خانواده و پیشگیری از آسیب های اجتماعی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: خانواده و پیشگیری از آسیب های اجتماعی ( قسمت اول)

امروزه آسیب های اجتماعی به عنوان یك تهدید جدی سلامت كودكان و نوجوانان را با خطر مواجه ساخته است. رشد شهرنشینی، پیدایش جامعه توده وار یا گسترده، برخورد و تضاد میان هنجارها، از هم پاشیدگی روابط متقابل بین افراد، تأثیر گروه همسال و... توجه به آسیب های اجتماعی را امری اجتناب ناپذیر ساخته است. اگرچه آسیب های اجتماعی می تواند بسیار گسترده باشد لیكن می توان مسائلی از قبیل اعتیاد ، فرار از خانه ، خشونت ، انزوای اجتماعی، ناهنجاری های رفتاری، سرقت و كودك آزاری را از جمله نتایج آسیب های اجتماعی عصر حاضر تلقی كرد.
در این بخش به اجمال، عوامل مؤثر در ایجاد آسیب های اجتماعی و نقش خانواده در پیشگیری از آنها را مورد بررسی قرار می دهیم.
عوامل مؤثر در ایجاد آسیب های اجتماعی
مطالعات انجام شده در ارتباط با آسیب های اجتماعی، عوامل زیر را منشاء بسیاری از انحرافات اجتماعی قلمداد نموده اند. در این بخش هر یك از عوامل به اجمال مورد بررسی قرار می گیرد.
1 - نابرابری های اقتصادی و اجتماعی: اختلافات طبقاتی هر جامعه، افراد را در موقعیت هایی قرار می دهند كه نمی توانند نقش های اجتماعی مناسب خود را بیابند و موجب اختلاف در هنجارهای اجتماعی می شود. در نتیجه، ستیزه هنجارهای اجتماعی، تفاوت معیارها را به وجود می آورد و عدم تعهد به معیارها و تردید در اصالت آنها، عدم پایبندی به قوانین را ایجاد می كند كه این به نوبه خود تضادهای اجتماعی را افزایش می دهد. درون این تضاد، كشش به سمت انحرافات اجتماعی وجود دارد.
2 - رفاه اقتصادی خانواده: در خانواده هایی كه رفاه و درآمد اقتصادی زیاد است، روابط انسانی بر اثر كثرت كار و یا سرگرمی ضعیف تر می گردد. ضعف روابط انسانی به نوبه خود عامل مساعدی برای كشش به سوی انحرافات اجتماعی است. امروزه والدین و فرزندان نسبت به هم احساس و عاطفه گذشته را ندارند، چون با یكدیگر تماس و ارتباط كمتری دارند و از طرف دیگر افرادی كه درآمد بیشتر از حد دارند، موقعیت و زمینه مساعدتری برای تفریحات متنوع در داخل و یا خارج از كشور را دارند و بدیهی است كه این قبیل امكانات برای مصرف و فروش مواد مخدر زمینه بسیار مساعدی است.
3 - فقر مادی خانواده: در مطالعات علمی نشان داده شده است كه فقر مبنا و اساس انحرافات اجتماعی است. از آن جایی كه بیشتر مجرمین، معتادین به مواد مخدر و الكل، مبتلایان به امراض روانی و اشخاصی كه اقدام به خودكشی می نمایند، از طبقات پایین اجتماعی بوده اند در عصر حاضر از فقر به عنوان عامل عمده انحرافات اخلاقی یاد شده است. ارتكاب جرائم طبقات فقیر از شكافی كه بین خواسته های جوانان آن طبقه با آن چه كه در دسترس آنهاست، سرچشمه می گیرد. عمده ترین علت انحرافات اخلاقی طبقه فقیر نتیجه فشارهای حاصله از شكست در رسیدن به هدف های معین است.
4 - بیكاری: بیكاری به عنوان یك مسئله اجتماعی زمینه مساعدی برای انحرافات اجتماعی است. افراد بیكار بیشترین اوقات خود را در اماكن عمومی از جمله پارك ها می گذرانند و این گونه اماكن، بهترین و مناسبت ترین مكان برای كشش به سمت انحرافات اجتماعی از جمله اعتیاد است.
5 - رشد صنعت و پیشرفت تكنولوژی: اگر در جامعه ای رشد صنعت به سرعت افزایش یابد و درآمد ناشی از آن صنعت به طور عادلانه توزیع نگردد، امكان وقوع سه اتفاق وجود دارد:
اولاً كاركنان برای اداره زندگی خود مجبور می شوند ساعات بیشتری را به كار مشغول شوند و این به نوبه خود موجب خستگی جسمی و روحی در افراد می شود.
اگر در آن جامعه برای تفریح و گذراندن اوقات بیكاری مردم از طرف دولت برای استفاده از اوقات فراغت، برنامه ریزی های اجتماعی نشده باشد، زمینه مساعدی برای گرایش به انحرافات اجتماعی فراهم می شود.

ثانیاً مشكل ترافیك در شهرهای بزرگ منجر به خستگی ناشی از كار در افراد شده در نتیجه والدین قدرت تربیت و سرپرستی فرزندانشان را نخواهند داشت و بی توجهی نسبت به پرورش كودكان و نوجوانان به گرایش آنان به سمت انحرافات اجتماعی از قبیل اعتیاد، سرقت و... كمك خواهد كرد.
ثالثاًرشد شهرها باعث افزایش فاصله و شكاف طبقاتی شده و این خود به خود باعث می شود برقراری ارتباط با دوستان و خویشاوندان كمتر شده و زمینه برای ایجاد انحرافات اجتماعی فراهم شود.
6 - ستیزه والدین: اختلافات زناشویی و نزاع بین پدر و مادر باعث می شود محیط خانواده برای تربیت فرزندان، ناامن و نامناسب شود. وقتی خانواده، كانون و محیط مناسبی برای زندگی نباشد، انسان سعی می كند بیشترین اوقات خود را در خارج از خانواده بگذراند و این كار ارتباط او را با دیگرانی كه چون شكارچیان ماهری به دنبال شكار می گردند، زیاد می كند و آنها پس از شناخت مشكل شخص در نقش انسانی دلسوز ظاهر شده و برای فرار از این واقعیت تلخ، فرد را به سوی اعتیاد و دیگر انحرافات اجتماعی فرا می خواند. هر چقدر ستیزه های خانوادگی بیشتر باشد، احتمال كشش به طرف انحرافات اجتماعی بیشتر است.
7 - شیوه های تربیتی والدین: مطالعات و تحقیقات نشان می دهد كه رفتارهای كودكان و نوجوانان با شیوه های تربیتی والدین رابطه مستقیم و تنگاتنگ دارد. شیوه های تربیتی والدین می بایست با سطح نیازها و خواسته های مختلف فرزندان و همچنین با متدهای تربیتی صحیح اسلامی هماهنگ باشد. چنانچه والدین از شیوه های تربیتی مبتنی بر اصول اعتقادی و مذهبی استفاده نمایند، نتیجه مطلوب در رفتار فرزندان منعكس خواهد شد.
8 - عدم آگاهی و بینش صحیح والدین: مطالعات نشان می دهد كسانی كه محروم از تحصیلات بوده و بینش صحیح نسبت به جامعه، تربیت و... نداشته باشند، امكان فریب خوردن و انعطاف پذیری آنها برای ارتكاب به كارهای انحرافی و برخلاف قانون بیشتر است. چون تخصص و آگاهی ندارند، نمی توانند از طریق عادی، زندگی خود را تأمین كنند و به همین دلیل است كه جامعه شناسی یكی از راه های پیشگیری از جرائم را عدالت آموزشی می داند.
منابع و مآخذ
1- آسیب شناسی اجتماعی (جامعه شناسی انحرافات اجتماعی) تألیف رحمت ا.... صدیق سروستانی،
2 - آسیب شناسی كجروی اجتماعی- تألیف محمد حسین فرجاد
3 - والدین مؤثر فرزند مسئول – نویسنده: دكتر دان دینك میر- دكتر گری. د.مكی؛ مترجم: مجید رئیس دانا
4 - قدرت والدین نویسنده :شری فرگوسن و لارنس ای. مازین، مترجم: خانم- ن. پارسا
5 - نحوه رفتار والدین با فرزندان ، تألیف: یدالله جهانگرد
6 سه گفتار درباره راهنمایی و تربیت فرزندان- - دكتر شکوه نوابی نژاد
7 بررسی تأثیر برنامه مشاركت والدین بر میزان عزت نفس نوجوانان پسر دبیرستان های شهر مشهد در سال ??-?? تألیف: حمیدرضا زنده طلب

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]