ترور ميرزا علي.اصغر خان اتابك

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: میرزا علی.اصغر خان اتابک اعظم (امین.السلطان) برای علاقه.مندان تاریخ معاصر ایران چهره.ای آشناست. او در سلطنت ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه، وزیر اعظم بود. و اداره مملکت را به عهده داشت. حتی زمانی که بر اریکه قدرت نبود نفوذش بر سیر حوادث تأثیر می.گذاشت. چنانچه در صدارت سلطان عبدالمجید میرزا عین.الدوله شبکه مرتبط با وی مردم را به شورش بر ضد صدراعظم تشویق و تحریک می.کردند و از بذل مال برای برکناری عین.الدوله و به قدرت رساندن مجدد امین.السلطان دریغ نداشتند. در زندگی سیاسی.اش فراز و نشیبهای زیادی به چشم می.خورد. از این روست که گروهی او را از حامیان انگلستان و برخی دیگر از حامیان روسیه دانسته.اند. امین.السلطان که در دوره ناصرالدین شاه با قدرت و استبداد تمام فرمان می.راند، در دوره مظفرالدین شاه قدرتش را با تطمیع و زدوبندهای سیاسی حفظ می.کرد؛ سرانجام در سلطنت محمدعلی شاه جامه مشروطه بر تن کرد و توانست به صدارت برسد. همین فراز و نشیبهاست که دستیابی به شناخت صحیح و دقیق را درباره عملکرد سیاسی او مشکل می.سازد. <o:p></o:p>

مرگش نیز مانند زندگیش در هاله.ای از ابهام پیچیده شد، هر کس درباره.اش نظری دارد و تنها واقعیت بی تردید ترور اوست. <o:p></o:p>

در مورد اینکه چه کسی او را ترور کرد و آمران ترور چه کسانی بودند و به چه علت ترور شد نظرات متعدد و مختلفی ابراز شده است. اکثر منابع عامل ترور را جوانی صراف اهل آذربایجان و ساکن تهران به نام عباس آقا می.دانند که با همکاری حیدر عمواوغلی موفق شد امین.السلطان را به قتل رساند، حبل.المتین برای اثبات اینکه عباس آقا عامل ترور بوده نامه تهدیدآمیز عباس آقا به امین.السلطان را در شماره ذیحجه 1325 چاپ کرد و مدعی شد که تاریخ نامه 10 رجب است؛ بعضی معتقدند که عباس آقا پس از ترور موفقش در حین فرار از ترسِ دستگیری با اسلحه خود را به قتل رسانده است. نظر دیگر این است که عباس آقا را حیدر عمواوغلی به قتل رسانده تا اسرار فاش نگردد. به هر صورت هنگام ترور هیچ شاهدی نبود و کسی عامل ترور را به چشم ندیده تاریکی هوا و کمک همدست قاتل که در لحظه شلیک خاک به هوا پاشید صحنه.ای است که امکان شناسائی قطعی قاتل را ناممکن می.سازد. عباس آقا نیز در جایی دورتر از محل ترور در خون خود غلطید و در جیب او ورقه.ای یافتند بدین مضمون :. «عباس آقا صراف آذربایجانی عضو انجمن 41 فدائی ملت» . مخبرالسلطنه هدایت که یقین دارد قاتل، عباس آقا نیست در کتاب خاطرات و خطرات می.نویسد : «سه تیر به اتابک اصابت می.کند، عباس نامی هم تیری در دهانش خورده و از پشت سر هم گفتند در میدان جلو درب منزل معین.السلطان پنجاه قدم دور از درب مجلس می.افتد و از بغلش تعرفه انجمن آدمیت بیرون می.آید، اطباء تشخیص دادند که خودش نزده است و اگر او قاتل بود داعی نداشت که در طرف دیگر میدان خودش را بزند، آن هم دور از معرکه، اتابک هم هیچ وقت مسلحی همراه نداشت، بدبختی عباس آقا این بوده که در آن محل تنها بوده». <o:p></o:p>

به هر حال قول غالب این است که امین.السلطان را عباس آقا به قتل رساند و مشروطه.خواهان تندرو در همان زمان از او تجلیل به عمل آوردند. <o:p></o:p>

سؤال دیگر این است که آمران ترور چه کسانی بوده.اند؟ بی شک انگیزه قاتل شخصی نبوده و برای انجام این کار مأمور شده بود. در پاسخ به این سؤال نیز جوابهای مختلفی داده.اند. گروهی معتقدند محمدعلی شاه به دبیرالسلطان، مقتدر نظام، صنیع حضرت و موقرالدوله دستور داد امین.السلطان را ترور کنند و موقرالدوله موفق به اجرای دستور شد. گروهی دیگر مدعی.اند « کمیته سری انقلاب» فرمان ترور را صادر کرد. حیدر عمواوغلی در خاطراتش می.نویسد: «حوزه مخفی اجتماعیون عامیون تهران (شعبه مرکزی حزب سوسیال، دمکرات ایران) که مرحوم ملک.المتکلمین و سید جمال واعظ نیز در آن حوزه عضویت داشتند اعدام اتابک را رأی داده و به کمیته مجری حکم اعدام اتابک را فرستادند. کمیته سری هم حکم را به هیئت مدهشه که عبارت از دوازده نفر تروریست تقسیم به سه جوقه چهار نفری و در تحت ریاست من (حیدر عمواوغلی) بودند فرستادند». <o:p></o:p>

گروهی دیگر انجام ترور را به دستور کمیته سری انجمن آذربایجان می.دانند. برخی دیگر فرمان ترور را به جامعه آدمیت منتسب می.کنند. زیرا بلافاصله پس از کشته شدن اتابک، صادق خان پسر عباسقلی خان آدمیت و هفت نفر دیگر در محل جنایت دستگیر شدند. صادق خان اعتراف کرد کمیته.ای که دستور قتل اتابک را داده در خانه پدرش تشکیل شده است. مأمورین نظمیه هم بلافاصله به دستور صنیع.الدوله رئیس مجلس و محمدعلی شاه در نیمه شب 22 رجب عباسقلی خان رئیس جامع آدمیت را دستگیر کردند البته باید توجه داشت که صادق خان از مدتها قبل عضو انجمن آذربایجان بود و از خانه پدری طرد شده بود. اسماعیل رائین می.نویسد صادق خان عامل انجمن تبریز برای مبارزه با جامعه آدمیت بوده است. به هر صورت عباسقلی خان آدمیت دو روز در زندان بود و سپس بدون بازجویی و محاکمه آزادش کردند. هنگام دستگیری اسناد جامع آدمیت را از منزلش به نظمیه بردند. بنابر این دستگیری وی فقط برای رقبایش که خواهان دستیابی به اطلاعات درباره تشکیلات جامع آدمیت بودند فایده داشت. از سعدالدوله، سپهدار، فرمانفرما، علاءالدوله و تقی.زاده نیز به عنوان محرکین ترور یاد کرده.اند. <o:p></o:p>

گروهی نیز معتقدند که ترور به تحریک مرتجعان درباری صورت گرفته که در انجمنهای سری نفوذ پیدا کردند و توانستند منویاتشان را توسط اعضای مشروطه.خواه انجمن سری متحقق سازند. ملکزاده نیز در جمع.بندی کلی به این نتیجه رسیده است که « آزادیخواهان از یک جهت و محمدعلی شاه از جهت دیگر اتابک را محکوم به مرگ کردند و مأمورینی برای اجرای آن معین کردند. منتهی عباس آقا که از طرف آزادیخواهان مأمور کشتن اتابک بود پیشدستی کرد و مأموریت خود را انجام داد». با این تفاصیل درمی.یابیم که طیف گسترده.ای از رهبران جناحهای تندروِ سیاسی کشور به مشارکت و مشاورت در ترور امین.السلطان متهمند. امین.السلطان چه کرد که تندروهای سیاسی از چپ و راست نتوانستند او را تحمل کنند؟ یافتن پاسخ این سؤال علت اصلی ترور امین.السلطان را مشخص خواهد ساخت. <o:p></o:p>

امین.السلطان در صفر 1325 / فروردین 1286 به اصرار محمدعلی شاه برای تصدی منصب صدراعظمی به ایران بازگشت اما شاه پس از مدتی به جرگه مخالفین وی پیوست و حتی در تحریک مردم به بستن بازارها و شورش بر ضد امین.السلطان دست داشت. شرف.الدوله در خاطراتش می.نویسد: « در این اواخر این مسئله مسلم است که شاه کمال کدورت را با اتابک داشته است..» ریشه اختلاف شاه با امین.السلطان را برخی از منابع در این می.دانند که شاه توقع داشت امین.السلطان بتواند مشروطه را از بین ببرد. یحیی دولت.آبادی می.نویسد: « امین.السلطان به محمدعلی شاه وعده داد که مجلس را طوری بی اثر کند که مجلسیان بیکار مانده عقب کار خود بروند ولی در ظاهر باید با آنها همراهی کرد که سر نخورند.» و شاید نیز ظاهراً تا پیش آمدن قضیه دستگیری رحیم خان چلبیانلو به امین.السلطان اعتماد داشت ولی پس از آن از او ناامید شده است. اما منابع نقل دیگری نیز دارند و آن اینکه امین.السلطان پس از اطمینان از مشروطه.خواهی محمدعلی شاه حاضر به پذیرش صدارت شد و در بدو ورودش به ایران در نامه.ای تشکرآمیز همراهی خود با مجلس شورای ملی و مشروطه را اعلام کرد. در هنگام معرفی هیئت دولت به مجلس نیز مجدداً تعهدش را نسبت به مجلس شورا ابراز داشت. همچنین مجلس را در جریان مذاکراتش با شاه در خصوص لزوم حفظ مشروطیت قرار داد. <o:p></o:p>

علت دیگری که برای دلسردی شاه از امین.السلطان در منابع آورده.اند انتشار شایعاتی درباره قدرت.طلبی امین.السلطان است. مثلاً اینکه امین.السلطان قصد دارد شاه را برکنار کند و یکی از افراد نابالغ خاندان قاجار را به سلطنت رساند و خودش به عنوان نایب.السلطنه بر کشور حکومت کند. به هر صورت مهم این است که شاه از امین.السلطان ناامید شده و خواهان استعفای او بود. مستشارالدوله در نامه.اش به ثقة.الاسلام مورخ 26 جمادی.الثانی 1325 می.نویسد: « در باب امین.السلطان از طرف اشخاص مختلفه اغراض مختلفه به یک جا جمع شده سعدالدوله، شاه، عین.الدوله، امیرخان سردار نقشه بستن بازار را کشیدند تا بلکه با استعفا دادن امین.السلطان نتیجه.گیری نمایند». <o:p></o:p>

واضح است که به هر حال جناح دربار امین.السلطان را متهم به مشروطه.خواهی می.کرد در همان حال مخالفین دیگر امین.السلطان را مشروطه.خواهانی مانند تقی.زاده، ملک.المتکلمین و سیدجمال تشکیل می.دادند. تقی.زاده در مجلس شورای ملی گفته بود امین.السلطان لقب او نیست بلکه به او باید خائن.السلطان گفت. آنها نیز برای برکناری امین.السلطان از هیچ کاری دریغ نداشتند. با نوشتن مقالاتی در روزنامه.هایی چون حبل.المتین، روح القدس، تمدن و ... در انتقاد از او و با شرح امتیازاتی که در دوره.های صدارتش به خارجیها واگذار کرده بود سعی داشتند از او چهره.ای وابسته به سیاست روسیه و قدرت.طلب و منفعت.جو ترسیم کنند. شبنامه.های ژلاتینی به اسم ”غیرت“، ” لسان.الحق“، ” لسان الخلق“ و” لسان الغیب“ هم ضمن فحاشی به امین.السلطان اخبار تلگرافی را از خبرگزاریهای خارجی نقل می.کردند. این گروه از مخالفین هم در تحریک مردم به شورش دست داشتند. <o:p></o:p>

در خوی وابستگان مجاهدین قفقازی با به آشوب کشاندن شهر و ارسال تلگرافهایی خواهان استعفای او بودند و حتی او را تهدید به مرگ هم می.کردند. ایراد اصلی این گروه به امین.السلطان این بود که او را ضدمشروطه و هوادار نظام استبدادمی دانستند. میرزا علی شیدایی نماینده مجلس شورای ملی در مقاله.ای در حبل.المتین کلکته مورخ 18 جمادی.الثانی می.نویسند: « هیچ گونه تغییری نکرده بلکه بغضش به ملت بیشتر و طمعش افزونتر گشته است». <o:p></o:p>

جمعی او را به مشروطه.خواهی متهم می.کردند و گروهی او را به جرم آنکه ضدمشروطه است طرد می.کردند. اما او واقعاً چگونه بود؟ بی شک قبل از سفر به اروپا در زمره مستبدین جای می.گرفت اما به نقل از کسانی که با او از نزدیک حشر و نشر داشتند سفر اروپا در او تأثیری بسزا داشته است. مخبرالسلطنه هدایت می.نویسد : « دور کره با اتابک سفر کردم عقاید اول و آخر او را می.دانم بلاشبهه اتابک فدای مجلس شد.» <o:p></o:p>

عباسقلی خان آدمیت درباره امین.السلطان در لایحه.ای به رئیس مجلس شورا می.نویسد: « به دلایل منوره می.توانم بگویم که این مرد بعد از مراجعت از مسافرت اخیر خود ترقی.طلب و خیرخواه عموم و مشروطه آئین و ملت.دوست و حامی دارالشورای ملی بوده است. چنانچه آن مرد به قانون اسلام برای همه قسم شرعی یاد کرده بود که تمام قوای خود را صرف آسایش اقوام ایرانی و ترقی ایران بنماید». شرف.الدوله هم ضمن آنکه معتقد است عباس آقا از راه ملت.پرستی و از روی اینکه اتابک را مستبد و بر ضد مشروطه می.دانسته او را ترور کرده است می.نویسد : « به هر حال حیف و غنیمت بود مثل او در ایران نداریم. بیچاره حاضر شده بود که با کمال صداقت به ملت خود خدمت نماید». میرزا فضلعلی آقا وکیل دوره اول مجلس هم اذعان دارد که امین.السلطان بعد از بازگشت از اروپا غیر از امین.السلطان قبلی بود و سعی او خدمت به ملت و ایران بود. میرزا ملکم خان هم در تأیید تغییرات امین.السلطان نامه.هایی به همفکران و هواخواهانش در ایران نوشت و از آنها خواست که به وی مساعدت کنند. بنابر این جرم او از نظر مشروطه.خواهان مخالفش ضدیت با مشروطه بود. اما کارنامه کوتاه صدارتش نشان می.دهد که قصد وی ایجاد وفاق ملی بود. <o:p></o:p>

امین.السلطان می.خواست در میانه میدانِ درگیریهای مشروطه.خواهان و مخالفینشان بایستد و با ریش سفیدی و پا درمیانی میان دو گروه سازش ایجاد کند و آرامش و امنیت را به کشور بازگرداند. امین.السلطان به درستی دریافته بود در اوضاع نابسامان کشور پیشبرد هیچ برنامه اصلاحی میسر نیست. برای درک اقدامات امین.السلطان نگاهی گذرا بر اوضاع ایران لازم است. <o:p></o:p>

گزارشهای وزیرمختار انگلیس در ایران به وزیر خارجه کشورش آئینه تمام نمای بحرانی است که دامنگیر ایران شده بود. گرچه در این گزارشها نوک تیز حمله فقط متوجه درباریان و دولت است اما می.توان با استناد به منابع دیگر ثابت کرد که انتساب همه مشکلات به یک گروه صحت ندارد و اگر در گزارشهای کتاب آبی چنین نگاشته شده، علت آن در مقاصد انگلستان نهفته است ولی این گزارشها برای نمایش اوضاع منبعی قابل اعتماد است. اسپرینگ رایس در گزارش 19 ژوئیه / 8 جمادی.الثانی / 27 تیر درباره اوضاع یک ماه گذشته ایران می.نویسد: « تمام مملکت دچار حالت بدی شده و از ماه گذشته اوضاع عمومی آن بدتر گردیده مستبدین برای پیشرفت مقاصد خویش به دسائس و وسائل مصنوعه، اغتشاش تهران را فراهم آوردند. هر چند دولت اظهار بی پولی می.کند و اجتماعات ساختگی همه روزه تشکیل می.یابد.» در ادامه هم می.افزاید گروهی از صرافان حتی برای اخذ دیون گذشته دولت در خانه امین.السلطان تحصن کردند و گروهی از مستخدمین دولتی هم در میدان توپخانه جمع شدند که با وعده.های امین.السلطان مبنی بر پرداخت حقوقشان به تجمع خود پایان دادند. <o:p></o:p>

گزارش دیگر از رایس به شورش طوایف چادرنشین، اهالی آذربایجان و کرمانشاه اختصاص دارد و در گزارشی دیگر درباره وضعیت اقتصادی ایران می.نویسد: « امور تجارتی در ایران به هر نحوی که تصور شود امیدبخش نیست، چه اوضاع سیاسی چنان غیرمعلوم و نامعین است که ضرر تجارت را با منافع احتمالی آن هیچ قدر تناسبی مابین نباشد. حالیه به واسطه اختلال امور سیاسی و کسادی پول در بازار و عدم امنیت طرق و شوارع، اعلام تجارت به آن طریقی که اطمینان خاطر حاصل آید اجراپذیر نیست». از طرف دیگر علاوه بر مشکلات داخلی، حمله قوای عثمانی به ایران نیز بر معضلات افزود. امین.السلطان در چنین اوضاعی قبول مسئولیت کرد. او برای سرکوب شورشها و برای دفع تجاوز عثمانی نیازمند پول بود تا قشون را راضی به حرکت و جنگیدن کند. اما وضع مالی دولت از همیشه بدتر بود. مالیات استانها جمع.آوری نشده بود. رعایا به ملاکین بهره مالکانه نمی.پرداختند و مجلس شورا نیز نتوانست تصمیمی مناسب درباره بهره مالکانه اتخاذ کند. عواید گمرکی که بخشی از درآمد دولت را تشکیل می.داد، نیز صدمه خورده بود. دیگر رؤسای بلژیکی گمرک با توجه به جوسازیهایی که ضد آنها شکل گرفت قادر به تأمین درآمد برای دولت نبودند. از این رو امین.السلطان حامی تأسیس بانک ملی شد تا بتواند از طریق قرضه ملی تا حدی نیاز مالی دولت را برآورده کند. حملات روزنامه.های مخالف همچنان ادامه داشت. آنها او را مسئول اغتشاشها و نابسامانیهای کشور معرفی می.کردند. روح.القدس در مقاله.ای نوشت : « امین.السلطان که در دوره استبداد مملکت را به بهترین شکل و در نهایت نظم و امنیت اداره می.کرد چگونه است که امروز از عهده این کار برنمی.آید»؟ <o:p></o:p>

در واقع روزنامه.های مخالف بدون درنظر گرفتن اوضاع آشفته پس از مشروطه بر دولت امین.السلطان می.تاختند. روزنامه ایران در پاسخ به روزنامه.های منتقد به دفاع از دولت پرداخت و نوشت علت اغتشاشها و ناامنی.ها و گردنکشی اشرار و دودستگی مردم در انتخاب نمایندگان مجلس بود و دولت تلاش گسترده.ای برای رفع ناامنی.ها و حل مشکلات به کار بسته است و با تلاش اتابک اعظم اغتشاشهای تبریز، اردبیل، گیلان، فارس، کرمانشاهان و اراک کم.کم رو به آرامش رفته و امنیت برقرار شده است. <o:p></o:p>

امین.السلطان از یک سو بدون پشتوانه مالی سعی داشت قشون و پلیس و مستخدمین دولتی را که از تعویق حقوقشان شکایت داشتند با وعده و وعید راضی کند. از سوی دیگر در تکاپو بود آرامش را به شهر بازگرداند گرچه این کار با توجه به از بین رفتن قدرت والی.ها توسط انجمنها ظاهراً ناممکن بود. اقدام دیگر وی جلب نظر نمایندگان مجلس و رسیدن به تفاهم با آنها بود. در این کار نیز توفیق یافت و اکثریت مجلس حامی وی شدند اما اقلیت مجلس حاضر نشدند با او سازش کنند. یحیی دولت.آبادی می.نویسد: « هر چه نفوذ امین.السلطان در مجلس زیاد می.شود کلمه این جمع [مقصود اقلیت مجلس است] پست شده کار به جایی می.رسد که دیگر نمی.گذارند تقی.زاده و رفقای او در مجلس نطق نمایند بلکه ... در صدد می.شوند تقی.زاده را از مجلس خارج نمایند». <o:p></o:p>

اقلیت نیز با اتکا به نیروی انجمنها مجلس را تحت فشار قرار می.داد. به این منظور که امین.السلطان از صدارت کناره.گیری کند اما وی حاضر نشد استعفا دهد. کسروی درباره پایداری وی می.نویسد: « با همه این فشار مردم، اتابک و همراهان او در اندیشه کناره.جویی نمی.بودند.... و برای کاستن از تندی جوش و جنب مردم چاره. می.اندیشید و روی هم رفته به وارونه آنچه مردم می.پنداشتند در اندیشه پایداری و پافشاری بود.» مردم از دیدگاه کسروی اعضای انجمنها بودند زیرا همان.طور که ذکر شد اکثریت نمایندگان مجلس با امین.السلطان همراه بودند. کسروی نیز به این مطلب اذعان دارد و می.نویسد: « از آنسوی چنانکه خواهیم دید مجلس نیز هوای او را می.داشت و بیشتر نمایندگان و به ویژه رئیس مجلس و سیدمحمدتقی و دیگران با آنکه نیرنگهای او را می.دیدند دست از پشتیبانی برنمی.داشتند.» جالب است مدعیان مشروطه.خواهی و هواخواهان مجلس ظاهراً درک درستی از عملکرد مجلس در نظامهای دموکراتیک ندارند. آنها به این نکته توجه نمی.کنند که وکلای مجلس شورای ملی را باید وکیل انتخابی اقشار مختلف مردم به شمار آورد و رأی آنها در واقع تجلی خواست موکلینشان است بنابر این نظر اکثریت مجلس را باید نظر اکثریت مردم دانست و به آن تمکین کرد. <o:p></o:p>

امین.السلطان با تمام مخالفینش تماس گرفت او حاضر شد در جامع آدمیت به مشروطه قسم یاد کند حتی روز قبل از ترورش به ملاقات اسپرینگ رایس وزیرمختار انگلیس رفت و وعده داد که بتواند بر اوضاع چیره شود اما پیشنهاد انگلستان به این مضمون که متعهد شود از این به بعد بدون اطلاع روسیه و انگلستان از هیچ دولت خارجی تقاضای وام نکند را رد کرد. اتابک به ملاقات شاه نیز رفت و از او دستخطی در تأیید مشروطه و قانون اساسی گرفت و در مجلس شورای ملی قرائت کرد. با این اقدام می.خواست اختلاف و بدبینی شاه و مجلس را نسبت به همدیگر برطرف سازد و ظاهراً موفق هم شد ولی درست در همان شب مقابل در مجلس وی را ترور کردند. <o:p></o:p>

آنهایی که خواهان حذف امین.السلطان بودند در حقیقت مخالفِ به تفاهم رسیدن نیروهای سیاسی در ایران بودند. از مرگ امین.السلطان هیچ گروه داخلی منتفع نشد. از زمان ترور او تا به توپ بستن مجلس شورا جریان امور در دست تندروها قرار گرفت و مملکت هر روز بیش از پیش در سراشیب جدایی و درگیری پیش رفت اما این اوضاع آشفته برای دولتهای انگلستان و روسیه مطلوب بود. قرارداد 1907م که مقدمات آن از چند سال پیش تدارک دیده شده بود در 22 رجب 1325ق / 31 اوت 1907م امضا شد و رسمیت یافت و این درست همان شبی است که امین.السلطان ترور شد. دیگر در ایران دولتی بر سر کار نبود که توان اعتراض به این قرارداد را داشته باشد و تا چند ماه پس از آن هم دولتی که مورد تأیید مجلس و شاه باشد و بتواند امور مملکت را اداره کند بر سر کار نیامد. اسپرینگ رایس در گزارشی به ادوارد گری می.نویسد: « اوضاع بدتر گردیده و بی نظمی مملکت به واسطه مردن اتابک افزایش یافته است». عین.السلطنه نیز در خاطراتش به بی.نظمی و « شیر توشیری» اوضاع اشاره دارد او حتی درباره قرارداد 1907م می.نویسد: « روس و انگلیس پس از فوت اتابک صلحی درباب ایران کرده میان خود تقسیمی نموده.اند. همان ساعت که امضاء عهدنامه شد تاریخ زوال و اضمحلال ایران باید شمرد». در واقع برنده واقعی اوضاع نابسامان ایران انگلستان و روسیه بودند که بدون مواجهه با اعتراض جدی از سوی دولت ایران توانستند به اهدافشان دست یابند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 280]