آشنايي با بيماري آنفلوآنزا و راه هاي پيشگيري و درمان آن ويروس هزار چهره

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: آشنايي با بيماري آنفلوآنزا و راه هاي پيشگيري و درمان آن ويروس هزار چهره
سعيد اويس

آنفلوآنزا شايع ترين بيماري ويروسي فصل سرما است كه دستگاه تنفسي را درگيـر مي كند و به شدت مسري است. ويروس آنفلوآنزا ممكن است 90 بار كوچك تر از يك گلبول قرمز خون انسان باشد، به اندازه يي كوچك كه مي تواند ميان امواج نوري پنهان شود. اما همين ويروس كوچك مي تواند در يك سال به اندازه نيمي از مرگ و ميرهاي ناشي از تصادفات ترافيكي، باعث مرگ انسان ها شود. در هر ويروس آنفلوآنزا از فصلي تا فصل ديگر، جهش ژنتيكي ايجاد مي شود و در نتيجه، تدارك سيستم هاي دفاعي قبلي را كم تاثير مي كند. اما پيشرفت هاي اخير در صنعت داروسازي كشف يافته هاي شگفت انگيزي را در علم پزشكي در اين زمينه در پي داشته است كه نتيجه عملي آن براي مردم تحقق روياي ديرين مقابله با آنفلوآنزا بوده است. در حقيقت دستيابي به نسل سوم واكسني كه تا 80 درصد موارد از اين بيماري و عوارض آن جلوگيري مي كند، يكي از بزرگ ترين دستاوردهاي بشر در اين حوزه محسوب مي شود.

نشانه هاي آنفلوآنزا چيست

آنفلوآنزا با تب، سرفه، احساس سردي همراه با لرز، كوفتگي و درد در بدن، سردرد و خستگي همراه است. اين نشانه ها به طور معمول سه تا چهار روز ادامه دارد و پس از آن ممكن است بيمار براي يك هفته ديگر يا بيشتر، سرفه هاي خشك، آبريزش بيني و گلودرد داشته باشد. خيلي از مردم در تشخيص آنفلوآنزا و سرماخوردگي دچار اشتباه مي شوند. با اينكه اين دو بيماري داراي تشابهاتي هستند، اما تفاوت هاي بارزي دارند. آنفلوآنزا برعكس سرماخوردگي ناگهاني شروع شده و حدود يك هفته طول كشيده و سپس بهبود مي يابد. گاهي به دنبال ابتلا به آنفلوآنزا عارضه يي به نام ذات الريه يا همان عفونت ريه ها پيش مي آيد كه اين بيماري در اثر همان ويروس يا به دنبال ضعف سيستم ايمني بدن، توسط عوامل ميكروبي ديگر ايجاد مي شود. افرادي كه دچار بيماري هاي مزمن قلبي -عروقي و ريوي باشند، بيشتر در معرض اين عارضه قرار مي گيرند. بيماري سرماخوردگي به آساني قابل درمان است و در بدترين حالت امكان دارد به عفونت ثانويه باكتريايي منجر شود كه آن هم به وسيله مصرف آنتي بيوتيك قابل درمان است. ولي آنفلوآنزا بيماري خطرناكي است كه هر ساله جان تعدادي از مردم را مي گيرد. سرماخوردگي معمولاً با گلودرد همراه با عطسه، آبريزش يا گرفتگي بيني شروع مي شود. تب يكي از علائم معمول براي سرماخوردگي معمولي نيست. سردرد يا دردهاي عضلاني هم رابطه مستقيمي با سرماخوردگي ندارند، در صورتي كه در آنفلوآنزا اين گونه نيست.

چه كساني در معرض آنفلوآنزا هستند

1- هر آنچه سبب تضعيف سيستم ايمني بدن مي شود، از سوءتغذيه گرفته تا خستگي و فشار كاري و استرس، از وجود بيماري هاي مزمن از قبيل بيماري مزمن قلبي ، ريوي، كليوي، ديابت و آسم گرفته تا بارداري و كهنسالي؛ امكان ابتلا به اين بيماري را در فرد افزايش مي دهد. كودكان مستعد آلرژي، آسم، بيماري هاي قلبي، مرض قند، كودكان مبتلا به عفونت هاي مكرر و كساني كه داروهاي مضعف مصرف مي كنند يا كودكاني كه مجبورند براي طولاني مدت آسپرين استفاده كنند، همگي در معرض اين بيماري قرار دارند.

2- هر آنچه سبب تسهيل انتقال ويروس شود؛ از محيط هاي بسته با تهويه نامناسب گرفته تا مكان هاي شلوغ مانند وسايل حمل و نقل عمومي، از كامپيوتر و گوشي موبايل گرفته تا خودكار و كاغذ. كودكاني كه در مهدكودك و در تماس با ساير كودكان هستند، افرادي كه در خانه هاي سالمندان زندگي مي كنند، كاركنان مراكز بهداشتي و درماني همگي به دليل تردد در مراكزي كه احتمال وجود ويروس در آن شديدتر است، در معرض اين بيماري قرار دارند. براساس نظر سازمان بهداشت جهاني واكسن هاي آنفلوآنزا براي گروه هاي ذيل توصيه مي شود؛

- تمامي كودكان 6 ماهه تا افراد 18 ساله

- اهالي منزل و مراقبان خارج از منزل نوزادان صفر تا 59 ماهه

- افراد 50 ساله و مسن تر

- ساكنان مراكز ارائه كننده مراقبت بلندمدت به افراد داراي بيماري هاي مزمن

- افراد داراي مشكلات بلندمدت سلامت؛ مانند بيماري قلبي، كليوي، ريوي، ديابت، آسم، كم خوني و ساير اختلالات خوني

- افراد داراي سيستم ايمني ضعيف

- زنان باردار بيش از سه ماه در خلال فصل آنفلوآنزا

- پزشكان، پرستاران، اعضاي خانواده و ساير افرادي كه در تماس نزديك با افراد در معرض خطر جدي آنفلوآنزا هستند

- افراد ساكن خوابگاه ها يا ساير اماكن پرجمعيت به منظور جلوگيري از شيوع

- هر فرد ديگري كه خواهان كاهش احتمال ابتلا به آنفلوآنزا است.

آموزش به كودكان

شيوع آنفلوآنزا در مكان هايي كه تجمع افراد در آنها بيشتر است نظير مدارس، مهدهاي كودك احتمال بيشتري دارد؛ چرا كه اگر يكي از كودكان به اين بيماري مبتلا شده و در اين مكان ها نيز حضور داشته باشد، مي تواند به راحتي بيماري را به ديگر همكلاسي ها و دوستان خود انتقال دهد. در واقع از آنجا كه بيماري آنفلوآنزا به راحتي از طريق تماس هايي نظيردست دادن، امانت گرفتن خودكار و دفتر يا حتي صحبت كردن با يكديگر به راحتي به ديگران سرايت مي كند، بنابراين در اين زمينه بايد با آموزش به كودكان در خصوص رعايت نكات بهداشتي از آلوده شدن ديگر افراد به اين بيماري جلوگيري كرد. در واقع با توجيه كودكان در خصوص چگونگي انتقال بيماري مي توان تا حدودي از گسترش آن جلوگيري كرد. اما با توجه به تحقيقات علمي گسترده درباره آنفلوآنزا بايد اعتراف كرد كه تنها راه پيشگيري از آنفلوآنزا، علاوه بر رعايت نكات بهداشت عمومي و فردي، استفاده از واكسن آنفلوآنزا است.

هنگام ابتلا به آنفلوآنزا چه كنيم

افرادي كه مبتلا به آنفلوآنزا مي شوند، فوراً علائم را تجربه نمي كنند. بنابراين آنها مي توانند بيماري را به ديگران منتقل كنند، بدون اينكه بدانند بيمار هستند. درواقع، ناتواني ظاهري علم براي متوقف كردن شيوع آنفلوآنزا تا اندازه يي به اين دليل است كه ميزبان مبتلا مي تواند قطرات آلوده را روز قبل از شروع علائم توليد كند و به اين صورت در چرخه شيوع آنفلوآنزا قرار گيرد.

فارغ از دوراني كه فرد هنوز اطلاعي از بيماري خود ندارد، بايد گفت به محض مشاهده نشانه هاي آنفلوآنزا رعايت نكات بهداشت فردي از سوي بيماران از جمله استفاده از وسايل و ظروف جداگانه، استفاده از دستمال كاغذي هنگام عطسه و سرفه، اجتناب از حضور در اماكن عمومي و شست وشوي مداوم دست ها، مهم ترين وظيفه مبتلايان به آنفلوآنزا در قبال سلامت اطرافيان و جامعه است. يكي ديگر از مواردي كه سبب انتقال بيماري به ديگران مي شود در اختيار قرار دادن وسايل شخصي از قبيل گوشي موبايل و همچنين كامپيوتر است. معمولاً افراد ديگر تقاضا مي كنند اين گونه وسايل به صورت امانت براي بهره برداري كوتاه مدت در اختيار آنها قرار گيرد و اظهار اين موضوع كه دارنده مبتلا به آنفلوآنزا است ممكن است در جلوگيري از شيوع بيماري موثر باشد.

توصيه سازمان بهداشت جهاني

ويروس آنفلوآنزا انواع مختلفي دارد كه پيوسته تغييرشكل مي دهد. سه نوع اصلي ويروس آنفلوآنزا (C،B،A) وجود دارد، اما اين ويروس ها توانايي جهش به انواع گوناگوني را دارند و به اين صورت، زيرنوع ها يا سوش هايي را توليد مي كنند كه با ويروس اول تفاوت دارد، اما برخي از ويژگي هاي آن را حفظ كرده اند. سوش هاي ويروس آنفلوآنزا كه باعث اين بيماري مي شوند، ممكن است از سالي به سال ديگر تفاوت داشته باشد و به همين دليل است كه ساخت واكسن براي آن آسان نيست و براساس تحقيقات گسترده براي هر سال به صورت ويژه و خاص توليد مي شود.

واكسن هاي جديد هر سال با استفاده از برآوردهايي كه كدام نژادهاي ويروس براي آن سال فعال ترين خواهند بود، ساخته مي شوند. در حالي كه واكسن هايي كه در سال 2008-2007 به كار رفته براي آن دوره محافظت فراهم مي كند، از اثربخشي آنها براي فصل 2008-2007 نمي توان اطمينان حاصل كرد و اين يكي از وظايفي است كه سازمان بهداشت جهاني بر عهده دارد. صنايع داروسازي براساس توصيه هايي كه توسط سازمان بهداشت جهاني در اختيار آنها قرار مي گيرد و با در نظر گرفتن ملاحظات مربوطه، به تهيه واكسن هايي مناسب همان فصل اقدام مي كنند.

بهترين زمان براي پيشگيري

به طور كلي هر كسي كه مي خواهد احتمال ابتلايش به آنفلوآنزا را كاهش دهد بايد واكسينه شود. اما بهترين زمان براي مراجعه جهت دريافت واكسن چه زماني است؟ متخصصان در پاسخ به اين سوال معتقدند كودكاني كه در خطر احتمال ابتلا به آنفلوآنزاي شديد هستند يا در بيماران با بيماري هاي خاص و مزمن از قبيل بيماري ريوي يا قلبي كه آنفلوآنزا ممكن است بيماري اصلي را شديدتر كند و نياز به جلوگيري از آنفلوآنزا در ايشان محرز است، يا براي بيماران آسيب پذير خصوصاً داراي ضعف سيستم ايمني به منظور جلوگيري از بستري شدن در بيمارستان و كاهش خطر مرگ، بايد پيش از شيوع ويروس اقدام به واكسيناسيون كرد. در واقع بهترين زمان براي اين كار ماه هاي مهر و آبان است. شما با واكسينه شدن سالانه عليه ويروس آنفلوآنزا مي توانيد از اين بيماري پيشگيري كنيد، به شرط آنكه در زمان مناسب اقدام كنيد.

چه كساني نبايد واكسينه شوند

1- افرادي كه حساسيت شديدي به تخم مرغ دارند.

2- افرادي كه قبلاً واكنش و حساسيت شديدي به واكسن آنفلوانزا داشته اند.

3- نوزادان كمتر از 6 ماه

4- افرادي كه بيماري شديد يا معمولي همراه با تب دارند، بايد تا كم شدن علائم بيماري صبر كنند.

توصيه هاي جهاني

آنفلوآنزا و عوارض آن سالانه باعث مرگ و مير هزاران نفر در سراسر جهان مي شود. هر چند سال يك بار نوع جديدي از آنفلوآنزا پيدا مي شود و چنان به سرعت انتشار جهاني مي يابد كه زندگي ميليون ها نفر را به خطر مي اندازد. وحشتناك ترين همه گيري جهاني آنفلوآنزا در قرن بيستم مربوط به سال 1918 ميلادي بود كه حدود 40 ميليون نفر يعني بيش از آمار كل كشته شدگان جنگ جهاني اول را به كشتن داد. اين بيماري تقريباً هر زمستان با وسعت و شدت هاي مختلفي شايع مي شود و تا ارديبهشت ماه ممكن است گريبان افراد مختلف را بگيرد. در حال حاضر سازمان پيشگيري و كنترل بيماري هاي ايالات متحده (CDC) تزريق واكسن آنفلوآنزا را براي سنين 6 ماه تا 18 سال به صورت سالانه توصيه مي كند. اگر اين توصيه به مرحله اجرا در بيايد، تعداد كودكان واجد شرايط تنها در ايالات متحده به حدود 30 ميليون نفر خواهد رسيد. آنچه قابل ملاحظه است آن است كه توصيه هاي پيشين اين مركز كودكان 6 تا 59 ماهه را تحت پوشش قرار مي داد.

بيشتر بدانيم

جالب است بدانيم با توجه به آنكه بخش عمده يي از دريافت كنندگان واكسن كودكان و افراد مسن و كهنسال هستند، براي تخفيف درد، واكسيناسيون توسط سرنگ مخصوصي انجام مي شود كه اولاً تيزتر از سرنگ هاي معمولي است و ثانياً آغشته به سيليكون است.

در پايان لازم به يادآوري است كه مردم بايد ضمن اطلاع از ويژگي ها و شرايط مصرف واكسن آنفلوآنزا، پس از مشورت با پزشك نسبت به واكسيناسيون اقدام كنند. در واقع اين پزشك است كه مي تواند براساس شرايط و موقعيت سلامت فرد و با لحاظ وضعيت سني، كاري و سوابق بيماري هاي فرد نسبت به لزوم انجام واكسيناسيون نظر دهد.
دوشنبه 6 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 280]