معجزه كباب كوبيده در قلب ايالت پنسيلوانيا !

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
وقتي پاي غذا به ميان مي.آيد، جايي براي اختلافات سياسي باقي نمي.ماند. سال.هاست كه ايراني.ها از طعم هات.داگ آمريكايي لذت مي.برند و مدتي است كه آمريكايي.ها با اشتياق در شهر پيتسبورگ ساندويچ كباب كوبيده ايراني گاز مي.زنند...
اصطلاحي هست كه مي.گويد: "شكم ملت.ها را به هم پيوند مي.دهد." در طول تاريخ جنگ.هاي بيشماري بر سر زمين، پول يا نفت ميان ملت.ها در گرفته اما آنجا كه پاي غذا به ميان آمده، مردم از در دوستي با هم درآمده.اند. به همين دليل هم كباب ترك.ها جاي خودش را در دل آلماني.ها باز كرده يا هات داگ آمريكايي.ها، ايراني.ها را شيفته و دلبسته.

آنجايي كه دولت.ها با هم سر جنگ دارند، ملت.ها به دور از هياهوي سردمداران، به غذاهاي سنتي. "دشمن" ناخنك مي.زنند. به خصوص وقتي كه اين ناخنك زدن قرار باشد تبديل به راهي شود براي آشنا شدن دو ملت با هم، و اينجاست كه گاهي بايد به تماشاي معجزه.ي هات.داگ و گاهي هم معجزه.ي كباب كوبيده نشست.

دان ولسكي، جان روبن و جان پنا، سه هنرمند جوان آمريكايي، مدتي پيش به فكر شروع پروژه.اي مي.افتند كه هدفش آشنا كردن مردم كشورشان با كشورهايي است كه ايالات متحده چندان دل خوشي از آنها ندارد: ايران.، كره شمالي، ونزوئلا و افغانستان.

البته آنها مي.خواستند كه روش اين آشنايي بسيار متفاوت. باشد از روشي كه رسانه.هاي بين.المللي در پيش گرفته.اند. پس براي همين از قدرت بانفوذ "غذا" كمك مي.گيرند و پروژه.اي را با نام "آشپزخانه.هاي پردردسر" راه مي.اندازند. قرعه..ي اولين آشپزخانه.ي پردردسر هم به نام ايران مي.افتد و قرار مي.شود كه "كباب كوبيده" يك تنه جور ايران را بكشد. باشد كه اين غذاي خوش.طعم ايراني نگاه آمريكاييان را به اين سرزمين عوض كند.

وقتي از داون ولسكي مي.پرسم چرا غذاي ايراني را براي اين كار انتخاب كردند و نه مثلا سينما يا ادبيات ايران را، مي.گويد: «خب غذا چيزي است كه فقط احتياج به آن مطرح نيست بلكه هر كسي مي.تواند آن را در خانه.اش بپزد. آدم.ها لزوما هر روز به سراغ سينما يا ادبيات نمي.روند اما در عوض احتياج دارند كه هر روز غذا بخورند. براي همين هم اين بهترين راه براي معرفي يك فرهنگ ديگر است.»

آشپزخانه كوبيده

اين سه با همكاري چند نفر از دوستانشان در شهر پيتسبورگ، واقع در ايالت پنسيلوانيا، رستوران سرپايي كوچكي راه مي.اندازند؛ رستوراني با رنگ و بوي ايراني به نام "آشپزخانه كوبيده" ((Kubideh Kitchen. "آشپزخانه كوبيده" در اصل بخشي از رستوراني است كه اين سه با دوستانشان در آن پروژه.هاي فرهنگي را به اجرا مي.گذارند.

قرار بر اين مي..شود كه چند روز در هفته در ساعات مشخصي يك نفر پشت دكه.ي "آشپزخانه.ي كوبيده" بايستد و به مشتريان علاقمند، ساندويچ كباب بفروشد. دو نفر هم مسئوليت طراحي دكور اين رستوران سرپايي را بر عهده مي.گيرند و نمايي با ظاهر كاشيكاري شده.ي ايراني به "آشپزخانه كوبيده" مي.بخشند.

منبع كباب كوبيده، آن هم در قلب شهر پيتسبورگ! اهالي شهر نسبت به اين مهمان ناخوانده چه واكنشي نشان داده.اند؟ داون پاسخ مي.دهد: «اين رستوران سرپايي در حقيقت در يكي از مكان.هاي جذاب و پرتردد شهر واقع شده كه مسير آدم.هاي مختلفي با پيش.زمينه.هاي فرهنگي و سطوح اجتماعي متفاوت است. براي همين ما شاهد مشتريان جورواجوري هستيم كه به اين ساندويچ ايراني علاقه دارند؛ از بچه.هاي كوچك گرفته تا افراد مسني كه بازنشسته شده.اند و در اين منطقه زندگي مي.كنند و تا به حال هم اسمي از كوبيده نشنيده.اند. در حقيقت هم مشتريان ايراني داريم و هم غير ايراني.»

كباب با چاشني فرهنگ و هنر

از قديم گفته.اند، آشپز كه سه تا شود.، آش شور مي.شود يا بي.نمك. اما اگر آشپزها اصلا ندانند كه آش مزبور را چگونه بايد پخت، آنوقت حكمش چيست؟ اينجاست كه پاي ايراني.هايي به ميان مي.آيد كه ساكن پيتسبورگ هستند و همه آماده.ي بالا زدن آستين براي پختن اين آش ايراني. و البته فرقي نمي.كند كه ايراني در كجاي دنيا باشد،. چون به طور حتم مهر كباب كوبيده در شناسنامه.اش خورده است. اين طور مي.شود كه ايراني.هاي ساكن اين شهر طرز تهيه.ي كباب كوبيده را در اختيار آنها مي.گذارند.

داون مي.گويد: «مردم، از هر گروهي، به سراغ رستوران ما مي.آيند و سر صحبت را باز مي.كنند. بعضي با هيجان مي.گويند كه ايراني هستند، بعضي ديگر ژاپني بودايي هستند و بعضي هم مسلمانند. در دنيايي كه امروزه ما در آن زندگي مي.كنيم، راحت پيش نمي.آيد كه كسي به سمت ديگري برود و به سرعت خودش را اينگونه معرفي كند. اين راهي كه ما انتخاب كرديم براي اين است كه مردم خودشان را راحت از طريق غذا معرفي كنند؛ چيزي كه آنها معمولا چندان مايل نيستند از طريقش شناخته شوند. به اين ترتيب مردم فراي دين و اصليتشان سر صحبت را با هم باز مي.كنند.»

هر چند كباب كوبيده.ي پيستبورگي به تنهايي راهگشاي برقراري ارتباط ميان مشتريان چندمليتي است اما كاغذ.هايي كه اين ساندويچ.ها در آن.ها پيچيده مي.شوند هم باب تازه.اي را براي گفتگو باز مي.كنند. دان و دوستانش از همان ابتدا تصميم مي.گيرند.، روي كاغذهايي كه ساندويچ.ها در آنها پيچيده مي.شوند، اطلاعاتي در مورد ايران نوشته شود؛ از فيلم، شعر، حقوق زنان و مد در ايران گرفته تا نوروز، جنبش سبز، چاي و نان.

مراسم شام تهران.، پيتسبورگ

بعد از موفقيت "آشپزخانه كوبيده"، گروه تصميم مي.گيرد به طور واقعي تهران و پيتسبورگ را به هم متصل كند و البته اين بار هم با كمك غذا. بر طبق قرار، مراسم شامي همزمان در تهران و پيتسبورگ با منوي يكسان برگزار مي.شود: ته ديگ ماست و زعفران، خورشت فسنجان، كباب برگ، خورشت قرمه سبزي.، نان بربري و دوغ.

تلفظ نام بعضي از اين غذاها به فارسي همچنان براي داون سخت است اما با اين حال جزييات آن روز را به خوبي به ياد دارد: «ما اينجا يك ميز بزرگ در رستوران گذاشته بوديم، در تهران هم بچه.ها يك ميز بزرگ گذاشته بودند و هر دو طرف تماما غذاهايي مشابه پخته بودند. با استفاده از وب.كم و انداختن تصوير روي ديوار، اين ميزها طوري قرار گرفته بودند كه انگار به هم وصل شده.اند و همه ما بر سر يك ميز نشسته.ايم. مثل تمام مهماني.هاي معمولي.كه غربيه.ها سر ميز با هم گقتگو مي.كنند، ما هم در مورد موضوعات مختلفي حرف مي.زديم.»

البته هر چقدر هم كه بتوان تهران و پيتسبورگ را از طريق اينترنت با هم همسايه كرد، در برابر اختلاف ساعت نمي.توان كاري انجام داد. و همين مي.شود كه تهراني.ها ته.ديگ و خورشت را به عنوان شام شب مي.خورند و پيتسبورگي.ها ساعت ده صبح، به جاي صبحانه.

داون در برابر اين پرسش كه آيا پيسبورگي.ها حقيقتا توانستند چنين صبحانه.ي مفصلي بخورند، مي.خندد و مي.گويد: «بله! اين كار را كرديم. كساني كه آمده بودند واقعا از غذاها خوششان آمد. من خودم طرفدار دوغ نيستم اما مثلا يك مردي آمده بود كه شيفته.ي اين نوشيدني شد. مي.گفت من عاشق ماست و نعنا هستم. هيچ.وقت فكر نمي.كردم كه مي.شود از آنها يك چنين نوشيدني جالبي ساخت.»

ديپلماسي كارآمد

در اين سو.، سهراب كاشاني، هنرمند جوان و خلاق ايراني، مرد آشپزخانه.ي تهران بوده است. سهراب كه خودش هم ساكن تهران است، پيش از پروژه.ي "آشپزخانه كوبيده" كار مشترك ديگري با جان روبن، يكي از اعضاي گروه پيتسبورگ انجام داده بود. او در مورد مراسم شام تهران−پيتسبورگ و دعوت از دوستانش مي.گويد: «با مهمان.ها كه تماس مي.گرفتم و صحبت مي.كرديم، در مورد پروژه توضيح نمي.دادم و مي.خواستم كه غافلگيركننده باشد. فقط گفته بودم كه ترجيحا اگر ناهار زودتر بخورند يا اصلا نخورند، بهتر باشد.»

سهراب ميان صحبت.هايش به اين موضوع اشاره مي.كند كه براي او، برقراري ارتباط با استفاده از چنين روش.هاي مدرني ميان دو شهر و دو كشور مختلف بسيار جالب است. در حقيقت انگيزه او كمي با انگيزه.ي دوستان آمريكايي.اش در اين زمينه متفاوت است.

اما در هر حال با هر انگيزه.اي كه باشد "كباب ايراني" توانست يك تنه و به دور از جار و جنجال، كاري كند كه سياستمداران هر دو كشور هنوز موفق به انجامش نشده.اند؛ نشستن ايرانيان و آمريكاييان بر سر ميز مذاكره با به كار بستن ديپلماسي "غذا" .