اندیشه های برتر جهانی - شرکت ibm

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: شرکت بین المللی ماشینهای تجاری (international business machines=ibm) گرچه به عنوان یک شرکت در میان صدها شرکت کسب و کار دیگر درجهان وجود دارد اما تاریخچه یک قرن حضور در مراحل مختلف تکامل اندیشه و عمل بشری از ibm شرکتی پدید آورده است که همواره جایگاه ویژه جهانی خود را در عرصه کسب وکار حفظ کرده است. یک خانواده خلاق و خستگی ناپذیر (توماس واتسون پدر و پسر) در خلق این سازمان و رشد و پویایی آن طی دهها سال نقش خاص داشته اند و توانسته اند شرکت را از حوزه تولید ماشین تحریر و ماشین حساب در دهها سال پیش، آرام آرام به عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات وارد کنند و آن را به بزرگترین شرکت تولید کننده رایانه درجهان با ویژگیهای منحصر به فرد تبدیل سازند. شرکتی که رهبری بهکارگیری رایانه های شخصی و تجاری را در سازمانهای آموزشی، علمی، صنعتی و خدماتی برای کمک به حل مهمترین مشکلات صنعتی، اجتماعی و بهداشتی برعهده گرفته است. این تجربه موفق یک سده تلاش ساماندهی شده است که در دنیای پررقابت کنونی و درمیان رقیبان جدی باسابقه و مدعیان جوان باانگیزه، شرکت را درصدر آورده و از «hp»، «مایکروسافت» و «دل» فراتر نشانده است.
تاریخچه
گرچه آنچه امروزه به نام ibm شناخته می شود شرکتی است که رسما در ۱۵ ژوئن ۱۹۱۱ در نیویورک به عنوان (computing – tabulating- recording)c.t.r شکل گرفت، ریشه آن اما به اواخر قرن نوزدهم برمیگردد. در سال ۱۸۸۰ اولین ثبات دیجیتال توسط الکساندر دی (a.dey) ابداع شد. مهاجرت فراوان به آمریکا در دهه ۱۸۹۰ مسئولین را واداشت برای انجام محاسبات جمعیتی به دنبال یک ابزار محاسباتی موثر باشند. برنده این مناقصه هرمان هولریت (h. Hollerith) بود که در سال ۱۸۹۶ شرکت ماشینهای محاسبه را تاسیس کرد. در سال ۱۹۱۱ چارلز فلینت (c.flint) یک سازماندهنده برجسته، ادغام شرکت هولریت را با دو شرکت itr و esco را مهندسی کرد و شرکتی به نام c.t.r پدید آمد که در حوزه ساخت و فروش ماشینها در محدوده مقیاس تجاری و ثبات های صنعتی زمان و تولید ماشین تحریر و کارتهای پانچ فعالیت می کرد. پس از تشکیل شرکت جدید، جورج فیرچایلد (g.fairchild) رئیس شرکت جدید شد اما رشد سریع و تنوع محصولات شرکت، مدیریت را دشوار کرده بود و فلینت را واداشت تــــــــا سه سال بعد، یعنی ۱۹۱۴، از تـــــــوماس واتسون (t.watson 40 ) ساله دعوت به عمل آورد تا به شرکت بپیوندد و رهبری آن را برعهده گیرد. در سالهای پس از جنگ جهانی اول، مهندسان شرکت مکانیسم های جدیدی را برای رفع نیاز مشتریان توسعه دادند. رشد فزاینده فعالیتهای c.t.r، نام شرکت را در قیاس با فعالیتهایش محدود می کرد، به همین جهت در سال ۱۹۲۴ نام شرکت رسما از c.t.r به ibm تغییر یافت. از آن پس کسب و کار شرکت هم در بعد جغرافیایی و هم وظیفه ای گسترش یافت.
نقش واتسون ها
پیوستن توماس واتسون sr. به شرکت، نقطه عطف در تاریخ ibm محسوب می شود. واتسون دستیار الکساندر گراهام بل بود و با استفاده از تجارب خود در شرکت قبلی (ncr) یک سری تاکتیک های موثر در کسب و کار به کار برد. او به خدمات مشتریان تمرکز و به انگیزه های فروش و توجه به کارکنان تاکید کرد. واتسون با برنامه هایی مانند تشکیل تیم های ورزشی کارکنان و سفرهای تفریحی خانوادگی، روحیه جدید در شرکت دمید. شعار موردعلاقه او یعنی «تفکر» (think) نقل زبان کارکنان شد. واتسون خود در این باره می گوید: «ما باید ازطریق گوش دادن، بحث کردن، مشاهده کردن و فکر کردن یاد بگیریم. نباید هیچ یک از این راههای یادگیری را کنار گذاشت. مشکل بیشتر ما این است که در فکر کردن درنگ نمی کنیم چون کار سختی است. تمام مسائل دنیا را به آسانی می توان حل کرد اگر انسانها بخواهند که فکر کنند».
بعداز پیوستن واتسون، شرکت بر تولید ماشین های محاسبه در مقیاس بزرگ تجاری برای شرکتها تمرکز و بازار محصولات اداری کوچک را رها کرد. در چهار سال اول مدیریت او، درآمد بیش از دو برابر شد و به ۹ میلیون دلار رسید. او همچنین حوزه فعالیتهای شرکت را به اروپا، آمریکای جنوبی، آسیا و استرالیا گسترش داد. ۲۳ سال بعد واتسون می گفت: «وقتی من به شرکت آمدم تعداد کارکنان ۲۳۵ نفر بود و امروز بیش از ۱۰ هزار نفر هستیم. در این مدت من در تک تک کارکنان شرکت استعداد رشد فراوانی برای آینده می دیدم زیرا در آن زمان تنها پنج درصد کار محاسبه و ثبت در دنیا به وسیله ماشین انجام می شد. واتسون همواره به تعهد انجام خدمت به مشتری تاکید داشت و می گفت: «دیگران هم می توانند سخت افزار بسازند اما وجود ریشه ایده ارائه خدمت در نهاد ما مهم است. هیچ یک از ما نیست که برای کمک به مشتری و رفع مشکل یک دستگاه پول پرداز یا چیز دیگری از جا برنخیزد. ارائه خدمت مقوله ای است که بسیاری از شرکتها آن را فراموش کرده اند. Ibm یعنی ارائه خدمت». تلاش و حرکت در ذهن او چنین معنا می یافت: «اگر می خواهید سریعتر موفق شوید باید میزان شرکتهایتان را دو برابر کنید. موفقیت در آن سوی شرکت قرار دارد. هر زمان در موقعیتی قرار می گیرید که خطر شکست در آن زیاد است از خود بپرسید که اگر این کار را انجام بدهم بدترین چیزی که ممکن است برایم اتفاق بیفتد چیست؟ و آن وقت تمام تلاشتان را صرف کنید تا آن بدترین اتفاق نیفتد».
در دهه ۱۹۳۰ با وجود انقباض بزرگ، واتسون مراقب کارکنانش بود. درحالی که بسیاری از شرکتها بسته می شوند او کارکنانش را مشغول تولید ماشین های جدید نگاه می داشت. او در سال ۱۹۳۲ یک واحد مهندسی و تحقیق و توسعه برای پشتیبانی خط تولید دایر کرد. سال بعد یکی از بهترین آزمایشگاههای r&d را افتتاح کرد. Ibm جزو اولین شرکتهایی بود که در سال ۱۹۳۴ بیمه عمر را برای کارکنان خود فراهم ساخت. دریافتی از سود فروش و پرداخت دستمزد در تعطیلات و توجه به آموزش کارکنان از دستاوردهای مدیریت واتسون بود. شعار او برای ibm، صلح جهانی ازطریق تجارت جهانی بود و سمبل او تفکر و میراث او ارائه خدمت. او به هنگام مرگ در سال ۱۹۵۶، تعداد کارکنان را به ۷۲ هزار و ۵۰۰ نفر و درآمد را به ۸۹۲ میلیون دلار رسانده بود.
بلافاصله پس از مرگ او، پرش توماس واتسون jr رهبری شرکت را برعهده گرفت. این در زمانی بود که شرکت رشد انفجارگونه داشت و واتسون پسر به خوبی شرکت را در کوران گذار از عصر ماشین تحریرهای مکانیکی به عصر رایانه هدایت و رهبری کرد. تحت هدایت واتسون، نوآوریهایی در بازاریابی رخ داد. او اجزایی مانند سختافزار، نرم افزار و خدمات را به صورت مجزا نیز عرضه کرد و این باعث تولد یک صنعت چند میلیارد دلاری نرم افزار و خدمات رایانه شد که ibm امروزه رهبری آن را برعهده دارد. در دوران رهبری واتسون، ibm از یک کسب و کار متوسط به یکی از بزرگترین شرکتهای صنعتی جهان تبدیل شد. در سال ۱۹۷۱ که او به دلیل عارضه سکته قلبی سمت خود را رها کرد و تعداد کارکنان، ۲۷۰ هزار نفر و درآمد به ۳/۸ میلیارد دلار رسیده بود. او تا سال ۱۹۸۴ به عنوان عضو هیئت مدیره در ارتباط با شرکت بود و در ۷۹ سالگی در سال ۱۹۹۳ وفات یافت.
ورود به عصر فناوری اطلاعات
دهه ۱۹۷۰ پایان بیش از نیم قرن رهبری خانواده واتسون بر ibm بود. از ۱۹۷۱ تا ۱۹۹۳ که گرستنر (l.gerstner) رهبری شرکت را به دوش گرفت، لارسن، کری، اپل و اکرز به عنوان مدیرعامل، شرکت را هدایت می کردند. گرستنر در دهه ۹۰ شرکت را به سمت یک شرکت جهانی مشتری مدار درزمینه خدمات و فناوری سوق داد. این اولین بار بود که ibm تجربه داشتن مدیرعاملی بیرون از مجموعه خود را تجربه می کرد. گرستنر ۱۱ سال مدیر ارشد شرکت امریکن اکسپرس بود. او حمایت مشتری مداری و تفکر راهبردی را با خود به ibm آورد. او عملا ---------- کاهش هزینه ها را پیشه کرد. گرستنر معتقد به یکپارچگی شرکت بود و تقسیم آن را منهدم کننده فواید یک ibm یکپارچه می دانست. او در سال ۱۹۹۵ چشم انداز جدید شرکت را ارائه داد: شبکه رایانه ای عامل محرک فاز بعدی رشد صنعت است. رهبری شرکت از سال ۲۰۰۲ دراختیار ساموئل پالمیسانو است.
مأموریت
توماس واتسون پسر در سال ۱۹۵۳ بیانیه خط مشی ibm را منتشر کرد. امروزه بیانیه مأموریت شرکت چنین نوشته شده است: تلاش ما در ibm خلق، توسعه و ساخت پیشرفته ترین فناوریهای اطلاعاتی صنعتی شامل سیستم های رایانه، سیستم های شبکه، حافظه ها و ریزالکترونیک است. ما این فناوریهای پیشرفته را ازطریق راه حلهای حرفهای و ارائه خدمات در سراسر دنیا به ارزش برای مشتریانمان ترجمه و تبدیل می کنیم.
حوزه فعالیت
شرکت ibm امروزه در شش حوزه فعال است: سخت افزار شامل سرورها، حافظه ها، رایانه و چاپگر. نرم افزار شامل سیستم های عامل و فرایندهای کسب و کار. خدمات درجهت کاهش هزینه و بهبود بهره وری کسب و کارها. مالی در جهت ارائه خدمات به مدیریت مالی شرکتها، تحقیقات در زمینه فناوریهای نوین و بالاخره فناوری در زمینه توسعه، بازاریابی و فناوری تراشه. نیمی از درآمد مالی شرکت از حوزه خدمات رسانی حاصل می شود.
هم اینک ibm در بیش از ۱۰۰ کشور جهان به فعالیت مشغول است و در زمینه تجهیزات و دستگاهها، برنامه ها، نرم افزار و خدمات در فعالیتهای تجاری، صنعتی، دولتی و آموزشی پیشتاز است.
ارزشهای سازمانی
شرکت در سال ۲۰۰۳ در یک فراخوان عمومی ازطریق اینترانت داخلی، نظرات کلیه کارکنان را در زمینه ارزشها برای سالهای پیش رو اخذ کرد و درنهایت بیانیه ارزشها را با سه ارزش زیر منتشر ساخت:
۱ – از خودگذشتگی برای جلب رضایت مشتری؛
۲ – نوآوریهای مهم برای شرکت و جهان؛
۳ – اعتماد و مسئولیت پذیری در همه ارتباطات.
منابع انسانی
توجه به منابع انسانی به عنوان رکن اصلی سازمان از بدو تأسیس شرکت در اندیشه های توماس واتسون وجود داشت و تا امروز همین خط مشی دنبال شده است. Ibm پدید آمد، پایدار ماند و گسترش یافت و توسط جمع انسانهای مستعد، توانا و دلسوزی که در چند دهه یکی از تحسین برانگیزترین سازمانهای جهانی را بنیان گذاشتند. بی جهت نبود که واتسون در سال ۱۹۵۷ گفت: « ibm شرکتی است متشکل از انسانها نه ماشین ها، شخصیت ها نه محصولات، افراد انسانی نه ابزار مادی». هم اکنون تعداد کارکنان شرکت به ۳۲۹ هزار نفر رسیده است. Ibm با ارائه برنامه «اجتماع در وقت نیاز» (on demand community) برای ۱۶۰ هزار بازنشسته شرکت درجهت استفاده از آنها برای گسترش نفوذ فناوریهای جدید به صورت تلاشهای داوطلبانه در مدارس و موسسات محلی در سراسر دنیا قدم برداشته است. با این روش مبتکرانه، شرکت به کارکنان کمک می کند تا ارتباطات خود را در هر جا که زندگی و کار می کنند بهبود بخشند. در زمینه آموزش نیز شرکت در سال ۱۹۹۳ با ایجاد «مدرسه خانه» (school house) زمینه آموزش گسترده کارکنان را فراهم ساخت و به همه واحدهای خود نوشت: از این پس شرکت ibm را باید یک نظام درحال یادگیری مستمر به شمار آورد.
فناوری و r&d
گرچه بنیانگذار ibm وجهه اصلی شرکت را تفکر و ارائه خدمت عنوان کرده است اما پالمیسانو مدیرعامل فعلی، نوآوری را در عصر حاضر نماد شرکت می کند. ثبت بیش از ۳۰ هزار پتنت از سوی شرکت دلیلی بر صحت گفته مدیرعامل است. در سال ۲۰۰۴، ibm با ۳۲۸۴ پتنت برای دوازدهمین سال پیاپی رکورد بیشترین ثبت پتنت شرکتها را در آمریکا به دست آورد. در چهار سال اخیر همواره بیش از ۳۰۰۰ پتنت در سال ثبت کرده و تنها شرکتی است که به رکورد بیش از ۲۰۰۰ پتنت در سال دسته یافته است. این حجم پتنت حدود سه برابر مجموع پتنت همه رقبای ibm در حوزه فناوری اطلاعات در دوره ۱۲ساله است. Ibm مدال ملی فناوری سال ۲۰۰۰ آمریکا را به دلیل رکورد نوآوری در فناوری حافظه ها کسب کرد. این هفتمین بار بود که ibm بزرگترین مدال ملی را کسب می کرد.
Ibm امروزه هشت آزمایشگاه مجهز در کشورهای مختلف با ۳۰۰۰ محقق و نیروی علمی دارد. سالهای جنگ جهانی دوم باعث شد اولین گامها ازسوی شرکت به سمت دنیای رایانه برداشته شود. در سال ۱۹۴۴ اولین رایانه محاسبه گر در مقیاس بزرگ (mark i) ازسوی شرکت عرضه شد. این کار با همکاری شش ساله دانشگاه هاروارد صورت گرفته بود.
گرچه وزن این ماشین حدود پنج تن بود و عملیات جمع را در کمتر از یک ثانیه، ضرب را در سه ثانیه و تقسیم را در شش ثانیه انجام می داد اما اولین ماشین محسوب میشد که توانست به صورت اتوماتیک محاسبه های طولانی و بزرگ را اجرا کند. چهار سال بعد، اولین ماشین محاسبه گر دیجیتالی در مقیاس بزرگ (ascc) عرضه گردید. کارت پانچ های محاسبه و محاسبه گر الکترونیکی کارتهای برنامه خور سال بعد به بازار آمد.
Ibm اولین دیسک سخت مغناطیسی (ramac) را در سال ۱۹۵۶ عرضه کرد. در آن زمان هزینه ذخیره هر مگابایت اطلاعات ۱۰ هزار دلار بود. دو دهه بعد این هزینه به ۱۰ سنت رسید. یک سال بعد زبان فورترن (fortran) به عنوان یک زبان رایانه ای ازسوی شرکت ارائه گردید که به سرعت به یک زبان رایج رایانه ای برای کارهای فنی تبدیل گشت. در سال ۱۹۵۲ اولین رایانه بزرگ تمام ترانزیستوری براساس لامپ خلاء عرضه شد. لامپ هایی که سریعتر و کوچکتر از سویچ های الکترومکانیکی به کار رفته در marki عمل می کردند. هفت سال بعد ترانزیستور جایگزین لامپ های خلاء شد. در سال ۱۹۶۸، ram دینامیکی ترانزیستوری ابداع و عرضه گشت (dram) که در آن هر بیت اطلاعات در یک سلول حافظه محتوی یک ترانزیستور و یک خازن نازک ذخیره می شود. امروزه تراشههای dram عموما ۶۴ میلیون بیت اطلاعات ذخیره می کنند و جزو اصلی و کلیدی رایانه های بزرگ، شخصی و سایر محصولات الکترونیکی محسوب می شوند. در سال ۱۹۸۶ محققان ibm جایزه نوبل فیزیک را به دلیل اختراعشان در زمینه ابررسانههای حرارتی در مواد نیمه هادی اخذ کردند. قبل از آن اختراع میکروسکوپ تونلی روبشی (stm) نیز که انسان را قادر می ساخت برای اولین بار جهان را از منظر اتمی ببیند، نوبل را نصیب محققان شرکت کرده بود. تاکنون پنج نفر از کارکنان r&d شرکت موفق به اخذ جایزه نوبل شده اند.
Ibm در زمینه تحقیقات راجع به نیمه هادیها یک شرکت راهبر و پیشرو است. در زمینه نانو فناوری نیز متخصصان این محرک کوچکترین نشردهنده نور در حالت جامد و نیز نانولوله های نیمه هادی را ساخته اند. در دهه ۱۹۸۰ معماری risc که اساس اغلب ایستگاههای کاری و سرورهای مبتنی بر unix است توسط شرکت ارائه گردید. به نظر می رسد این ابداع، مبنای معماری محاسبه گری در رایانه در آینده باشد. مفهوم risc ساده سازی دستوراتی است که برای اجرا به رایانه داده می شوند و بنابراین رایانه سریعتر و قدرتمندتر می شود.
در سال ۱۹۹۷ ابررایانه deep blue ازسوی شرکت برای بازی شطرنج با گاسپاروف قهرمان جهان عرضه شد. این اولین بار بود که یک رایانه، یک شطرنج باز تراز اول را شکست می داد. از همان زمان این بحث عمومی مطرح گردید که چگونه رایانه ها می توانند به هوش انسانی نزدیک شوند. این رایانه می توانست ۲۰۰ میلیون حرکت متحمل شطرنج را در یک ثانیه تحلیل کند. تکمیل فناوری deep blue برای حل چالشهای فناوری در کسب و کار و صنایعی نظیر پیش بینی وضع آب و هوا، مدلسازی بازار مالی، طراحی خودرو، توسعه درمانی داروهای جدید، اکتشافات کیهانی و کشف اسرار منشا جهان به کار گرفته شد.
در آغاز قرن جدید، محرک قدرتمندترین ابررایانه زمانه را (asci) عرضه کرد. درهمین سال e server عرضه شد که نسل جدیدی از سرورها با قابلیتهای جدید برای پشتیبانی کسب و کار الکترونیکی (ebusiness) بود: سری x,p,e,i,z. سیستم های ذخیره اطلاعاتی سری ds نیز با ظرفیتهای از ۵۸۰ گیگابایت تا ۶۷ ترابایت (۶۷۰ هزار گیگابایت) در جعبه ای کوچکتر از اندازه یک ویدئو ارائه شد. سری ds 8000 قادر به پردازش ۹۶ پرابایت (۹۶ میلیون گیگابایت) اطلاعات است یعنی ۴۵۰۰ برابر حجم اطلاعات موجود در کتابخانه کنگره آمریکا.
فروش
تلاش توماس واتسون بنیانگذار شرکت باعث گردید که پس از ۴۵ سال کوشش مستمر از ۱۹۱۱، درآمد شرکت در سال ۱۹۵۶ به ۸۹۲ میلیون دلار برسد. واتسون پسر بعداز ۱۵ سال رهبری، فروش شرکت را به ۳/۸ میلیارد دلار رساند. در انتهای سال ۲۰۰۵ و در زمانه رهبری پالمیسانو، این درآمد به ۲۹/۹۶ میلیارد دلار با سود خالص ۴/۸ میلیارد دلار بالغ گشته است و بدین ترتیب شرکت با دارایی ۱۰۹ میلیارد دلاری در مقام بیستم جایگاه ۵۰۰ شرکت برتر جهان (fortun 500) برتر از همه شرکتهای رایانه ای قرار گرفته است.
مدیرعامل
مدیرعامل فعلی شرکت ibm ، ساموئل پالمیسانو (s.palmisano) است. او از سال ۱۹۷۳ به شرکت پیوسته است و ضمن طی مدارج کاری و مدیریتی فراوان، در سال ۲۰۰۰ به عنوان مدیر اجرایی و از سال ۲۰۰۲ به عنوان مدیرعاملی رسیده است. او فارغ التحصیل دانشگاه جان هاپکینز است. پالمیسانو هشتمین مدیرعامل شرکت از زمان تشکیل اولیه c.t.r در ۱۹۱۱ تاکنون محسوب می شود. او در زمینه عرضه خدمت، مشتریان راه بنیانگذاران شرکت را به خوبی پیموده است. پالمیسانو می گوید: «ما باید مسئولیت فردی خود را در زمینه ارتباط با مشتری، همکار، سرمایه گذار و اجتماع انجام دهیم. ما اساسا برای موفقیت یکدیگر کار می کنیم. این مأموریت ibm به عنوان یک شرکت است». پالمیسانو بازار فناوری اطلاعات را محیطی پویا، جهانی، به سرعت متغیر و به شدت متمرکز بر ارزشهای مشتری می داند و براین باور است که ibm از همان روز اول بخشی از تاریخچه صنعت فناوری اطلاعات بوده است. او سه نیروی دگرگون کننده اقتصاد جهانی و محیط ---------- را چنین برمی شمرد: «انقلاب در رایانه و ارتباطات، استانداردهای باز در فناوری و ارتباطات بویژه در صنایع و بالاخره یکپارچگی در همه سطوح کسب و کار اجتماع».
پالمیسانو اما بیش از هر چیز به «نوآوری» تکیه دارد و رمز حیات ibm را نوآوری می داند و می گوید: «فناوری امروزه جزو اصلی راهبرد کسب و کار است. ما به یک مدل نوآوری نوین نیاز داریم: باز، مشارکتی، چندوجهی و جهانی. در قرن بیست ویکم نوآوری یک امر تشریفاتی نیست، یک ضرورت اقتصادی و اجتماعی است. یک مسئولیت جمعی است که نه کسب و کارها، نه دانشگاهها و نه دولتها به تنهایی نمی توانند از عهده آن برآیند».
آینده
تا دو دهه پیش کمتر کسی می توانست تصور کند که در دنیای پرشتاب رایانه و فناوری اطلاعات و ارتباطات، شرکتهایی نظیر «مایکروسافت» و «دل» قد برافرازند و به مصاف پیشکسوتانی همچون hp و ibm برخیزند. با درک این تغییرات شتابناک است که پالمیسانو مدیرعامل فعلی شرکت معتقد است «ما از گذشته عبور کرده ایم». او درصدد بازیابی رشد مجدد این تحول عظیم و بازگشت ibm به دوران مجدد عظمت است. پالمیسانو در سال ۲۰۰۴ بخش رایانه های شخصی را به یک سرمایه دار مشهور چینی فروخت و ۳۰ درصد کارکنان مربوطه را در کارخانجات اروپایی اخراج کرد. آیا او با عبور از گذشته و چشم دوختن به درآمد ۵۰۰ میلیارد دلاری در سال میتواند آینده را از آن خود نگه دارد. خود او هرگز تا این حد راجع به آینده خوش بین نیست.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 161]