آنتی بیوتیکها

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: آنتي بيوتيك
مقدمه
آنتي بيوتيك ها مواد ضد ميكروبي هستند كه از ميكرو ارگانيسم هاي ديگري بدست آمده اند. تقريباً تمامي آنتي بيوتيكهاي شناخته شده را از كشت قارچها و باكتريها بدست مي آورند . از بين باكتريها استرپتوميسس ها و باسيلوس ها و از ميان قارچ ها ، پني سليوم ها و آسپرژيلوس ها بيشتر مولد آنتي بويتيك اند.انواع مختلف آنتیبیوتیکها از لحاظ خصوصیات شیمیایی، فیزیکی، داروشناسی، طیف ضد میکروبی و مکانیسم عمل با هم متفاوت هستند.
تاریخچه
مدتها قبل از کشف پنیسیلین بشر آموخته بود بطور تجربی بعضی مواد خام را به عنوان عامل ضد میکروب مورد استفاده قرار دهد. ۶۰۰ - ۵۰۰ سال قبل از میلاد، چینی ها شیره کپک زده لوبیای شور را برای درمان عفونتها بکار میبردند. اولين شكل آنتي بيوز باكتريها در سال 1877 بوسيله پاستور و ژوبر نشان داده شد.
اين دانشمندان مشاهده كردند كه بعضي از باكتريها مانند شاربن وقتي با بعضي ديگر از باكتريهاي ساپروفيت مانند باسيل سوبتليس مخلوط شود رشد آنها بكندي صورت مي گيرد . ابتدا خيال مي كردند كه باسيل سوبتليس اكسيژن محيط را گرفته و مانع تنفس باسيل شاربن مي گردد. ولي چندين سال بعد در سال 1880 پاستور باكتريهای پاستورلامولتوسیدا را پيدا كرد و نشان داد اگر صاف شده كشت پاستورلامولتوسيدا در مجاورت باسيل سوبتليس و پيوسيانيك قرار بگيرد رشد نخواهد كرد. صاف شده اين باسيل ها نيز از رشد پاستورلا مولتوسيدا جلوگيري ميكرد. بالاخره پاستور در يادداشت هاي خود مي نويسد كه اين ترشحات در آينده ممكن است براي درمان بيماريها مورد استفاده قرار بگيرد . در سال 1885 بابس (Babes) مشاهده كرد كه بعضي از ميكروبهاي هوازي ساپروفيت موادي ترشح مي نمايند كه باكتريهاي بيماريزا را مي كشد. در سال 1896 رو (Roux) پني سليوم را براي از بين بردن باسيل حصبه و كلي باسيل بكار برد.
در سال 1899 امرليش لو از باسيل پيوسيانيك ماده اي استخراج كرد بنام پيوسياناز كه در درمان بيماري سياه زخم و عفونت هاي چرك زا بكار رفته است. ولي در حقيقت مطالعه درباره ي آنتي بيوتيك ها از سال 1929 شروع شد . فلمينگ موقعي كه كلني هاي استافيلوكوك بيماري زا را روي ژلوز كشت مي داده متوجه شد كه استافيلوكوكها گاهي توسط قارچ هايي احاطه مي شود، اين قارچ ها مانع رشد استافيلوكوك مي گردند. اين قارچ ها را پني سليوم نوتاتوم نام گذاري كرد. فلمينگ عصاره اين قارچ را تهيه نمود و براي جدا كردن بعضي از باكتريها مانند هموفيلوس آنفلوانزا بكار برد. ولي بعد ها به فكر افتاد كه آنرا در درمان عفونت ها بكار برد. در سال 1939 چين و فلوري با ساير همكاران آكسفورد خود كشت خالص پني سيلين را تهيه نمود و آنرا به حالت كريستاليزه بدست آورد و خواص درماني آنرا نشان داد.پس از تهيه پني سيلين عده اي محققين از قارچ ها و آكتينوميست ها موادي بتدريج استخراج كردند كه مي توانست در درمان بيماريها مورد استفاده قرار بگيرد. بموازات اين بررسي ها تحقيقات در زمينه خواص ضد ميكروبي بعضي از مواد شيميايي آغاز گرديد. در سال 1903 ارليش نشان داد كه بعضي از مواد شيميايي مانند رنگهاي آزرونيك خاصيت ضد ميكروبي دارد ، ولي براي سلول هاي بدن سمي نمي باشد. به دنبال اين زمينه، مطالعات محققين در روي مواد شيميايي ضد ميكروبي شروع شد.

طبقه بندي آنتي بيوتيك ها
تعداد و اهميت آنتي بيوتيك ها به حدي است كه طبقه بندي هاي متعددي را ايجاب مي نمايد طبقه بندي آنتي بيوتيك برحسب منشا ء توليد ، طبقه بندي آنتي بيوتيك ها بر حسب پايگاه فعاليت ، تقسيم بندي بر اساس دامنه فعاليت ، - طبقه بندي آنتي بیوتيك ها بر حسب ساختمان شيميايي
1- طبقه بندي آنتي بيوتيك برحسب منشا ء توليد:
بر حسب مبداء ممكن است سنتز آن شيميك يا ميكروارگانيسم باشد. از حدود 2500 آنتي بيوتيك شناخته شده تقريباً 70% توسط ميكروارگانيسم ها و از اين تعداد 60 % توسط اكتينوميست ها ساخته مي شود
2- طبقه بندي آنتي بيوتيك ها بر حسب پايگاه فعاليت :
در برخي از طبقه بندي ها ، آنتي بيوتيك را برحسب پايگاه اثر (جدار ، غشاء ، اسيدهاي نوكلئيك ، پروتئين ها و غيره ) ، تقسيم بندي مي كنند.
3- تقسيم بندي بر اساس دامنه فعاليت :
برخي از آنتي بيوتيك ها فقط بر روي گروه خاصي از ميكروارگانيسمها موثرند:
الف- برخي فقط بر روي باكتريهاي گرم منفي موثر مي باشند.
ب- برخي فقط بر روي باكتريهاي گرم مثبت موثرند.
ج- برخي از آنتي بيوتيك ها ضد قارچ ، ضد تومور و يا ضد پروتوزوئر هستند.
د- برخي از آنتي بيوتيك ها دامنه فعاليت وسيعي دارند.
4- طبقه بندي آنتي بیوتيك ها بر حسب ساختمان شيميايي :
اين طبقه بندي بيش از همه متداول است و بر پايه ساختمان شيميايي آنتي بيوتيك ها قرار دارد. بنابراين همانطوريكه ملاحظه مي شود داشتن يك طبقه بندي كامل براي آنتي بيوتيك ها مشكل بنظر مي رسد ، ولي بطور كلي مي توان آنتي بيوتيك ها را به دو دسته تقسيم كرد:
اول :آنتي بيوتيك هايي كه از راه سنتز بدست مي آيند.
دوم: آنتي بيوتيك هاي طبيعي كه از راه ميكروارگانيسم هاي زنده مانند باكتريها ، قارچ ها بدست مي آيند.
اول :آنتي بيوتيك هايي كه از راه سنتز بدست مي آيند.
آنتي بيوتيك هاي سنتتيك عبارتند از :
1-سولفاميدها 2 -تيوسمي كاربازون ها (Thio –Semicarbazone) 3- اسيد پارا آمينوساليسيليك
4- هيدرازيد اسيد ايزونيكوتينيك (hydrazide acid iso Nicotinique) 5- اسيد ناليديكسي
6-نيتروفورانه
دوم- آنتي بيوتيك هاي طبيعي :
اين نوع آنتي بيوتيك ها ممكن است از باكتريها ، قارچ ها و اكتينوميست ها بدست آيد. به ترتيب به ذكر آنها مي پردازيم .
A . آنتي بيوتيك هايي كه از باكتريها به دست مي آيند:
مصرف اين آنتي بيوتيك ها امروزه كم است و اولين آنتي بيوتيكي كه بدست آمد پيوسياناز Pyocyanase است و بقيه عبارتند از :
1- تيروتريسين (Tyrothricine) : اولين مرتبه از باسيلوس برويس B.brevis بدست آمد.
2- باسيتراسين (Bacitracine) : اولين مرتبه در سال 1945 از باسيلوس سوبتليس بدست آمد.
3- پلي ماكزين (Polymyxine) : اولين مرتبه از باسيلوس پلي مايكزا پيدا شد.
4- سوبتيلين (Subtiline) : از باسيلوس سوبتيليس جدا شد.
5- كليستين يا كلي مايسين (Colistine) در سال 1950 از باسيلوس كلي ستينوس (B.Colistinus) بدست آمد.
B. آنتي بيوتيك هايي كه از قارچ ها بدست مي آيند:
بغير از آنتي بيوتيك هاي كم اهميت مانند اسيد پني سيلينيك (Acide Penicilinique) و اسيد آسپروژيليك كلاوي فورمين (Claviformine) ، فلاوي سيدين (Flavicidine) كه اثرات باكتري كش آن كم ولي سميت آن زياد است . آنتي بيوتيك هاي ديگري در پزشكي مورد مصرف هستند كه عبارتند از :
پني سيلين براي اولين مرتبه توسط فلمينگ از پني سيليوم نوتاتم استخراج شد و سفالوسپورين كه متعلق به خانواده بتالاكتامين (Beta Lactamine) مي باشد و از قارچي بنام سفالوسپوريوم آكرومونيوم توسط آبراهام پيدا شد.
C. آنتي بيوتيك هايي كه بوسيله اكتينوميست ها توليد مي شود:
اكتينو ميست ها ميكروارگانيسم هايي هستند بي حركت به دسته باكتريها تعلق دارند ، آنتي بيوتيك هاي مختلف را مي توانند ترشح نمايند آنها را ميتوان در آب ، خاك و گياهان پيدا نمود.
در سال 1914 واكسمن براي اولين بار از اكتينومايسین آنتي بيوتيكوس ماده اي بنام اكتي نوماسين استخراج نمود. ولي چون سميت زيادي داشت مورد استفاده قرار نگرفت . سال بعد از اكتينوميس لاراندولا ماده اي بنام استرپتوتريسين (Streptothricine) استخراج كردند. اين ماده بر روي باكتريهاي گرم مثبت و گرم منفي دارای اثر باكتريواستاتيك ولي بي نهايت سمي است و در درمان عفونت هاي موضعي از آن استفاده مي شود.
امروزه تعداد زيادي آنتي بيوتيك ها را از اكتينوميس ها استخراج كرده اند كه مهمترين آنها عبارتند از :
الف- اوليگو ساكاريدها :
به دو دسته زير تقسيم مي شوند:
1- استرپتومايسين : اولين مرتبه توسط واكسمن از استرپتومايسين گريزئوس در سال 1944 بدست آمد.
2- آنتي بيوتيك هاي بازيك :
آنتي بيوتيك هايي هستند كه در بعضي صفات با استرپتومايسين مشترك مي باشند . مابين آنها آنتي بيوتيك هاي زير را مي توان نام برد:
- نئومايسين - وايو مايسين - فرامايسين - كانامايسين گارامايسين

ب- كلرامفنيكل ها
ج- تتراسيكلين ها
د- ماكروليدها (اريترومايسين – اسپرامايسين – اولئاندومايسين )

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 237]