صنعت رنگ سازی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

دید کلی

رنگ در دنیای امروز نقش بسیار مهمی در پرورش ذوق و قرایح بشری و ارضای نیازهای زیبا شناختی وی ایفا می کند. بدین جهت است که احساس رنگ را به تعبیری حس هفتم می.گویند. انسان در پهنه تولید تزئین خانه.ها ، پوشاک و حتی نوشابه.ها در هنر ، نقاشی ، صنایع کشتیرانی و امور ارتباطات محصولات مصرفی در صنایع فضایی و خلاصه در همه شئونات با رنگ سر و کار دارد. بطور کلی ، از رنگ علاوه بر ایجاد زیبایی محیط ، جهت حفاظت اشیا در مقابل عوامل طبیعی و غیره استفاده می.شود.
تاریخچه

سابقه استفاده از مواد رنگی توسط انسان ، به دوران غارنشینی می.رسد. اولین کاربرد واقعی و عملی مواد رنگی را می.توان در ساختن کشتی نوح مربوط دانست که برای جلوگیری از نفوذ آب و پوسیدگی آن ، از مواد رنگی استفاده شده بود. بعدها از مواد رنگی برای حفاظت چوب از پوسیدگی در بناهای چوبی و زمانی که استفاده از وسایل آهنی متداول شد، برای جلوگیری از زنگ زدن آنها استفاده می.شد .
اجزای تشکیل دهنده رنگ.ها

هر رنگ اصولا از دو قسمت اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
رنگدانه

ماده رنگی نامحلول در آب است ( خاک رس ناخالص رنگی و پودر برف از سنگهای رنگی به.عنوان اولین رنگدانه ها مورد استفاده انسان قرار می.گرفتند ).
محمل رنگها

مایعی است که با رنگدانه مخلوط شده ، کاربرد آنرا آسان می.کند و در چسبیدن آن ، کمک می.کند ( از سفیده تخم مرغ ، چسب عسل محلول قند به.عنوان محمل.های رنگ استفاده می.شد). امروزه متداولترین محمل.های رنگدانه.ها را آب یا روغن تشکیل می.دهد. از این.رو رنگها را به دو دسته رنگ.های روغنی و رنگ.های آلی تقسیم می.کنند.

انواع رنگدانه

اکسیدها

لیمونیت ( Fe2O3.2H2O ) برای تهیه رنگ قرمز مصرف می.شود و یکی از قدیمی.ترین رنگدانه.هاست. هماتیت ( Fe2O3 ) برای تهیه رنگ قرمز روشن بکار می.رود. دی.اکسید تیتان ( TiO2 ) برای تهیه رنگ سفید روشن و بسیار مرغوب که در هوا تیره نمی.شود، بکار می.رود. معمولا آن را با سولفات باریم مخلوط می.کنند. اکسید روی ( ZnO ) که از مهم.ترین رنگدانه های سفید است و از تجزیه کربنات روی و یا سوزاندن فلز روی در هوا حاصل می.شود. سرنج ( Pb2O3 ) که رنگ سرخ یا قرمز تیره دارد و بیشتر برای پوشانیدن سطح قطعات فولادی به.منظور حفاظت آنها از زنگ زدن کاربرد دارد. سولفید روی و لیتوپن

سولفید روی برای تهیه رنگ سفید مات مصرف می.شود و از مزایای آن ، این است که بر خلاف سفیداب سرب در هوا سیاه نمی.شود. این رنگدانه معمولا در تجارت بصورت مخلوطی از سولفید روی و سولفات باریم به نام لیتوپن مصرف دارد که رنگ سفید بسیار مرغوب است.
سفیداب سرب

این رنگ دانه عمدتا شامل Pb(OH)2 , PbCO3 که از قرن ها پیش شناخته شده بود. قدرت پوشش آنها زیاد است، ولی در هوا به.علت وجود H2O به مرور سیاه می.شود. برای تبدیل مجدد آن به رنگ سفید می.توان از تاثیر پراکسید هیدروژن بر آن استفاده کرد.
دوده چراغ و زغال استخوان

یکی از اجزای رنگ سیاه و مرکب است و برای تغییر رنگ سفید به میزان دلخواه نیز مصرف می.شود.
رنگدانه.های فلزی

مانند پودر آلومینیم در روغن جلا که از آن برای حفاظت وسایل آهنی و فولادی استفاده می شود برنز آلومینیم ( آلیاژ Al, Cu ) در روغن جلا که از آن ، برای ایجاد رنگ بسیار زیبای طلایی برای دور قابها و ... استفاده می.شود. رنگدانه.های الوان

رنگدانه.های آبی: مهم.ترین این این رنگدانه.ها ، آبی پروس و آبی نیلی یا لاجورد است. آبی پروس یکی از مهم.ترین رنگهای آبی است. لاجورد نیز یکی از رنگهای آبی مرغوب است که از حرارت دادن مخلوط کائولین ، کربنات سدیم ، گوگرد و زغال سنگ در غیاب هوا حاصل می.شود. رنگ دانه های زرد: مهم ترین این رنگدانه.ها ، کرومات روی و کرومات سرب است. از قطران زغال سنگ نیز رنگدانه.های الوانی بصورت نمکهای نامحلول فلزات بدست می.آید که در هیدروکسید آلومینین بصورت ژله می.بندد. این ژله را پس از خشک کردن به.صورت پودر با رنگدانه.هایی نظیر کربنات کلسیم و سیلسس مخلوط می.کنند و در انواع رنگهای مورد نیاز بکار می.برند. رنگ.های روغنی

در این نوع رنگ.ها ، رنگدانه را در یک روغن خشک شونده که استر گلیسیرین با اسیدهای چرب ، نظیر اسیدهای اولئیک و یا لینولنیک می.باشد، حل می.کنند. این روغن..ها در هوا اکسیده شده ، به ترکیبات سیر شده تبدیل می.شوند و لایه.ای سخت مقاوم و محافظ تشکیل می.دهند که از نفوذ آب در رنگدانه جلوگیری می.کنند.
رقیق.کننده

برای رقیق کردن و سهولت کاربرد رنگ بکار می.رود و معمولا یک حلال هیدروکربنی نظیر ترپنتین است که به روغن تربانتین شهرت دارد.
خشک کننده

یکی از اجزای رنگ.های روغنی است که در حقیقت نقش کاتالیزور را در تسریع اکسیداسیون و خشک شدن رنگ.ها را دارد و معمولا مخلوطی از اکسید های سرب ، منگنز و کبالت در ( روغن بزرک ) بصورت استر مصرف می.شود.

رنگ.های پلاستیکی

با اضافه کردن رزین.های سنتزی نظیر رزین حاصل از فنل و فرمالدئید که خاصیت پلاستیکی دارد، در روغن جلا ، رنگ.های پلاستیکی حاصل می.شود. این نوع رنگ.ها به خاطر دوام و قابل شستشو بودن ، اهمیت و کاربردهای زیادی داردن.
رنگ.های لعابی یا مات

با اضافه کردن رنگ.هایی نظیر TiO2 به روغن جلا آن را به صورت مات درآورده ، بعد برای مات کردن هر نوع رنگی بکار می.رود.
رنگ اتومبیل

این نوع رنگ.ها ، باید این ویژگی را داشته باشند که به.سرعت در هوا خشک شوند. برای این منظور ، رنگدانه را در حلالهای آلی بسیار فرار نظیر استات آمیل ، استات اتیل یا استات بوتیل حل می.کنند. برای رنگ.های متالیک ( فلزی ) ، از رنگدانه.های فلزی استفاده می.شود.
رنگ.های محلول در آب

این نوع رنگ.ها از معلق کردن رنگدانه.ها در آب مخلوط با یک چسب محلول در آب تهیه می.شوند. از رنگ.های روغنی ارزانترند و قابل شستشو نمی.باشند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 726]