واكسيناسيون چرا و چگونه به وجود آمد؟

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: واكسيناسيون چرا و چگونه به وجود آمد؟

ادوارد جنر به سال 1749 در از توابع گلاسترشر انگلستان به دنيا آمد. در شش سالگي پدرش كه يك روحاني مسيحي بود، درگذشت و برادر بزرگ‌ترش مسئوليت تربيت او را به عهده گرفت. تحصيلات ابتدايي خود را در مدارس محلي گذراند و در آنجا به تاريخ طبيعي علاقه‌مند شد. تحصيل طب را زير نظر دانيل لادلو، از جراحان سادبري در نزديكي بريستول آغازكرد. در اين هنگام بود كه يك شيردوش، رابطه بين آبله گاوي و آبله را برايش تعريف كرد.‌

در 21 سالگي به لندن رفت تا زير نظر پزشك مشهوري به نام جان هانتر به تحصيل ادامه دهد. دو سال در منزل هانتر سكونت داشت. در سال 1771 سرجوزف بنكس او را استخدام كرد تا نمونه‌هاي جانوري را كه در سفر اول كاپيتان كوك جمع‌آوري كرده بود، برايش آماده و مرتب كند. در دومين سفر اكتشافي كوك، به او پيشنهاد شد كه به عنوان طبيعيدان با آنها همسفر شود اما جنر براي آنكه طبابت خود را در بركلي و بعدها در چلتنهم ادامه دهد، اين پيشنهاد را رد كرد.‌

جنر وقتي درلندن بود رابطه بين آبله گاوي و آبله را براي هانتر مطرح كرد اما هانتر علاقه‌اي به آن نشان نداده بود. در سال 1775 جنر در زمينه عقايد روستاييان گلاسترشر درباره آبله شروع به تحقيق كرد. تا سال 1780 متوجه شد كه دو نوع آبله گاوي وجود دارد و فقط يكي از آنها از آبله پيشگيري مي‌كند. همچنين تعيين كرد كه نوع موثر آبله گاوي تنها وقتي اثر محافظتي دارد كه در مرحله خاصي از بيماري منتقل شود.‌

‌ جنر شروع به تحقيق و بررسي دقيق روي آبله و جمع‌آوري اطلاعات از بيماران كرد. او متوجه شد كه اين بيماري تمامي‌ ‌افراد جامعه را در بر مي‌گيرد اما آمار مبتلايان به آبله در جمعيت روستايي كمتر‌ ‌است. روستاييان و به خصوص گاوداران كمتر به آبله مبتلا مي‌شدند. اما اغلب اين افراد قبلا يك بار به ابله گاوي دچار شده‌‌ بودند. آبله گاوي در انسان با علايمي مانند تب خفيف و كمي التهاب پوست همراه است اما بيمار به سرعت بهبود مي‌يابد.‌‌

‌‌چون موارد آبله گاوي در منطقه سكونتش‌اندك بود، فرصت چنداني براي آزمودن نظريه‌هايش نداشت. مقداري از مايع درون تاول‌هاي (آبله) دست شيردوشي را كه به آبله گاوي مبتلا بود بيرون كشيد و آن را به لندن برد تا به پزشكان آنجا نشان دهد. اما آنان باز هم به اهميت نظرياتش پي نبردند. با اين حال، در ماه مه سال 1796 پسر هشت ساله‌اي را به نام جيمزفيپس با مايعي كه از تاول‌هاي آبله گاوي دست شيردوش خارج كرده بود، مايه‌كوبي كرد. دو ماه بعد، با دقت، مايع آبله را به پسرك تلقيح كرد و همان طور كه پيش‌بيني كرده بود، پسرك دچار آبله نشد. شايد مردمي‌كه عاقبت خود را مرگ به وسيله آبله مي‌دانستند از مرگ به وسيله بيماري تلقيح شده راضي‌تر بوده‌اند.‌

نتيجه مطلوبي كه در فيپس به دست آمد براي جنر بسيار دلگرم كننده بود اما قبل از آنكه موفقيت خود را اعلام كند، صبر كرد تا آزمايش دومي، ‌انجام دهد. اين آزمايش دو سال بعد انجام شد، كه دليل اين تاخير اين بود كه موارد آبله گاوي در گلاسترشر موقتا به صفر رسيد، جنر آزمايش خود را واكسن ناميد كه برگرفته از نام علمي آبله گاوي‌ واريولا واكسيناي در زبان لاتين است. انتشار نتيجه تحقيق او با سروصداي زيادي در سراسر اروپا همراه شد.‌

علم پزشكي قرن هجدم پاسخ قانع‌كننده‌اي براي واكسيناسيون و شيوه‌ ‌عمل آن پيدا نمي‌كرد. اين توضيح صدسال بعد در برلين از سوي اميل برينگ ارائه شد. ورود عامل بيماري‌زاي خفيف به بدن سبب فعال شدن سيستم‌ايمني مي‌شود و باعث مي‌شود زمان حمله بيماري به‌ ‌بدن سيستم‌ايمني بيماري را شناسايي مي‌كند و به سرعت آن را از بين مي‌برد.‌

در سال 1880 لويي پاستور براي‌ايمن سازي مرغان عليه وبا كه در يك همه گيري، 10 درصد طيور فرانسه را از بين برده بود، روشي ابداع كرد. او باكتري ايجاد كننده اين بيماري را جداسازي كرد و با كشت شكل ضعيف شده و تلقيح آن به مرغان، آنها را نسبت به حمله مرگبار بيماري‌ايمن ساخت. اصول كلي روش پاستور با روشي كه جنر براي مايه‌كوبي با آبله گاوي ابداع كرد يكي بود ( قبل از آنكه ويروس آبله به شكل آبله گاوي به شير دوش منتقل شود، در بدن گاو ضعيف شده بود.)‌

ادوار جنر تمام عمر و ثروت خود را صرف ريشه‌كن كردن بيماري آبله كرد، اما آرزوي‌ ‌بزرگ او 200 سال بعد به حقيقت پيوست. سرانجام سازمان بهداشت جهاني اعلام كرد: آبله براي هميشه در تمامي جهان ريشه‌كن شد.‌‌

دوشنبه 22 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 529]