شناسنامه حقيقي انسان

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: شناسنامه حقيقي انسان
... اگر از ما سئوال بكنند شما چه حق داريد كه خونبهاي
حسين بن علي را طلب بكنيد، پاسخش اين است كه ما بچّه هاي أبا عبدالله هستيم، او پدر ما بود. اين دين ما را فرزند امام معرفي مي كند. قبلا نيز عرض شد كه هر كدام از ماها يك شناسنامه اي داريم كه پدر و مادر ما آن شناسنامه را براي ما گرفته است. آن نه دليل فخر است، نه دليل وهن. براي اينكه هر كسي با هويت خودش ساخته مي شود، كاري به پدر و مادر ندارد. اين پدر و مادر مال اين مقطع است؛ وقتي انسان مرد، ديگر اين رابطه كلاً قطع مي شود. يك هويت و شناسنامه اي است كه خود ما بايد با دست خودمان تدوين بكنيم؛ او را ديگر اداره ثبت احوال به ما نمي دهد. آن را عقائد و اخلاق و علوم و افكار خود ما تدوين مي كند؛ كه ما فرزند چه كسي هستيم، پدر ما چه كسي است، مادر ما چه كسي است و مانند آن. اين دوّمي را كه هويت واقعي ما و شناسنامه اصلي ماست، اين را ائمه (عليهم السّلام) به ما آموختند كه ما حاضريم شما را به عنوان فرزندي قبول كنيم، شما بيائيد بچّه هاي ما بشويد. در پايان سوره مباركه حج اينچنين آمده است: م لّه ابيكم ا براهيم، هو سمّاكم المسل مين م ن قبل (1). اين م لّه ابيكم، منصوب است به ا قراء. يعني خذوا م لّه ابيكم؛ دين پدرتان را بگيريد.
« ابراهيم خليل » را قرآن كريم به عنوان پدر ما معرفي كرده است؛ قهراً ما مي توانيم فرزند ابراهيم خليل باشيم. وقتي فرزند ابراهيم خليل شديم، فرزند موساي كليم خواهيم بود تا مي رسيم به وجود مبارك پيامبر و حضرت امير؛ كه اين دو بزرگوار فرمودند، مخصوصاً وجود مبارك رسول خدا: أنا و عليأ ابوا هذ ه الامّه(2). من و علي بن أبيطالب، اين جوان ها و اين مردها را و اين دخترها را به عنوان فرزندي قبول داريم... پس ما مي توانيم در اين شناسنامه بشويم فرزند علي بن أبيطالب. اين راه باز است؛ اگر ما شديم فرزند علي بن أبيطالب، وجود مبارك فاطمه زهرا (س) هم مي شود مادر ما! اين شناسنامه اينطور نيست كه با مرگ ببرند اداره ثبت احوال و مهر باطل بر آن بزنند كه اين تمام شد! آن شناسنامه هائي كه خودمان گرفتيم، اين فقط به درد كوپن مي خورد! كجا ثبت نام بكنيم، كجا ثبت نام نكنيم؛ همين. وقتي هم كه مرديم، اين را مهر باطل مي زنند؛ تمام شد، مي شود كاغذ باطله. امّا اين هويت و شناسنامه كه ما فرزند چه كسي هستيم، پدر ما كيست، مادر ما كيست؛ اين با عقائد ما، با اخلاق ما، با اعمال ما ساخته مي شود. سطور و كلمات اين شناسنامه را عقائد ما، اخلاق ما، اعمال ما مشخص مي كند. آنوقت ما مي شويم فرزند پيغمبر، فرزند علي بن أبيطالب. ما به جائي مي رسيم، با اينكه سيّد نيستيم، مي توانند به ما بگويند: السّلام عل يك يا بن رسول الله! اين فخر نيست؟! پس اين راه باز است. اگر اين راه باز است، بيائيم. اين راه را برويم. راهي نرويم كه تمام هويت ما با مرگ باطل بشود. راهي برويم كه با هويت ما آن شناسنامه شفاف تر بشود...
چگونه فرزند پيامبر بمانيم
مطلب دوّم اين است كه حالا راهش چيست؟ ما چه كار كنيم تا عمر فروشي نكرده باشيم؟ يك كسي كه كار مي كند براي يك حقوق، اين در حقيقت عمر فروشي كرده است يعني تمام اين عمر، وقت را داده، يك مختصر حقوق مي گيرد؛ با آن تغذيه مي كند، لباس و مسكن و خوراك تهيه مي كند و ديگر هيچ.و چه خسارتي بدتر از اين؟! اين كه فرمود: و العصر نّ النسان لف ي خسر(3)، همين است. كه آدم سرمايه مي دهد ، و چيزي هم نمي گيرد.
وجود مبارك رسول خدا (ص) فرمود: شما براي اينكه به اين مقام وزين بار يابيد، اوّلاً بايد شستشو كنيد، هر چه غبار هست از صحنه دلتان بيرون كنيد. كينه كسي، حسد كسي، عداوت كسي، تكبّر بر كسي، بخل بر كسي، تهمت كسي، اينها را در دلتان راه ندهيد. اين صحنه را شفاف كنيد، لكه گيري كنيد؛ بعد بيارائيد. آدم مي تواند در رأي آزاد باشد، در انتخاب آزاد باشد، امّا مواظب باشد اين را آلوده نكند، كينه كسي را در دل نگيرد. فرمود: يّاكم و البغضاء. كينه و عداوت و اختلاف...آن قسمت مهم اختلاف هم در مسائل عادي است، نه مسائل سياسي. مسائل سياسي هم مال گروه هاي خاص است كه به تلاش هاي سياسي فكر مي كنند. همين براي امور جزئي؛ كه به من بر خورد، چرا من بالا ننشستم، چرا احترام مرا حفظ نكرد، چرا اوّل خانه ما نيآمد؛ همين بازي هاي عادي باعث كينه مي شود.
حالا اين كينه چه مي كند؟ وجود مبارك حضرت فرمود: يّاكم و البغضاء فنّها الحال ق ه و ليست حال قه الشّعر، بل ه ي حال قه الدّين. اين كينه و عداوت نسبت به يكديگر، اين مثل تيغ تيز است؛ مي تراشد. بعد فرمود: اين نظير تيغي نيست كه سلماني ها دارند، كه مو را مي تراشد!. اين، دين را تيغ مي زند. فرمود: كينه نسبت به ديگري، اختلاف نسبت به ديگري، مثل اين تيغ است.
شما ديديد وقتي دوستان و آشنايان اوّلين بار مكّه رفتن شان است، روز دهم در منا سرشان را تيغ مي زنند. اين تيغ زدن هم براي آن است كه اين فخر ظاهري و اين جمال ظاهري را انسان به پاي دوست بريزد. چون موي سر به عنوان يك زيبائي مطرح است. اما اگر كسي ديگري را وادار كند جايي مثل موي سرش را بتراشند؛ اين شرعاً ديه دارد. مثل اينكه گوش كسي را ببرند، دست كسي را ببرند؛ اين ديه دارد. براي اينكه اين با زيبائي او بازي كرده است.
در احتجاج طبرسي هست، ديگران هم اين را نقل كردند كه ابن ابي العوجاء گفت: من بايد با يكي از اين صاحب نظران ديني مناظره فقهي داشته باشم؛ بالأخره وارد مسجد الحرام شد و او را به وجود مبارك امام صادق (ع) راهنمائي كردند و او خيال مي كرد كه امام صادق (ع) يك روحاني عادي است. با او بحث و مناظره اي درباره معارف توحيدي داشتند و بالأخره گفت: من گفتم مرا با يك جمره آشنا كنيد، شما مرا به دريا انداختيد! مگر من مي توانم با او مناظره بكنم؟! او پسر كسي است كه سر همه اينها را تراشيد! يعني مگر عرب سر مي تراشد، جوان سر مي تراشد؟ او فرمان داد وقتي كه حج مي رويد، سرهايتان را بايد تيغ بزنيد... او پسر كسي است كه سر اينها را تراشيد؛ مگر مي شود با اينها كنار آمد!
حضرت فرمود كه: اين اختلاف و كينه، حالقه است، مي تراشد. اين تاء اش هم تاي مبالغه است؛ يعني خيلي مي تراشد. اينها كه در روز دهم سرشان را تيغ كردند، تا مدّتها مو روئيده نمي شود. بعد از يك مدّتي، كم و بيش مويي ظاهر مي شود و... اين كار تيغ زدن است. حالا اگر كسي تيغ تيز دستش باشد، هر روز سرش را تيغ كند، اين ديگر موئي روئيده نمي شود!
فرمود: اين اختلاف و كينه ،دين را تيغ مي زند، نمي گذارد ديني برويد! انسان ناچار است دروغ بگويد، ناچار است تهمت بزند، ناچار است صبّ و لعن كند، ناچار است توطئه كند، ناچار است ...
فرمود: اين صحنه دلتان را از كينه تطهير كنيد. وقتي انسان كينه و عداوت و دشمني را نسبت به برادر ديني بر طرف كرد، اين قلب شفاف مي شود. حالا كه صاف شد، دين روئيده مي شود. اينجا مي شود چمن، اينجا مي شود گلزار، اين مي شود روضأ م ن ر ياض الجنّه. اين روضه ميوه هاي فراواني دارد، گلهاي فراواني دارد. از آن به بعد سخن از نثار است و ايثار...
¤ سخنراني آيت الله جوادي آملي (مدظلّه العالي)
در جلسه درس اخلاق؛ قم ـ 13 اسفند 1383
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) حج . 78 (2) بحار الأنوار . ج16 . ص 95 (3) عصر . آيات 1 و 2
¤ خوان حكمت دو شنبه و پنجشنبه هر هفته منتشر مي شود.
يکشنبه 28 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 134]