درخت؛ قلب سبز زمین

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

درخت عامل پاك كننده هوا از گرد وغبار و سموم است، مانع گرم و خشك شدن محیط می شود وعاملی مهم در جهت لطافت هوا و كاهش آلودگی صوتی است . همچنین مانع برپا شدن توفان های سخت و ویرانگر و گرمای سوزان و خشكسالی های شدید می باشد. وجود جنگلها باعث ترمیم و جلوگیری از بین رفتن لایه ازن و مانع از باران های اسیدی می شود.جنگلها یكی از مهمترین جاذبه های توریستی برای هر كشور می باشند و از اركان اقتصادی به حساب می آیند.
در شهرها برخی مواقع درختانی را می بینیم كه در كف جوی ها كاشته می شوند و به دلیل این كه كف خیابانها را سنگفرش كرده اند فلزات سنگین به ریشه درختان تأثیر می گذارد و آنها را نابود می كند و یا این كه می بینیم آب در جوی ها می رود و فضای سبز در پشت آن قرار می گیرد. در اینگونه مواقع باید آب را به سمت درختان هدایت كنیم تا ضمن سیراب كردن آنها از به هدر رفتن آب نیز جلوگیری نماییم.
درسالهای اخیر فرهنگ كاشت چمن رواج پیدا كرده كه هزینه بسیار بالایی دارد و تأثیرات آن نیز مانند درخت نیست و می توان به جرئت گفت كه وجود یك مترمربع درخت هزاربار از این مقدار چمن با ارزش تر است. زیرا در شهرهایی مثل تهران كه آلودگی در حد بالایی است ، درخت و درختكاری، از طریق استفاده از گونه های مناسب بیشترین تأثیر را در كاهش آلودگی هوا دارد .
چمن آب بسیار زیادی مصرف می كند. هزینه نگهداری بالایی دارد و در صورت عدم رسیدگی محیط را آلوده می كند و در پاییز و زمستان نیز زرد می شود و از نظر ظاهر نیز زیبایی درخت را ندارد. سطح تعرق درخت نسبت به چمن بسیار بالاست و شاید در حدود 1000 برابر چمن می تواند تصفیه كننده هوا باشد و به هوا رطوبت دهد و در تابستان از گرمای زیاد و در زمستان از سرمای شدید جلوگیری كند . دقیقاً به همین دلیل است كه در مناطق شمالی كشور هوا معتدل است. چنار، سمبل تهران بود

بهترین و سازگارترین درخت در تهران قدیم، درخت چنار بود، اما وضعیت كنونی هوای تهران و آلودگی شدید سبب شده كه درختان چنار به تدریج از بین برود و محیط برای زیست این گونه ی زیبا كه روزگاری سمبل تهران بود، نامساعد گردد. در حال حاضر تهران به گونه هایی نیاز دارد كه در پائیز و زمستان نیز سبز باشند و به كاهش آلودگی هوا كمك كنند. البته درخت كاج مفید نیست. كاج چند عیب دارد : قدرت تصفیه كنندگی كمتری دارد و علاوه بر این در برابر مواد سمی و باران های اسیدی بسیار آسیب پذیر می باشد. علاوه بر این، كاج خاك پیرامونی و زیر این درخت را اسیدی می كند كه خود مانع از رویش گونه های گیاهی می گردد. باید برای تهران از گونه ی درختان پهن برگ و مقاوم استفاده كنیم. در اینجا باید نكته ای را یاد آوری كنم و آن اینكه، هَرَس هر ساله ی درختان كار اشتباهی است، بخصوص در تهران این كار زیان های بیشتری به همراه دارد. مثلاً درختان نارون هرچند تنومند باشند از قدرت تصفیه كنندگی بیشتری برخوردار هستند. البته هرس برای درختان چنار بسیار كهنسال كه دچار آفت شده باشند، ضروری است.

سمپاشی در محیط شهری، عمل اشتباهی است، زیرا محیط را آلوده می كند. نكته دیگر استفاده از درختان مناسب در رفوژ( محوطه میانی ) و همچنین كناره ی بلوارهاست. باید در این مكان ها به جای درخت بید مجنون كه به شدت آسیب پذیر است، از درخت سرو استفاده كنیم. در داخل شهر، درخت كاج در دو طرف خیابان ها بهتر پاسخ می دهد و مناسب ترین درخت ، كاج تهران است كه با اقلیم تهران سازگاری دارد. استفاده از نارون نیز در محیط های شهری بهتر از اكالیپتوس است . زیرا درخت اكالیپتوس، به ساختمان ها لطمه می زند. جنگلكاری در دشت های كم آب هم پاسخ نمی دهد. زیرا به تدریج ، سطح آب سفره زیرزمینی را پایین می برد.

آیین سه هزار ساله

درختكاری یكی از سنت های ایرانیان است و بیش از سه هزار سال است كه درخت مورد احترام مردم بوده است. انسان در طول زندگی خود با درخت عجین بوده و همواره به نوعی زندگی خود را به وسیله درخت تأمین می كرده است. در زمانهای دور مكان زندگی خود را بر روی درختان بزرگ بنا می كرد تا از گزند جانوران مهاجم و درنده در امان باشد و درخت آن قدر برایش قابل احترام بود كه گاهی برای برآورده شدن حاجات خود به درخت دخیل می بست؛ آیینی كه هنوز هم كم و بیش در محوطه هایی نظیر امامزاده ها و بعضی اماكن مقدس رواج دارد و این منحصر به كشور ما نمی شود ؛ بلكه در همه ی دنیا باوری با این مضمون كه "آخرین درخت مساوی با آخرین انسان" است وجود دارد.

حال اگر بخواهیم وارد بحث علمی و ضرورت وجودی درخت بشویم باید بگوییم كه 52 درصد از آلودگی هوا و همچنین آب شیرینی كه قابل استفاده برای مردم در سراسر دنیا است به وسیله درخت تأمین می شود. می دانیم كه دو سوم از كره زمین را آب تشكیل می دهد و 97 درصد از این آب، آب شور است و تنها 3 درصد از این آب جوابگوی 6 میلیارد جمعیت جهان می باشد و این مقدار به وسیله درخت ، شیرین می شود. اهمیت فضای سبز

همچنان كه می دانیم فضای سبز به عنوان بخش جاندارِ ساخت كالبدی شهر از عملكردها و بازدهی مختلف برخوردار است. اما بهترین بازدهی آن بهبود شرایط محیط زیست، كاهش آلودگی هوا، تأثیر مثبت بر چرخه آب در محیط زیست و افزایش كیفیت آبهای زیرزمینی است. افزایش نفوذپذیری خاك و كاهش آلودگی صوتی را باید بر این فهرست افزود.

فضای سبز حتی در كوچك ترین سطح خود می تواند درجه حرارت را كاهش دهد و در كاهش آلودگی هوا مؤثر باشد. اما این تأثیرات هنگامی به حداكثر خود می رسد كه اولاً مكان یابی فضای سبز متناسب با وضعیت اقلیم شهری صورت گیرد و ثانیاً در طراحی فضای سبز، عمدتاً از درختان بهره بگیریم. از یاد نبریم كه كاشت یك درخت در محوطه منازل( در صورت وجود فضای مناسب) و كاشت چند درخت در معابر( مجاور منازل) و همچنین كاشت درختان در فضاهای هر چند كوچك محلی تأثیر بسزایی در وضعیت محیط زیست ما دارند.
برگزاری روز درختكاری ضمن آنكه ارج گذاشتن به سنت ارزشمند كاشت و حفظ درخت می باشد، آیینی گرانقدر است كه پیشینه ای بس كهن در فرهنگ ایران زمین دارد. اما برگزاری این آیین گرامی ، سالی یكبار، پاسخگوی نیازهای مبرم كنونی ما نمی باشد. چرا كه حضور درخت در شهر می باید بر مبنای محورهای زیر عملی گردد:
هر محله ی شهری باید دارای یك فضای سبز محلی باشد و هر ناحیه از فضای سبز منطقه ای و هر چند منطقه از فضای سبز وسیع گردشگاهی برخوردار باشند.
بدیهی است در وضعیت كنونی با توجه به آلودگی هوا و محدویت های محیطی اعم از آلودگی خاك، آب و... ضروری است از گونه های مقاوم بهره جوییم و این گونه های درختی با توجه به رشد نهایی هر كدام باید از عرض و عمق مناسب جهت كاشت برخوردار باشند.
گونه های مناسب با اقلیم تهران را می توان برابر فهرست زیر جمع بندی كرد: توت، پسته، افرا، بنه، اقاقیا، نراد، زبان گنجشك، كاج تهران، عرعر، سروسیمین( نقره ای)، جوالدوز،؛ ارس، لیكلی، سنجد، زربین، گز، كاج جنگلی، چنار، كاج زرد، نارون، سدروس، گز، داغدانمان و بلوط. این گونه ها ضمن آنكه در برابر آلودگی هوا مقاوم می باشند، نیاز كمتری نیز به آب دارند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 346]