آبادترين باغ شمال

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: آبادترين باغ شمال
ميراث آريا:شهرستان «بهشهر» از شمال به خليج «ميانكاله»، از غرب به شهرستان «نكا»، از شرق به بندر «درگز» (در استان گلستان)و از جنوب به منطقه كوهستاني «هزار جريب» محدود است. ناحيه بهشهر در گذشته «كلباده» و «كبود جامه» و «پنجاه هزار» نام داشت. اين منطقه را «شاه عباس» خريداري كرد و به دستور وي شهري در آنجا احداث شد. ماده «دولت اشرف» براي تاريخ بناي اين شهر در سال 990 انتخاب شد و شهر جديد «اشرف البلاد» نام گرفت كه اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود. بعد از احداث شهر، شاه عباس چندين هزار گرجي را به شهر اشرف كوچاند.

مجموعه تاريخي عباس آباد بهشهر يكي از تفرجگاه هاي شاه عباس صفوي در استان مازندران واقع شده است. باغ هاي تاريخي عباس آباد بهشهر را اوج شكوفايي باغ سازي در ايران مي دانند. اين مجموعه بي نظير به دستور شاه عباس اول صفوي در سال هاي 1020 و 1021 هجري قمري ساخته شده و مهم ترين باغ غير كويري ايران محسوب مي شود. از اين مجموعه تاريخي به عنوان شكوه باغ سازي ايراني ياد مي شود. اين مجموعه برخلاف سنت باغ هاي ايراني كه عموماً در مناطق كويري ساخته مي شوند در ميان جنگل هاي سرسبز شمال كشور واقع شده است.باغ هاي عباس آباد در 9 كيلومتري شهرستان بهشهر و در دامنه رشته كوه هاي البرز و در ميان جنگل انبوه قرار گرفته است. اين منطقه را «شاه عباس» خريداري كرد و به دستور وي شهري در آنجا احداث شد. عباس آباد مجموعه باغي مطبق و پلكاني بوده و شامل عمارت، حمام، دو برج آجري و چهارباغ مي شده است. باغ عباس آباد بهشهر داراي بخش عمارت، حمام، برج آجري، آسياب و... است. از اين باغ به عنوان اوج شكوفايي باغ سازي در ايران ياد مي شود.
مجموعه تاريخي عباس آباد بهشهر شامل خود مجموعه و باغ هاي داخل بهشهر است كه عبارتند از: همايون تپه، مجموعه باغ هاي فرح آباد ساري، مجموعه گردشگري ساحلي و گلوگاه كه در طرح راهبردي براي هر كدام تعريف خاصي در نظر گرفته شده است.
باغ عباس آباد بهشهر يكي از بهترين نمونه هاي باغ هاي ايراني است كه از آن به عنوان كامل ترين شكل باغ سازي ايران نيز ياد مي شود. اين باغ تاريخي و محوطه پيرامون آن كه وسعتي نزديك به 500 هكتار دارد هر روز پذيراي گردشگران زيادي بوده و يكي از قطب هاي گردشگري استان مازندران است.

استخر و عمارت عباس آباد

اين استخر به وسعت تقريبي 10 هكتار در جنوب شرقي بهشهر و در ميان جنگل قرار داشته و حدود 370 سال قبل توسط شاه عباس صفوي بنا شده است. در وسط دوكوه بلند سد محكمي احداث كرده اند. اين آبگير را جهت جمع آوري آب هاي زمستاني به وجود آورده اند. آب جمع شده در پشت سد در تابستان مقدار زيادي از اراضي برنج كاري را مشروب مي سازد.
در وسط استخر در ميان آب عمارتي ساخته اند كه هنوز در كمال استحكام برپاست و در اطراف همين استخر ابنيه زيادي وجود داشته كه فعلاً اثري از آنها نيست (البته دو برج آجري مخروط ناقص و آثار حمام كاخ و غيره هنوز مشهود است و مي توان آنها را تعمير و حفظ كرد و مردمً با ذوق و علاقه مند به آثار باستاني را به بهشهر و عباس آباد دعوت و جلب كرد تا از مزاياي اين آثار و طبيعت اين نواحي برخوردار شوند.) سلاطين صفوي براي تفريح و قايقراني و شكار به اين استخر آمده و با قايق در سطح آن به تفريح و تفرج مي پرداختند. حجم آب استخر در فصول مختلف سال تغيير مي كند تا حدي كه در بعضي از فصول عمارت داخل استخر كاملاً به زير آب فرو رفته و در بعضي زمان ها به علت كم آبي كاملاً هويدا مي شود. در كمال تعجب با وجود اين همه تغييرات كه به صورت متوالي تكرار مي شود اين بنا همچنان به طور مستحكم پا بر جا مانده تا تعجب بينندگان را برانگيزد.
در مركز مخزن استخر، سد ساخته شده است. اين سد از هشت ستون در اطراف و يك ستون مشبك در مركز شكل گرفته كه ستون مشبك مثل صافي آب عمل مي كند و با يك كانال آب 5/11 متري راه دارد. اين كانال به جرز مركزي مرتبط است و از زير ديواره سد عبور داده مي شود تا در فاصله 150 متري پايين دست سد از زير زمين به سطح بيايد. بنابراين هنگام وجود بيشترين مقدار آب در سد، نيازي به تخليه آب از طريق دريچه نيست بلكه از طريق همين سيستم مكش آب تخليه مي شود.
درياچه عباس آباد در ارتفاع 400 متري از سطح دريا در جنوب شرقي بهشهر و ميان جنگل قرار گرفته است؛ و به علت ساخت و سازهايي كه شاه عباس در اطراف آن انجام داد به نام «عباس آباد» معروف شده است. وسعت آن حدود 10 هكتار و عمق آن نزديك به 10 متر است. دسترس مناسب، وجود اقامتگاه، آثار باستاني، آب و هواي مناسب اين درياچه را به محل گردشگري مناسبي تبديل كرده است.
در ششمين فصل كاوش هاي باستان شناسي مجموعاً 1600 مترمربع از مجموعه باغ هاي تاريخي عباس آباد بهشهر از زير خاك بيرون آمد كه نشانگر كاربري تابستانه اين مجموعه تاريخي است. همچنين هيات باستان شناسي توانست مسير صفوي رسيدن به محل كاخ مجموعه را نيز كه سنگفرش بوده از زير علف هاي خودرو جنگلي بيرون آورد.

كشف اتاق هاي سه دري در عباس آباد بهشهر

كشف اتاق هايي با سيستم سه دري در ابتداي دروازه شمالي باغ از جمله ديگر اكتشافات مهم اين فصل كاوش بود. اين اتاق ها كه هنگام كاوش بخش هايي از دروازه شمالي و غربي مجموعه باغ عباس آباد به دست آمد، به شكل سه مربع تو در تو ساخته شده اند كه در مجموع به يك مجموعه سه دري بدل مي شوند. از اين سيستم براي هدايت هواي خنك به داخل مجموعه باغ ها استفاده مي شده است.
اين اتاق ها نشان مي دهد از مجموعه باغ هاي تاريخي عباس آباد براي تابستان استفاده مي شده و اين مجموعه تفرجگاه تابستانه شاه عباس بوده است.
پيش از اين تصور مي شد مصالح به كار رفته در فضاهاي معماري عباس آباد تنها سنگ و آجر است؛ اما كاوش هاي اخير اين باغ تاريخي نشان داده چينه هايي از كاه و گل در اين مجموعه وجود دارد. بخشي از چينه هاي به دست آمده به علت عوامل جوي تخريب شده بود كه فضاي معماري تخريب شده توسط هيات باستان شناسي با درست كردن چينه هاي جديد خوانا سازي شد.
باستان شناسان براي كشف منبع آب مجموعه باغ هاي عباس آباد بهشهر، كوه جهان مورا در دامنه رشته كوه هاي البرز را نيز كاوش كردند. پيش از اين قوري چشمه يا سرچشمه، چشمه منبع آب اين باغ تصور مي شد. كاوش هاي باستان شناسي اين نظريه را تاييد كرد و به يافتن سرچشمه آب باغ عباس آباد در داخل يك غار منجر شد.
پنجشنبه 25 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 113]