تربیت جنسی کودکان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

تربیت جنسی کودکان اکثر والدین هنگامی که در برابر پرسش های فرزندان خود درباره جنسیت و هویت جنسی قرار می گیرند دستپاچه و مضطرب می شوند و به انحاء مختلف می کوشند که از این موقعیت فرار کنند. گاه با سکوت، گاه با سرزنش و دعوا کردن فرزند و گاه با تغییر موضوع صحبت از یکی از مهمترین مسئولیت های پرورشی خود می گریزند.نقش والدین در شکل گیری هویت جنسی پایدار و متعالی فرزندان، یکی از مهمترین، دشوارترین و در عین حال ظریف ترین وجوه تربیتی و پرورشی کودک است که سهم بزرگی در آینده او و در زمانی که خود در نقش پدر یا مادر ظاهر می شود، ایفا می کند.
والدین مسئولیت آموزش جنسی فرزندان خود را به عهده دارند. نخستین قدم برای انجام این امر، آموزش دادن به کودکان در زمینه اصول اولیه جنسیت است. جنسیت چیزی بیش از جنس یا هویت جنسی است و والدین باید درک روشنی از آن داشته باشند تا آنرا به کودکان خود منتقل کنند.
آشنایی والدین با مراحل رشد جنسی کودکان و چگونگی برخورد مناسب و سازنده با نیازها و ویژگی های روان شناختی و زیست شناختی آنان می تواند سلامت جنسی کودکان را در مراحل بعدی تضمین کند. اهمیت این امر هنگامی بیشتر روشن خواهد شد که بدانیم سلامت جنسی یکی از مهمترین ارکان سلامت روانی افراد به طور کلی را تشکیل می دهد که بر جنبه های دیگر حیات روانی و ارتباطی فرد نیز تاثیر عمیقی دارد.
از سوی دیگر آموزش های زودرس، شتابزده و ناشیانه مسائل جنسی به کودکان به همان اندازه که اگر این آموزش ها با تاخیر، پنهان سازی و یا نادیده گرفتن همراه باشد، آسیب آفرین خواهد بود. اگر والدین به سوالات و کنجکاوی های جنسی کودکان واکنش های مناسب، طبیعی و متناسب با ظرفیت و ادراک شناختی آنها داشته باشند، خطر منحرف شدن ذهن کودکان نسبت به مسائل جنسی کاهش می یابد.
برای کسب اطلاعات بیشتر از چگونگی درمیان گذاشتن اصول آموزش جنسیت و هویت جنسی با فرزندان خود به سطح دوم مقاله مراجعه کنید.

فاصله بین کودکی تا دستیابی به هویت جنسی سالم در بزرگسالی، مانند یک میدان مین است. اگر بخواهیم نقشه ای بکشیم که فرزندان مان براساس آن و به راحتی و بدون خطر از این فاصله بگذرند، لازم است با مفاهیم گسترده تر جنسیت آشنا شویم. بچه ها دارای جنسیت هستند و خانواده، دوستان، مدرسه و رسانه ها بر نگرش آنها نسبت به جنسیت خود تأثیر می گذارند . از همان نخستین روزهای زندگی، کودک نشانه هایی از لذت جسمانی را از خود نشان می دهد و اگر این احساس طبیعی به شکل سالم و متعالی هدایت شود، سازه های اصلی بهداشت روانی از نظر ارضای متناسب غرایز جنسی در دوره.ی نوجوانی به درستی تشکیل خواهد شد. این یک واقعیت است که براساس «اصل بقای انرژی»، غریزه و نیروی جنسی با سرکوب و فشار نه تنها از بین نمی رود، بلکه شدت و قدرت آن چندین برابر می شود. زیرا گرایش جنسی در ذات خود منبع انرژی و زیست مایه.ی حیات پویای انسان و بستر آفرینش و عمل رشد بالنده و زاینده او است. اگر این انرژی در خلاف مسیر طبیعی خود جریان یابد به نیرویی فروکاهنده و تباه کننده تبدیل می شود. در حقیقت، غریزه.ی جنسی همچون آب انباشته در پشت سد عظیمی است که اگر به درستی هدایت شود موجب طراوت، نشاط و باروری خلاق ذهن و روان می شود و اگر با این نیروی بالقوه، برخورد منفی و سرکوب گرانه صورت گیرد، نه تنها از قدرت تخریب گری آن کاسته نمی شود، بلکه شدت و سرعت آن فزونی می یابد. در واقع ضدیت با چیزی، نه تنها آن را از بین نمی برد، بلکه نیروی آن را شدیدتر و کارکرد آن را مخفی تر و پیچیده تر می کند؛ به گونه ای که ؛ «ذهن ضد جنسیتی، انحراف جنسی را به دنبال می آورد.»
بنابراین، به جای ضدیت و سرکوب، باید روش هدایت و تعالی انرژی جنسی را در پیش گرفت؛ همان گونه که به جای مبارزه با تاریکی باید روشنایی را وسعت بخشید. ضدیت با تاریکی، نورانیت را به دنبال نمی آورد، بلکه با تاباندن نور است که تاریکی خود به خود از بین می رود. این گونه است که اُشو می گوید: هرگز مخالف پست تر نباشید، همیشه به دنبال برتر باشید و لحظه ای که برتر آشکار شد ناگهان خواهید دید که گرایش به پست تر خودبخود از میان می رود. ازاین رو، کنجکاوی کودک که در ابتدا صرفاً جنبه ی شناختی دارد، اگر برخورد والدین با سرکوب و ممنوعیت همراه شود، ممکن است که این کنجکاوی معمولی و شناختی، جنبه ی جنسی پیدا کرده و نهایتاً زمینه های انحراف اخلاقی را در آنها به دنبال داشته باشند.
« تربیت جنسی» در پیدایش «حس زیبایی دوستی»، « هنر عشق ورزیدن»، « محبت »، « صمیمیت» و « ایثار و فداکاری» نقش مهمی دارد.
غریزه ی جنسی همچون آب، گاه زلال است و گاه تیره، گاه راکد است و گاه رقصان و چرخ زنان درحال تصعید و والایش، گاه در پشت سدی متراکم و ساکن است و به ظاهر آرام و خموش و گاه طوفنده وجهنده و ویران گر بنیادهای روح و روان. به همین سبب است که این نیروی«دوسویه»، و شمشیری «دولبه» اگر با اصول «روان شناختی» و « قواعد تربیتی»، تعدیل و تلطیف شود، نه تنها موجب انحراف و انحطاط اخلاقی نمی شود، بلکه منبع جوشان عشق و مهر در روابط بین فردی انسانها می شود.
جنسیّت از لحظه ی تولد تا آخر عمر هر انسان، نقشی مهم در زندگی او ایفا می کند. کار اصلی والدین این است که اطلاعات لازم را در اختیار فرزندان شان قراردهند تا آنها بتوانند با آگاهی انتخاب کنند و زندگی خود را بنا سازند. با این وجود بسیاری از والدین ابتدا صبر می کنند که فرزندشان به سن بلوغ برسد و سپس با او دربارة جنسیّت صحبت می کنند. آنها وقتی با تغییرات آشکار جسمی فرزند خود روبرو می شوند، ناگزیر درباره ی «آن موضوع» صحبت می کنند. شاید قابل درک باشد که والدین معتقدند اگر دربارة مسائل جنسی چیزی نگویند، فرزندان شان نسبت به آن موضوع علاقمند یا وسوسه نخواهند شد. اما صبر کردن تا دورة بلوغ، قبل از پرداختن به موضوع جنسیّت، کار عاقلانه ای نیست. لذا اگر اطلاعات را به صورت تدریجی در اختیار آنها قرار بدهید و باب گفتگو را باز نگه دارید، بین شما و فرزندان تان رابطه ای آگاهانه، سرشار از اعتماد و سالم به وجود می آید. اگر با مسائل مربوط به جنسیت فرزندان خود به صورت فعال برخورد کنید، به کمک خودشان پایه ی محکمی را در شخصیت آنها بنا می کنید تا بتوانند به بزرگسالانی سالم تبدیل شوند و در برابر مسائل جنسی مسئولیت پذیر باشند. این پاداش کسانی خواهد بود که تصمیم می گیرند در آموزش جنسی فرزندان خود نقشی فعال برعهده بگیرند. لازم به توضیح است که مهارت های ارتباطی به برقراری روابط سالم بین والدین و فرزندان کمک می کند. گفت وگو دربارة جنسیّت نیز به همین مهارتهای ارتباطی نیاز دارد. اگر بتوانید مسائل مربوط به جنسیّت را با فرزند خود مطرح کنید و فضایی مناسب را برای گفت و گوی باز به وجود بیاورید، درسنین بلوغ و نوجوانی نیز می توانید به خاطر همین فضای باز، به فرزند خود توصیه و راهنمایی کنید، اما اگر به موقع اقدام نکنید، بررسی موضوع جنسیّت نه برای شما و نه برای فرزندتان طبیعی نخواهد بود و هر دو طرف از نزدیک شدن به هم و از بررسی حجم وسیع اطلاعات، احساس ناراحتی خواهید کرد. اما به خاطر داشته باشید که دیر شروع کردن بهتر ازآن است که هرگز شروع نکنید.

شاید برایتان این سئوال پیش بیاید که ارتباط کلامی چه ربطی به جنسیّت دارد؟ در پاسخ باید گفت که خیلی هم ربط دارد! وقتی کودکان می آموزند که نیازها، نگرانی ها و احساسات خود رابه زبان بیاورند، شخصیت و جنسیّت خود را پرورش می دهند و در رابطه با دیگران احساس امنیت می کنند. ما به وسیله کلام، به آنچه می خواهیم دست پیدا می کنیم وگاهی نیز از آنچه نمی خواهیم، رهایی می یابیم. خردسالان با پیام های غیر کلامی با ما ارتباط برقرار می کنند و به نیازهای خود پاسخ می گویند. اما بچه های بزرگتر ، خواسته های خود را به صورتی واضح تر و کلام منتقل می کنند. به دنبال فراگیری خواندن ونوشتن در سالهای ابتدایی دبستان به توانایی های ارتباطی کودکان افزوده می شود. در سنین ده – دوازده سالگی نیز باید جنبه ی دیگری از ارتباط یعنی هنر گوش دادن را با تلاش و کوشش خود تمرین کنند.
با وجود اینکه اکثریت بزرگسالان مهارتهای اساسی خواندن، نوشتن و صحبت کردن را فرا گرفته اند، تعداد اندکی از آنها توانایی گوش دادن را از خود نشان می دهند. هنگام تربیت فرزند، این نقص برای ما بزرگسالان، عیبی اساسی به حساب می آید. اگر گیرنده ی صوتی والدین از کار افتاده باشد. خطوط ارتباطی در نهایت بسته می شود، اما اگر والدین بیاموزند که به کودکان خود گوش بدهند، شاید آنها نیز وقتی بزرگتر شدند به سخن دیگران گوش بدهند. حالا باید دید چگونه می توانیم این عقب ماندگی خود را جبران کنیم؟( در اصل مقاله توضیح این مطلب ارائه شده است).

در اینجا 10 نکته ارتباطی مهم برای والدین درمورد آموزش جنسیّت بچه ها وجود دارد (.مناسب براي بچه هاي 3 -8 سال)
به سؤالات فرزندانتان پاداش دهيد. در عوض اينكه بپرسيد «.چرا اين سؤال را پرسيدي؟». يا اينكه از بحث خارج شويد و يا بگوييد «وقتي بزرگتر شدي برايت مي گويم» تلاش كنيد و بگوييد «من خيلي خوشحال هستم كه تو از من پرسيدي». خوشحال باشيد كه فرزند شما به اندازه كافي احساس راحتي مي كند تا با شما در مورد مسائل جنسيتي صحبت كند.
منتظر نمانيد تا فرزندتان گفتگو را شروع كند. بسياري از والدين گفتگو در مورد جنسيت را با فرزندانشان به تعويق مي اندازند. با اين فرض كه وقتي بچه.اي بخواهد چيزي را بداند، سئوال خواهد كرد. اما برخي بچه ها براي شروع اين مكالمه ها بي ميل هستند. آيا شما منتظر مي مانيد تا كودكتان در مورد اعتقادات مذهبي، .امنيت فردي و ... سؤال بپرسد؟ جواب شما،. به احتمال خيلي زياد،. منفي است و جنسيت هم نبايد متفاوت از آنها باشد. اين جزء. مسئوليت والدين است كه اين مطلب را كم كم معرفي كنند. فرزند شما ممكن است هرگز نپرسد، اما او نياز دارد كه بداند.
اگر شما پاسخي نداشته باشيد اشكالي ندارد. اگر شما نمي دانستيد چه پاسخي به فرزندتان بدهيد، به او بگوييد كه بلد نيستيد و براي او توضيح دهيد كه جواب را براي او پيدا مي كنيد و به او خواهيد گفت. اگر فرزند شما در سن مدرسه يا بزرگتر است، شما مي توانيد با یکديگر پاسخ را جستجو كنيد و اگر به فرزندان اطلاعات نادرست داده ايد،. از برگرداندن آن ناراحت نباشید و به او بگوييد که مایلید برای یافتن بهترین پاسخ تلاش کنید.
اگر شما احساس ناراحتي مي كنيد اشكالي ندارد. بسياري از والدين از صحبت كردن با بچه ها در مورد جنسيت احساس رنج و سختي مي كنند به اين دليل كه والدينشان در مورد اين مسائل با آنها صحبت نكرده-اند. هيچ دليلي وجود ندارد كه چرا شما نتوانيد – يا نبايد – براي فرزندانتان توضیح بدهید. شاید شما بگوييد که سابقاً در مورد سكس صحبت نکرده ام به اين خاطر كه مادر بزرگ با من دراين مورد صحبت نكرده است. اما من فكر مي كنم آنقدر مهم است كه من مي خواهم اين كار را انجام دهم، .و اين موضوع همچنان كه ما ادامه مي-دهيم راحت تر مي شود.
بدنبال فرصت هاي آموزشي باشيد كه بصورت طبيعي ايجاد مي شوند. و براي صحبت در مورد برخي جنبه هاي جنسيّت و ساير موضوعات محل خوبي را فراهم كنيد. اين فرصت مي تواند يك صحنه از فيلم يا نمايش تلويزيوني، عمل يكي از شخصيت هاي كتابي كه با هم مي خوانيد و ... باشد. اين فرصت ها موقعيت خوبي را فراهم مي كند تا شما ذره اي از اطلاعات را منتقل كنيد و او را وارد ارزشهاي خانوادگي تان نماييد.
به فرزندانتان گوش دهيد. بسیار تلاش كنيد تا واقعاً نگراني هايشان را بشنويد.
آنچه را كه او تاكنون درباره مسایل جنسی مي.داند كشف كنيد.
واقعیات كافي نيستند. بله، فرزند شما نياز دارد در مورد توليد مثل و سن بلوغ آموزش ديده باشد،. همچنين او نياز دارد ارزشهاي خانواده تان را شنيده باشد. واقعيت ها را مي تواند از مدرسه و كتاب ها ياد بگيرد، ولي تنها شما هستيد كه مي توانيد ارزشهايتان را به او آموزش دهيد. در مورد پيامدهايي كه مي خواهيد دراين زمينه به فرزندتان انتقال دهيد، .فكر كنيد.
به پسرها و نيز دخترهايتان آموزش دهيد. در بسياري از خانه ها، والدين به دخترهاي شان در مورد بلوغ و قاعدگي آموزش مي دهند، .اما فرض مي كنند كه پسرها اطلاعات مورد نیاز را از دوستانشان بدست خواهند آورد. پسرشما نيز به آموزش از طرف والدين دراين مسائل نياز دارد.
آموزش مسائل جنسي وظيفه.ي هر دو والد است. دربسياري از خانه ها،. اين صحبت ها كار مادر خانواده است. اما بهتر است که. مادر با دختر صحبت كند و پدر با پسر. ( براي كسب اطلاعات بيشتر به سطح سوم مقاله مراجعه كنيد).

گفتگو در مورد مسائل جنسي به بچه ها كمك مي كند تا تصميمات سالمي بگيرند. گفتگو بصورت باز با بچه هايتان در مورد سكس ممكن است يكي از مشكل ترين كارهايي باشد كه شما انجام مي دهيد. با اين حال،. بينشي كه شما براي آنان به وجود مي آوريد ممكن است خيلي ارزشمندتر از آني باشد كه فكرش را مي كنيد. با اين كار نه تنها اطلاعاتي را به آنها مي دهيد كه به تصميم گيري درست آنها در مورد سكس كمك مي كند بلكه ابزاري را فراهم مي كنيد كه آنها براي جلوگيري از اشتباهات وحشتناك نیاز دارند.
صحبت کردن با بچه ها دربارة جنسیّت، برای اغلب والدین کاری دشوار است. والدین یا نگران زیاد گفتن هستند و یا کم گفتن و یا نگران گیج کردن بچه های خود. بسیاری از والدین هم فکر می کنند که اگر دربارة مسائل جنسی به کودکان خود چیزی بگویند، افکار جنسی را در ذهن های کوچک آنها پرورش می دهند و با این کار بچه ها را به تجربه ی جنسی تشویق می کنند. بعضی از والدین دیگر نیز فکر می کنند که اگر کودک شان سؤال نمی کند یا علاقة خاصی نسبت به موضوع نشان نمی دهد، به این علت است که هنوز خیلی کوچک است یا اصلاً به موضوع علاقه ای ندارد. والدین فکر می کنند که اگر کودکشان در ظاهر بی علاقه است، لابد هنوز آمادگی لازم را ندارد، یا بدتر از آن، شاید نیازی به دانستن ندارد. ولی بچه ها حتماً سؤال دارند. شاید نمی دانند که چگونه بپرسند یا شاید بی میلی والدین خود را نسبت به پاسخ گفتن به چنین سؤالاتی احساس می کنند. کودکان در چنین موقعیت هایی، هنگام برخورد با موضوعات مربوط به جنسیّت، از والدین خود روی برمی گردانند، بنابراین مسئولیت شما این است که حرف بزنید و اجازه ندهید که ناراحتی خودتان یا سکوت فرزند تان مانع باز کردن باب گفت و گو بشود. نزد فرزندتان اعتراف کنید که سخن گفتن دربارة جنسیّت، گاهی با شرم و حیا همراه است چون موضوع خیلی حساس و خصوصی است و همین خود می تواند زمینة مشترکی باشد تا گفت و گویتان را آغاز کنید. به یاد داشته باشید که لازم نیست همة اطلاعات را یک جا در اختیار او بگذارید.
شما چه به طور جدی درباره ی جنسیّت با فرزندتان صحبت کرده باشید یا نه، باید بدانید که روند غیر رسمی آموزش جنسی آنها از همان لحظة تولد آغاز شده است شما والدین از همان موقع، جنسیّت آنها را با نحوة برخوردتان، با چگونگی پاسخگویی به نیازهای آنها و با الگوی رفتاری خود، پرورش داده اید. توجه به این نکته مهم است که کودکان تان در تمام این مدت بدون کمک مستقیم شما، چیزهایی دربارة جنسیّت آموخته اند و روند یادگیری آنها – چه بخواهید درآن نقشی فعال داشته باشید و چه نخواهید – در آینده نیز ادامه خواهد یافت.
هر بار که فرزندانتان تلویزیون تماشا می-کنند، با اسباب بازی های خود بازی می کنند، یا با همسالان خود سرگرم بازی هستند، دربارة هویت، نقش و احساس شان نسبت به دختر یا پسر بودن و دربارة انتظارات جامعه از آنها، پیام هایی دریافت می کنند. تمام عوامل موجود در محیط در پایه گذاری جنسیت کودکان نقش دارند و به سهم خود به برداشت بچه ها نسبت به خود می افزایند. متأسفانه، بسیاری از این پیام های غیر کلامی که جامعه به بچه ها منتقل می کند، برارزش ها و عقایدی که جنسیّت سالم و بالغ را پرورش می.دهد، پایه گذاری نشده است، پس تردید نکنید، شما نیز پا پیش بگذارید و نقش خود را ایفا کنید . هیچ وقت برای شروع کردن دیر نیست. همه روی فرزند شما تأثیر می گذارند ، پس چرا شما نگذارید؟ شما تعهد دارید که احساسات و ارزش های خود را به کودکتان انتقال بدهید. شما به عنوان پدر و مادر، هنوز مهم ترین معلم فرزند خود هستید.
آموزش دادن به کودکان دربارة جنسیّت، ممکن است مسئولیتی بسیار دشوار به نظر بیاید اما در جامعه منابع فراوانی وجود دارد که می تواند به شما در امر آموزش جنسی فرزندتان کمک کند. بعضی از این منابع ارزشمندند و بعضی قابل تردید. اعضای خانواده می توانند در تقویت اطلاعاتی که والدین در اختیار فرزندان قرار می دهند، نقشی بسیار با ارزش ایفا کنند، ضمن آنکه منابعی همچون مدرسه، نهادهای مذهبی و (انجمن های دانش آموزی) هم می توانند با ارائه دادن پاره ای از اطلاعات به بچه ها، به رسالت خود عمل کنند. ایجاد تعادل مناسب بین این عوامل، به گونه ای که کودکان بتوانند اطلاعات و ارزش های ضروری را از افراد محترم بیاموزند، و غربال کردن پیام هاي در هم جامعه، کاری است دشوار، اما این یک ضرورت است : هرگز فراموش نکنید که جنسیّت بخشی تفکیک ناپذیر و زیبا از زندگی دوران بلوغ است. اگر هنگام صحبت با فرزندانتان در مورد سكس احساس ناراحتي مي كنيد، براي غلبه بر این اكراه و بی میلی موارد زير را ملاحظه كنيد:
با يك مشاور يا ساير متخصصان صحبت كنيد.
كتاب بخوانيد يا نوارهاي ويدئويي در مورد روشهاي آموزش مسائل جنسي به فرزندان مشاهده كنيد.
تمرين كنيد كه چه چيزي مي خواهيد بگوييد.
در مورد عدم راحتي تان با او صادق باشيد.
با شوخي طبعي شروع کنید تا به اين بحث برسيد.
سؤالات كودكانتان را ساده و مستقيم پاسخ بگوييد.
صحبت كردن با بچه ها در مورد سكس ممكن است مشكل باشد، اما خيلي بهتر است كه بچه ها از والدينشان بياموزند تا از ساير بچه ها،. تلويزيون،. يا از طریق آزمايش و خطا. به بچه ها كمك كنيد تا ديدگاهشان را با ارزشهاي شما شكل بدهند نه ديگران.

در سطح سوم مقاله مباحث زیر آورده شده است:
مقدمه
درک جنسیت
ایجاد یک خانه سالم از نظر جنسی:
والدین پاسخگویی باشیم
اهمیت ارتباط خانواده
شیوه ارتباطی موثر
مدل نگرش سلامت جنسی
سری بودن و خصوصی بودن
رشد جنسی: آنچه انتظار می رود
تولد تا دو سالگی
3 تا 5 سالگی
6 تا 8 سالگی
9 تا 12 سالگی
13 تا 18 سالگی
پیدا کردن لحظه های مناسب آموزش
نیاز به دانستن
یک طرح چهار مرحله ای
واقعیت ها
ارزش های خانوادگی تان
مسئولیت ها
عزت نفس فرزندتان
کنجکاوی جنسی
موضوع حساس تعیین حد و مرز جنسی
چه زمانی باید نگران بشویم؟
حجب و حیا دوگانه
نوزاد از کجا می آید؟
نوزاد چگونه بیرون می آید؟
نکات کلیدی درمورد رشد بدن و اندامها
ده روش برای کمک به رشد سلامت جنسی کودکتان
نقش جنسی
سوء استفاده و پیشگیری
عشق و عاطفه
عشق و محبت برای بچه های پیش دبستانی
عشق و محبت برای بچه های دبستانی
وقتی مخصوص برای همه بچه ها
ارزش ها و عقاید
آموزش ارزش ها
آموزش با الگوی رفتاری
آموزش با بیان مفاهیم
آموزش با نقش بازی کردن
آموزش با اشاره به ارزش های دیگران
با قدرت بخشیدن به کودکان آموزش بدهید
بهره مندی از وسایل ارتباط جمعی
تصمیم گیری و حل مشکل:
حل مشکل
ابراز وجود
یاری طلبیدن
رسانه
رسانه ها و واقعیت

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 486]