اشكان صادقي بازيگر تئاتر و دوبلور پيشكسوت ها تماشاگر امروز را فراري مي دهند

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: اشكان صادقي بازيگر تئاتر و دوبلور پيشكسوت ها تماشاگر امروز را فراري مي دهند
اشكان صادقي بيش از 10 سال است كه در عرصه هاي مختلف هنر بازيگري مشغول فعاليت است. اگرچه كار خود را از تئاتر آغاز كرده و بيش از هر چيز همچنان خود را يك تئاتري مي داند، اما در دوبلاژ فيلم، بازيگري تلويزيون و نمايشنامه نويسي نيز بخت خود را آزموده است. او كه اكنون نمايش پرمخاطب «يرما» را روي صحنه دارد، داراي ديدگاه هاي موضع گيرا در مواجهه با نسل پيش از خود است. اين ديدگاه هاست كه ما را به گفت وگو با او تشويق مي كند. صادقي بدون محافظه كاري زبان به انتقاد مي گشايد و سخناني را عنوان مي كند كه تامل برانگيز مي نمايد.
آقاي صادقي فعاليت هنري را از كي و از كجا شروع كرديد؟
بيشتر فعاليت من در صحنه تئاتر بوده است. در همين مجموعه تئاتر شهر كه پنجاه سال قدمت دارد حدود 30 كار صحنه اي داشته ام. اولين كار تئاتر من سال 1377 به روي صحنه رفت كه كارگردان آن آقاي مجيد جعفري بودند و در سالن اصلي تئاتر شهر اجرا شد.
چگونه وارد عرصه دوبلاژ فيلم شدي؟
سال 81 در كافه ترياي تئاتر شهر نشسته بوديم. فردي گفت كه آقايي به دليل علاقه شخصي سرمايه اش را در دوبلاژ متمركز كرده و استوديويي تاسيس كرده است. پيشنهاد كار داد و من هم قبول كردم. بيشتر هم براي تجربه كردن.
قبلا با فن دوبلاژ آشنايي داشتي؟
خير. براي اولين بار آنجا با مقوله دوبله آشنايي پيدا كردم. قبلا زياد دوبله را دوست نداشتم و آدم هاي آن را هم دنبال نمي كردم كه بشناسم. تكنيك دوبله را هم نمي دانستم. همه چيز از آن استوديو شروع و گروه ما كه اكثرا جوان بودند توانستند سبك جديد را در دوبله پايه ريزي كنند.
به چه سبكي رسيديد در دوبله؟
تا قبل از ما چند نقش كنار هم نشسته و فيلم را دوبله مي كردند. اما ما صداها را تك به تك ضبط مي كرديم. البته اين شيوه باعث مي شد تا دوبله يك فيلم بسيار بيشتر طول بكشد. اما نتيجه كار از نظر كيفيت و سينك بودن بسيار بهتر بود. اين روش به نوعي موج نويي در دوبله به وجود آمد. پيشكسوت هاي اين حرفه در سنديكاي گفتار فيلم بسيار زحمت كشيده اند و كماكان هم مي كشند اما چون فله كار مي گيرند و بايد كارها را به موقع تحويل بدهند ديگر زياد اهل سينك و اين جور چيزها نيستند. اما ما سعي كرديم به مقوله تجاري كه كار زياد فكر نكنيم و بيشتر جنبه علاقه و عشق به كار خوب را پيگيري كنيم.
پس انيميشن ها در امارات دوبله نمي شدند؟
نه همين جا كار انجام مي شد. البته در ابتدا خيلي ها فكر مي كردند كه اين فيلم ها در دوبي دوبله مي شود. ولي ما ايران بوديم و كار مي كرديم و از يك جايي به بعد هم كه مدير شركت تصميم گرفت كار را قانوني پيش ببرد و انجمن تشكيل بدهد، به اين ترتيب انجمن گويندگان جوان تهران را تشكيل داد.
در چه حوزه هاي دوبله بيشتر فعاليت كرده ايد؟
بيشتر تمركز من روي دوبله فيلم هاي انيميشن بوده است. چون كه فيلم مجوز و كپي رايت مي خواهد و سنديكاي دوبله هم خودش در تلويزيون متولي اين كار است و هركس فيلم دوبله كند سريع اعمال نفوذ كرده و مي گويد كه بايد زير نظر ما باشد. متاسفانه البته.
يعني تجربه فيلم نداشته ايد؟
چرا. براي موسسه رسانه هاي تصويري و سوره دوبله كرده ايم. مدتي هم زيرنظر آقاي جليلوند در موسسه قرن 21 تعدادي فيلم دوبله كرديم كه بعد از آشتي و بازگشت آقاي جليلوند به سنديكاي دوبله آن گروه از هم پاشيده شد.
بين دوبله فيلم و انيميشن كدام يك را انتخاب مي كني؟
انيميشن را انتخاب مي كنم. به دليل اينكه دوبله فيلم را دوست ندارم و احساس مي كنم فيلم اصلا نبايد دوبله شود. خيلي كار را راحت مي كند براي تماشاگر. من زيرنويس را ترجيح مي دهم. اما انيميشن براي كودك دوبله مي شود. كودكي كه نمي تواند زيرنويس را با سرعت بخواند يا اصولا هنوز سواد ندارد.
دوبله كداميك تكنيك بالاتري مي طلبد؟
دوبله انيميشن به مراتب دشوارتر و پرتكنيك تر است. به خاطر اينكه شما بايد تمام حالت ها و افكت هاي اون شخصيت كارتوني را اضافه كرده و به آن جذابيت و شيريني ببخشيد و حالات غيرانساني در آن بسيار زياد است.
اما دوبله فيلم هم دشواري هاي خود را دارد؟
به شرطي كه روي آن كار شود. ببينيد بازيگر فيلم صدا رويش نشسته است. مدت ها روي بيان شخصيت فيلم تمرين كرده است. مثلا در دراكولاگري اولدمن بياني را پياده كرده است كه بيننده بايد آن بيان را بشنود. ولي يك دوبلري بدون داشتن تمرين بلا فاصله كار را حرف مي زند. به خصوص الان خيلي از فيلم ها بدون اينكه ديده شوند حتي يك بار، دوبله مي شوند. من در دوبله سكوت بره ها حضور داشتم. عزيزي كه به جاي آنتوني ها پكينز حرف مي زد، اصلا نگاه نمي كرد كه هاپكينز چگونه دارد بازي مي كند. با دوبله فيلم خيلي سرسري برخورد مي شود. من قبول دارم كه دوبله فيلم هم دشواري هاي خود را دارد اما با آن به درستي برخورد نمي شود.
ميزان وفاداري شما در دوبله انيميشن به ديالوگ هاي اصلي چقدر بوده است؟
ما در همان انجمن گويندگان جوان سعي مي كرديم تا آنجا كه ممكن است به متن اصلي وفادار باشيم. اما در بعضي جاها مثل ضرب المثل هايي كه خاص خود آنها است را تغيير داده و معادل هايي در زبان فارسي براي آن پيدا مي كرديم. در فيلم داستان كوسه كه مديريت دوبلاژ آن را هم برعهده داشتم ضرب المثل هاي زيادي استفاده شده بود كه ما مجبور شديم آنها را تبديل كنيم به تكه كلام هايي كه به گوش كودك ايراني آشنا باشد. در اينگونه موارد كمتر مخاطب ايراني با جمله اصلي ارتباط برقرار مي كند.
گاهي شاهد هستيم كه ماهيت شخصيت ها را تغيير مي دهند و مثلا روي آنها لهجه مي گذارند. مثلا در كارتون شگفت انگيزها.
من همان موقع هم با اين كار موافق نبودم. ولي رئيس آن انجمن كه سرمايه گذار كار هم بود علاقه داشت كه كار با لهجه دوبله شود. اين شخص عقيده داشت كه اين صداها براي مردم ايران آشنا است و با استقبال روبه رو مي شود. اما من مخالف بودم. البته گذشت زمان نشان داد كه حق با ايشان بوده است و ظاهرا مردم ايران را بهتر مي شناخت. ولي من عقيده داشتم كه كار بايد به گونه اي باشد كه اگر دوبلرهاي حرفه اي سنديكاي تلويزيون هم كار را ديدند مورد تاييد قرار دهند. در بيست عنواني كه من مديريت دوبلاژ آن را بر عهده داشتم به هيچ وجه لهجه نداشتيم. من مخالف اين بودم كه مثلا داري كارتون آمريكاي مي بيني و يك دفعه مثلا كسي آباداني يا ديگر گويش ها را حرف بزند. مديريت دوبلاژ كارتون شگفت انگيز ها با خود مهرداد رييسي بود.
پيش از حرف زدن انيميشن نقش را تحليل مي كنيد؟
اين كار همواره انجام مي گرفت. مثلا قبل از حرف زدن در فيلم عروس مرده به جاي جاني دپ روي سبك بازيگري جاني دپ خيلي تحقيق كردم. به خصوص روي اوراكت او. در اين كار علاوه بر چگونگي بيان جاني دپ در نقش ويكتور، به چگونگي كاراكتر ويكتور در انيميشن و مثلا باز نشدن دهانش دقت كردم. پنج روز دوبله اين كار طول كشيد. مثلا سعي كرديم نوع طنزي را كه در بيان جدي جاني دپ وجود دارد بازتوليد كنم.
چه كارهايي به دل خودت نشستند؟
عروس مرده، جوجه كوچولو، كبوتر بي باك، روبات ها، داستان كوسه، زندگي جديد امپراتور و در جست وجوي نمو.
آيا تا حالا كار تيزر هم كردي؟
بله من روي تيزر هم صحبت كرده ام.
چرا شاهد موج گرايش دوبلرها به سوي تيزر هستيم؟
همه فكر مي كنند دوبله خيلي پول خوبي براي دوبلرها دارد اما اصولا اينگونه نيست. پول بين ده ها نفر تقسيم مي شود و گاهي فقط 30 تا 40 هزار تومان به هر نفر مي رسد و به خاطر پول زياد خوابيده در تيزر است كه گويندگان به سمت آن تمايل پيدا كرده اند.
يعني شما براي 30 هزار تومان حرف مي زديد؟
بله. من اصلا خجالت مي كشم. ما براي عشق كار كرديم و فكر مي كنم به همين خاطر هم بود كه كارمان گرفت و با استقبال مخاطبان رو به رو شد. با پررنگ شدن جنبه هاي اقتصادي در كارهاي هنري از ارزش آنها كم مي شود و اين اصلا خوب نيست.
اگر موافق باشي به حوزه تئاتر برويم. در صحبتي كه قبل از ضبط با هم داشتيم به اين اشاره كردي كه تئاتر خوشبختانه مخاطب عام ندارد. من با اين جمله مشكل دارم و فكر مي كنم كه اين به زيان تئاتر ما است.
به عقيده من اين مخاطب خاص داشتن به ضرر تئاتر نيست. اگر كه فرهنگ سازي و تبليغ شود براي تئاتر و همه فرهنگ آن را پيدا كنند جاي خوشبختي دارد. اما اگر قرار باشد پاي عده اي كه تئاترهايي نظير تئاترهاي بولينگ عبدو را هم مي بينند به تئاتر شهر باز شود ديگر واويلا داريم چرا كه اصلا با هم سنخيتي ندارند. چون آمادگي برخورد با تئاتر جدي را ندارند.
شايد تئاتر ما دارد خيلي سنگين حرف مي زند؟
به نظر من تئاتر كم نمي گذارد. در همين تئاتر شهر انواع كارها را داريم. مثلا كارهايآقاي پسياني را داريم كه تا مخاطب اهل مطالعه و نمايش نباشد ارتباط برقرار نمي كند و در مقابل كارهايي مثل كارهاي آقاي حسين كياني را هم داريم كه مخاطب مدام در حال خنديدن است. كار آقاي ميرباقري هم بوده كه مخاطب از اصفهان هم براي ديدن آن مي آمده است. كارهايي كه هم مي خنداند و هم به فكر وامي دارد.
پس مشكل تئاتر ما چيست كه همواره با كمبود مخاطب مواجه است؟
مشكل تئاتر تبليغات است كه براي آن تبليغي گسترده صورت نمي گيرد و هم اينكه سطح مطالعه در ميان مردم كمتر است. يك مورد ديگر آن هم به مكان نامناسب تئاتر شهر برمي گردد. يك طرف آن هموسكچوال ها هستند و يك طرف آن معتادان. در اين فضا خانواده اصلا تمايل پيدا نمي كند حضور پيدا كند و فرزندان خود را به اين سو هدايت كند. از نظر فضاي داخلي هم تئاتر شهر رغبتي ايجاد نمي كند و سال ها قبل بايد به موزه تبديل مي شد. بايد سالن هاي بيشتري در مناطق مختلف ايجاد شود. در اين فضا است كه من مي گويم همان بهتر كه تئاتر مخاطب خاص دارد كه حرف ما را مي فهمند.
در صحبت هاي قبل از ضبط به نقش بازدارندگي گروهي از پيشكسوتان در تئاتر اشاره كردي. كمي توضيح مي دهي؟
من متاسفانه نقش پيشكسوت تئاتر را به هيچ عنوان قبول ندارم. چون بسيار غلو آميز و بزرگ نمايي شده كار مي كنند. جه در تله تئاتر و چه در صحنه. بدون اغراق و لاپوشاني بايد بگويم كه اين گروه در حال فراري دادن مخاطبان از سالن هاي نمايش هستند. نسل ما سعي كرده هر كاري كه آنها كردند نكنيم. آنها در زمان دانشجويي خودگير كرده اند.
اما اين پيشكسوت ها هميشه سالن هاي پرتماشاگري داشته اند.
سالن هايشان آن موقع پر بوده است. اما نسل جوان مخاطبان ديگر دوست ندارد آن نوع بازي ها را ببيند. مخاطب امروز تئاتر به سالن مي آيد اما با بازيگري مواجه مي شود كه شبيه زندگي خودش نيست و نمي تواند آن را لمس كند. الان مخاطب به دنبال بازيگري است كه همانگونه كه زندگي مي كند، بازي كند و حرف بزند.
اما نسل جواني كه شما مي گوييد فقط دارد تجربه مي كند و هنوز مانيفست خود را بعد از چند سال بيرون نداده است. مخاطب نمي تواند اينقدر تجربه ببيند.
يك دليل آنكه به سبك و سياق تئاتري نسل جوان نمي رسيم اين است كه در كشور ما هيچ اتفاق تئاتري نمي افتد، يك جشنواره تئاتر فجر است كه در آن اغلب از افراد درجه سه و چهار خارجي دعوت مي شود. مثلا آقاي چولي به ايران دعوت مي شود كه در تئاتر آلمان وزنه اي نيست و در مولهايم در حومه كلن براي محلي ها نمايش به صحنه مي برد. بعد اين آقا را در اينجابه بت تئاتري تبديل مي كنند. اين اتفاق تئاتري نيست كه در ايران مي افتد. بايد اينجا پرشود از آدم هاي الف خارجي كه ما از آنها ياد بگيريم. از دهه شصت به اين سو نمايش نامه دندان گيري ترجمه نشده است. بله در اين شرايط است كه ما مدام خودمان در حال تجربه كردن هستيم. تمام الگوهايي كه در دانشگاه تدريس مي شود مربوط به زمان جشن هنر شيراز است الگوهايي كه ديگر تار عنكبوت بسته اند.
در اين شرايط براي آشتي مخاطبان با تئاتر بايد چه كار كرد؟
به نظر من بايد به فكرهاي جديد و تجربيات جديد بها داده شود. من قبول دارم كه در تئاتر حرفه اي پيشكسوت ها بايد باشند تا جوان ها معني پيدا كنند، اما الان كفه ترازو خيلي به نفع قديمي ها سنگيني مي كند.
يا قديمي ها بايد خودشان را به روز بكنند و بيايند بشوند استاد ما يا اينكه به جوان ها بها بدهند. هر جا به جوان ها بها داده ايم كارهايشان به خارج از مرزها هم راه پيدا كرده است. خارجي ها هم كه به ايران مي آيند فقط به دنبال كارهاي كارگاهي و جوان هاي ايران هستند.
شنبه 27 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 215]