نقدي بر نوشتار «القرائات في نشأتها و تطورها» در فصل‌نامه «پژوهش‌نامه قرآن و حديث»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: نقدي بر نوشتار «القرائات في نشأتها و تطورها» در فصل‌نامه «پژوهش‌نامه قرآن و حديث»
گروه انديشه: مقاله «نقدي بر نوشتار القرائات في نشأتها و تطورها» نوشته «عباس همامي» و «احسان پوراسماعيل» در آخرين شماره از فصل‌نامه «پژوهش‌نامه قرآن و حديث» منتشر شد.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، «القرائات في نشأتها و تطورها» عنوان بخشي از كتاب «التمهيد في علوم القرآن» نوشته آيت‌الله محمدهادي معرفت است. در اين مقاله، ديدگاه‌هاي نامبرده در زمينه موضوعات قرائت‌هاي هفت‌گانه، كيفيت نزول قرآن، عدم تواتر قرائات، ملاك‌هاي پذيرش يك قرائت صحيح و عوامل به وجود آمدن اختلافات قرائات بررسي و نقد شده است.

به زعم نگارندگان، قرائات تأثير بنيادي در علم نحو دارد، بلكه يكي از منابع اساسي براي نحويان در نگارش و تدوين قواعد نحو بوده است. هم‌چنين تأليفات و كتب عديده‌اي كه درباره اعراب قرآن و حجيت قرائات و تبيين وجوه اعرابي آن از سوي دانشمندان اسلامي نگاشته شده است، گوياي تأثيرپذيري علم نحو از قرائات قرآني است.

به زعم نويسندگان، تدوين و نگارش علم نحو از نيمه نخست سده اول هجري آغاز شده است. مشهور است كه ابوالاسود دئلي (م 69 ق) نخستين كسي است كه به فرمان حضرت علي(ع) به اين امر مبادرت ورزيد. برخي بر اين باورند كه بنيانگذار اصلي اين علم خليل‌بن احمد فراهيدي ( 100 ـ 175 ق) است و ابوالاسود در كار خود تنها به نقطه و اعراب‌گذاري عنايت داشته است.

در اين جستار مي‌خوانيد: پيش از خليل‌بن احمد تنها بعضي از قواعد زبان توسط ابن ابي اسحاق (م 117 ق) و شاگرد وي عيسي‌بن عمر ثقفي (149 ق) تدوين شده بود و خليل با نبوغ و استعداد سرشار خود قواعد زبان عربي را تبويب و تنظيم كرد و آن‌چه كه عمروبن عثمان ملقب به سيبويه (م 180 ق) در كتاب خود موسوم به «الكتاب» آورده، محصول تلاش‌هاي استاد وي خليل است.

به زعم نويسندگان، بي‌ترديد يادكردن از قرائات به عنوان تنها منبع قواعد نحوي و ناديده گرفتن ساير منابع نوعي اغراق‌گويي تلقي مي‌شود و هيچ كس چنين ادعايي را ابراز نكرده است، اما شكي هم نيست كه قرائات قرآني يكي از مهم‌ترين قواعد زبان عربي محسوب مي‌شود.

به زعم همامي و پوراحسان، با تتبع در كتب تفسير و مراجع نحوي مي‌توان وجوه تأثير قرائات را بر علم نحو در چهار نوع دسته‌بندي كرد؛ قرائات زمينه‌ساز پيدايش قواعد نحوي، قرائات مؤيد برخي از قواعد نحوي، قرائات موجب نقض و رد يك قاعده نحوي و قرائات پذيراي وجوه اعرابي متعددي در يك آيه.

آخرين شماره از فصل‌نامه علمي ـ پژوهشي «پژوهش‌نامه قرآن و حديث» به صاحب امتيازي انجمن علوم قرآن و حديث ايران، مدير مسئولي جعفر نكونام و سردبيري عباس همامي وارد بازار نشر شد.
سه شنبه 14 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]