واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > آسیا - در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی هند نگاهی به ساختار قدرت و رقابت احزاب و جریانات سیاسی در این کشور، پیشبینی نتیجه این انتخابات را تسهیل میکند. سیدصدرالدین موسوی: بر اساس ساختار سیاسی هند هر حزبی که در رقابتهای انتخاباتی نصف به اضافه یک کرسیهای پارلمانی را کسب کند، میتواند نسبت به تشکیل دولت اقدام کند، معمولاً نیز رئیس حزب پیروز، این مسئولیت را عهدهدار شده و در جایگاه نخستوزیر، کابینه تشکیل میدهد. در این کشور رئیسجمهور نقش تشریفاتی دارد و قدرت حقیقی در دست نخستوزیر است. در نظام اداری هندوستان چارچوبی بنام خدمات کشوری نیز وجود دارد که موجب ثبات سیاستگذاریهای اجرایی وزارتخانهها و سازمانهای دولتی میشود. بر این اساس افرادی که امور اجرایی نهادهای دولتی را عهده دارند با جابهجایی دولتها تعویض نمیشوند. بالاترین مقام اداری سازمانهای دولتی مشاور آن سازمان و وزارتخانه نامیده میشود، که از مقامی مانند معاون اجرایی وزیر برخوردارند. در واقع قانون اجازه تغییر این افراد را به احزاب نمیدهد. بدین ترتیب نظام اداری و سیاسی هند از ثبات و پایداری خاصی برخوردار میشود. این ساختار اداری بسیار شبیه ساختار اداری کشور انگلستان است و از دوره تسلط انگلیسیها بر هند به یادگار مانده است. در مورد رقابتهای انتخاباتی توجه به این مهم که انتخابات در هند چند لایه و بسیار پیچیده است ضروری است. احزاب در هند در لایههایی چون ایدئولوژیکی، مبارزه طبقاتی، نظام کاستی و طبقاتی مبتنی بر مذهب رقابت دارند. مهمترین حزب هندوستان که در حقیقت قدیمیترین تشکل سیاسی آن کشور است و سابقه فعالیتهای آن به قبل از استقلال هند برمیگردد، حزب کنگره است که در حال حاضر نیز قدرت را در هند عهدهدار است. پس از آزادی هند از استعمار حزب کنگره اولین دولت را در این کشور تشکیل داد. چهرههای مطرح تاریخ معاصر هند مانند نهرو، ایندرا گاندی و راجیو گاندی همگی از اعضای حزب کنگره بودند. نخستوزیر فعلی هندوستان آقای مان موهان سینگ که از او به عنوان معمار رشد اقتصادی هند نام برده میشود، در حالی مأمور تشکیل کابینه شد که دبیر کل حزب، خانم سونیا گاندی بیوه راجیو گاندی بود. سونیا گاندی با اینکه شناسنامه هندی دارد و شهروند هند به شمار میآید اما ایتالیایی تبار است، به همین دلیل در آن دوران نتوانست نخستوزیر شود و آقای سینگ که سالها در بانک جهانی کار کرده و یک چهره موفق اقتصادی بود، نخستوزیر هندوستان شد. حزب کنگره از لحاظ ایدئولوژیک از زمان جنگ سرد به عنوان جریانی سکولار و سوسیالیت شناخته میشد، در حال حاضر نیز گرچه در مانیفست حزبی خود همچنان سکولار، سوسیالیست است ولی به سمت نظام سرمایهداری حرکت کرده و گامهای مهمی جهت آزادسازی اقتصادی برداشته است. رقیب اصلی حزب کنگره، جریانی به شدت مذهبی است که در حزب بهارتیا جانتا (بی. جی. بی)تجمع یافتهاند. این حزب بهلحاظ ایدئولوژیک هندوی افراطی است و به لحاظ طبقاتی، اقشار متوسط به پایین جامعه هند را نمایندگی میکند. این در حالی است که حزب کنگره عمدتاً از جهات طبقاتی اقشار متوسط جامعه هند را نمایندگی میکند. شاید این پرسش پدید آید که با توجه به نمایندگی طبقه متوسط از سوی حزب کنگره و همچنین پیروزی این حزب در رقابتهای انتخاباتی این کشور، پس بیشتر جمعیت هندوستان، متوسط به بالا هستند؟ باید گفت که پدید آمدن همین سؤال نشان از پیچیدگی و چند لایه بودن انتخابات در هند است. در این کشور بیش از 300 میلیون نفر فقیر زندگی میکنند، بنابراین طبقه متوسط در اکثریت نیستند، بدین ترتیب باید گفت بخش دیگری از آرای حزب کنگره از لایههای دیگر چون ایدئولوژیک و جمعیت کاستها و. . . شکل میگیرد. نقش ایدئولوژی هم مانند طبقه مهم است. همانطور که گفته شد حزب بهارتیا جانتا جریان هندوی افراطی است. اینها همان افرادی هستند که چند سال پیش کاروانی به راه انداختند و مسجد بابری هند را ویران کردند؛ فقط به این بهانه که مدعی بودند این مسجد بر ویرانههای یک معبد ساخته شده است. این در حالی است که حزب کنگره به هیچ وجه گرایشهای افراطی ندارد، به همین دلیل حزب کنگره در گرایش ایدئویوژیک نیز از مقبولیت بیشتری برخوردار است. حزب دیگری که بعد از دو حزب بر شمرده، نفوذ قابل توجهی در جامعه هند دارد، حزب کمونیست است. کمونیستها در هند بسیار فعال هستند و در میان طبقه پایینتر از کاستها حامیان زیادی دارند. به این طبقه نجسها گفته میشد؛ یعنی کسانی که نباید به آنها دست زد. پس از استقلال هند، گاندی برای تکریم این طبقه محروم از آنها به عنوان بندگان خدا نام برد، با این حال هنوز هم به آنها نجس گفته میشود. کمونیستهای هند طبقه هدف خود را این جمع تعریف کردهاند. البته برخی ایالات هند مانند ایالت بنگال نیز پایگاه سنتی این حزب به شمار میرود. در هندوستان احزاب کوچکتر دیگری نیز فعال هستند که بیشتر در ائتلافها نقشآفرینی میکنند. مسئله دیگری که در رقابتهای انتخاباتی تأثیر دارد، بحث قومیتهاست. در شمال جامو و کشمیر، در جنوب تامیلها، در شرق ایالتهای نزدیک بنگال و در شمال شرق مناطق نزدیک به چین، همه اینها به نوعی هم چالش آفرین است و هم اینکه آرای این اقوام به جریانات مختلفی گرایش دارد و تمامی آرا در سبد یک جریان مشخص جای نمیگیرد. در هند بیش از سیاست خارجی، موضعگیری جریانات سیاسی در قبال مسائل داخلی بر نتایج انتخابات تأثیرگذار است، با این حال در این دوره موضعگیری احزاب درباره روابط هند با سه کشور پاکستان، آمریکا و چین میتواند بر نتایج انتخابات تأثیر بگذارد. درنهایت اینکه به نظر میرسد به دلیل رشد اقتصادی و همچنین ثبات سیاسی اقتصادی که در دوره حکومت حزب کنگره در هند شکل گرفت و همچنین عملگرایی بالایی که رهبران این حزب داشتند در این دوره از انتخابات نیز این حزب پیروز خواهد شد. استاد روابط بینالملل دانشگاه و کارشناس مسائل شبه قاره هند
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 258]