چطور بر روند تحصيلي دانش‌آموزان نظارت داشته باشيم؟

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: چطور بر روند تحصيلي دانش‌آموزان نظارت داشته باشيم؟
كاربردي- بهارك ‌طالب‌لو*:
يكي از عوامل مهم در موفقيت تحصيلي دانش آموزان حمايت و پشتياني والدين است. خانواده‌ها نقش مهمي در فراهم ساختن زمينه رشد و پرورش توانايي‌هاي فرزندان خود بر عهده دارند.

والدين مي‌بايست شادي گم شده در لابه‌لاي سنگيني تكاليف درسي را به دانش آموزان باز گردانند و آرامش و اطمينان خاطر را در آن‌ها بوجود آورند. اين جزء در سايه نظارت دائم و منظم برفعاليت‌هاي يادگيري، توجه به شرايط روحي و رواني، بررسي وضعيت درسي دانش آموزان در منزل و مدرسه امكان پذير نيست.

نظارت و پيگيري نبايد به گونه‌اي باشد كه استقلال و اعتماد به نفس را از فرزندان بگيرد. دستوردادن و امر كردن و پيگيري همراه با سرزنش و توبيخ جزء افت تحصيلي هيج ثمره‌اي نخواهد داشت.

در سال‌هاي ابتدايي اين نظارت شايد حتمي باشد ولي با رسيدن دوران بلوغ و نوجواني، براي آن‌ها خوشايند نيست كه والدين مدام به آن‌ها گوشزد كنند، كه چگونه تكاليفشان را انجام دهند.

نوجوان در اين دوره احساس استقلال مي‌كند و دوست دارد به ارزش‌ها، ايده‌ها، نگرش‌ها و... او احترام گذاشته شود و تمايل به امر و نهي ديگران ندارد. ولي اين بدان معنا نيست كه حمايت و نظارت بر عملكرد او كاملاً قطع شود، بلكه در اين دوران نياز به نظارت غيرمستقيم است، بگونه‌اي كه دانش آموز حس استقلال عمل داشته باشد و حس كنترل از طرف شما بر او القاء نشود.

رعايت نكات زير در هدايت و نظارت تحصيلي دانش آموزان مي‌تواند مؤثرباشد.

1. به كمك فرزندتان يك برنامه مطالعاتي منظم، واقع بينانه و قابل اجرا، بر اساس يك هدف مشخص تهيه كنيد. با اين كار به مطالعات و فعاليت‌هاي اونظم بخشيد تا از سردرگمي و پراكندگي مطالعاتي كاسته شود. [چطور بريادگيري خود مديريت كنيم؟]

2. در همين ابتداي سال، اگر احساس مي‌كنيد در درسي ضعف دارد با همفكري يكديگر به دنبال راهكار باشيد. انتخاب كلاس‌هاي مختلف و شلوغ كردن برنامه روزانه دانش آموز جز خستگي و بي‌حوصلگي آن‌ها، كه موجب افت تحصيلي نيز مي‌شد، ثمره‌اي ديگري ندارد. در اين انتخاب بايد توانايي‌ها و شرايط جسماني و روحي او را در نظر بگيريد.

3. زماني را در آخر روز در نظر بگيريد و از دانش آموز بخواهيد گزارشي از كارهاي خود به شما بدهد. در مقطع ابتدايي، والدين هستند كه بايد نظارت مستقيم كنند ولي درمقاطع بالاتر از دانش آموز بايد خواست خود به توضيح عملكردش بپردازد. اگر متوجه پنهان كردن مسأله‌اي از طرف او شديد، غير مستقيم بفهمانيد كه متوجه شده‌ايد.

4. درزمان‌هاي استراحت مابين مطالعه، براي فرزند خود تغذيه‌ مناسب فراهم كنيد و درمورد موضوع‌هاي خوشايند صحبت كنيد. بحث‌هاي درسي انجام ندهيد و انرژي لازم براي ادامه درس خواندن را در او ايجاد كنيد.

5. آخر هفته زماني را براي تفريح در نظر بگيريد. تخليه هيجاني بخصوص در زمان بلوغ عامل مهمي در حفظ آرامش و كاهش استرس در دانش آموزان است كه با فعاليت‌هاي ورزشي، بازي و تفريحات امكان پذير خواهد بود.

6. با او رابطه عاطفي ومنطقي برقرار كنيد. شرايط سني او را درك كنيد و هرگز فرزند خود را با ديگر دوستانش مقايسه نكنيد تا حس حسادت در او ايجاد نشود.

7. سطح توقعات خودتان را با توانايي‌هاي عمومي و استعدادهاي ويژه او هماهنگ كنيد. آمال و آرزوهاي خود را القاء نكنيد، زيرا اگر انتظارات متناسب با شرايط او نباشد موجب افسردگي و افت تحصيلي فرزندتان مي‌شود.

8. داشتن استرس به دليل تغيير مقطع تحصيلي، افزايش كتاب‌ها، درگيرشدن با مسأله آمادگي براي كنكور، دروان بلوغ و شرايط خاص آن [دردسرهاي بلوغ]، عدم شناخت از روش‌هاي صحيح مطالعه و... مي‌تواند از عوامل مهم در افت تحصيلي دانش آموز باشد، كه اين امور مستلزم توجه دقيق است. [چطور كودكان را به مطالعه علاقه‌مند كنيم؟]

9. زماني كه از نگراني‌هايش (بخصوص دانش آموزي كه استرس كنكور دارد) صحبت مي‌كند، گوش كنيد و نشان دهيد كه او را درك مي‌كنيد. بخواهيد در مورد معلمان، مشكلات درسي، درگيري‌هاي خود با همكلاس‌ها و... صحبت كند و شما منصفانه و بدور از سرزنش او را راهنمايي كنيد. اين كار باعث كاهش اضطراب او از مدرسه مي‌شود. در حل مسائل تحصيلي نظر او را هم جويا شويد و بخواهيد او هم براي خود تصميم بگيرد.

10. علاقه دانش آموزان به بازي‌هاي كامپيوتري در كليه سنين ديده مي‌شود. ممنوعيت يا جمع كردن آن، راهكار مناسبي براي درس خواندن نيست. اين امر مي‌تواند به لجبازي منجر شود و افت تحصيلي را در پي داشته باشد. مي‌توان با يك برنامه مناسب كه با همفكري دانش آموز تهيه شده است، ساعاتي را بعد از انجام فعاليت‌هاي درسي به آن اختصاص داد.

11. موفقيت‌هاي تحصيلي او را بلافاصله تقويت كنيد، اگر امكان انجام فوري نبود از توضيحات كلامي استفاده و زمان ارائه آن را بيان كنيد. اگر فاصله بين ارائه تقويت و عمل طولاني شود ممكن است در اين ميان رفتار نامطلوبي از او سرزند كه تشويق ارائه شده آن را هم پوشش دهد.
استفاده از عامل تشويق كننده بايد متناسب با سن، جنس وعمل او باشد. در ميان ديگران و همسالان موفقيت‌هايش را گوشزد كنيد و عزت نفس را در او افزايش دهيد و نشان دهيد كه براي اوارزش قائل هستيد و بهش افتخار مي كنيد.

12. درمقابل رفتار نامطلوب به جاي سرزنش با او صحبت كنيد، مي‌توانيد او را متناسب با عملش جريمه كنيد يا از فعاليت مورد علاقه‌اش براي مدت كوتاهي محروم كنيد، البته اين قرارداد را در ابتدا با فرزندتان در ميان بگذاريد، تا بداند درصورت كم كاري اين برنامه اجرا مي‌شود.

13. اگر فرزند شما تمايلي به گوش فرا دادن به نصيحت ندارد بهتر از روشهاي غيركلامي مواردي را كه لازم است گوشزد كنيد. مثل تهيه‌ يادداشت‌هاي كوچك و قرار دادن در وسايل او يا نصب تخته‌ كوچك مخصوص صحبت‌هاي محرمانه با او. مي‌توانيد قرار بگزاريد كليه موارد چه از طرف شما و چه از طرف فرزندتان برروي تخته يا يادداشت بنويسيد و خواسته خود را به يكديگر بيان كنيد.

14. يكي از عوامل مؤثر در تحصيل دانش آموزان توجه به امر تغذيه آنهاست [مغز سالم با تغذيه سالم]. برنامه صبحانه بايد جدي گرفته شود قرار دادن آب ميوه در برنامه ضروري است [صبحانه با طعم آبميوه]. صبحانه سنگيني فراهم نكنيد زيرا انرژي زيادي براي هضم آن نياز است، در نتيجه فعاليت بيش از حد معده، باعث كسلي و خستگي مي‌شود و فعاليت‌هاي فكري را كاهش مي‌دهد. خوردن كيك، شكلات، شيريني‌جات براي صبحانه مناسب نيست و باعث كاهش تمركز مي‌شود. [نكته بهداشتي روز: صبحانه را فراموش نكنيد]

دراين دوران كه آگاهي‌ها و سطح فكري دانش آموزان افزايش يافته است و آن‌ها مدام در معرض هجوم اطلاعات زياد قرار مي‌گيرند، والدين نيز مي‌بايست سطح آگاهي‌هاي خود را دركليه زمينه‌ها بالا ببرند و اطلاعات اوليه را در زمينه‌هاي مختلف، تا حد رفع نياز، كسب كنند تا بتوانند با اين نسل روبرو وآن‌ها را هدايت كنند و پاسخگوي نيازهاي فرزندان خود باشند به گونه‌اي كه آن‌ها والدين خود را آگاه به كليه امور ‌بدانند و بتوانند ارتباط مفيدي داشته باشند و مشكلات خود را مطرح كنند.

*كارشناس ارشد برنامه‌ريزي آموزشي
يکشنبه 28 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]