واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: يکي از مهم ترين عواملي كه باعث مي شود كودكان ، نوجوانان و جوانان کمتر دچار آسيب هاي اجتــماعي و به خصوص ايـدز ، اعتياد، بي بند و باري ، خشونت ، پرخاشگري و ... شوند، توانايي "عزّت نفس" است . يکي از مهم ترين عواملي كه باعث مي شود كودكان ، نوجوانان و جوانان کمتر دچار آسيب هاي اجتــماعي و به خصوص ايـدز ، اعتياد، بي بند و باري ، خشونت ، پرخاشگري و ... شوند، توانايي "عزّت نفس" است .گاهــي اوقـات مردم عادي به جــاي کلمه"عـزت نفس" از کلمه" اعتماد به نفس" استفاده مي كنند. منظور از عزت نفس يعني احساس ارزشمندي که فرد نسبت به خود دارد . هر چه اين احساس قوي تر باشد و كودكان ، نوجوانان و جوانان ارزش بيشتري براي خود قائل باشند، سالم تر خواهد بود . عزت نفس از دو جزء اساسي تشكيل شده است : 1- خود پنداره 2- ارزش گزاري بر خود پنداره خود پنداره ، همان شناختي است كه فرد از خود دارد ، اين كه كيست ، چه خصوصيات و ويژگي هايي دارد و مواردي از اين قبيل . مانند اين كه من مينا ، 12 ساله ، ساكن كرج داراي دو برادر و دو خواهر هستم و در محله فرديس زندگي مي كنم و از نظر تحصيلي معدل 16 دارم و ... در مرحله دوم ، فرد به آن چيزي كه هست ارزش گزاري مي كند مانند اين كه ساكن كرج بودن خوب است يا بد ، اين كه من دو برادر و و خواهر دارم خوب است يا بد ، يا اين كه زندگي در مرحله فرديس خوب است يا بد و يا داشتن معدل 16 خوب است يا بد ؟ چنانچه فرد به اين نتيجه برسد كه خوب است كه چنين ويژگي هايي دارد ، عزت نفس قوي دارد و چنانچه نتيجه ارزيابي هايي كه از خود مي كند اين باشد كه بد است كه چنين ويژگي هايي دارد ، از عزت نفس ضعيف برخوردار خواهد بود . به همين دليل ، بسيار مهم است كه كودكان و نوجوانان از همان ابتداي رشد ، شناخت بهتر و دقيق تري از خود داشته باشند از جمله : شناخت خصوصيات مثبت ، شناخت خصوصيت منفي ، شناخت ويژگي هاي شخصي و مواردي از اين قبيل . زيرا ، چنين شناخت هايي به كودكان و نوجوانان كمك مي كند تا خود پنداره قوي تري داشته باشند . همانطور كه گفته شد ارزش گزاري بر هر آن چه كه هست ، جزء دوم عزت نفس را تشكيل مي دهد . بنابراين بسيار مهم است كه كودكان و نوجوانان با ملاك هاي اساسي ارزش و ارزشمندي انسان ها آشنا شوند . به اين ترتيب بسيار مهم است كه شما ملاك ارزش و ارزشمندي انسان ها را به آنان بياموزيد . راستي ، ارزش به چه چيزي است ؟ عده اي معتقدند ارزش انسان به بعضي از موارد زير است : پول و ثروت ، مدرك تحصيلي بالا ، زيبايي ، خوش اندامي ، اصل و نسب ، پست و مقام ، هوش و استعداد ، شهرت و ... شما ارزش انسان را به چه چيزي مي دانيد ؟ آيا ارزش واقعي انسان به عامل خاصي بستگي دارد كه اگر آن عامل خاص وجود داشت ، فرد ارزشمند است و در غير اين صورت بي ارزش است ؟ اگر چنين است مي توان گفت آدمي در يك زمان خاص ارزشمند ، و در زمان ديگري بي ارزش است ؟ حقيقت آن است كه اعتقاد به اين كه ارزش انسان به يكي از عوامل بالا يا تعدادي از آنها بستگي دارد باعث مي شود كه ارزش انسان مشروط به عامل خاصي شود . به صورتي كه به شرط دارا بودن آن ويژگي خاص ، فــرد ارزشمنــد ، و در غير اين صورت فرد بي ارزش مي شود . به چنين ارزش هايي ، ارزش هاي مشروط گفته مي شود . چنين ارزش گزاري ، مانع رشد عزت نفس شده و به شدت به عزت نفس صدمه مي زند . زيرا ، ارزش فرد به شرط وجود عوامل خاصي است . آيا شما به چنين تفكري اعتقاد داريد ؟ آيا مي توان گفت فردي چون ثروتمند يا داراي مدرك بالاي تحصيلي است يا مقام خاصي دارد ارزشمند است و اگر آن ثروت بر باد رفت يا مدرك تحصيلي او به دلايلي مورد قبول قرار نگرفت يا مقـامش را از او گرفتند آن وقت آن فـرد بي ارزش خواهد شد ؟ آيا مي توان در مورد انسان ها چنين گفت ؟ نكته مهم آن است كه ارزش انسان مشروط به عامل خاصي نيست .انسان فقط به اين دليل كه انسان است داراي حرمت و احتـرام و ارزش خاصي است . بــدون قيــد و بــدون شـرط خاصي . همه انسان ها چه فقير ، چه غني ، چه زشت چه زيبا ، چه با سواد چه بي سواد ، چه داراي پست و مقام چه بدون آن ارزشمند هستند . ارزش انسان وابسته و مشروط به عامل خاصي نيست . آيا شما فرزند خود را به دليل زيبايي ، هوش و استعداد ، پست و مقام ، شهرت يا ... دوست داريد ؟ مسلماً نه پس محبت و علاقه بي قيد و شرط خود را نسبت به آنان نشان دهيد ، ابراز كنيد ، بيان كنيد . به همين دليل مهم است كه در برخورد با فــرزندان خود محبت بي قيد و شرط داشته باشيد . بنابراين ، استفاده از عبارت زير به شدت نادرست است و به عزت نفس كودكان و نوجوانان صدمه زيادي مي زند : چون اين كار را كردي دوستت ندارم ، چون در مدرسه كتك كاري كردي ، مادرت نيستم ، چون نمرة خوبي نياوردي پدرت نيستم ، اگر اين كار را كني ، دوستت دارم و ... . بعضي از كودكان و نوجوانان تصور مي كنند كه چون استعداد درخشان ، نمرات خوب ، پيشرفت يا موفقيت خاص و چشمگيري ندارند ، ارزش خاصي هم ندارد و مي بينيد كه چگونه چنين باورهاي غلط به تخريب عزت نفس مي انجامند . به همين دليل ، ضروري است به فرزندان خود بيان كنيدكه آنان را نه به دليل خصوصيات خاص و ويژه بلكه به دليل هرآنچه هستند دوست داريد . ممكن است عده اي از والدين مخالف مطلب بالا باشند . آنــان ممكن است بگوينــد اگر ما به فرزندانمان بيــان كنيم كه آنــان را براي هرآنچه كه هست دوست داريم ، ممكن است آنـان غـّره شده ، مغرور شوند وديگرسعي در تلاش و فعاليت و دستيابي به مؤفقيت نباشند . اين فقط يك نگراني است . تجارب نشان داده ، فرزنداني كه با آنان چنين برخوردهايي مي شود ، نه تنها مغرور نمي شوند بلكه از عزت نفس و ارزشمندي بالايي برخوردار مي شوند . نكتــة مهـم ديگر آن است كه افراد مغرور ، متكبـّر و از خود راضي نه تنها عزت نفس بالايي ندارند بلكه بسيار عزت نفس ضعيف و شكننده اي دارند و براي جبران اين احساس ضعف دروني ، به تكبـّر پناه برده اند تا احساس بهتري از خودشان داشته باشند . بنابراين ، به راحتي به فرزندان خود بگوييد كه آنان را نه براي مؤفقيت ها ، هوش يا استعداد درخشان ، زيبايي ، ثروت و ... بلكه به دليل آنچه هستند دوستشان داريد . براي دوست داشتن فرزند خود هيچ قيد و شرطي نگذاريد . 1. عزت نفس2. خود آرماني و خود واقعي 3. روش هاي افزايش عزت نفس در فرزندان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 601]