راه ‌حل بحران افغانستان‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: راه ‌حل بحران افغانستان‌
جام جم آنلاين: زبيگنيو برژينسكي ، ‌مشاور امنيت ملي پيشين كاخ سفيد هميشه چهره‌اي جنجالي بوده است. او در 28 مارس 1928 در ورشو به دنيا آمد و در سال‌هاي قبل از جنگ دوم جهاني به همراه خانواده‌اش به ايالات‌متحده مهاجرت كرد. از برژينسكي در دهه 50 به عنوان يك كارشناس برجسته امور اتحاد جماهير شوروي ياد مي‌كردند.

او كه به خاطر سياست خارجي جنگ طلبانه‌اش شهرت دارد مشاور امنيت ملي دولت جيمي كارتر، رئيس‌جمهور اسبق آمريكا حدفاصل سال‌هاي 1977 تا 1981 ميلادي بود و در سمت وزير خارجه آمريكا نيز فعاليت كرده است.

برژينسكي در حال حاضر در مركز مطالعات بين‌المللي و استراتژيك در واشنگتن فعاليت مي‌كند و به باراك اوباما، كانديداي دموكرات‌ها در انتخابات رياست جمهوري آمريكا مشاوره مي‌دهد.

برژينسكي كه در مسلح كردن مجاهدين افغان عليه شوروي سابق نقش موثري داشت در مصاحبه با شبكه تلويزيوني دويچه‌وله آلمان درباره اين موضوع كه چگونه غرب مي‌تواند از بروز اشتباهات روس‌ها جلوگيري كند، صحبت كرد.

در حالي كه اكثر احزاب سياسي در آلمان خواهان حفظ نيروها در افغانستان هستند اكثريت قريب به اتفاق مردم اين كشور خروج نيروهاي آلماني از افغانستان را ترجيح مي‌دهند. غرب بايد چه كاري انجام بدهد. نيرو‌ها را خارج كند؟ سطح فعلي نيروها را حفظ كند و يا شمار نيروها را افزايش بدهد؟

فكر نمي‌كنم هيچ كدام از اين گزينه‌ها پاسخ اصلي باشد. خروج نيروها به اين معنا خواهد بود كه افغانستان با بحراني بزرگ روبه‌رو خواهد شد كه پيامد‌هاي غير قابل پيش‌بيني به همراه دارد. هم چنين افزايش سطح نيروها راه‌حل بحران در افغانستان نيست. حفظ نيرو‌ها و ادامه حضور خارجي‌ها در افغانستان نيز به طور آشكار از نظر خيلي‌ها غير قابل قبول است چون در حال حاضر اوضاع در افغانستان در حال وخيم شدن است.

شما به عنوان مشاور كارتر نقش مهمي در مسلح كردن مجاهدين افغان عليه دولت چپ‌گراي اين كشور داشتيد كه ارتش سرخ اتحاد جماهير شوروي را در بحراني قرار داد كه شما بعد‌ها از آن به عنوان مخمصه افغان ياد كرديد. آيا غرب در حال حاضر با اين مخمصه در افغانستان روبه‌رو شده است؟

غرب نبايد اشتباهاتي كه شوروي سابق در افغانستان مرتكب شد را تكرار كند. شوروي سابق با اين تصور به افغانستان حمله كرد كه يك سري روشنفكر ماركسيست افغان مي‌توانند به آنها در ايجاد يك كشور تابع كمونيست‌ كه از ارتش خارجي در تحميل اهدافشان استفاده كند، كمك كنند.

زماني كه آمريكا به حملات وحشيانه 11 سپتامبر واكنش نشان داد كه در اصل عوامل آن ريشه در افغانستان داشتند فقط به 300سرباز آمريكايي براي سرنگون كردن گروه طالبان نياز داشت. دليل آن هم اين بود كه مردم افغانستان واقعا قدردان حمايت‌هاي آمريكا و ديگر كشورها بودند.

در حال حاضر ما ممكن است مجددا اشتباهاتي را كه شوروي سابق در افغانستان مرتكب شد، تكرار كنيم. ما در افغانستان به دنبال كمك به اقتصاد اين كشور هستيم. تلاش مي‌كنيم تا يك كشور مدرن با اصول دموكراتيك از طريق حضور گسترده نيروهاي خارجي ايجاد كنيم. فكر نمي‌كنم اين يك استراتژي عاقلانه‌ باشد.

اين دقيقا همان چيزي است كه شوروي سابق در افغانستان انجام داد. پيش از خروج نيروهايش تلاش كرد تا مسووليت جنگ‌ را به نيروهاي افغان بسپارد كه در اين راستا ناكام ماند. چرا ناتو بايد فكر كند در افغانستان پيروز مي‌شود در حالي كه سربازان افغان كمتري براي واگذاري مسووليت‌ها در مقايسه با سربازان افغان دوران شوروي سابق دارد؟

شوروي سابق اين كار را انجام داد اما پس از نابود كردن جامعه افغانستان و ايجاد دشمني گسترده. هيچ كس نبايد خسارت وارده از سوي شوروي سابق به جامعه افغانستان را كم اهميت جلوه دهد. ما تاكنون اين كار را انجام نداده‌ايم اما فكر مي‌كنم اين خطر وجود دارد.

تا زماني‌كه به راه‌حل نظامي فكر كنيم شايد بار ديگر اشتباه شوروي سابق را تكرار كنيم. تا زماني كه حضور نظامي داشته باشيم مقاومت‌ها عليه ما قوي‌تر و قوي‌تر خواهد شد.

غرب چگونه مي‌تواند از بروز دوباره اين اشتباه جلوگيري كند؟

نمي‌توان از طريق حضور نيروهاي خارجي كشوري مدرن و دموكراتيك در افغانستان ايجاد كرد. افغانستان كشوري است كه مردمانش به خاطر امور مذهبي در برابر حملات خارجي‌ها بسيار حساس هستند. به يك نگرش متفاوت در افغانستان نياز داريم. نيروهاي مازاد ممكن است در كوتاه مدت لازم باشد اما در دراز‌مدت راه‌حل خوبي نيست.

آژانس‌هاي اطلاعاتي آمريكا از مشكلات جدي در دولت افغانستان و فساد در دولت حامد كرزاي رئيس‌جمهور اين كشور خبر داده‌اند. سفير بريتانيا در افغانستان نيز به خاطر مخالفت و اظهارنظرهايش عليه كرزاي و اعلام اين موضوع كه ديكتاتوري در افغانستان وجود دارد با انتقاد‌هاي داخلي در افغانستان روبه‌رو شد.

سفير بريتانيا در افغانستان چگونه از هيچ چيز ديكتاتوري مي‌سازد؟ يك ديكتاتور بايد يا از حمايت‌هاي گسترده در جوامع يك كشور برخوردار باشد يا ابزار قدرت بي‌رحمانه‌اي در اختيار داشته باشد. فكر نمي‌كنم در افغانستان ديكتاتوري ظهور كرده است.

غرب چگونه بايد با قاچاق مواد مخدر كه بودجه مالي براي گروه طالبان تامين مي‌كند، مقابله كند؟

بايد تلاش كرد كشت مواد مخدر را ريشه كن كرد. اروپايي‌ها بايد به كشاورزان افغان آنقدر پول بدهند تا آنها كشت مواد مخدر را به طور واقعي كنار بگذارند. اروپايي‌ها بايد اين كار را انجام بدهند چون اكثر مواد مخدر افغانستان به اروپا منتقل مي‌شود.

توليد مواد مخدر در افغانستان به منبع درآمدي براي گروه‌ طالبان تبديل شده است و تهديد جدي براي اروپاست.

شاهد حملات مكرر آمريكايي‌ها در خاك پاكستان هستيم. آيا فكر نمي‌كنيد اين اقدام مي‌تواند اين كشور داراي قدرت هسته‌اي را بي‌ثبات‌تر كند؟

حملات آمريكا در قلمرو پاكستان بايد فقط در شرايطي بسيار استثنايي انجام گيرد. زماني كه اطلاعات دقيق و واقعي مبني بر اين‌كه عوامل ارشد القاعده در مكان هدف هستند و از وجود غير‌نظاميان خبري در آن مناطق نباشد. در شرايطي كه القاعده به آمريكا حمله كرده است فكر مي‌كنم اين عكس‌العمل‌ها از سوي واشنگتن توجيه پذير باشد.

شما از باراك اوباما حمايت كرده‌ايد. وي نيز همانند مك‌كين خواستار افزايش چشمگير نيروهاي آمريكايي در افغانستان شده است.

درخواست‌ها براي افزايش نيروهاي آمريكايي در افغانستان در همه جا ديده مي‌شود. تعريف آمريكا از نقشش در دنياي فعلي بايد به طور خلاقانه با پيچيدگي‌هاي جديد جهان تطبيق پيدا كند. مك‌كين نمي‌تواند به‌خوبي اين نياز‌ها را درك كند. اوباما در اين زمينه با كفايت‌تر است.

منبع: ‌ايسنا
شنبه 27 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]