واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: اشتباه بچه گانه در لغتنامه انگلیسی آکسفورد درباره واژه " Siphon" پس از گذشت تقریبا 100 سال
آشکار شد. اشتباهی که برای یک قرن در میان واژه نامه های مختلف چرخیده و به طور قطع یکی از ماندگارترین اشتباهات علمی در تاریخ زبان انگلیسی خواهد بود.
Siphone به مفهوم لوله های پلاستیکی است که برای پر و خالی کردن ظرف یا مخزنی از مایعات با کمک نیروی فشار اتمسفری به کار می رود. با این توضیح زمانی که دو سر لوله تحت یک فشار اتمسفری قرار دارند چگونه می توان مایعی را از ظرفی به ظرف دیگر انتقال داد؟
واژه نامه معتبر آکسفورد و بسیاری از دیگر واژه نامه های آنلاین مفهوم Siphone را لوله ای می دانند که یک سر آن در ظرفی پر از مایعات در ارتفاع و سر دیگر آن در ظرفی خالی در سطحی پایین تر از ظرف پر قرار گرفته است به این شکل فشار اتمسفری در جهت پایین به مایع فشار آورده و ظرف را از مایع خالی می کند. اما اینگونه به نظر می رسد آکسفورد از سال 1911 تا کنون تصور غلطی از مفهوم این واژه داشته است و نکته جالب در این است که طی این یک قرن کسی توجهی به آن نداشته است.
در نهایت "استفان هگز" استاد فیزیک دانشگاه کوئینزلند در هنگام تماشای عملکرد یک Siphon در هنگام انتقال آبی به حجم چهار هزار استخر المپیک از رودخانه "موری" در جنوب استرالیا به دریاچه "بانی" پی به اشتباه مفهومی این واژه برد. به گفته وی این لوله بزرگ بدون کمک گرفتن از پمپ 10 بیلیون لیتر آب را طی دو ماه انتقال داد.
بر اساس همین مشاهدات وی تصمیم به نوشتن مقاله ای درباره فیزیک Siphoning یا انتقال دادن آب به این شیوه خاص گرفت تا معلمان و اساتید بتوانند از آن استفاده کنند و در آن زمان دریافت تمامی واژه نامه هایی که وی برای دریافت مفهوم دقیق واژه به آنها مراجعه می کند، عامل محرک آب در میان لوله را فشار اتمسفری و نه نیروی گرانش معرفی می کنند.
به گفته وی تحقیقات گسترده در میان واژه نامه های آنلاین نیز نتوانست حتی یک نمونه بیابد که در آن از نیروی گرانش به عنوان نیروی محرک آب در این لوله های پلاستیکی نام برده باشد. به روزترین تعریفی که از این واژه در واژه نامه آمده بود به این شرح است:
"لوله ای پلاستیکی، شیشه ای، فلزی یا از جنس دیگر مواد که به گونه ای نامتقارن و نابرابر خمیده شده و با استفاده از فشار اتمسفری آب را از بخش کوتاهتر لوله به بخش بلندتر انتقال می دهد." از آنجایی که تا به حال تجربه نشان داده است برای انتقال مایعات به این شیوه باید یک سر لوله را درون مایع قرار داده و سر دیگر آن را مکید تا مایع از بلندترین سطحی که لوله در آن قرار گرفته است عبور کند سپس زنجیره متوالی از اتصال چسبنده میان مولکولهای مایعات درون لوله و نیروی گرانش بقیه مایع را به بیرون انتقال خواهند داد.
"هگز" نتایج بررسی های خود را برای "مارگو چارلتون" ویرایشگر واژه نامه اکسفورد ارسال کرده و در پاسخ این پیام را دریافت کرد: "تعریف آکسفورد از این واژه از تاریخ 1911 وارد کتاب شده و توسط ویرایشگرانی نگاشته شده که دانشمند نبوده و تخصصی در این زمینه نداشته اند. مدارک ما نشان می دهند تا کنون کسی مفهوم این واژه را مورد آزمایش و بررسی قرار نداده بود. ما اکنون مفهوم این واژه را اصلاح کرده و نظریات مفید شما را در بخش توضیحات آن قرار خواهیم داد."
بر اساس گزارش گاردین، چارلتون در دفاع از اشتباه صورت گرفته در این واژه نامه معتبر اعلام کرد در نسخه سال 2005 این واژه نامه مفهوم این واژه به درستی بیان شده و عملکرد آن به نیروی گرانش نسبت داده شده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]