اينجا زندگي را آسان گرفته اند

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: اينجا زندگي را آسان گرفته اند
ساكتي و آرامي كوچه و گذر اين محله و نهايتا پيرزني كه در طبقه دوم خانه لباس پهن مي كند، نشان از سادگي و بي آلايشي مردم محله اش مي دهد.محله اي كه در يك قدمي يكي از مناطق مرفه نشين تهران است و زندگي يك قدم آن طرف تر به اين سادگي ها نيست... انگار در روستايي هستي كه خبر از هياهوي شهر نشيني و بوق و ترافيك ندارد.

سرويس اجتماعي//مهديه حيدر

اينجا زندگي را آسان گرفته اند

وارد كوچه اي باريك با سراشيبي تندي كه خانه هاي 30،40 متري فرسوده را به هم چسبانده مي شويم. بافت قديمي اين خانه ها را ايوان هاي يك متري مزين شده به گل هاي شمعداني،جلوه اي خاص بخشيده است.

خانه هاي زنجير وار اين كوچه چنان از يك معماري و بناي خاص پيروي مي كنند كه گويي همه را يك نفر ساخته است . وسط كوچه يك مغازه كوچك خياطي و كنار آن هم يك مغازه لوازم التحريري وجود دارد.

خانه هايي كه با يك راه پله به طبقه دوم وصل مي شود و همه اين ها از بالاي كوچه براي رهگذران نمايان است.
ساكتي و آرامي اين كوچه و گذر دو سه فرد عابر و در نهايت پيرزني كه در طبقه دوم خانه لباس پهن مي كند، نشان از سادگي و بي آلايشي مردم اين محل مي دهد.محله اي كه در يك قدمي يكي از مناطق مرفه نشين تهران است و زندگي يك قدم آن طرف تر به اين سادگي ها نيست و با اين بي آلايشي ها همراه نيست. انگار در روستايي هستي كه خبر از هياهوي شهر نشيني و بوق و ترافيك ندارد.
سراشيبي تندي كه تو را به كوچه هايي بن بست با خانه هاي كنار هم مي برند و با وجود تمام تندي شان باز هم نتوانسته اند و باعث نشده اند كه نوع پوشش و زندگي و فرهنگ مردم اين محله ها به شدت و سرعت سراشيبي هايش به سمت زندگي مدرن شهري تغيير كند.

"تپه قيطريه" با بافت قديمي و فرسوده و ساكناني كه زندگي محلي را براي خود برگزيدند و خود را از سر و صدا و ترافيك و زندگي آپارتمان نشيني و فرهنگ مدرن دور كرده اند از آن محله هايي است كه مردمش يك قدم اين طرفتر، زندگي را آسان گرفته اند و خود را از دغدغه هاي شهر نشيني دور كرده اند.

اينجا "همسايه از حال همسايه خبر دارد"،مهمترين مسئله اي كه در زندگي مدرنيته شهرنشيني فراموش شده است.
محله اي دست نخورده در منطقه اي بالاي شهر كه تا كسي نبيند باور نمي كند چنين بافتي با فرهنگ و منش قديمي در شمال تهران وجود داشته باشد.
اهالي اينجا با مردماني كه در برج هاي سر به فلك كشيده و اعيان نشين چند متر آن طرف تر وجود دارد و آنهايي كه اصل خويش را فراموش كرده اند، متفاوتند.

اينجا نشاني از فرهنگ غربي نمي بيني

خياط ميانسال محله از بافت اين منطقه به خبرنگار برنا مي گويد: اين محله بافت فرسوده و قدمت چندين ساله دارد و از سال 1342 خانه هاي آن ساخته شده و اهالي اين محله بيشتر بروجردي هستند.

وي در ادامه از اقدامات شهرداري در خصوص بافت فرسوده اين محل مي گويد: خانه هاي كوچه گودرزي متري دو و نيم ميليون است و شهرداري چندين بار براي نوسازي و يا تخريب اين خانه ها اقدام كرده ولي به دليل اين كه تعداد خانوارهاي اين محل زياد است شهرداري نمي تواند همه آنها را خريداري و يا معوض دهد.

زندگي شهرنشيني بافت سنتي مردم را تغيير نداده

مصطفي اقليما رييس انجمن علمي مددكاري اجتماعي ايران و جامعه شناس درباره وجود بافت قديمي در كنار بافت مدرن شهري به خبرنگار اجتماعي برنا مي گويد: تپه هاي قيطريه مانند ديگر محله هاي قديمي كه در مناطق بالايي شهر وجود دارد داراي خانواده هاي سنتي و قديمي است.

اين جامعه شناس معتقد است: از نظر فرهنگي و اجتماعي به اين خانواده ها آسيب نخورده و در صورت قديمي بودن فرزندانشان را با فرهنگ امروزي و شهري بزرگ كرده و زمان و زندگي شهرنشيني آنها را تغيير نداده است.

تقابل زندگي مدرن و سنتي

آنچه در اين ميان به چشم مي خورد تقابل زندگي مدرن و سنتي در محله هاي دست نخورده شهر تهران و ديگر كلانشهرها است.

واژه سنت به معناي لغوي عبارت از راه و روش، سيرت، طريقه و عادت است اما آنچه در حوزه جامعه شناختي و تاريخي از مفهوم سنت به ذهن ميرسد چيزي فراتر از اين همه است و شايد در محدودترين بيان لغوي بتوان تركيب "راه و روش عادت شده" را به كار برد.از طرفي زندگي مدرن و در كل مدرنيسم حكايت از مفهومي جداي نو و جديد و از نو شوندگي مي كند و براي شناخت بهتر نيازمند كالبد شكافي لغوي نيست.

بافت هاي قديمي ،بافت هاي مسئله دار شهري

بافت‌هاي كهن در شهرها، دربردارنده همت و سادگي مردمي است كه طي سال ها آنها را بر طبق سنن، فرهنگ و نوع معيشت خود تغيير نداده اند.

اساساً محلات قديمي شهرها به دليل فرسودگي واحدهاي مسكوني، عدم سهولت دسترسي، ضعف زيرساخت‌ها، مشكلات زيست‌محيطي، تخريب و عدم بهره‌برداري از فضا و به علت گسترش سريع و ناموزون شهر و گسست تاريخي در مسير ركود و عقب ماندگي و حذف از زمينه و سيماي شهرها دچارشده‌اند.

آشنايي شهرها با پديده مدرنيته از يك‌سو و ساخت‌وسازها و توسعه كالبدي به صورت بي‌رويه و كنترل نشده از سويي ديگر و جايگزين شدن معماري و منظرسازي به سبك غربي به جاي به‌كارگيري معماري اسلامي و الگوهاي شهرسازي بومي، منجر به افزايش حجم سرمايه‌گذاري‌ها در شهرها نسبت به بافت‌هاي قديمي و مركزي شهرها شده است. از اين رو محلات قديمي به تدريج از جمعيت و سرمايه خالي شدند و بافت‌هاي قديمي به‌صورت متروكه و رها باقي ماندند.

بافت‌هاي قديمي در حال حاضر با معضلات و چالش‌هاي عديده‌اي دست به گريبان بوده و تحت عنوان بافت‌هاي مسئله‌دار شهري درآمده اند.

هويت بخشي به بافت‌هاي تاريخي و بناهاي ارزشمند به جا مانده از گذشته بايد از طريق زيباسازي، گسترش فضاهاي سبز و ساماندهي مبلمان شهري و با در نظر گرفتن پتانسيل‌هاي موجود باشد تا علاوه بر حفظ ارزش و هويت بافت‌هاي سنتي در تقابل با بافت‌هاي مدرن بتواند بر اساس ضوابط و مقررات به صورت زنجيره پيوسته و هماهنگ در جهت توسعه ادامه حيات دهند.

نقش شهرداري در هويت بافت هاي فرسوده

محله‌هاي قديمي كه قطعا مناطق زيبايي هستند اين روزها به‌دليل ساخت‌وسازهايي كه در آن مي‌شود، دچار ناهماهنگي در معماري فضا شده، به‌عنوان مثال خانه‌هاي جديد به‌دليل تعريض كوچه بايد كمي عقب‌تر از خانه‌هاي قديمي ساخته شود و نوعي بهم‌ريختگي در اين مورد ديده مي‌شود. در اين ميان ممكن است كسي بخواهد خانه قديمي خود را تا مدت‌ها به همان شكل داشته باشد. در اين مورد به‌نظر مي‌رسد بايد سنت و مدرنيته با هم كنار بيايد، يعني بايد هويت اين ساختمان حفظ شود و در عين حال ساختمان‌هاي جديد نيز ساخته شود. اين موضوع به‌عهده شهرداري است، اما به‌نظر مي‌رسد هماهنگي لازم در اين زمينه اتفاق نيفتاده است؟

افضلي معاون شهرسازي و معماري منطقه يك شهرداري تهران در خصوص طرح نوسازي تپه قيطريه به خبرنگار برنا،گفت: سازمان نوسازي طرحي را با نام "طرح منظر" در سال گذشته تهيه كردند.

وي در ادامه افزود: اين طرح شامل نوسازي بخشي از تپه هاي قيطريه است كه هنوز ابلاغ نشده است.
چهارشنبه 8 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 231]