بيماري نارسايي کليه

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: کليه ها اعتصاب مي کنند

عوامل ارثي مانند تنگي و انسداد مجاري ادراري، نقص متابوليکي و يا هر گونه اشکال در سوخت و ساز بدن مي.تواند باعث افزايش مواد سمي در بدن، به ويژه در کودکان، شده و سبب نارسايي کليه گردد. عوامل اکتسابي مانند جراحت.ها و بيماري.هاي مجاري ادراري ، عفونت.ها و به ويژه سنگ کليه نيز از علل شايع نارسايي کليه هستند که با اجراي برنامه.هاي آموزشي و درماني مي.توان به راحتي از بروز آنها جلوگيري کرد.

در گفتگو با دکتر محمدرضا نوروزي، جراح و متخصص بيماري.هاي کليه و مجاري ادراري و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران ، به راه.هاي پيشگيري از اين بيماري و تشخيص زودهنگام مشکلاتي که منجر به بروز اين بيماري مي.شوند، پرداخته.ايم.

براي اينکه با نارسايي کليه آشنا شويم، احتمالا ضرورت دارد که در ابتدا مختصري از شرح وظايف کليه.ها را بدانيم. درست است؟
بله، کليه .ها دو عضوي هستند که در پشت و نيمه فوقاني شکم قرار دارند. نقش کليه.ها اين است که مواد زايد و حاصل از سوخت و ساز بدن را که در آب حل مي.شوند، از بدن خارج کنند. پس عملکرد مهم کليه.ها دفع مواد زايد از طريق ادرار است. حدود 20 درصد از خون بدن در هر لحظه در داخل کليه.ها جريان دارد و کليه موظف است مواد زايد را از خون گرفته و مجددا خون تميز را به داخل رگ.ها برگرداند. در واقع اين مسير حالت يک صافي را دارد. اين صافي برخي از مواد را که به درد بدن مي.خورد، بازجذب مي.کند و مواد زايد باقيمانده را از مسيرهاي پر پيچ و خم عبور مي.دهد.
مواد زايد در نهايت با مقدار متناسبي از مايع در لگنچه کليه جمع مي.شود. سپس از طريق لوله هايي به نام حالب.. به داخل مثانه مي.ريزد. سپس فرد احساس ادرار کرده و آن را دفع مي.کند.
اين مواد زايد چه چيزهايي هستند؟
مواد زايد بسته به حجم مايعي که با آن حرکت مي.کنند، متفاوت هستند. وقتي ادرار غليظ يا پُررنگ باشد، مفهوم.اش اين است که مواد زايد با حجم کمي مايع دفع مي.شوند و گاهي اوقات نيز برعکس است؛ يعني افراد مايعات فراواني مي.نوشند و حجم مايع بدن زياد شده و ادرار، رقيق. و کم رنگ مي شود، يعني مواد زايد با حجم بيشتري از مايع دفع مي.شوند.
اما به هر حال مهم است اين است که ما محصول نهايي مواد خارجي مثل غذاهاي مصرفي و يا حتي مواد زايدي که حاصل از بافت.هاي بدن است را دفع مي.کنيم.
خب، بعد از اين مقدمه، لطفا براي.مان بگوييد نارسايي کليه چگونه ايجاد مي.شود؟
اگر به هر علتي، آسيبي به بافت.هاي داخلي کليه وارد شود و صافي کليه نتواند عملکرد مناسبي داشته باشد، يا خون کافي به داخل کليه نرسد و يا مواد زايد به هر علتي نتوانند دفع شوند، بافت کليه و قسمتي که نقش اين پاک.سازي را بر عهده دارد، دچار آسيب شده و سلول.هاي آن به تدريج مي. ميرند. در نتيجه مواد زايد در داخل بدن انباشته مي.شوند و مقدار مواد نيتروژن.دار، اوره و مواد زايد حاصل از سوخت و ساز بدن در خون بالا مي.رود و از آنجا که اين مواد سمي هستند، مي.توانند به قسمت.هاي مختلف بدن مانند مغز، کبد و ... آسيب وارد کنند و باعث بروز علايمي همچون خواب.آلودگي و بي.حالي در بيمار شوند و حتي ممکن است فرد به حالت کُما برود.
پس نارسايي کليه، اختلال در عملکرد کليه.ها براي پاک.سازي مواد زايد از داخل بدن است؟
بله! اما جالب است بدانيد نه تنها يک کليه، بلکه حتي بخشي از يک کليه هم مي.تواند کارکرد بدن را کنترل کند؛ يعني اگر يک کليه از بدن خارج شود، کليه ديگر با بزرگ کردن سلول.هايش، همه کار بدن را بر عهده مي.گيرد و يا اگر فقط بخشي از يک کليه سالم باشد، همان بخش سالم هم مي.تواند کارکرد بدن را کنترل کرده و مواد زايد را دفع کند.
مهم.ترين علل بروز نارسايي کليه چه هستند؟
اين علل به دو گروه تقسيم مي شوند:
الف) بيماري.هايي که به صورت اوليه باعث نارسايي آن مي شوند، يعني خود نسج کليه دچار آسيب و التهاب مي.شود، مثل بيماري گلومرونفريت (التهاب گلومرول ها). گلومرول بافتي است که در داخل کليه نقش صافي را بر عهده دارد.
گاهي پيلونفريت يا عفونت. کليه باعث نارسايي کليه مي شود که معمولا اين بيماران با درد پهلو و تب و لرز مراجعه مي.کنند.
برخي از بيماري.ها هم به صورت مادرزادي کليه.ها را درگير مي.کنند، مثل عدم رشد کافي کليه در دوران جنيني.
برخي از عوامل هم مربوط به يک بيماري ديگر هستند؛ مثل يک بيماري عمومي مانند لوپوس که کليه.ها را هم درگير مي.کند. اين گونه بيماري.ها معمولا غيرقابل پيشگيري هستند، اما برخي از بيماري.ها مثل سنگ کليه را مي توان درمان کرد. وجود سنگ در کليه سبب مي.شود راه خروج ادرار بسته شده و ادرار خوب تخليه نشود، در نتيجه تجمع ادرار به نسج کليه فشار وارد مي.کند و فشار معکوس ايجاد مي.شود. بنابراين خون.رساني به کليه کم شده و کم.کم سلول.هايي که داخل کليه هستند، به دليل کمبود خون دچار آسيب مي.شوند.
عامل ديگر ريفلاکس در دوران نوزادي و کودکي است، يعني ادرار به علل مختلف از سمت مثانه به کليه پس زده مي.شود که مي.تواند به دليل مختل بودن سيستم عصبي مثانه يا مختل بودن سيستم مقاومت حالب.ها در داخل مثانه باشد، در نتيجه هنگامي که کودک مي.خواهد ادرار کند، به جاي آنکه ادرارش خارج شود، مقدار زيادي از آن به سمت کليه.ها حرکت کرده و همان فشار معکوس را ايجاد مي.کند. در نتيجه مي.تواند به سلول.هاي کليه آسيب برساند.

ب) برخي علل هم به صورت ثانويه به کليه. آسيب مي زنند، مثل بيماري ديابت و فشار خون بالا. در واقع در يکي دو دهه اخير اين دو بيماري از علل اصلي نارسايي کليه بوده.اند.
جالب است بدانيد که هم پُرفشاري خون مي.تواند موجب آسيب کليه. شود و هم نارسايي کليه مي.تواند پُرفشاري خون ايجاد کند.
ابتلا به اين مشکل چه علايمي به همراه دارد؟
به علت جمع شدن مواد زايد در بدن، علايمي مانند خارش (به دليل بالا رفتن اوره)، بي.حالي و سستي، فراموشي، کاهش تمايلات جنسي ، تهوع مداوم، خستگي، ورم اندام.ها و بدن ديده مي شوند. در نارسايي شديد که کليه نمي.تواند آب و مواد زايد را دفع کند، آب در داخل بدن مانده و سبب ورم پاها، دست.ها و صورت مي.شود و در نتيجه وزن هم افزايش پيدا مي.کند.
براي پيشگيري از آن چه بايد کرد؟
ببينيد؛ کليه ها خيلي دير نارسا مي.شوند و يکي از موارد مهم در پيشگيري اين است که افراد در سير بروز نارسايي کليه، زود متوجه مشکل.شان شوند. مي.توان بعضي از بيماري.ها را که در ايجاد نارسايي کليه نقش دارند، سريعا درمان کرد؛ مثلا فشار خون بالا و بيماري قند را بايد کنترل کرد تا کار به جايي نرسد که نارسايي کليه ايجاد کند. همچنين مصرف نمک، آب و پروتئين را هم بايد تنظيم کرد تا دچار مشکل نشد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 114]