واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: وقتى عادت به مشورت و مشاوره نداريم بدبينى پيچيده در لفافه محبت!
مهرى موسى وندعقل سليم حكم مى كند اگر يك روز شوهرتان هنگام رفتن به محل كار، بهترين لباس هايش را پوشيد و خوشبوترين عطر موجود را استفاده كرد و يا چنانچه خانم خانه با گوشى تلفن آرام صحبت كرد به بدترين حالت ممكن يعنى خيانت فكر كنيد چون همه اينها بخشى از روند طبيعى زندگى است كه ترديدهاى شما فقط سبب مى شود همسرتان را هيچ وقت نبخشيد و براى انتقام از او دست به هر عمل غير منطقى بزنيد. اگر مانند روزهاى نخست پس از ازدواجتان وقت بيشترى را به او اختصاص بدهيد خواهيد ديد كه حرف هاى زيادى براى گفتن دارد و مدت هاست مجالى براى طرح كردنشان وجود ندارد. آنگاه متوجه مى شويد كه آن روز دليل شيك پوشى همسرتان به اين خاطر بود كه يك موقعيت شغلى بهتر قرار بود به او پيشنهاد شود و يا اگر خانم خانه در حضور شما به آرامى با تلفن حرف مى زد به اين دليل بود كه نمى خواست مزاحم استراحت شما شود. گاه سوءظن و بدبينى با يك جرقه كوچك جان مى گيرد و همچون عقده ناگشوده سال ها به جان زوجين مى افتد و به يكباره شعله ور مى شود.حكايت بدبينى و شكاك بودن زن و مرد، قصه تازه اى نيست. شنيده ايم از مردانى كه آشفته از محل كار خود به خانه آمده اند تا بتوانند زنانشان را كنترل كنند و يا زنانى كه با كوچك ترين تغيير در رفتار، پوشاك و چهره شوهرشان، گره بر ابرو انداخته و بى آنكه حرفى و يا حديثى به ميان آمده باشد، چند روزى را در سكوت معنادار به سر مى برند.گاه روزها بيهوده در پى كشف يك توطئه اند و با هيچ منطقى نمى توان باورهاى اين افراد را تغيير داد.حاصل اين رفتارهاى بيمارگونه كه اغلب بدون تشخيص و درمان باقى مى مانند، چيزى جز خشونت نيست و اطرافيان و خانواده ها، رعايت و مداراى با همسر را گوشزد مى كنند. اغلب حسادت خود را در قالب الگوهاى جامعه پسند نشان مى دهند به عبارتى بدبينى بيش از اندازه را با محبت و علاقه و نگرانى براى خانواده توجيه مى كنند و تا مدت ها به خاطر همين كنترل مورد تشويق و تاييد قرار مى گيرند. اين افراد با جست وجوى دفتر خاطرات و نامه ها، تلفن ها و بررسى لباس هاى همسرشان به عبث مى كوشند نشانه هايى براى آنچه كه آنها خيانت مى نامند، پيدا كنند.كشور ما در شمار جوان ترين كشورهاى جهان است كه نيازهاى فراوانى دارد در چنين شرايطى اگر نياز جوانان كه در آينده نزديك هسته هاى اصلى تشكيل خانواده هستند درست پاسخ داده نشود انواع بيمارى هاى روانى مانند بدبينى، افسردگى و استرس به شكل گسترده اى در جامعه منتشر خواهد شد. نيازسنجى جوانان و مناسب سازى معيارها و الگوى زندگى آنان و به ويژه مشاوره درمانى براى شناخت درست و اصولى خود و همسر آينده از اقدام هاى پايه اى براى داشتن جامعه اى سالم است. چند پرسش و پاسخ زير حاصل گفت وگو با دكتر منصور بهرامى، روان شناس بالينى و عضو انجمن بين المللى تحليل رفتار است.*به نظر شما آيا بدبينى و سوءظن در زندگى مشترك به هر اندازه و شكلى محكوم است؟**براى ريشه يابى بدبينى اجازه دهيد نخست تعريفى از شخصيت سالم ارائه دهيم. شخصيت سالم را كسى دارد كه از انواع مشكلات روانى مقدار كمى داراست. در واقع شخصيت سالم به موقع كم حرف، برون گرا، بدبين و مضطرب است اما هيچ كدام از اين ويژگى ها بر ديگرى چيره نمى شود و در شمار رفتارهاى هميشگى اش نيست. شخصيت سالم، مضطرب است كه به موقع سر كارش برسد، بدبين است زيرا سريع به هر شخصى اعتماد نمى كند. درون گرا و كم حرف است چرا كه ممكن است در مراسم عزادارى شركت كرده باشد و برعكس برون گرا و شاد است، چرا كه در مراسم عروسى و جشن است.*آيا بدبينى را مى توان به عنوان يك رفتار عادى در جامعه اى با تعاملات پيشرفته تلقى كرد؟**با وصفى كه شرح آن رفت، بدبينى تا حدى طبيعى است اما آنچه كه از آن به عنوان بدبينى يا سوءظن ياد مى كنيم، نوعى اختلال شخصيت است كه فرد به دليل آن به طور بيمارگونه اى نسبت به اطرافيان به ويژه شريك زندگى اش دچار كج فهمى مى شود و بسته به شدت اختلال اين تفكرات بيمارگونه نيز كم و زياد مى شود. براى مثال در افرادى كه اين بيمارى به اوج خود رسيده است امكان دارد فرد همسرش را حتى از مراوده با خويشاوندانش منع كند. مانند اينكه زن حق ندارد با خواهرزاده ها يا حتى عمو و دايى هايش نيز رفت وآمد داشته باشد.*بدبينى در يك خانواده چگونه اثر مى گذارد؟** بدبينى در خانواده شبيه يك ويروس است و به سرعت منتقل مى شود. گاه بدبينى به بچه ها سرايت كرده و سبب مى شود آنها نيز در آينده به همسرانشان شكاك باشند. اين مسئله در واقع ريشه در كمبودهاى شديد عاطفى، روحى و روانى دوره هاى مختلف زندگى دارد.*آيا براى اين بيمارى راه درمانى وجود دارد و اساسا چگونه مى توان زمينه هاى بروز آن را تشخيص داد؟**ما به صورت فرهنگى و تاريخى از قبل اين زمينه ها را در جوامع شرقى داشته ايم و عواملى هم آن را شدت و ضعف مى بخشد. مانند چگونگى نگرش و معيارهايى كه فرد در ازدواجش آنها را مى پذيرد. براى مثال كسى كه در شرايط سختگيرانه اى پرورش يافته و اعتماد به نفسش پايين بوده دور از ذهن نخواهد بود كه در ارتباط با مسائل اخلاقى هم دچار بدبينى شود يا برعكس فردى كه در خانواده اى بى بند و بار بزرگ شده و الگوى درستى براى بازنگرى معيارهاى سلامت نداشته باشد در شكل گيرى و استفاده از اين معيارها دچار خطا و اشتباه شده و در دام بدبينى مى افتد. در خانواده هاى از هم پاشيده و ناموفق نيز زمينه بروز بدنى وجود دارد اما اين امر يك نسخه واحد و پيچيده شده براى همه خانواده ها نيست. براى مثال ما ضرب المثل هاى بسيار رايجى درباره خلق و خوى مردها و زن ها داريم مانند: مردها همه سر و ته يك كرباس اند، مردها همه دروغ مى گويند يا برعكس: به زن ها اعتمادى نيست، زن ها يك تخته شان كم است. اين باورهاى غلط در بيشتر موارد زمينه را براى برخى تعصبات فراهم مى كند.*چه راهكارهايى وجود دارد تا جامعه جوان كشورمان در دام بدبينى گرفتار نشود، چه بايد كرد؟نخستين توصيه فراهم آوردن شرايطى براى درك صحيح جوانان از امر مهم ازدواج است. جوان امروزى بايد بتواند ارزش ها و معيارهايى را كه تاكنون پذيرفته است مورد نقد و ارزيابى قرار دهد تا ملاك ها و معيارهايش با عرف و سلامت جامعه همخوانى پيدا كند. پس از ازدواج، اغلب زوج هاى جوان دچار بدبينى مى شوند اما با رسيدن به بلوغ و سن پختگى براى ازدواج اين مسئله كم رنگ تر مى شود. بايد با اعتمادسازى، دادن آرامش و يا اطلاعات بيشتر و سياست ها و مهارت هاى مراوده، از همان ابتدا، از كاشته شدن تخم بدبينى جلوگيرى كنيم. از طرفى هم براى جلوگيرى از شيوع و گسترش بدبينى، توجه مسئولان فرهنگى و برنامه ريزان بهداشت روانى به جامعه جوان و شناخت نيازهاى آنان و مشاوره درمانى پيش از ازدواج، ضرورى است. بايد الگوهاى صحيح نشات گرفته از دين و ساده زيستى را براى جوانان تعريف كنيم. مديران جامعه و برنامه ريزان فرهنگى در اين زمينه بايد بسيار اهتمام داشته باشند چرا كه هزينه هاى درمان و مشاوره روانى بسيار بالاست و اين از عهده افراد متوسط جامعه خارج است.
دوشنبه 6 آبان 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 406]