همنوازي جوانان

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: همنوازي جوانان
كنسرت - اركستر- نگار پدرام:
شايد يكي از بهترين قسمت‌هاي آخرين كنسرت گروه عارف را كه در تالار كشور به سرپرستي پرويز مشكاتيان برگزار شد، بتوان كمانچه‌نوازي نويد دهقان دانست.

او در اين كنسرت نشان داد كه گاه نسل سوم با آمادگي بيشتر و بهتر از ديگران در صحنه حاضر مي‌شوند. دهقان، نوازنده كمانچه و سرپرست و مؤسس گروه قمر در سال 1363 در بندر انزلي به دنيا آمده است. او از سال 1370 نوازندگي كمانچه را آغاز كرده و در 17 سالگي شانس حضور در گروه عارف و نواختن با استادان موسيقي ايراني را يافته و از اين فرصت بهره گرفته است.

اولين اثر او دونوازي كمانچه و تنبك با نام «خاموشانه» است كه در آن جمشيد محبي با نويد دهقان همكاري داشته و دومين اثر او با عنوان «سبز جاودان» منتشر شده است. آخرين اثر او آلبوم «راه و ماه» است كه قطعات آن توسط گروه قمر نواخته شده و با صداي سينا سرلك ارائه شده است.گروه قمر در آخرين هفته مهر با سالار عقيلي به اجراي كنسرت مي‌پردازد. به همين دليل با دهقان درباره گروه قمر گفت‌وگو كرده‌ايم.

* اولين آلبوم گروه، اجراي تالار انديشه بود؟

بله. ما زمستان 85 بخشي از كنسرت تالار انديشه را ضبط كرديم كه تابستان 86 با عنوان راه و ماه منتشر شد. از آن به بعد هم كنسرت‌هايي در شهر‌هاي مختلف داشتيم.

* در كنسرت‌هايي كه در شهرهاي ديگر داشتيد، سينا سرلك حضور داشت كه خواننده توانايي است. اما بعد از مدتي اجراي كنسرت‌ها را با سالار عقيلي ادامه داديد. چرا از خواننده ديگري دعوت كرديد؟

خواننده هيچ وقت عضو ثابت گروه قمر نيست. ما تا به حال با سينا سرلك، اميرتفتي و سالار عقيلي همكاري داشته‌ايم كه هر كدام براساس رپرتوار ساخته شده، انتخاب مي‌شوند. در حقيقت من براساس رپرتوار‌هايي كه مي‌سازم، خواننده را انتخاب مي‌كنم و گروه، بعد از تمرين و اجراي كنسرت، حاصل آنها را به شكل آلبوم منتشر مي‌كند و اين پروژه تمام مي‌شود. حالا ممكن است پروژه بعدي باز هم با همان خواننده باشد و شايد هم به خاطر قطعات جديد، از خواننده ديگري براي همكاري دعوت كنيم.

كار گروه قمر با سالار عقيلي هم از سال گذشته آغاز شده. اولين اجراي ما با اين تركيب، مرداد 86 در همدان برگزار شد و بعد در تالار وحدت و جشنواره موسيقي فجر هم برنامه داشتيم كه اجراهاي خوبي بودند و امسال با تغييراتي به تالار بزرگ وزارت كشور رسيد. در ضمن مجموع اين اجرا‌ها ضبط شده و در اوايل سال 88 منتشر خواهد شد كه در حقيقت پايان اين پروژه ما محسوب مي‌شود.

* برگرديم به تاسيس گروه قمر در سال 84 كه شما خيلي جوانتر از الان بوديد و تجربيات كمتري داشتيد. چه شد كه تصميم گرفتيد يك گروه مستقل تشكيل دهيد؟

من پيش از تاسيس گروه قمر، تجربه همكاري با گروه‌هاي مختلف را داشتم. من قبل از شكل‌گيري اين گروه با گرو‌ه‌هايي كه استادان موسيقي بودند مثل گروه عارف، همكاري مي‌كردم. ما دور هم جمع مي‌شديم و به بهانه ضبط آلبوم يا اجراي كنسرت، تمرين مي‌كرديم. گروه ديگر متشكل از جمشيد عندليبي، زنده ياد مسعود سينكي، مجيد اخشابي و علي خشتي نژاد بود كه چند كنسرت با هم اجرا كرديم. اما شكل‌گيري گروه كه هر هفته به‌طور ثابت تمرين كند از كانون چاووش شروع شد.

در حقيقت پيشنهاد آقاي طلوعي اين بود كه جمعي از جوانان دور هم جمع شوند و به‌طور مداوم همنوازي كنند. بعد هم كه به‌تدريج گروه از چاووش جدا شد.

* به هر حال شما پيش از قمر با گروه عارف كه همكاري با آن براي بسياري از موسيقي‌دانان مهم است، همكاري داشتيد. ضرورت تشكيل گروه مستقل از سوي شما را متوجه نشدم.

من اين شانس را داشتم كه در 17 سالگي خدمت استاد پرويز مشكاتيان برسم و در حقيقت موسيقي حرفه‌اي و آن هم در بالاترين سطح را تجربه كنم. چند سال كنار استاد مشكاتيان بودن، مثل يك دوره دكتراست. من هم علاقه مند بودم و هميشه سعي مي‌كردم از صحبت‌ها و تجربيات آقاي مشكاتيان استفاده كنم. از طرفي دو سال هم با آقاي جمشيد محبي كه نوازنده پيشكسوت تنبك هستند ارتباط نزديك داشتم و حاصل آن يك آلبوم دو نوازي به نام «خاموشانه» بود كه تجربيات بسياري برايم به همراه داشت. با داشتن اين تجربيات، من توانايي اداره يك گروه را در خودم مي‌ديدم و خوشبختانه به نظر خودم تابه حال يك موفقيت نسبي برايم حاصل شده و گروه توانسته به يك جايگاه هنري خوب دست پيدا كند.

در واقع بعد از دو سال، يك اجراي 400 نفره در تالار رودكي به اجراي بزرگ 6000 نفره در تالار وزارت كشور برسد. البته به نظر من اين تنها با تلاش و جديت تك تك بچه‌هاي گروه و تحمل سختي‌ها، حاصل شده است. الان مي‌توانم اين اطمينان را به مخاطب بدهم كه هيچ‌يك از قطعات اين كنسرت بدون تفكر و توجه به مفاهيم والاي هنري انتخاب نشده است.

* گروه قمر با حمايت فكري آقاي طلوعي كه زماني از اعضاي گروه چاووش معروف سال‌هاي اول انقلاب بوده اند، تشكيل شده. سال‌ها پيش از گروه چاووش نوازندگان و آهنگسازاني حرفه‌اي بيرون آمدند كه امروز از استادان موسيقي سنتي ايران هستند. شما چقدر اميدواريد كه سرنوشت اعضاي گروه بدون منحل شدن ، شبيه اعضاي گروه چاووش شود؟

يقين دارم كه گروه قمر بهتر از چاووش خواهد شد. چون اگر قرار باشد گروه چاووش را تكرار كنيم، انگار به 30 سال قبل برگشته‌ايم كه نوعي عقب‌گرد براي موسيقي ما محسوب مي‌شود. بنابراين من فكر مي‌كنم كه گروه قمر به‌زودي يكي از مؤثرترين گروه‌هاي موسيقي كشور خواهد شد. حتي اگر الان هم بگويم چنين است، بيراه نگفته‌ام.

البته از روز اول هم هدف ما تنها تشكيل يك گروه موسيقي نبود. ما مي‌خواستيم كه گروه قمر قبل از اينكه يك گروه موسيقي باشد، يك انديشه را شكل دهد.

يعني براي خود يك مسئوليت اجتماعي و فرهنگي در نظر بگيرد و آرمانش ابتدا شكل دهي يك فرهنگ باشد بعد موسيقي. در حقيقت توانايي‌هاي اعضاي گروه بايد بعد از انديشه كلي گروه بررسي شود.

* غير از خواننده كه اشاره كرديد به تناسب قطعات تغيير مي‌كند، ساير اعضاي گروه ثابت هستند؟

با توجه به شرايط اجتماعي و اقتصادي كه در آن به سر مي‌بريم، امكان اينكه نوازندگان هميشه ثابت باشند، خيلي سخت است. به‌ويژه آنكه از گروه‌ها و اجراهايشان حمايت نمي‌شود. به همين دليل ثابت بودن اعضاي گروه بسيار سخت است. اما خوشبختانه گروه قمر در اين دو سال تنها يك تغيير داشته است.

* گروه قمر و اعضاي آن هنوز مثل ساير گروه‌هاي موسيقي براي مخاطب عادي شناخته شده نيستند، اما كنسرت شما قرار است در تالار وزارت كشور كه گنجايش 3500 نفر در يك شب را دارد، برگزار شود. آيا فكر مي‌كنيد به خاطر نام آقاي سالار عقيلي تعداد مخاطبان كنسرت بيشتر مي‌شود؟

به نظر من نبايد خيلي نام آشنا بودن هنرمند را ملاك قرار داد. اگرچه مخاطبان بيشتري به كنسرت هايشان آمده‌اند اما مدتي است كه اغلب همين گروه‌هاي آشنا با كارهاي ضعيف خود، حتي مخاطبان عادي خود را هم راضي نكرده‌اند.

البته من همه جا اين اطمينان را به مخاطب مي‌دهم كه كنسرت گروه قمر بدون استفاده از جذابيت‌هاي جانبي موسيقي، تنها با 12 عضو عاشق، روي صحنه مي‌رود. شايد انتظار زيادي باشد كه هر دو شب سالن پر باشد، اما از اينكه چند صندلي در سالن خالي باشد هم نمي‌ترسيم. اگرچه اين حق گروه است كه مخاطب بيشتري داشته باشد. چون به هر حال ما بايد اعتماد مخاطب را به موسيقي خودمان جلب كنيم. سال گذشته هم تالار وحدت پر بود و طبيعي است كه امسال مخاطب بيشتري خواهيم داشت.

* اين بار هم از شعر نو براي قطعات گروه استفاده كرده‌ايد؟

بله. در اين اجرا هم نيمي از اشعار از شعراي معاصر و شعر نو است.

* علاقه شخصي شماست يا نوع قطعات، اين سبك شعر را مي‌طلبد؟

خب علاقه شخصي من هست اما همان طور كه شعر از زمان حافظ و مولانا تغيير كرده، موسيقي اين دوره هم با آن دوره متفاوت است. اگرچه منبع موثقي براي شناخت موسيقي آن زمان موجود نيست، اما با اطمينان مي‌توان گفت كه تغيير كرده است. همانطور كه در زمان قاجار گروه نوازي و تصنيف خواني به شكل امروز نبوده و مانند شعر تغيير كرده است.در زماني كه هنر رنگ اجتماعي شدن به‌خود گرفت، همه هنر‌ها تغيير كردند و شعر هم از اين قاعده مستثني نبوده و فرم‌هاي كلاسيك را تا حدودي شكسته تا مفاهيم بيشتري را بهتر منتقل كند.
دوشنبه 22 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 171]