25 درصد از پاسخگویان اعتقاد داشتند، تلفن همراه و ارتباطات آنلاین، اعضای خانواده.ها را به هم نزدیك كرده است و فقط 11 درصد قائل به تاثیر منفی فناوری.ها بر روابط خانوادگی خود بودند.
به گزارش ایسنا و به گفته ویلمن، بیشتر خانواده.های مورد بررسی ادعا می.كنند كه تلفن همراه و حتی اینترنت در طول روز آنها را به هم نزدیك.تر كرده و آنها را قادر ساخته كه از حال هم باخبر شوند.
اما در ایران برخی پژوهشگران اجتماعی نظر دیگری دارند، آنان گوشی به گوشی.شدن بلوتوث.های غیراخلاقی را خطری جدی برای خانواده.ها عنوان می.كنند.
شیرین. ن، صاحب 3 فرزند است كه از بلوتوث.های غیراخلاقی گوشی همسرش می.گوید: «همسرم گاهی مقابل چشم بچه.ها بلوتوث می.گیرد و می.فرستد، بعد به آنها نشان می.دهد و با تندی به آنان می.گوید برای شما مناسب نیست. من هم به او اعتراض می.كنم، ولی او هیچ اهمیتی نمی.دهد. از این می.ترسم كه بچه.ها از این كار پدرشان یاد بگیرند كه آنها هم بلوتوث غیراخلاقی بگیرند، همان.طور كه پسر 12 ساله.ام در گوشی.اش از همكلاسی.هایش از این صحنه.های غیراخلاقی گرفته و با اعتراض من مجبور شده همه را پاك كند.»
فناوری.های نوین ارتباطی به همان اندازه كه در كشور ما باعث شكاف بین اعضای خانواده بوده.در بسیاری از خانواده.های كشورهای پیشرفته باعث نزدیكی آنهاست
سردار محمدی.فرد، معاون حقوقی و پارلمانی ناجا در گفت.وگو با مهر نسبت به انتشار این.گونه بلوتوث.ها و تهدید خانواده.ها هشدار داده و گفته است: «پلیس به راحتی می.تواند ارسال.كننده بلوتوث.های غیراخلاقی را شناسایی كند.»اما متاسفانه پیش از برخورد پلیسی و قهری با این ابزار ارتباطی، سوءاستفاده.های موجود می.تواند روابط اعضای خانواده را خدشه.دار كرده و پرده.های حرمت را پاره كند.
بابایی، آسیب.شناس نیز در این زمینه توضیح می.دهد: «تلفن همراه و ضریب نفوذ آن در كشور نشان می.دهد كه مردم به این فناوری روی خوش نشان داده.اند، متاسفانه آماری از تاثیرگذاری این فناوری بر خانواده.ها در اختیار نداریم، اما مشاهدات تایید می.کند که گاه این ابزار منجر به بی.اعتمادی همسران به هم می.شود که این امر نیازمند آموزش از دوران نوجوانی است. پدر یا مادری که پیامک.های غیراخلاقی می.فرستد نمی.تواند مدعی باشد که نوجوانش این عمل را تکرار نکند.
به گفته او، این روزها گاهی دانش.آموزان دوره ابتدایی گوشی دارند که از یک طرف به وسیله فخرفروشی خانواده.ها تبدیل شده از یک طرف هم باعث آشنایی کودک با فضایی شده که برای او به اسباب.بازی شبیه است، اسباب.بازی که متاسفانه، آموزشی قبل از استفاده آن صورت نگرفته و می.تواند اخلاق و ذهنیت او را در معرض آسیب.های غیرفرهنگی قرار دهد.
مجید ابهری، آسیب.شناس رفتاری نیز اعتقاد دارد: متوسط رفتارهای گفتمانی بین خانواده.ها از 24 ساعت، فقط 15 دقیقه است که تلفن همراه ـ به رغم سایر کشورها ـ این میزان را به طور نزولی کاهش داده و روز به روز هم این فاصله.ها بیشتر می.شود.
استفاده از تلفن همراه در حد افراط
فربد فدایی، روانپزشک با تاکید بر این که اعتیاد به هر چیز مضر است، در گفت.وگو با جام جم می.گوید: وسایل ارتباط جمعی سبب ارتباط بهتر افراد با محیط خارج از خانواده و افراد بیگانه شده و در مقابل، روابط بین افراد خانواده را تضعیف می.کند. وی در مورد ارتباط تلفنی و ارتباط رودررو بین اعضای خانواده تاکید می.کند: ارتباط رودررو از طریق کلام و چشم و زبان شکل می.گیرد، بنابراین همیشه نوعی محدودیت را بر رفتار اجتماعی انسان تحمیل می.کند و انسان.ها در روابط اجتماعی خود رفتارشان را با حرکات بدن و رفتار چهره طرف مقابل تطبیق می.دهند.اما در ارتباط با تلفن، تنها کلام حاکم است و افراد بدون ترس بیشتر صحبت می.کنند که در حال رودررو آن را صحیح نمی.دانند.
از منظر کارشناسان، بسیاری از همسران این روزها بخش عمده.ای از روز را بیرون خانه سپری می.کنند و شاید تنها یک یا 2 بار طی روز با تلفن با هم صحبت کنند، این امر شاید خوشایند باشد، اما جای ارتباط چهره.به چهره را نمی.گیرد و به.تدریج در طولانی مدت روابط آنان را سرد می.کند.
شبکه.ای که دیدنش ظرفیت می.خواهد
به.گزارش خبرگزاری.ها چندی پیش. مهندس عزت.الله ضرغامی، رئیس سازمان صداوسیما خبر داد که 30 درصد مردم ما ماهواره دارند این امر نشان می.دهد که شبکه.های تلویزیونی ماهواره.ای خواه ناخواه به خانه.ها وارد شده و ارتباط بین همسران و والدین و فرزندان را تحت.الشعاع قرار داده است.
«به کنترل ماهواره دست نزن»، «شبکه را عوض کن»، «این شبکه.ها باید قفل شود» و ... معمولا تحکم برخی والدین به فرزندان است.
پدر امیرحسین 19 ساله هم این گونه است، می.گوید: «شب.ها وقتی می.خوابیم پدر ومادرم پای ماهواره می.نشینند ولی ما حق دیدن نداریم. تا وقتی بچه بودیم این شیوه اشکالی نداشت ولی حالا که دیپلم گرفتم، به نظرم اصرارها و تحکم.های پدرم کمی توهین.آمیز است، چون اگر دیدن فیلمی مشکل دارد چرا خودشان تماشا می.کنند؟»این که برخی شبکه.های ماهواره.ای درصدد تغییر فرهنگ و ارزش.های بومی ما هستند، جای شکی نیست، اما راهکار نباید مقابله با این تهاجم، به منع صوری فرزندان خلاصه شود.
اما تاثیر ماهواره تنها رابطه بزرگ.ترها و کوچک.ترها را تیره نمی.كند. «من را با مردان موبور و فكل كراواتی مقایسه می.كند، چون فلان هنرپیشه سریال پولیور صورتی می.پوشد، من هم حتما باید همان رنگ بپوشم. مدل موهایم را باید فرم فلان مجری اصلاح كنم، خلاصه این.كه همسرم مدتی است گیر داده كه هیكلم باید شكل فلان خواننده باشد، نمی.دانم این آدم.ها از كجا وارد زندگی من شده.اند، اما خواست همسرم كه من را با آنها مقایسه می.كند عذابم می.دهد، تا قبل از نصب ماهواره من شیك.پوش.ترین مرد زندگی او بودم ولی حالا خرده.فرمایش.های همسرم، مرا به ستوه آورده است ...».
اظهارنظر در مورد تاثیر ماهواره بر خانواده.ها كار راحتی نیست و به پیمایش ملی نیازمند است، اما مشاهدات تجربی نشان می.دهد كه ماهواره، سبك زندگی خانواده.ها بخصوص همسران جوان را نشانه رفته و هدف آن كمرنگ كردن ارزش.ها و سنت.هاست. متاسفانه بسیاری از خانواده.ها كه فرزندانشان را از دیدن شبكه.های ماهواره.ای منع می.كنند، خود طریقه درست استفاده از این ابزار را نمی.دانند، از تابعیت و تقلید كور تا منع بچه.ها و اعضای كوچك.تر خانواده از جمله واكنش. خانواده.ها در برابر برنامه.های این شبكه.هاست. حسن زائری، روان.شناس در گفتگو با فارس توضیح می.دهد كه استفاده از ماهواره به عنوان یك سرگرمی منجر به بروز آسیب.های جدی در خانواده می.شود. به گفته وی، مدگرایی و اعتقاد به خرافه.پرستی، رسومات و رفتارهای غیراصولی از مضرات شبكه.های ماهواره.ای است، به طوری كه حریم بین افراد خانواده توسط ماهواره از بین می.رود و متاسفانه در حال حاضر برخی خانواده.ها متوجه تاثیر این وسیله در فسادهای اخلاقی نیستند.
تمام آنچه در مورد رسانه.ها و ابزارها و فناوری.های نوین در خانواده گفته شد، نیازمند آموزش است.
در این بین والدین بهترین الگو برای بهره.گیری از این ابزارها هستند كه فرزندان شیوه.های صحیح استفاده بهینه از این ابزارهای تكنولوژیك را از آن می.آموزند.
آنان كه اینترنت، ماهواره، تلفن همراه و بلوتوث را اختراع كرده.اند، فقط به جنبه سرگرمی آن توجه نكرده و بار انتقال اطلاعات توسط آنان مهم.ترین هدف كاربرد این ابزارها بوده است.
اینترنت خدمات بزرگی به بخش توسعه فضای مجازی ارتباطات و انتقال اطلاعات كرده و تلفن همراه و ماهواره این روزها از ابزارهای نوین ارتباطی هستند، متاسفانه خانواده.های ما شاید تنها به بعد منفی آن توجه می.كنند و این یعنی آسیب جدیدی كه بقای خانواده.ها را به خطر می.اندازد.
منبع:jamejamonline.ir

گردآوری : پایگاه اینترنتی پرشین وی
www.persianv.com

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 323]