اهمیت و نقش حواس پنجگانه در فضاسازی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: حواس پنجگانه انسان همواره فعال هستند. حتی زمانی که مستقیما به حس خاصی توجه نمیکنیم، آن حس مشغول تأثیرپذیری و دریافت ادراكهاي مربوط به خود است. نادیده گرفتن یک یا چند حس به این دلیل که در یک فعالیت خاص به طور بارز از آن استفاده نمیشود، درست نیست؛ بنابراين اگر بخواهیم ادراکات ما تأثیر مطلوبی بر جسم و روانمان داشته باشند لازم است عوامل خارجی يا همان «عوامل محيطي» را که شامل انسانها، جانداران، روابط، اماکن، اشیاء، لوازم، نورها، صدا، رنگ، فرم و... است، كنترل كنيم.

هر محیط، روح یا فضایی دارد که از تک تک عناصر موجود در محیط یا همان عوامل محیطی تاثير ميپذيرد. تصور کنید وارد مکانی شدهاید که تا به حال آنجا را ندیدهاید، برای مثال، اولین دفعهاي که وارد منزل یکی از دوستانتان شدهاید را به یاد آورید. در چنین شرایطی، در بدو ورود و به محض قرارگیری در محیط موردنظر، یک احساس کلی در شما به وجود ميآيد. این احساس میتواند شادابی، خوشحالی، امنیت یا برعکــس، غم، افسردگی، ترس و ناامنی باشد. توجه کنید که شما در ثانیههای ابتدایی ورود به آن محیط، بدون اینکه تک تک عناصر موجود یا جزء به جزء عوامل محیطی را بررسی کرده باشید، با برداشتها و دریافتهای ناخودآگاهتان، يك احساس کلی را درک كردهاید؛ این همان روح یا فضای حاکم بر محیط است که به آن اشاره شد.

فضاسازی یا طراحی فضا نیز بر همین اصل استوار است. در حقیقت، کاری که یک طراح برای فضاسازی انجام میدهد، آمیختن ادراکات حسي ناشی از عوامل موجود در محیط با یکدیگر و به وجود آوردن مفهومی به نام فضاست. برای اینکه شما هم بتوانید در محیط اطراف خود، فضای مطلوبی به وجود آوريد بايد ابتدا هدف استفاده از آن محیط را به روشنی درک کرده باشید؛ زيرا بدون داشتن یک هدف واضح، قادر به بهرهگیری و استفاده از عوامل محیطی متناسب با هدف یا نیازتان و نيز ایجاد فضای مورد نظرتان نخواهید بود.

اتاقي براي استراحت

برای درک بهتر موضوع، استراحت کردن را هدف در نظر بگیرید. براي ايجاد اتاقي كه بتوان در آن استراحت كرد، بايد عوامل محیطی كه متناسب و هماهنگ با عمل استراحت کردن هستند در محیط وجود داشته باشد؛ این عوامل شامل اشیاء، عناصر، ارگونومی، چیدمان، نور، صدا، رنگ، بافت، دما و... میشود. برای اینکه حواستان را به سمت هدف هدایت کنید، کافیست در نظر بگیرید که برای استراحت کردن یا یک خواب آرام، هرکدام از حواس پنجگانه شما بايد چگونه عمل کنند. هرگز از هیچ حسی غافل نشوید، فراموش نکنید که توجه به یک حس صرفا به معنای به کارگیری و استفاده از آن حس نیست.

• در این مثال، ایجاد سکوت و جلوگیری از ایجاد صداهای مزاحم در زمان استراحت هم به معنای توجه کردن به حس شنوایی و هم استفاده نکردن از آن است.
• در مورد بویایی و چشایی نیز دقت کنید تا چیزی که بو یا طعم ايجاد میکند در اطرافتان نباشد.
• نور زیاد با وجود بسته بودن چشم، از پلکها عبور کرده و شما را آزار خواهد داد.
• زبری، سردی و گرمی بیش از حد ، رطوبت و... در تماس با بدن احساسات لمسی ناخوشایندی در زمان استراحت به وجود خواهند آورد.

اگر به این موارد و سایر نکات دقت کنید، ميتوانيد به فضاسازی مناسبی در رابطه با استراحت کردن دست پیدا کنید.

با این مثال دریافتید که برای فضاسازی مناسب و داشتن ادراکات مطلوب احساسی در یک محیط، بهترین کار پس از مشخص کردن هدف و کاربرد محیط، یافتن ایدهآلترین و مناسبترین حالت برای حواس است؛ به طوری که هدف گفته شده به بهترین شکل تحقق یابد. گام بعدی، به کارگیری آن دسته از عوامل محیطی است که حالات موردنظر را برای حواس شما ایجاد كرده و فضای مطلوبتان را خلق میکنند.

در ادامه میتوانید یک فضای رمانتیک، فضای بازی کودک، فضای غذاخوری، فضای بهداشتی و... را در نظر بگيريد و پس از مشخص كردن هدف استفاده از هر فضا، عوامل محیطی متناسب با آن هدف را بیابید. به اين ترتیب ميتوانيد در رابطه با موضوع موردنظرتان به فضاسازی منطقی و درستی برسيد.

یک ایده: به صدای منزلتان گوش کنید

همانطور که در بخش قبلی گفته شد، احساسات انسان بر روی جسم و روان او اثر میگذارند. شاید شما تا به حال درشرایط مختلف از بعضی حواس خود غفلت كردهايد. اگر اينطور است، در این ایده پیشنهاد میکنیم تا با آگاهی، حواس دیگر خود را کنار گذاشته و هر بار با یکی از حواس، به بررسی محیط اطراف بپردازید تا عوامل تأثیرگذار بر روی تک تک حواستان را شناسایی كنيد و آنها را به درستی در محیط به کار برید. در اینجا پیشنهاد ما این است که برای شروع، به صدای بخشهای مختلف منزلتان گوش کنید.

برای این کار کافیست تا به بررسی صداهای موجود در خانه بپردازید، میتوانید از آشپزخانه شروع کنید. زمانی که در آشپزخانه مشغول فعالیت هستید حس شنوایی چگونه تأثیر مثبتی بر روی شما و کارتان ميگذارد؟ آیا سکوت را ترجیح میدهید یا دوست دارید در کنار صدای ناشی از برخورد ظروف به یکدیگر، صدای وسایل برقی و... به یک موزیک آرام و دلنشین گوش کنید؟ اگر اينطور است آن را به محیط اضافه کنید. آیا صداهای مزاحمی وجود دارند که گاهی شما را عصبی ميکنند؟ مثلا تراز نبودن پایههای وسایل برقی مانند لباسشویی یا یخچال صدای اضافی ايجاد ميكنند؛ صدای چکه کردن آب از شیر ظرفشویی یا لولای در کابینتی که به روغنکاری نیاز دارد هم از صداهای مزاحم هستند که میتوانید با تنظیم و تعمیر، آنها را از محیط حذف كنيد.

در نشیمن چطور؟ آیا فنر مبلهای راحتی صدای مزاحمي ايجاد میکنند؟ اگر اينطور است، آنها را به تعمیرکار مبل بسپارید. کف سالن را بررسی کنید. اگر سرامیک، سنگ، موزائیکها و... دچار لقی شدهاند و گاهی صدا میدهند آنها را با شیوه صحیح در جای خود محکم کنید. به بلندگوهای پخش صوت دقت کنید. آیا در مکان مناسبی قرار دارند؟ میزان صدای آنها در هنگام استفاده مناسب است؟

به همین شکل در سالن پذیرایی، اتاق خوابها و سرویسهای بهداشتی به هر چیزی که به صدا و شنوایی مربوط میشود دقت کنید. سعی کنید تا آنجا که میتوانید صداهای مزاحم را از محیط حذف کرده و در عوض صداهای مطلوب و مناسب با هر فضا را به محیط اضافه کنید. این تمرین را با چهار حس دیگر خود نیز ادامه دهید و تا جایی که میتوانید تأثیرات عوامل محیطی اطراف را بر احساساتتان کنترل كنيد.

مجله منزل

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 593]