واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > خاورمیانه - علی اصغر محمدی پنجشبنه گذشته در حالی که فقط چند روز به انجام مانور 12روزه عقاب آناتول باقی مانده بود، دولت ترکیه بدون ذکر دلیل اعلام کرد این مانور فعلاً انجام نخواهد شد. مانورهای عقاب آناتول از سال 2001 میلادی همه ساله با مشارکت هواپیماهای اسرائیل، آمریکا، ایتالیا و برخی کشورهای عضو ناتو بر فراز خاک ترکیه به ویژه استان قونیه برگزار میشود. آن هنگام که دولت وقت ترکیه تصمیم به انجام این مانورها گرفت از یکسو مناسبات این کشور و اسرائیل رو به گسترش بود، به گونهای که همکاریهای نظامی آنان نیز به طور بیسابقهای فعال شده بود و از سوی دیگر فقط چند ماه از عمر انتفاضه اقصى میگذشت و فلسطین به صحنه نبرد روزمره صهیونیستها و مردم فلسطین مبدل شده بود. بدین ترتیب دولت لائیک ترکیه موجبات ناخشنودی بخش اعظم مردم این کشور را فراهم کرد. از آن زمان تاکنون همواره یکی از شعارهای مردم ترکیه این بود که پرواز هواپیماهای اسرائیل برفراز خاک ترکیه را متوقف کنید، هواپیماهایی که خانههای مردم فلسطین را ویران میکنند. با گذر زمان تراکم ناخشنودی مردم ترکیه از سیاستهای دولتهای متنوع لائیک موجب چنان انفجاری شد که اسلام گرایان را به پیروز صحنه سیاست در این کشور مبدل ساخت. اینک 7 سال است حزب اسلامگرای عدالت و توسعه اکثریت مطلق کرسیهای پارلمان را در اختیار دارد و تمام مراکز قدرت - به جز ارتش - را یکی پس از دیگری فتح کرده است. این درحالی است که در چهار دهه گذشته هیچ یک از دیگر احزاب ترکیه قادر نبودهاند به تنهایی اکثریتی را کسب کنند که به آنها اجازه تشکیل کابینه غیر ائتلافی را بدهد. گر چه سخنگوی سفارت اسرائیل در آنکارا کوشیده است تا از شدت تأثیر این تصمیم بر افکار عمومی بکاهد و گفته است که این مانور فقط با حضور اسرائیل صورت نمیگرفت اما همچنین با ابراز نگرانی در مورد آینده پرسیده است که نمیدانیم آیا این تصمیم فقط برای سال جاری است یا در آینده نیز ادامه خواهد داشت. مناسبات اسرائیل و ترکیه از زمان روی کارآمدن دولت اسلامگرای اردوغان روند دیگری را تجربه میکند که با گذشته آن متفاوت است. موضع گیریهای پی در پی اردوغان علیه اقدامات وحشیانه اسرائیل در غزه و اخیراً در مسجد الاقصى فضاى جدیدى را در منطقه شکل داده است. علیرغم تلاشهای گسترده اسرائیل برای مهیا نمودن زمینه دیدار وزیر خارجه ترکیه از اسرائیل اما داوود اوغلو که اینک پلههای ترقی در حزب عدالت و توسعه را پیدرپی طی میکند، دیدار برنامهریزی شده خود در ماه سپتامبر گذشته را به دلیل اینکه امکان سفر به غزه را ندارد، لغو کرد. همچنین درآستانه لغو این مانور، وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد این کشور تحولات در شهر قدس در پرتو محاصره و فشارهای امنیتی اسرائیل علیه شهروندان عرب این شهر را به دقت پیگیری میکند و یادداشت اعتراضآمیزی را به اسرائیل تسلیم کرده است. حقیقت این است که اکثریت قاطع مردم مسلمان ترکیه به همراه دیگر ملتهای مسلمان منطقه خواستار اقدامات جدیتر دولتهای اسلامی علیه اسرائیل هستند. دولت اردوغان که گویا فتح سنگر به سنگر مراکز قدرت در این کشور را در دستور کار خود دارد، در مورد مناسبات ترکیه با اسرائیل به گونهای عمل کرده است که رفته رفته با گذشته خود فاصله میگیرد. روزگاری ترکیه تنها کشور اسلامی بود که روابطی بسیار مستحکم و عمیق با اسرائیل داشت اما اینک شرایطی فراهم شده است که یکی از گستردهترین تجمعات ضداسرائیلی جهان اسلام در این کشور تشکیل میشود. پر واضح است که سیاستهای اردوغان از یکسو و فشارهای اکثریت مردم ترکیه از سوی دیگر موجب شده است که ارتش ترکیه نیز دست از اصرار همیشگی خود بردارد و دیگر از ضرورت مناسبات با اسرائیل حمایت نکند و گاه به هنگام ضرورت حتی فرمانده کل ارتش به دفاع از مواضع رئیس دولت خود در برابر اسرائیل برخیزد. اینک باید در انتظار ماند و دید که آیا ادامه این روند به دیدارهای دورهای رؤسای ستاد ارتش اسرائیل و ترکیه نیز پایان خواهد داد؟ دوران جدید سیاستهاى خاورمیانهاى ترکیه در حالی آغاز شده است که در پی شکست سیاستهای تهاجمی آمریکا در دوران بوش، ایالات متحده آمریکا نیز برای بهبود چهره خود در جهان اسلام بیش از هر زمانی به یاری دولت ترکیه نیازمند است، امری که با انجام نخستین سفر خارجی اوباما به یک کشور اسلامی - دیدار از ترکیه - کاملاً نمایان بود. آنچه در این میان برای کشور ما حائز اهمیت است دفاع ترکیه از مواضع کشورمان به ویژه در مسئله اتمی است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 541]