واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: ژاپن و بريتانيا در برابر بحران جهانى
اگر قيمت ها در بازار بورس لندن به پايين ترين حد خود طى ۵ سال اخير رسيده است، تصور كنيد در توكيو كه قيمت ها روز دوشنبه هفته گذشته به پايين ترين حد خود در۲۶ سال گذشته رسيده است چه خبر است. ژاپن اين تجربه را پشت سر گذاشته است. در اواخر دهه ۱۹۸۰ اين كشور ژاپن با مشكلى مشابه با آنچه كه امروز اروپا و آمريكا با آن مواجه هستند، روبه رو شد و تجربه مالكيت قمارگونه كه بر روى وام مسكن به وجود آمده بود را از سر گذراند. به گزارش ديپلماسى ايران در آن زمان، ارزش خانه در مركز توكيو دچار همان آشفتگى شده بود كه امروز تمام كاليفرنيا را دربرگرفته است. مردم مجبور شدند براى خريد خانه هايى معمولى زير وام هاى پنجاه ساله شانه خم كنند. فرزندان علاوه بر دارايى هاى والدينشان، پرداخت وام هاى آنها را نيز به ارث مى بردند. سپس اين افزايش بهره ها از بين رفت. بانك ها شرايط را بهتر كردند اما تاثيرات آن باقى ماند و يكى از بزرگترين بازار سهام ورشكست شد.خوشبختانه در دهه ۱۹۹۰ قيمت ملك به حالت اوليه بازگشت اما با وجود آنكه قيمت ها بالا در سه يا چهار سال اخير بالا رفته است اما هنوز به قيمت هاى بحران سال هاى پايانى دهه ۱۹۸۰ نرسيده است. پيامد بحران دهه ۱۹۸۰ به طوقى دور گردن اقتصاد ژاپن تبديل شد. درست است كه ژاپن همچنان دومين اقتصاد بزرگ دنيا را دارد و توكيو هنوز همان شهر بزرگ، تميز، اثر بخش، امن و براق ۲۰ سال پيش است. شركت هاى بزرگ ژاپنى مانند تويوتا، سونى و هوندا رونق سابق خود را دارند. اما كمابيش تغييرى در سطح استاندارد هاى زندگى مردم از ۲۰ سال گذشته به وجود نيامده است. شما اين مشكلات را در مركز توكيو جايى كه كارمندان خبره شركت هاى بزرگ هر روز در رفت و آمد هستند نمى بينيد، بلكه من اين اطلاعات را از طريق دوستان ژاپنى خود كه به دست آورده ام كه از فقر پنهان در ژاپن سخن مى گويند و سخنانشان تكان دهنده است. بى خانمانى افزايش يافته است، ۳/۱ از شغل ها پاره وقت است و از همه تكان دهنده تر اينكه بسيارى از مردم در ژاپن از آنجا كه نمى توانند هزينه هاى پايين تامين اجتماعى را پرداخت كنند بيمه پزشكى ندارند. چرا دولت ژاپن نمى تواند اقدام موثرى در اين خصوص انجام دهد؟ چون پول كافى ندارد. ژاپن بيشترين جمعيت كهنسال جهان را در خود جاى داده است، نيروى كار تقليل يافته است و در ميان كشورهاى توسعه يافته، ژاپنى ها بيشترين بدهى را دارند كه برابر است با ۱۶۰ درصد توليد ناخالص داخلى. ( در بريتانيا در حال حاضر اين بدهى ها برابر است با ۴۰ تا ۵۰ درصد از توليد ناخالص داخلى كه پيش بينى مى شود در آينده افزايش پيدا كند.) اين بدهى هاى ملى نتيجه وام هاى زياد دهه ۱۹۹۰ است كه به طور غير مستقيم براى حمايت از سيستم بانكى اجرا شد. ژاپن سعى كرد تا بتواند خودش را از اين مشكل برهاند اما موفق نشد. اگر اين بتواند زنگ خطرى باشد براى شرايطى كه در بريتانيا و يا كشورهاى اروپايى و آمريكا به وجود آمده است، دلايلى وجود دارد كه نشان مى دهد شانس موفقيت ما بيشتر از ژاپن دهه ۱۹۹۰ است. ابتدا بايد ببينيم كه چه درسى مى توانيم از ژاپن بگيريم؟ اول از همه اينكه كاهش نرخ بهره و كمك به عموم براى خرج هزينه هاى بيشتر به خودى خود نمى تواند مشكلات را حل كند. ژاپن هر دوى اينها را تجربه كرد و نرخ بهره را براى مدت ۲۰ سال به صفر نزديك كرد تا ميزان وام گيرى مردم افزايش پيدا كند. در اوايل دهه ۱۹۹۰ از بحران اقتصادى گريخت، برخلاف به عنوان مثال بريتانيا، اما اقتصاد راكد ماند و زمانى كه بحران اقتصادى در سال ۱۹۹۷ بار ديگر حمله كرد ژاپن بيشتر درگير آن شد. پس از آن تا چند سال پيش اقتصاد ژاپن در ركود باقى ماند. بنابراين وقتى كه پول هايى با بهره هاى كم در اختيار مردم قرار مى گيرد اين به خودى خود نمى تواند مسائل را حل كند. خرج كردن پول بر روى اقتصاد بيمار در يك دوره متوسط نتيجه بخش نخواهد بود. بنابراين با يك ديدگاه بريتانيايى، ما راه درستى را انتخاب كرده ايم. به اين معنا كه بانك ها را مجبور كرديم تا از وام هاى خود پرده بردارند و سرمايه هاى خود را جايگزين كنند حتى اگر نياز بود از دولت پول بگيرند. اما اين خطر وجود دارد كه همان اشتباهى را كه ژاپن به آن مرتكب شد تكرار كنيم اگر كه جامعه را به سمت خرج كردن زيادى سوق دهيم. كسرى بودجه افزايش پيدا خواهد كرد، اين از نشانه هاى كاهش ميزان ماليات ها است و دولت بايد در خصوص افزايش ماليات ها محتاطانه رفتار كند. اين داستان كه نخست وزير مى خواهد به روش خودش از اين بحران بيرون بيايد تكرار تجربه ژاپنى ها است. خوشبختانه دلايلى وجود دارد كه نشان مى دهد شرايط بريتانيا و ساير كشورهاى اروپايى قابليت مديريت بيشترى نسبت به شرايط ۲۰ سال پيش ژاپن را دارد. دارايى هاى ما نسبت به توليد ناخالص داخلى كمتر است و قيمت ملك بدون حمايت دولت مى تواند همچنان پايين بيايد. بانك هاى ما، مانند بانك هاى ژاپنى ضرر و زيان خود را پنهان نمى كنند، هرچند كه در اوايل سال جارى چنين مى كردند. دو دليل يگر نيز وجود دارد كه نشان مى دهد شرايط بريتانيا از شرايط ۲۰ سال پيش ژاپن بهتر است. يكى اينكه ما اصلاحات بنيادى براى افزايش كارايى در اقتصادمان انجام داديم. ديگرى اين است كه بريتانيا جمعيت جوانى دارد. ميزان زاد و ولد براى هر مادر در طول زندگى ۹.۱ فرزند است و اين درحالى است كه در ژاپن اين رقم به تازگى به مرز ۲.۱ فرزند رسيده است. تمام اينها درحالى است كه ميزان مهاجرت به بريتانيا طى ۲۰ سال آينده افزايش خواهد يافت به طورى كه ميزان جمعيت كارى اين كشور نيز رشد خوبى از خود نشان مى دهد. بنابراين بعيد به نظر مى رسد كه بريتانيا براى دهه ها در طوفانى گرفتار شود كه ژاپنى ها در آن گرفتار شده اند. در غير اينصورت بريتانيا نمى تواند از پس چنين حادثه اى برآيد چراكه جامعه بريتانيا، تحمل و نظم و آداب و اصول ژاپنى ها را ندارد.
پنجشنبه 16 آبان 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ابرار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 148]