خانواده رانونكولاسه و اورتيكاسه

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: مقدمه
در اين جلسه در مورد گياهان زينتي كه تعدادي از آن خودرو بوده و تعدادي به عنوان گياهان بومي ايران شناخته شدهاند، مطالبي عنوان خواهد شد.

خانواده رانونكولاسه يا آلالگان Ranunculaceae

خانواده رانونكولاسه به فارسي تيره آلالگان گفته ميشود. مهمترين گياهان اين خانواده عبارتند از آلاله يا رانونكولاسه، تاجالملوك يا آكوليژيا، دلفينيوم يا زبان پس قفا، كلماتيس و پائونيا يا گل صدتوماني.

آلاله
آلالههاي وحشي در فصل بهار در بسياري از مناطق كوهستاني ايران بطور طبيعي رشد ميكنند. آلاله ديگري وجود دارد كه برگـهاي درشتتر و دمگل بلندتري دارد، اين گل گياه به صورت گل باغچهاي و گاهاً به صورت آپارتماني يا پات پلنت Pot plant قابل استفاده است.

آلاله بوسيله بذر تكثير ميشود، بطوريكه در ماههاي تير و مرداد بذرهاي آلاله را جمع آوري ميكنند و بدون تيمار خاصي آنها را در محل اصلي، كشت ميكنند. از آنجا كه اين گياهان جزء گياهان نسبتاً مقاوم به سرما هستند، در فصل زمستان با پوشش كمي از مواد گياهي مثل خاك برگ، جوانههاي تازه رشد يافته را از سرما محافظت ميكنند. در اوايل فصل بهار گياهان جديد شروع به رشد و نمو ميكنند و بوتههاي زيبايي توليد ميكنند.

تاج الملوك
آكوليژيا يا تاجالملوك از ديگر گياهان خانواده رانونكولاسه است. اين گياه داراي رنگـهاي متنوع بوده و بوسيله بذرهاي سياه رنگش تكثير ميشود. بوتههاي جوان تاجالملوك كاملاً مقاوم به سرما هستند. در شرايط بسيار سرد و يخبندان شديد با استفاده از يك پوشش گياهي، از گياهان مراقبت بعمل ميآيد. برگهاي تاجالملوك در فصل غير گلدهي منظرهاي زيبا براي فضاي سبز دارند. لذا بدين خاطر توصيه به كشت اين گياه در فضاي سطح شهري ميشود . بذر گيري بطور طبيعي است و گياه حاصله خصوصياتي شبيه پايه مادر خواهد داشت.

ساقههاي ظريف و دمگلهاي باريك اين گياه قابليت ماندگاري و عمر خيلي طولاني ندارند. اما گلهاي بريده به عنوان دسته گلهاي 3-1 روزه قابل استفاده هستند. در مصارف طولاني مدت از اين گياه فقط به عنوان گياه گلداني استفاده ميشود.

زبان پس قفا
دلفينيوم يا زبان پسقفا گياهي است كه غنچههاي متعدد به رنگ خاص آبي دارد. گلهاي شاخه بريده اين مجموعه زيبا و كم نظير هستند. دلفينيوم علاوه براينكه يك گياه دارويي است يك گياه باغچهاي و گل بريده محسوب ميشود. اين گياه بوسيله بذرهاي سياه رنگش تكثير ميشود و جوانههاي رويش يافته به عنوان گياه دائمي در فضاي سبز كاربرد دارد.

كلماتيس اورينتاليس Clematis orientallis
گياه ديگر خانواده رانونكولاسه، پيچ رونده و زيباي كلماتيس اورينتاليس Clematis orientallis است. براي پوشاندن نردههاي باغها يا استفاده در آلاچيقها و هر جايي كه بخواهند منظره سبز و همراه با گل ايجاد كنند از اين گياه استفاده ميكنند. رنگ آبي، بنفش و صورتي در اندازههاي كوچك و بزرگ كلماتيس باعث شده كه آن را به منظورهاي مختلف استفاده كنند.
كلماتيس گياهي است كه بوته بادوام و طولاني از نظر گل دهي دارد. اين گياه از اوايل ارديبهشت ماه تا زمان سرما به حالت گلدار ديده ميشود. كلماتيس براي فضاي آزاد كه خواهان گلهايي با دوره طولاني گل دهي باشد مناسب است.

كلماتيس بوسيله پيوند روي نهالهاي بذري تكثير ميشود. پيوند به دو صورت انجام ميگيرد:
1. پيوند در گلخانه؛
2.پيوند در فضاي آزاد.

اگر پيوند در گلخانه صورت گيرد، گياهان را در گلدان قرار ميدهند و پيوندك را از پيوندكهاي در حال خواب زمستانه جدا ميكنند. اين پيوندكها قبلاً شناسايي شدهاند و براساس رنگ و درشتي گل به آنها شماره ميدهند. و بعد از انتقال به گلخانه آنها را روي پايه بذري بشكل پيوند انگليسي پيوند ميدهند.

پيوند در هواي آزاد به شكل تي T است كه در 2 فصل آن را انجام ميدهند، يكي در اواسط بهار حدود ماه خرداد، ديگري پيوند خواب در شهريور ماه. پايههاي پيوند شده با مراقبت و نگهداري در سال آينده گلهاي مورد نظر را توليد ميكنند.

اگر كلماتيس را پيوند نزنند فقط ارقام كلماتيس اورينتاليس (كلماتيس وحشي) گلهاي كم و بسيار كوچكي توليد ميكند. اما كلماتيسهاي پرورشي گلهاي درشت در تمام طول سال توليد ميكنند، لذا تكثير پيوندي اين گياه ضرورت دارد.

گياه صد توماني
گياه صد توماني داراي برگهاي بسيار زياد است. نام انگليسي آن پائوني و اسم جنس اين گياه پائونيا است.

پائونيا گياهاني هستند پُر پَر كه برگهاي رنگين (در رنگهاي مختلف)، ساقه گل دهندهي بسيار بلند و قابليت كات فلاوري خيلي زياد و ريزوم دارند. اين گياهان علاوه بر خاصيت كات فلاوري به عنوان گياهان فضاي سبز هم قابل استفاده هستند.

پائونيها ميتوانند براي مدت طولاني در يك منطقه باقي بمانند و دچار خسارت از عوامل محيطي نشوند، در موقع تكثير و ازدياد اين گياهان، ريشههاي گوشتي آنها را تقسيم ميكنند و به روش تقسيم بوته گياه جديد را در محل مورد نظر كشت ميكنند. تكثير صد توماني در فصل پاييز به روش تقسيم بوته است.

شقايق صحرايي كه در مناطق كوهستاني ميرويد از خانواده رانونكولاسه نيست بلكه بخشي از نهنج اين گياه مواد آلكالوئيدي دارد و از خانواده پاپاراسه است.

* خانواده اورتيكاسه Urticaceae

گياهان خانواده اورتيكاسه، پيلئاي معمولي (سبز) و پيلئاي رنگي يا رونده هستند. گياه حالت كپهاي دارد و اندازه يكنواخت ساقهها مهم است. پيلئاي معمولي Pillea با ريشهدار كردن قلمههاي ساقه تكثير ميشود. لذا براي يكنواخت كردن گياهان، كاربرد تنظيم كنندههاي رشد از نوع باز دارندهها مفيد ميباشد. بهترين بازدارنده براي يكنواخت كردن گياهان تركيبات شيميايي نظير سايكوسل است. زماني از اين تركيبات استفاده ميشود كه گياهان ريشهدار شده، از بستر ريشهزايي جدا و در يك خاك مناسب كشت شوند. وقتي دوباره اولين علائم رشد ظاهر شد به كمك محلول پاشي يا افزودن اين مواد بازدارنده به آب آبياري، دوباره به فاصله پانزده روز اندازه گياهان را يكنواخت و يكسان ميسازند.

پيلئاي رنگي بدليل شاخههاي رونده و خزنده آن عمدتاً به عنوان يك گياه آبزي مورد استفاده قرار ميگيرد، و داراي شاخههاي افتاده است كه در سبدهاي آويزان Hanging baskets زيبا ديده ميشود. تكثير بوسيلهي قلمه انتهايي و مياني ساقه صورت ميگيرد. بعد از حذف برگهاي اضافي، ساقه درون بستر ريشهزايي قرار ميگيرد. قلمهها را ميتوان در آب يا در ماسه ريشهدار كرد. در سطوح بزرگ كاربرد آب به عنوان عامل ريشهزا توصيه نميشود زيرا ريشههاي آبكي خيلي حساس هستند و براي سازگاري با محيط جديد مشكل دارند. اما براي گياهان Hydroponics اين روش نتيجه خوبي دارد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 398]