همه چيز درباره جنگ در سفره دل جوانان

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: همه چيز درباره جنگ در سفره دل جوانان
آهسته آهسته، از وقايع و فرجام جنگ هشت ساله و تحميلي عراق عليه ايران داريم فاصله مي گيريم. گرچه هنوز رمزو رازهاي بسياري از اين جنگ سر به مهر مانده است و از آنها رازگشايي نشده است; اما بسياري از مردم، حتي آنهايي كه آن (جنگ) را تجربه كردند، در گذرزمان و روزمرگي زندگي تلخي ها و شيريني هاي آن روزهاي حادثه ساز را به باد فراموشي سپرده اند. شايد تنها به يمن كار رسانه اي و برنامه هاي سال گشت برخي عمليات هاي پيروز و نيز سالروز آغاز و پايان جنگ تحميلي است كه برق خاطره اي در خاطرمان مي زند كه آن نيز در وزش مشكلات و پيچ و خم هاي زندگي به خاموشي مي گرايد.
اما اين واقعه ادني الارض براي هميشه در تاريخ زنده است و عبرتآموز و ذهن هاي فعال و وقاد هماره در جست وجوي يافتن علل، معاني و عواقب آن خواهند بود، و شايد رمزگشايي از لايه هاي مختلف آن چندين دهه به طول انجامد.
سوال از جنگ، چرايي، چگونگي و انجام آن فقط حول ناشناخته ها و اسرار آن نيست، بلكه پديدارها و مسلمات جنگ نيز براي ذهن هاي جوان و جستجوگر محل اما و اگر و پرسش است. هرچه اطلاع رساني و دست افشاني در شكافه اي اين «فلات» ضعيف تر باشد، پرسش ها شديدتر خواهد بود. از اين روست كه پس از خوابيدن گردوغبار ميدان نبرد مراكز مطالعاتي و تحقيقاتي معدودي دست به كار شده اند تا غبار از سرو روي ريشه ها، ماوقع و فرجام جنگ بگيرند. اما كندي گردروبي آنها پاسخگوي ذهن هاي نورس نيست.
پدران و مادراني كه جنگ را از سر گذرانده و شاهدي بر صحنه هاي افتخارآميز و حماسه ساز يا حتي تاسف بار و رقت انگيز آن بوده اند، امروزه به سبب مناسبت ها و به اعتبار كار محدود و شكسته و بسته رسانه اي و نيز اشاره هاي نارس كتاب هاي درسي، در معرض چند و چون و چراهاي بسياري از سوي فرزندان و نونهالان زندگي خود قرار مي گيرند. اما همه چيز درباره جنگ در دسترس آنان نيست كه بتوانند متقن، مستند و مستدل به اين پرسشها پاسخ گويند. پس با جواب هاي كليشه اي يا اطلاعات ناقص از زير بار پرسش ها شانه خالي مي كنند، لذا باخبران و كساني را كه دست در كار مطالعاتي و تحقيقاتي دارند وظيفه اي سخت و سنگين پيش رو است تا چاره اي بينديشند و طرحي در بيندازند; و مي بينيم كه برخي محققين و مراكز پژوهشي به فكر تهيه و تنظيم دائره المعارف ها و فرهنگ هايي در خصوص جبهه و جنگ افتاده اند.
اما در اين تلاش و كوشش هاي بسيار، براي كودكان و نوجوانان كار ديگر از جنس ديگري نياز است، تا درون و ذهن ظريفشان با اطلاعات درست چينش و تابيده شوند. مرتضي سرهنگي كه سابقه طولاني و درك خوبي از كار كودك و نوجوان دارد و قبلا نيز كتاب هايي چون: اسم من پلاك است، اسم من چفيه است، اسم من خاكريز است را براي كودكان منتشر كرده بود، از زمره كساني است كه تحذير و هشدارها را به خوبي دريافته و با شناخت عميقي كه از مقوله جبهه و جنگ و تجربه سنگيني كه در خصوص هنر و ادبيات مقاومت دارد اكنون به فكر فرداي كودكان و نوجوانان افتاده است و در كاري بديع جلد اول از مجموعه هشت جلدي همه چيز درباره جنگ را روانه بازار كتاب كرده است. او با شناخت زمان و مخاطب شناسي، كتابي در موضوعات و حوادث و وقايع اساسي جنگ فراهم كرده است تا دستگير پرسش هاي جوان و كمك درس بزرگترها در پاسخ باشد. فاصله انداختن بين جنگ شناخته ها و نسل امروز وفردا (انقطاع) و شانه خالي كردن از پرسش هاي به حق فرزندان و نونهالان زندگي و در بي خبري نگه داشتن ايشان، ذهنشان را گنگ و افق ديدشان به آينده را كور خواهد كرد; و سرهنگي به فراست اين خطر را دريافته، لذا با هنرمندي و ظرافتي امتنان برانگيز دست به كار شده و اطلاعات و تحقيق يافته هايي از جنگ و ازتاريخ را در مجموعه اي هشت جلدي تدارك ديده است، تا همه چيز درباره جنگ را در سفره دل جوانان و حتي بزرگان بگذارد.
اينكه ما چقدر از اين سفره برداشت مي كنيم بستگي به نياز ما دارد. او در اشارهاي كه بر اين كتاب نوشته; هشت سال دفاع مقدس را به درستي به مثابه «فلات» وسيعي ديده است: «وقتي به فلات وسيع دفاع هشت ساله مان نگاه مي كنم بلندي هاي كوچك و بزرگي مي بينم كه هركدام دنيايي را در دل خود پنهان كرده اند. اگر دست جست وجوگري به طرف شكاف هاي اين بلندي ها بيايد ماجراها و شخصيت هايي را بيرون مي آورد كه همه شان خواندني، ديدني و ماندني اند.»
تشبيه گستره جنگ به فلات تشبيه درستي است. فلات در اصطلاح جغرافيايي دشت پهناوري است كه ارتفاعاتش زياد و در سطح آن كوه هايي وجود دارند. به ظاهر اين دشت، بي آب و علف به نظر مي آيد اما زير اين دشت پهناور و لم يزرع گاه ثروت هنگفتي وجود دارد. به يادآوريد دشتها و فلات پهناوري از ايران كه منابع زيرزميني و سرمايه هاي طبيعي كلاني را در دل خود جاي داده است.
جنگ نيز همچون فلات به ظاهر لم يزرع، خشك، بي حاصل و پرخسران مي نماياند كه در آن مرگ وعدم حيات حرف اول است. اما همانطور كه حضرت امام (ره) در وصيتنامه الهي - سياسي خود اشاره دارند جنگ بركات و دستاوردهاي بزرگي در برداشته است. در دل خود ثروت سنگيني و حياتي جذاب جاري دارد. مهم آن دستي است كه بتواند از شكاف ها و منافذ اين ارتفاعات و از درون و دل آن چشمه هاي معرفت و زلال جاري سازد. سرهنگي دست در اين روزنه ها كرده و خواسته به سهم خود با رنج گوشه اي از اين صندوقچه گنج را به روي ما بازگشايد. اولين تلاش هاي او به سال ها قبل برمي گردد سال هايي كه هيچ كس فكر نمي كرد براي كودك خاكريز، پوتين، چفيه و پلاك و... سوال باشد، پس برايشان پاسخ هايي فراخور ذهن و با ادبيات كودكانه نوشت; كتاب هاي مصوري با عناوين اسم من پلاك است و...
حال او در گامي ديگر و كاري بديع ذوق و تلاش ديگري را به ثمر رسانده است و آن تهيه مجموعه همه چيز درباره جنگ آن هم به عدد سال هايي كه دشمن بعثي جنگ را بر شانه هاي ما تحميل مي كرد. او دراين مجموعه درصدد است براي هر سال جنگ ستيغ هاي بلند فلات را واكاويده و حرف هايش را با جوانان در ميان بگذارد.
سرهنگي در جلد اول مداخلي را مورد توجه قرار داده است كه با توضيح و تبيين آنها ضمن پرداختن به ريشه هاي جنگ، ابزار و اصطلاحات لازم براي فهم تعاريف و تحقيقات پيش روي فراهم آيد.
جمعه 26 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 314]