نگاه به فضاي مجازي، نيازمند ترميم

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: نگاه به فضاي مجازي، نيازمند ترميم
گروه گزارش: در نشست بررسي و معرفي محتواي فرهنگي سالم در دنياي مجازي كه توسط سرويس وبلاگ ايكنا در محل اين خبرگزاري برگزار شد، كارشناسان حاضر بر «سالم‌سازي» معيارهاي سالم بودن محتواي فضاي مجازي و بويژه وبلاگستان و نيز پرهيز از نگاه سليقه‌اي در قضاوت اين فضا كه بعضاً به توليد محتوا از جنس انديشه مي‌پردازد، به عنوان ابتدايي‌ترين موضوع تأكيد كردند.
اين نشست با حضور «مهدي بوترابي» مدير سرويس‌دهنده پرشين بلاگ، «عباس حسين‌نژاد» بلاگر و فعال رسانه‌اي، «سيد‌علي پورطباطبايي»، سردبير خبرگزاري آينده روشن و «امير اسماعيلي»، كارشناس رسانه،‌ در خبرگزاري قرآني ايران برگزار شد.

يورگن هابرماس از حوزه عمومى به عنوان يك حلقه مفقوده در جامعه مدرن ياد مي‌كند كه مى‌تواند واسطه‌اى ميان جامعه مدنى و دولت باشد و دولت را از اقتدار و نسخه پيچى مدرن بازدارد. وى در منظومه مدرنيته خود، جايگاه والايى براى حوزه عمومى قائل است و البته امروز وجود برخى رسانه‌ها و روزنامه‌هاى مستقل، رشد و رواج اينترنت و بالاخص پديده وبلاگ‌نويسى هر يك مى‌توانند گامى در بازتوليد و احياى حوزه عمومى انتقادى هابرماس بردارند.

وبلاگستان نقطه عطف بازتوليد حوزه عمومي در ايران

از آنجا كه در ايران اين حوزه عمومي در فضاي واقعي به طور كامل و صحيحي شكل نگرفته، فضاي مجازي و به‌ويژه وبلاگستان نقطه عطفي در بازتوليد حوزه عمومي محسوب مي‌شوند. سخناني از جنس انديشه در وبلاگستان وجود داشته و در حال افزايش است. در كنار توليد محتواي فرهنگي سالم در اين فضا بعضاً محتواي ناسالم نيز توليد مي‌شود كه البته ميزان اين نوع محتوا در برابر سيستم سريع توليد اطلاعات سالم در فضاي مجازي ايراني قابل مقايسه نيست، با اين وجود بررسي و معرفي محتواي فرهنگي سالم در فضاي مجازي، تعيين شاخصه‌هاي آن، آسيب‌شناسي فضاي مجازي ايران و بررسي دلايل توليد محتواي ناسالم و گاها غير اخلاقي از محورهايي است كه امروز در نشست بررسي و معرفي محتواي فرهنگي سالم در دنياي مجازي بررسي شده‌است.

«مهدي بوترابي» مدير سرويس‌دهنده پرشين بلاگ در پاسخ به اين سوال كه آيا مي‌توان محتواي فرهنگي سالم را با توجه به ويژگي‌هايي كه در اين فضا وجود دارد تعريف كرد، گفت: پيش از هر بحث ديگري بايد به بحث محتوا و رابطه تعاملي كه در فضاي وبلاگ اتفاق مي‌افتد اشاره كرد. از نظر حجم محتوا و جنس محتواهايي كه در وبلاگ توليد مي‌شود قضاوت‌هاي نادرستي انجام گرفته‌است.

وي ادامه داد: در حوزه محتوا، محتوايي كه از وبلاگ انتظار داريم چيست؟ وبلاگ يك معنا و رويكرد دارد، ما بر اساس تصورات خودمان به وبلاگ يك قالب مي‌دهيم و چيزهايي را اضافه و حتي تحميل مي‌كنيم. وبلاگ روزانه‌نويسي است، موضوع ندارد اما به ميزاني كه به حوزه موضوع نزديك مي‌شويم از حوزه وبلاگ خارج مي‌شويم.

مدير پرشين‌بلاگ تصريح كرد: محور وبلاگ شخص نويسنده است و معيارها و ضوابط وبلاگ‌نويسي شخصي است به عنوان نمونه، آدمي گفته است كه من از اين معيار خاص استفاده مي‌كنم كه عواطف و احساساتم را منتقل كنم و اين احساس گاهي در قالب گزارش يك سفر، تجربه شخصي و گاهي اوقات يك ديدگاه سياسي و گاهي هم يك مقاله علمي تجلي پيدا مي‌كند.

بوترابي اضافه كرد: در وبلاگستان مشاهده مي‌كنيم، عده‌اي به شكل خيلي حرفه‌اي محتواي كتاب‌ها و مجلات موجود در فضاي واقعي را كپي مي‌كنند و يا بخش زيادي از آن را ساماندهي مي‌كنند و سپس آن را عرضه مي‌كنند.

دستگاه‌هايي كه راجع به محتواي نا‌سالم مسئوليت دارند و در اين رابطه انرژي مي‌گذارند، روزانه دو يا سه وبلاگ را تعطيل و حذف مي‌كنند و شايد در ماه اين تعداد به صد يا صدو پنجاه عدد هم نرسد

وي ادامه داد: با توجه به نكات گفته شده در حوزه وبلاگ، محتواي سالم آنقدر حجم زيادي را به خود اختصاص مي‌دهد، كه واقعاً به ندرت با محتواي ناسالم در وبلاگ‌ها مواجه مي‌شويم. دستگاه‌هايي كه راجع به محتواي نا‌سالم مسئوليت دارند و در اين رابطه انرژي مي‌گذارند، روزانه دو يا سه وبلاگ را تعطيل و حذف مي‌كنند و شايد در ماه اين تعداد به صد يا صدو پنجاه عدد هم نرسد.

وي در ادامه افزود: اين مسئله كه براي وبلاگستان تعيين تكليف كنيم و در اين فضا چه كار كنيم خيلي راه‌گشا نيست. ما الان در مقطعي از رشد وبلاگ‌‌نويسي در جامعه خود هستيم كه بيشتر نظاره‌‌گر و توصيف‌كننده وضع موجود است و اين اتفاقي است كه هنوز به نهايت بلوغش نرسيده‌است.

بوترابي با تأكيد بر اينكه از نظر من وبلاگ نا‌سالم وجود ندارد و عمدتاً آنهايي كه نا‌سالم هستند وبلاگ نيستند، چون وبلاگ نمي‌تواند نا‌سالم باشد، افزود: ما در ابتدا بايد معيارهاي سالم بودن وبلاگ را «سالم‌سازي» كنيم. بعد با آن بسنجيم، اگر با مقياس عرفي بسنجيم كه محيط وبلاگستان در مقايسه با دنياي واقعي بهشت است، چون آسيب‌هاي اجتماعي مانند فقر فرهنگي، اعتياد و غيره در اين فضا وجود ندارد.

وي ادامه داد: به دليل اينكه آدم‌هايي كه در اين فضا فعاليت مي‌كنند، اصولاً آدم‌هاي فرهيخته و جوانان و نوجواناني هستند كه انرژي زيادي دارند و محيط وبلاگ را سالم‌سازي مي‌كنند.

وبلاگ‌هايي كه توليد مي‌شود به آدم‌هايي تعلق دارد كه انديشه‌ورز هستند

«عباس حسين‌نژاد» بلاگر و فعال رسانه‌اي نيز در ادامه با تأكيد بر نگاه سليقه‌اي و شخصي افراد در قضاوت از فضاي وبلاگستان افزود: وبلاگ‌هاي نا‌سالم خيلي كم است. وبلاگ‌هايي كه توليد مي‌شود به آدم‌هايي تعلق دارد كه انديشه‌ورز هستند.

وي اظهار كرد: براي خلق محتوايي بهتر نيازمند، آموزش ريشه‌اي و مناسب در آموزش و پرورش هستيم، چرا كه در آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها، فقط به دنبال سواد آموزي بدون «تربيت فرهنگي» هستند.

اين فعال رسانه‌اي تصريح كرد: ضعف مطالب در وبلاگ‌ها هم به همين دليل است و براي اينكه بخواهيم اتفاق درستي در اين زمينه رخ دهد بايد آموزش را درست كنيم و به اين ترتيب مشكلات به صورت خودكار حل مي‌شود و اگر تربيت فرهنگي به خوبي رسوخ كند در فضاي وبلاگستان، وبلاگ ضعيف كمتري خواهيم داشت.

در ادامه «سيد علي پورطباطبايي»، سردبير خبرگزاري آينده روشن و «امير اسماعيلي»، كارشناس رسانه،‌ نيز صحبت‌هايي در اين زمينه ايراد كردند.

در ادامه اين نشست بوترابي در پاسخ به اين سوال خبرنگار ايكنا كه آيا محتواي توليدي در فضاي مجازي ايران سالم است يا نه؟ و آيا متوليان امر رسالت اين را دارند كه با فضاي مجازي مانند فضاي واقعي برخورد كنند و نظام كنترلي در اين فضا اعمال شود يا خير؟ افزود: چهار حوزه در فضاي مجازي وجود دارد كه به عنوان حوزه نا‌سالم در فضاي مجازي پذيرفته شده‌است؛ اول حوزه خشونت كه سلب آزادي و امنيت جامعه و اوباشي‌گري است، دوم حوزه فحشا، سوم حوزه اعتياد و چهارم حوزه كلاهبرداري مالي است و اين حوزه‌ها معمولاً حوزه‌اي است كه جرايم در آن اتفاق مي‌افتد.

وي ادامه داد: اين جرايم و اين حوزه‌ها كه سنبل نبود سلامت است در وبلاگستان حضور كمرنگي دارد. بحث هكرها نيز به عنوان يكي ديگر از جرايم رايانه‌اي به وبلاگ‌ها خيلي ارتباط ندارد. هكرها در حوزه فضاي مجازي در حوزه خشونت و سلب آسايش فعال هستند.

مدير پرشين‌بلاگ تأكيد كرد: طبيعي است كه براي مبارزه با هكرها و مقاوت در برابر خشونت و سلب آسايش هكرها راه حل‌هايي وجود دارد. مثلاً نبايد هكرها از مجامع اجازه فعاليت بگيرند چون اين كار به اين فعاليت‌ها مشروعيت مي‌بخشد.

وي افزود: براي اين اتفاقات راه حل‌هايي دارد و براي سالم‌سازي محتواها بايد در هر حوزه‌اي كه برشمردم نسخه‌هاي مجزايي پيچيده شود. اما همه اينها در وبلاگستان كمرنگ است. روند سالم‌سازي دروني وبلاگستان مهمترين عامل در اين زمينه است، يعني خود افراد در وبلاگستان از اين حوزه‌ها دوري مي‌كنند.

بوترابي يادآور شد: بيشتر سوء استفاده‌هاي مالي در حوزه فضاي مجازي به دليل نبود آگاهي كافي اتفاق مي‌افتد و خشونت تا حدي اتفاق مي‌افتد، فضاي وب به دليل واسطه‌اي به نام وب كه صدا را منتقل نمي‌كند، خصلتي پيدا مي‌كند كه نسبت به فضاي واقعي آفت‌ها و جرايم كمتري در آن اتفاق مي‌افتد. زماني كه فضاي وب اساساً بر اساس آزادي است، سلب آزادي در آن بسيار كم اتفاق مي‌افتد. هيچ بيماري جدي در فضاي وب وجود ندارد.

اگر فقط تهديدها را ببينيم، خودمان را محدود كرديم

پورطباطبايي، دبير خبرگزاري آينده‌روشن نيز در ادامه تصريح كرد: ما فضايي به اسم فضاي مجازي داريم كه در آن محتواي زبان فارسي توليدمي‌كنيم، فضاي مجازي يكي از معدود مكان‌هايي است كه ما مي‌توانيم خود را به زبان فارسي ارائه كنيم. چون كتاب‌هاي ما تيراژ پاييني دارند و راديو و تلويزيون محدود به خودمان است، بنابراين تنها فضا، فضاي مجازي است و اگر در بررسي اين فضا، فقط تهديدها را ببينيم خودمان را از اين فضا محدود كرديم.

وي افزود: در اين فضا اگر محتواي سالم را از يك زاويه ديگر نگاه كنيم ناسالم نيست، بحث در مسايل سياسي يك ديدگاه سياسي است و از نظر رقيب ما ممكن است به محتواي ناسالم تعبير شود و يا بعضي از انواع هنر براي ما ناسالم است ولي براي فرد ديگري كه در زبان فارسي با ما مشترك است ناسالم نيست.

دبير خبرگزاري آينده‌روشن با تأكيد بر اينكه حكم كلي اصل را بر برائت مي‌گذارد، گفت: محتواي فارسي يكي از سالم‌ترين محتواهاي توليدي در اين فضا است. خوشبختانه در حال حاضر كودك جامعه مجازي رشد كرده و به حدي رسيده كه فعالان اين عرصه محتواي ناسالم را مي‌شناسند و با آن برخورد كرده و منزوي مي‌كنند.

فضاي مجازي انحرافات خودش را دروني اصلاح مي‌كند

وي تصريخ كرد: اكنون ديگر يك فرد محور نيست، وبلاگستان و جامعه مجازي سالم است و انحرافات خودش را دروني اصلاح مي‌كند و شخصي به آن خط نمي‌دهد و اگر فردي بخواهد ناسالم بودن فضاي مجازي را القا كند، آن شخص مشكل ديگري با جامعه مجازي دارد و آن اين است كه يا از اين فضا مي‌ترسد يا نمي‌تواند خودش را در اين فضا مطرح كند در نتيجه كل اين فضا را زير سوال مي‌برد.

امير اسماعيلي، كارشناس رسانه نيز در ادامه اين بحث با اشاره به اينكه براي بحث در سالم بودن و ناسالم بودن محتوا در اين فضا بايد ملاك‌ها را مشخص كنيم، افزود: مشكل ما الان در وضعيت اجتماعي و سياسي كه برگرفته از وضعيت اقتصاد سياسي ما بوده نظام سليقه‌اي است كه يك تصوير را ايجاد مي‌كند كه ما دقيقاً همان انتظاري كه از فضاي واقعي داريم، از فضاي مجازي هم داريم.

وي يادآور شد: در صورتي كه بحث در فضاي مجازي بايد در چارچوب خودش مشخص شود. اينجا ديگر بحث محرم و نامحرمي وجود ندارد و كسي كه چندين ساعت از وقت خودش را دراين فضا صرف مي‌كند، محرم در اين فضا شناخته مي‌شود. مثلاً در نظامي كه براي مطبوعات چاپي داشتيم با قيد الكترونيك تمام آن قواعد را به مطبوعات الكترونيك منتقل كرديم كه اين درست نيست.

ملاك‌هاي ما در سالم بودن و نبودن محتواي توليدي در فضاي مجازي مبهم است

اسماعيلي ادامه داد: بايد ملاك‌هاي سالم و ناسالم را در اين فضا درنظر بگيريم، محتواي فضاي مجازي محتوايي نيست كه با نظام سليقه‌اي كه بر فضاي واقعي حاكم است خودش را وفق دهد. ما ناگريز به توسعه فضاي مجازي هستيم و بايد در اين فضا بيشتر غرق شويم.

اين كارشناس رسانه با تأكيد بر اينكه هيچ محتوايي در محيط مجازي مهجور نمي‌ماند و نظام حاكم بر اين فضا نظام مشاركتي و حلقه‌ايست، افزود: كاربراني كه در اين فضا فعاليت مي‌كنند خودشان صاحب تشخيص هستند، تفاوتي كه اينجا مطرح است اين است كه ما سوالاتي را كه در ذهن كاربر فضاي مجازي وجود دارد و به عنوان سوال مطرح مي‌كند، به عنوان فضاي ناسالم در نظر مي‌گيريم و اين جز آسيب چيزي ندارد.

در محيط مجازي هيچ محدوديتي وجود ندارد و فيلترينگ هيچ موقع نمي‌تواند كاربر را به خاطر رسيدن به آنچه مي‌خواهد برسد، محدود كند

اسماعيلي خاطرنشان كرد: در ذهن خيلي از واعظان ما فضاي مجازي و اينترنت به صورت فضاي چت‌گونه وجود دارد و خيلي نسبت به آن شناخت وجود ندارد و اين فضا از طريق رسانه‌ ديني ما هم تبليغ مي‌شود كه محيط مجازي ما تبديل به محيطي شده كه معنويت كاربران را از بين مي‌برد و معنويتي كه در فضاي مجازي كسب مي‌كند در فضاي مجازي از دست مي‌دهد.

وي ادامه داد: تا زماني كه اين تصور وجود داشته باشد و ما با ظرافت‌ها و توانايي‌هاي فضاي مجازي آشنا نشويم، متأسفانه ملاك‌هاي سالم بودن و سالم نبودن ما مبهم است. در محيط مجازي هيچ محدوديتي وجود ندارد و فيلترينگ هيچ موقع نمي‌تواند كاربر را به خاطر رسيدن به آنچه مي‌خواهد برسد، محدود كند.

اين فعال رسانه‌اي در ادامه افزود: اين فضاي ذهني ما است كه خيلي وقت‌ها ناسالم است، نه محتوايي كه در فضاي مجازي توليد مي‌شود. ما اگر دنبال اطلاعاتي باشيم آن را بدست مي‌آوريم و به خاطر آن نظام حلقه‌اي و مشاركتي كه وجود دارد خيلي از محتواهاي ناسالم ايزوله مي‌شود و داخل فضاي مجازي و طول عمر زيادي پيدا نمي‌كند.

وي ادامه داد: شايد اصلاً نبايد كاري كرد و بايد به مرحله‌اي برسيم كه اين مسير، مسير خودش را پيدا كند. خيلي از وقت‌ها ما به دنبال مقابله كردن هستيم و كاري مي‌كنيم كه مسير رفته را به عقب برمي‌گرديم، يعني كاري مي‌كنيم كه محتوايي كه توليد مي‌شود و ناسالم است خيلي بدتر مي‌شود. اسماعيلي تأكيد كرد: اين به خاطر نگاه ما است كه هنوز ظرفيت‌هاي محيط مجازي و توانايي‌هاي اين محيط را نشناختيم و هر كاري كه در فضاي واقعي انجام مي‌دهيم را به فضاي مجازي تعميم مي‌دهيم و تا زماني كه اين نگاه وجود دارد هيچ حكم و قاعده‌اي را نيز نمي‌توانيم در اين مسئله صادر كنيم.

در ادامه اين نشست امير اسماعيلي در رابطه با تغيير نگاه جامعه به فضاي مجازي گفت: نگاه به فضاي مجازي بايد ترميم شود و اين نگاه نبايد مالكانه باشد. اعتقاد به اينكه محيطي وجود دارد كه متعلق به ماست و ما بايد آن را كنترل كنيم، اعتقاد صحيحي نيست، وبلاگ يك رسانه شخصي و روز نوشت است كه هر كس سردبير مطبوعه‌اي است كه خودش منتشر مي‌كند. نگاه مالكانه‌اي كه اين فضا را جزو ملكيت خود مي‌داند و بدنبال تسلط نگاه خود در اين فضا است، نياز به ترميم دارد.

اسماعيلي تصريح كرد: ما بايد نگاه سليقه‌اي خود را بر فضاي مجازي تغيير دهيم و تلاش كنيم محيط مجازي را سالم و ساماندهي ‌كنيم، اينترنت تحت مالكيت كسي نيست، يك فضايي است كه هر فردي بر حسب توانايي‌ها و قابليت‌ها و نيازمندي‌هايي كه دارد، از اين فضا استفاده مي‌كند و توليد محتوا و يا برداشت محتوا مي‌كند. نظام مالكيتي وجود ندارد و هر كس مالك دامنه‌اي است كه خودش ثبت مي‌كند .

نگاه به فضاي مجازي بايد ترميم شود

نگاه به فضاي مجازي بايد ترميم شود و نگاه مالكانه و سليقه‌اي بر فضاي مجازي بايد تغيير يابد

اين كارشناس رسانه در ادامه افزود: نگاه غير مالكانه، نگاه جهاني شده‌است و نگاه مالكانه در جامعه ما بايد تعديل شود. هر كس مي‌تواند محتوايي كه موردنظرش است را توليد كند و اين محتوا از نگاه مخاطب ارزيابي مي‌شود و مخاطب روي اين محيط ارزش‌گذاري مي‌كند، اگر به آن نياز داشت استفاده مي‌كند و اگر نياز نداشت استفاده نمي‌كند.

پورطباطبايي، دبير خبرگزاري آينده‌روشن نيز در ادامه تصريح كرد: نگاه ما، نگاه كاربر فضاي مجازي است؛ از ديدگاه رشته حقوق، اگر من خودم را جاي حاكميت قرار دهم، نمي‌توانم اجازه دهم كه يك ورق پاره منتشر شود و من ندانم كه چه كسي آن را منتشر مي‌كند، نظام حقوقي ما نوشته شده است و بر اساس عرف نيست.

وي علت اينكه از ديدگاه حاكميت ما مطبوعات الكترونيك مانند مطبوعات چايي هستند را رعايت نظم در جامعه دانست و ادامه داد: از ديدگاه قاضي مهم است كه اگر مطلبي نوشته شده و كسي شاكي است از چه كسي بايد شكايت كرد. با اين نوع نگاه رفتارهايي كه بعضي از افراد مسئول در اين زمينه انجام مي‌دهند قابل درك است، شايد منظورشان از اين اعمال، نشان دادن نكات بد فضاي مجازي و اينترنت نيست. ولي در عين حال مي‌خواهند تكليف خودشان را هم بدانند، بنابراين قانون تعريف مي‌كنند.

پورطباطبايي افزود: خصوصيت جمع‌هاي فضاي مجازي اين است كه به آزادي اعتقاد دارند، هميشه به ايده‌آل نگاه مي‌كنند، بايد در اين زمينه به واقعيت هم نگاه كرد.

بوترابي، مدير سرويس‌دهنده پرشين‌بلاگ در خصوص حجم جستجوي مطالب غير اخلاقي و فاسد در اينترنت گفت: جستجو كردن كليد‌واژه‌ها، اساساً روش درستي براي فهميدن محتوا نيست، البته يكي از ابزارهاي محتوا است.

وي ادامه داد: كسي كه پرونوگرافي را جستجو مي‌كند، شايد واقعاً به دنبال اين مباحث يا به دنبال كار خلاف نباشد، در آمار دادن جعل وجود دارد و بعضي در درك اين كه بعضي كلمات مثل زن چه معنايي دارد، دچار توهم هستند و عقلانيتي در وراي بسياري از اين كارها وجود ندارد.

جامعه در حال روشن كردن تكليف خود با فضاي مجازي است

بوترابي ادامه داد: اصل ماجرا اين است كه جامعه به طور خودجودش و با مكانيزم‌هاي طبيعي رشد مي‌كند. جامعه در حال روشن كردن تكليف خود با فضاي مجازي است، اما دولت‌ها تكليف خود را روشن نكردند. جامعه مجازي جامعه بي‌حساب و كتابي نيست، اتفاقاً قدرت‌هاي جهاني روي زير ساخت‌هاي جامعه مجازي تسلط دارند.

مدير پرشين‌بلاگ افزود: اما به ما دليل نبود فهم درست دولت‌هاي جهان سوم و بي‌توجهي به شناخت از اين محيط از فرصت‌ها درست استفاده نمي‌كنند. اين فضا نياز به تخصص، دانش مطالعه و غيره دارد.

روند سالم سازي در محيط وب تا حد زيادي درون زا شده است. دليل آن است كه چند صدايي در اين فضا وجود دارد و براساس جهل تصميم گيري نمي‌شود

وي تصريح كرد: اگر دولت‌ها بخواهند تكليف خود را با اين فضا مشخص كنند، راه آن شناخت و تدوين قوانين در سطح ملي و همكاري براي تدوين قوانين بين‌المللي است كه افرادي كه زير ساخت‌ها را در دست دارند بر ما مسلط نشوند.

بوترابي در ادامه افزود: روند سالم‌سازي در محيط وب تا حد زيادي «درون‌زا» شده‌است. دليل آن است اين است كه چند صدايي در اين فضا وجود دارد و براساس جهل تصميم گيري نمي‌شود و در اين فضا تعامل اتفاق مي‌افتد.

وي تصريح كرد: محيط وب هوشمند است، هويت دارد و اخلاقي است، افراد با سوابق مطالعاتي طولاني در وب خود را ترجمه مي‌كنند و با ديگران تعامل پيدا مي‌كنند و اين موارد از جمله فرصت‌هايي است كه اين فضا ايجاد مي‌كند.

مدير پرشين‌بلاگ تأكيد كرد: بايد به شبكه‌هاي اجتماعي توجه ويژه شود، در حال حاضر شبكه‌هاي اجتماعي و تعاملات اجتماعي خيلي مهمتر از محتوا است. عمل اجتماعي در وب بسيار تأثيرگذار است، بسياري از مهارت‌هايي كه جوانان و نوجوانان ما در فضاي واقعي كسب نكردند، مانند خود اتكايي، حق انتخاب، ابتكار و غيره، در فضاي مجازي به دست مي‌آورند.

وي افزود: اما چون در اين فضا آگاهي و چند صدايي و تعامل وجود دارد، نظام كنترلي چندان قوي هم وجود ندارد. البته در پس پرده توسط قدرت‌هاي بزرگ كنترل وجود دارد و آنها به دنبال تصويب كردن قوانين فراملي هستند، اما چندان ملموس نيست.

بوترابي خاطرنشان كرد: بزرگترين مانع در وب زمان است و موانع ديگر مانند زمان، فاصله و جنسيت برداشته شده‌است. راجع به اين موضوعات اصلاً در كشور ما فكر نشده و براي درك فضاي مجازي استراتژي و قوانيني تصويب نشده‌است. حوزه پژوهشي وبلاگستان و فضاي مجازي مغفول مانده‌است.

وي يادآور شد: شايد بزرگترين جرمي كه در وب اتفاق مي‌افتد اين است كه از وب براي بردن آبروي دوستي‌هاي فضاي واقعي استفاده مي‌كنند، وقتي دوستي در فضاي واقعي بهم خورده و از وب به دليل گستردگي آن در جهت مقاصد خود استفاده مي‌كنند، بزرگترين و دردناكترين اتفاقي كه در فضاي وب رخ مي‌دهد همين مسأله است. در وب آنچه تعيين كننده است، فعاليت افراد است و اگر كسي با هويت مستعار وارد شود براي همان هويت هم ارزش قائل هستند.

قدرت‌هاي بزرگ در اين فضا يك دايره گفتماني تشكيل مي‌دهند و از ساز و كارهاي موجود استفاده مي‌كنند به طوري كه خودشان را در اين فضا برتر نشان دهند و خود را مستقيم نشان نمي‌دهند

وي درباره علت اينكه عده‌اي همچنان بر نا‌‌سالم بودن محتواهاي فضاي مجازي تأكيد مي‌كنند، گفت: اين افراد يا به دنبال منافع خود هستند يا نسبت به اين فضا جهل دارند.

امير اسماعيلي، كارشناس رسانه نيز در ادامه اين بحث با اشاره به اينكه فضاي مجازي نبايد محيط بدون نظارتي باشد، تأكيد كرد: نگاه مالكانه نبايد وجود داشته باشد و اگر كسي با اين حوزه آشنا باشد مي‌تواند تأثير گذار باشد.

وي ادامه داد: قدرت‌هاي بزرگ در اين فضا يك دايره گفتماني تشكيل مي‌دهند و از ساز و كارهاي موجود استفاده مي‌كنند به طوري كه خودشان را در اين فضا برتر نشان دهند و خود را مستقيم نشان نمي‌دهند و با اين اقدامات در اين فضا داراي بار ايدئولوژيك قوي‌تر هستند و توانستند نظام تأثير گذاري را به وجود آورند.

اين كارشناس رسانه تأكيد كرد: از محتواي غيراخلاقي در فضاي مجازي نمي‌توان دفاع كرد و تجاوز به حريم خصوصي هميشه منفور است و بايد با آن برخورد شود و اين محتواها براي خير و صلاح و تعالي تهيه نمي‌شود.

اسماعيلي خاطر نشان كرد: محتواهاي ديگري نيز وجود دارد كه بيشتر از اينكه ناسالم باشد، يك سوال و دغدغه است و بايد دايره گفت‌وگو تشكيل شود و تلاش كنيم تا نقاب‌ها در اين فضا برداشته شود. نظام مسئوليت اجتماعي به دليل مكتوب بودن محتواهاي اين فضا وجود دارد چون سندسازي شده است. محيط مجازي ديگر، محيط مجازي بدون نقاب نيست.

دوره پنهان كاري در محيط وبلاگستان تمام شده است.

وي افزود: در محيط وبلاگستان افراد با هويت و چهره واقعي خود مي‌نويسند و دوره پنهان كاري تمام شده است. بعضي محتواهاي اين محيط قابل دفاع نيست ولي به كل فضاي مجازي قابل تعميم نيست.

در ادامه اين گفتگو عباس حسين‌نژاد، بلاگر و فعال رسانه‌اي، خاطرنشان كرد: سايت‌هايي كه مي‌خواهند محتواي سالم توليد كنند عمدتاً توسط افراد فني اداره مي‌شوند و به نوعي غلبه نگاه مهندسي در توليد محتوا وجود دارد.

وي ادامه داد: در اين سايت‌ها براي نوشتن مطالب سردبير و گروهي وجود ندارد و يك مهندس براي سايت طراحي مي‌كند. گروه‌هاي درست محتوايي تشكيل نمي‌شود تا بتوان كار درستي انجام داد. توليد‌كننده‌ها در فضاي وب زياد شده‌اند و در فضاي وب كپي كردن زياد اتفاق مي‌افتد.

درك درست جامع از اين محيط كمك مي‌كند كه زودتر خود را با اين محيط منطبق كنيم و در هر صورت اين محيط راه خودش را مي‌رود، اما متأسفانه ما در اين مسير فرد محور هستيم و برنامه محور نيستيم

وي يادآور شد: بايد كمي از اين فضاي كپي‌كردن خارج شد و مديريت فرهنگي در گروه‌هاي خودجوشي كه در اينترنت شكال گرفته صورت گيرد و در مورد محتوا تصميم درستي اتخاذ شود. به خصوص افرادي كه در حوزه ديني وارد مي‌شوند بايد بيشتر دقت كنند و بايد ادبيات درستي براي اين كار ايجاد كنند.

حسين نژاد در پايان يادآور شد: تربيت فرهنگي بايد رخ دهد و توانايي سالم ماندن و تدبير فرهنگي ايجاد شود. فضاي مجازي بايد در جامعه را پذيرفته شود و اين فضا در آموزش و پرورش، آموزش داده شود.

امير اسماعيلي نيز در پايان بيان كرد: درك درست جامع از اين محيط كمك مي‌كند كه زودتر خود را با اين محيط منطبق كنيم و در هر صورت اين محيط راه خودش را مي‌رود، اما متأسفانه ما در اين مسير فرد محور هستيم و برنامه محور نيستيم، اين فضا راه خودش را مي‌رود و ما بايد به اين فضا برسيم.

پور‌طباطبايي سردبير خبرگزاري آينده روشن در پايان نشست تصريح كرد: ما نمي‌توانيم يك بخشي از اين فضا را بخواهيم و بخش ديگري از اين فضا را نخواهيم. بايد به وبلاگ‌ها و ساير قابليت‌هاي فضاي مجازي توجه كرد زيرا اين محيط مسير خود را طي مي‌كند و ما ناگزير ار انطباق خود با اين محيط هستيم.
دوشنبه 22 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 233]