الحمراء، كاخ سرخ مسلمانان اسپانيا-گرانادا

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: الحمراء يا كاخ سرخ، قصر و قلعهاي باستاني است كه محل اقامت خلفاي مسلمان شهر غرناطه (گرانادا) در جنوب اسپانيا بوده است. اين محوطه تاريخي به همراه دو محوطه تاريخي ديگر جنراليف و آلبسين كه در مجاورت آن قرار دارند، از سال 1984 در فهرست ميراث جهاني يونسكو ثبت شده است.

الحمراء يا كاخ سرخ، قصر و قلعهاي باستاني است كه محل اقامت خلفاي مسلمان شهر غرناطه (گرانادا) در جنوب اسپانيا بوده است. اين محوطه تاريخي به همراه دو محوطه تاريخي ديگر جنراليف و آلبسين كه در مجاورت آن قرار دارند، از سال 1984 در فهرست ميراث جهاني يونسكو ثبت شده است.
الحمراء بر فراز تپهاي به وسعت 740 در 205 متر واقع در جنوب شرقي شهر غرناطه ساخته شده و ديوار دفاعي مستحكمي با سيزده برج حول آن كشيده شده است. رودخانه درو كه از تنگهاي عميق ميگذرد، اين تپه را به دو نيم تقسيم و الحمرا را از آلبسين جدا ميكند.
در مورد وجه تسميه الحمراء روايات بسياري وجود دارد. بر اساس معتبرترين روايت، الحمراء به خاطر رنگ سرخ ديوارهاي خارجياش كه از آجر و خشتهاي خشك شده در آفتاب ساخته شدهاند، به اين نام مشهور شده است. بر اساس روايت ديگري، الحمراء به خاطر لهيب سرخ مشعلهايي كه عمليات شبها ساختماني اين كاخ براي سالها در نورشان انجام ميشد، به اين نام خوانده ميشود. گروهي نيز عقيده دارند كه نام الحمراء از نام خليفه مؤسس آن، محمد ابن الاحمر (مشهور به محمد دوم) گرفته شده است. اما آن چه مسلم است، اين مجموعه تاريخي بين سالهاي 1248 تا 1354 ميلادي و در دوران حكومت الاحمر و خلفاي جانشين او ساخته شده است.
تزئينات داخلي مجلل الحمراء به سبكهاي عربي و اسليمي را از ميان خلفاي مسلمان، به يوسف اول، محمد پنجم، اسماعيل اول و ... نسبت ميدهند، اما نام هيچ يك از هنرمندان و صنعتگراني كه در ساخت اين قصر نقش داشتهاند با قطعيت مشخص نشده است. طرحهاي اسليمي و گل و بته، سنگ نوشتههايي به زبان عربي، طرحهاي هندسي و كاشيهاي رنگي، از جمله مهمترين تزئينات به كار رفته در بخشهاي مختلف الحمراء هستند.
پس از فتح شهر غرناطه توسط مسيحيان در سال 1492 ميلادي، فاتحان تغييراتي در تركيب اين كاخ به وجود آوردند. فضاي باز كاخ با دوغاب پوشانده شد و طلاكاري و نقاشيهاي الحمراء تخريب شد. فرشها و مبلمان قصر نيز تخريب و يا از آن خارج شد.
كارلوس اول، پادشاه اسپانيا (از 1516 تا 1556) بخشهايي از قصر را به سبك رنسانس كه سبك معمول آن دوران بود، بازسازي كرد و بخش اعظم كاخ زمستاني را براي ساخت عمارتهايي به سبك رنسانس كه هيچگاه تكميل نشد، تخريب كرد.
فيليپ پنجم (پادشاهي از 1700 تا 1746) اتاقهاي قصر را به سبك ايتاليايي تزئين كرد و در وسط ساختمانهايي با معماري اسلامي و عربي، كاخي براي خود بنا كرد. در قرون آتي نيز حاكمان اسپانيايي هر يك بخشي از آثار هنري و معماري اسلامي ـ عربي اين قصر را تخريب كردند. اما بيشترين آسيب، در سال 1812 و هنگامي به الحمراء وارد شد نيروهاي فرانسوي چند برج از بروج سيزدهگانه آن را تخريب كردند و تنها دست سرنوشت بود كه كل مجموعه تاريخي را از نابودي حفظ كرد. در جريان حمله فرانسويها به الحمراء، ناپلئون دستور ميدهد تا كل مجموعه منفجر و با خاك يكسان شود. اما سرباز چلاقي در ميان سربازان فرانسوي كه قلباً مايل به شكست ناپلئون بود، پيش از انفجار مواد منفجره آنها را خنثي كرد و به اين ترتيب باعث شد الحمراء براي نسلهاي آينده حفظ شود.
زمينلرزهاي كه در سال 1821 در غرناطه روي داد، باز هم آسيب بيشتري به الحمراء وارد كرد تا اين كه بالاخره در سال 1830 و به دستور فرديناند هفتم، نخستين عمليات بازسازي و مرمت توسط معماري به نام خوزه كنترئاس، و بعدها توسط فرزند و نوهاش، با موفقيت نسبي در اين مجموعه تاريخي اجرا شد.

از دروازه عدالت تا باغ عارف
بخشهاي اصلي مجموعه تاريخي الحمراء به قرار زير هستند:
دروازه عدالت: ورودي اصلي مجموعه تاريخي الحمراء، دروازهاي قوسي به شكل نعل اسب به نام دروازه عدالت است كه برجي چهارگوش مشرف بر آن است و اعراب حاكم غرناطه از آن به عنوان دادگاه غيررسمي استفاده ميكردهاند.
قصر كارلوس اول: اين قصر عظيم با ظاهري سرد و ساده به سبك رنسانس، كاملاً در تقابل با طراحي پرجزئيات و ظريف كاخ الحمراء قرار دارد. نماي بيروني اين قصر را ديوارهاي سفيد و عظيم كه هيچ ويژگي يا تزئينات خاصي ندارند، پوشاندهاند. بسياري از كارشناسان مهماري مدرن، كارلوس را به خاطر انتخاب سادهترين سبك معماري رنسانس سرزنش كردهاند و اين كار او را به حس تحقير و ناتواني در برابر عظمت كاخ الحمراء نسبت دادهاند. ساخت اين قصر در سال 1526 آغاز شد و در سال 1650، در حالي كه هنوز تكميل نشده بود، نيمه تمام رها شد.
ارگ: ارگ يا قلعه قديميترين بناي ساخته شده در اين مجموعه به دست عربها است كه احتمالاً بر فراز استحكامات رومي قديميتر، متعلق به قرن يازدهم، ساخته شده است. در حال حاضر از اين ارگ عظيم، تنها ديوارها و برج و باروي آن باقي ماندهاند. در دوران حكومت مسيحيان در منطقه، بخشهايي به اين ارگ اضافه شد ه از جمله مهمترين آنها ميتوان به توره دل كوبو (برج مكعبي) اشاره كرد.
تالار سفرا: اين تالار كه بزرگترين تالار مجموعه الحمراء است، سرسرايي به شكل مربع است كه هر يك اضلاعش 11 متر طول و مركز سقف گنبدي شكل آن، 23 متر ارتفاع دارد. اين تالار به پذيرش سفراي كشورهاي خارجي اختصاص داشته است و تخت سلطان درست روبروي ورودي آن قرار ميگرفته است. ديوارها و سقف اين تالار پوشيده از تزئينات و طراحيهاي ظريف و پرجزئيات است.
حياط شيرها: حياط شيرها كه از جمله مشهورترين قسمتهاي الحمراء است، حياطي مستطيلي شكل با اضلاعي به طول 35 متر و عرض 20 متر است كه حول آن را راهروهاي كمارتفاع با 124 ستون از مرمر سفيد احاطه كردهاند. نام اين حياط از فوارههايي به شكل شير كه حول حوض مركزي حياط قرار دارند، گرفته شده است. اين حياط به همراه سه تالاري كه از طرفين به آن منتهي مي شود، حرم يا اندروني كاخ الحمراء را تشكيل ميداده است.
باغ عارف: جنراليف يا باغ عارف (جنت العارف)، از بناهاي متصل به الحمراء و از جمله قسمتهايي است كه تا حد زيادي اصالت اسلامي ـ عربي خود را حفظ كرده و در طول قرنهاي بعد كمتر تغييري در آن به وجود آمده است. اين باغ كه حول ويلايي به همين نام قرار دارد، پوشيده از گلهاي اركيده است و پلكاني پوشيده از آب سرد روان، از ديگر بخشهاي جالب توجه آن است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1356]