بررسي حركت جوهري وجودي در قوس نزول و صعود در فصلنامه خردنامه صدرا

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي حركت جوهري وجودي در قوس نزول و صعود در فصلنامه خردنامه صدرا
گروه انديشه: مقاله «حركت جوهري وجودي در قوس نزول و صعود»، نوشته «منيره پلنگي» در آخرين شماره از فصلنامه علمي ‌ـ‌ پژوهشي «خردنامه صدرا» منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، در اين مقاله با مروري اجمالي بر معنايي كه حركت جوهري در فلسفه وجودي ملاصدرا پيدا مي‌كند، و با توجه به عناصري كه در تبيين حركت جوهري به كار گرفته مي‌شوند و به ويژه نفس عالم، اين نتيجه حاصل مي‌شود كه حركت جوهري امري نيست كه منحصرا در قوس صعود و در چارچوب تعريف ارسطويي از حركت؛ يعني با در نظر داشتن مفاهيم خاص ارسطويي «قوه و فعل» معنا پيدا كند، بلكه آن‌چنان مفهومي گسترده مي‌يابد كه در قوس نزول هم مي‌توان سخن از حركت جوهري؛ يعني حركت وجودي به ميان، آورد.

به زعم نگارنده، اصولا در فلسفه كه به قوس نزول مي‌انديشد نمي‌توان حركت را تنها در قوس صعود توجيه كرد، به ويژه با لحاظ اين‌كه حركت، برآمده از حيات و خصيصه ذاتي وجود است. در ادامه اين مقاله مروري اجمالي بر نفس‌شناسي ملاصدرا در دو قوس هستي صورت مي‌گيرد كه در آن ارتباط وجود انساني با حركت در دو قوس مورد توجه قرار مي‌گيرد كه البته اين توجه تنها در حدي است كه بتواند يادآور باور ملاصدرا به تضاهي مراتب و عوالم هستي در دو قوس نزول و صعود باشد.

به زعم نويسنده، ملاصدرا «تجديد الخلق بالامثال» در ابن عربي را كه همانا حركت حبي از جانب حق و خلق است با حركت جوهري خود يكي فرض مي‌كند. ابن عربي در «تجديد الخلق بالامثال» بر هو هويت و اين‌هماني شيء تأكيد دارد. از اين رو به نظر مي‌رسد متفاوت دانستن تجدد امثال با حركت جوهري وجهي نداشته باشد.

نگارنده بر اين باور است كه ملاصدرا مبدأ حركت را، در طبيعت اشياي مادي مي‌جست، اما در عين حال «طبيعت» را داراي پيوند ناگسستني با «نفس» در موجودات زنده مي‌دانست، كه اين نفس خود اشعه عقلي و سايه اشراقات نوري حق اول است.

در اين جستار مي‌خوانيد: اشكال اصلي فلسفه‌اي چون فلسفه ارسطو همين است كه تنها به حركت در قوس صعود انديشيده است، اما بعيد مي‌نمايد فيلسوفي كه قرار است در تفكر فلسفي خويش به هر دو قوس هستي نظر كند، به «حركت»؛ يعني امري كه خاستگاه نهايي‌اش را در حيات؛ يعني در وجود، مي‌يابد، تنها در قوس صعود بيانديشد.

پنجاه و دومين شماره فصلنامه علمي ‌ـ‌ پژوهشي «خردنامه صدرا» به صاحب امتيازي و مديرمسئولي آيت‌الله سيدمحمدخامنه‌اي (رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا) و زير نظر هيئت تحريريه منتشر شد.
جمعه 10 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 712]