حسن بن ابوالحسن نظام الملك توسي،

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: علي نويسنده و شاعر
سال و محل تولد: 408/410 هـ.ق. - نوغانسال و محل وفات: مقتول 485 هـ.ق.زندگينامه: وی ملقب به "نظام الملك" و "رضي اميرالمؤمنين" بود و مشهور به "خواجه نظام الملك توسی". در "نوغان"، از دهات "اردكان توس"، به دنيا آمد و دوران كودكي و تحصيلات مقدماتي را در زادگاهش گذراند. در يازده سالگي قرآن آموخت و سپس درتوس، "نيشابور" و "مرو" فقه "شافعي" و حديث را فرا گرفت. او با "ابوسعيدابوالخير" (م 440 هـ.ق.) هم دوره بود. چندي نيز در شهر "بلخ" به خدمت "ابوعلي بن شاذان" در آمد و به دبيري وي منصوب شد. ابوعلي بعد از اين كه در زمان "سلجوقيان" به وزارت رسيد، نظام الملك را به دبيري "الب ارسلان" گماشت و نظام الملك در "451 هـ.ق.) به وزارت البارسلان رسيد. مجموع وزارت نظامالملك در دربار البارسلان و "ملكشاه" بيش از سي سال بود. وي در (485 هـ.ق.) بر اثر اختلاف با "تركان خاتون" بر سر جانشيني ملكشاه و ترجيح بر كيارق بر محمود و دشمني مخالفان، به قولي از وزارت بر كنار شد. خواجه نظام الملك داراي مذهب شافعي بود و از باب ارادتي كه به فقیهان و صوفیان داشت، مدارس معتبري به نام "نظاميه" و همچنين خانقاههاي بسياري بنا نهاد. او عاقبت در راه بغداد در نزديكي هاي "نهاوند" يا "بروجرد" به دست يكي از فداييان و پيروان "حسن صباح" به نام "ابوطاهر اران" به قتل رسيد. قبر وي در "اصفهان" مي باشد. در مورد هم درس بودن او با "حكيم عمرخيام" و "حسن صباح" نيز نقل قول هايي وجود دارد كه به تصريح دكتر "صفا"، نميتواند درست باشد. وي گاهي نيز شعر مي سرود. آثار: "سياست نامه" يا "سير الملوك" يا "پنجاه فصل"، كه به درخواست "سلطان ملكشاه" نوشته شد؛ "وصاياي نظام الملك" يا "دستور الوزاره"؛ "قانونالملك" كه به آورده ی "تاريخ ادبيات در ايران" به وي نسبت دادهاند و ظاهراً قسمتي از "سياستنامه" ميتواند باشد.منابع: آتشکده ی آذر (2/504 – 509)، اسرار التوحید، تعلیقات (727-728)، اعیان الشیعه (5/165- 169)، تاریخ ادبیات در ایران (2/119، 234-241، 526-527،904-909)، تاریخ گزیده (443)، تاریخ نظم و نثر (66)، تجارب السلف (266-281)، تذکرةالشعراء(صفحات متعدد)، حبیب السیر(2/494-500)، دایرة المعارف فارسی(2/3036)، دستورالوزراء(صفحات متعدد)، الذریعه(12/273-274، 25/273-274)، راحة الصدور(صفحات متعدد)، روضات الجنان(3/82-85)، ریحانه(6/209-210)، سبک شناسی(1/168، 2/95- 113،186)، سه حکیم مسلمان، شاعران بی دیوان(581- 583)، شخصیت های نامی (484-485)، شذرات الذهب(3/374-375)، شرح حال رجال و مشاهیر نامی(248-256).

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 384]